basisgegevens
gestandaardiseerde naam kamer:
De Langhoirie
spelwijze in bron(nen):
'De Langho(i)rie' (doopbrief 1531); 'Victorinen' (1564)
varianten:
'De Langho(i)rie' (1531); 'Victorinen' (1564)
zinspreuk:
'Victores reddit spiritus' (1531)
gebruikte code:
POP1
patroonheilige:
H. Victor (1531)
vroegste bronvermelding:
1499
gedoopt:
10-08-1531
geografisch-politieke situering van de kamer
plaats:
Poperinge
(stad/dorp/vrijheid):
Stad
district:
gewest:
Vlaanderen
korte geschiedenis
De 'Rethorycke van Poperinghe' nam in 1499 deel aan een wedstrijd in Nieuwpoort in het kader van de Sacramentsprocessie. In de stadsrekeningen van Nieuwpoort van 1509 is sprake van ‘de oude ghilde van Poperinghe’ en ‘de jonghe ghilde van Poperinghe’ (spelen beide in de Sacramentsprocessie). In de stadsrekeningen van Nieuwpoort van 1511 is sprake van 'doude ghilde van Poperinghe', ‘de Retorycke gheseit dOnversaedde van der voors. stede’ en ‘de Lichtgelade van Poperinghe’.
Volgens het gildenboek won De Langhoirie in 1516 een prijs op een wedstrijd in Veurne. De kamer werd op 10 augustus 1531 gedoopt door Alpha et Omega uit Ieper. In de doopbrief wordt vermeld dat de kamer reeds meer dan 40 jaar bestond zonder gedoopt te zijn door een hoofdkamer. In 1593 werd de voorrang van de kamer op de andere kamers vastgelegd, wat erop wijst dat ze als de oudste kamer beschouwd werd en dus waarschijnlijk te vereenzelvigen is met de 'oude ghilde'. In de doopbrief worden de H. Victor en 'eenen ghenaemt heer Gibbe, sittende op eenen ezele met eenen sack op syn hooft' als patronen genoemd. De leden van de kamer werden soms ook de 'Gibeanen' genoemd en fungeerden dan als een spotgezelschap, waarin een ezel en een kei een centrale rol speelden. Ook de naam 'Langhoirie' (die verwijst naar langoren) wijst waarschijnlijk op dit gebruik. In de zeventiende eeuw hielden de 'Gibeanen' op tweede kermisdag (dag na de ommegang) met 'heer Gibbe' een optocht waarna een volksgericht volgde waarbij aan de veroordeelde een vonnis in rijm voorgelezen werd. De betekenis van de naam 'Gibbe' is onbekend, maar het woord 'gibe' lijkt steeds de connotatie van spot in te houden.
Na de troebelen werd de kamer vanaf 1589 opnieuw vergoed voor optredens in de Sacramentsprocessie. In 1616 stelde de kamer een intern reglement op. De kamer bestond nog in de tweede helft van de zeventiende eeuw.
documenten
reglementen:
- Doopbrief verleend door de Ieperse hoofdkamer Alpha en Omega (10 augustus 1531): origineel verloren/ afschrift: 1. Archief kamer, gildenboek 1686, 4r-5v; 2. Stadsarchief Poperinge, Gilden nr. 3 (getypte afschriften uit het gildenboek van 1686) [1531 POP1].
- Intern reglement (1616): origineel verloren/ afschrift: Archief kamer, gildenboek 1686, 218r-220v [1616 POP1].
ledenlijsten:
rekeningen:
inventarissen:
processtukken:
rekwesten:
rentetitels:
correspondentie:
literaire productie:
historische nota's:
- Getypte afschriften uit het gildenboek van de kamer begonnen in 1686: Stadsarchief Poperinge, Gilden nr. 3.
andere nota's:
verantwoording
broncitaten:
Algemeen Rijksarchief Brussel, Rekenkamers nr. 36797, stadsrekeningen Nieuwpoort 1499-1500, 25r:
[Sacramentsprocessie, 1 juli 1499]
'de Rethorycke van Poperinghe'
Algemeen Rijksarchief Brussel, Rekenkamers nr. 36807, stadsrekeningen Nieuwpoort 1509-1510, n.g.:
[Sacramentsprocessie, 1 juli 1509]
'de oude ghilde van Poperinghe'
'de jonghe ghilde van Poperinghe'
Algemeen Rijksarchief Brussel, Rekenkamers nr. 36809, stadsrekeningen Nieuwpoort 1511-1512, 32v-33r:
[Sacramentsprocessie, 29 juni 1511]
'doude ghilde van Poperinghe'
'de Retorycke gheseit dOnversaedde van der voors. stede'
'de Lichtgelade van Poperinghe'
Stadsarchief Poperinge, stadsrekeningen Poperinge 1588-1589, 32r-v:
[Sacramentsprocessie]
'Item Sebastien Monet over die presentatie gedaen de Lightgelaeden ten ommegange laetsleden par billet van de 17en augusti 10 lb.par.
Item Jan Courtyl over ghelijk presentatie gedaen der gulde van de Cranckbestieren 10 lb.par.
Item, de Rooyssche Barbaristen over gelijcke presentatie, par billet 10 lb.par.
...
Item Gaeleyn de Conynck over gelijcke presentatie gedaen de Victorynen Langhehoirs par billet 10 lb.par.
Item Willem van [...] over gelijcke presentatie gedaen de ghilde van de Onverzaeden'
literatuur:
BB 1891-1923, 129-31; Van Elslander e.a. 1944, 18: Van Elslander 1968, 45.
Diegerick 1855; Verwaetermeulen 1931; Pleij 1989 (a); Lemahieu 1991; Braekman 1992 (b).
naar bibliografie
Auteursrechtelijk beschermd