Mien leef lui

[p. 25]

Ampa

‘Ampa, zaoterdag is 'n dimmonstratie. Veur de vrede. En daan gaotd'r mèt, heh?’ vroog d'n achterkleinzoon vaan zevetien.

‘Jao, jao, dat is good,’ knawwelde ampa in z'ne baard.

Heer waor al e stök in de tachteg en de lèste jaore voond heer alles good, es heer mer op tied zien ete en veural z'n dröpke kraog. Ze gehuur waor neet mie vaan 't bèste en heer begós ouch get nao te laote de lèsten tied. 't Woord lesteg um e gesprek mèt häöm te veure en leze doog heer allang neet mie.

‘Daan zal iech zelf 't wegelke duie in d'n optoch,’ zag de jong. ‘Dat is sjiek, es 'rs e paar debij zien in 'n invalidewegelke. En ouch vaan die awwe wiet geer. Anders zègke ze toch weer tot 't 'ne kinderboel waor.’

Heer käörde ampa ins euver ziene kop en klopden häöm op z'n sjouwer.

‘De bis d'n awwe mins toch neet weer cent aon 't aoflókse, heh?’ kwaom z'n ma binne. Ze had dat sjus gezeen.

‘Nein, ma,’ zag de jong. ‘Iech höb gein cent nudeg. Heer geit mèt nao de dimmonstratie zaoterdag.’

‘Wat veur dimmonstratie?’ vroog ma, mèt 'ne rumpel boven häör ouge. ‘Jean, de bis toch neet gek gewoorde? Wèlste m'ch deen awwe maan mètnumme nao 'n dimmonstratie? Heer is drei-en-tacheteg! Meinste noe tot dee nog geit dimmonstrere? En boeveur is dat?’

‘Veur de vrede!’ zag de jong. ‘Veur de vrede. Is dat soms ouch nog neet good? Es iech ins get wèl doug 't noets hei.’

‘Diech mèt d'n dimmonstraties,’ beet ma. ‘De maaks de lui gek. Geer zeet allemaol hartstikke. Al dat gedimmonstreer. Of dat get hölp. Meh wie daan ouch: ampa geit neet mèt. Oet!’

‘Heer geit wél mèt,’ zag Jean. ‘Heh ampa, geer gaot mèt nao de dimmonstratie?’

‘Jao, jao, dat is good,’ bróbbelde ampa.

‘Deh, dao huurt geer 't zelf,’ zag Jean triómfantelek. ‘Heer wèlt zelf.’

‘Aoch de mins wèt aocherm nog neet boeste 't euver höbs,’ beweerde ma. ‘Heer heet dao gaar gei verzej vaan.’

Wie 's aoves ampa allang nao bèd waor, had ma 't nog ins treuver mèt häöre maan. ‘Noe wèlt m'ch Jean toch ampa mètnumme nao 'n dimmonstratie,’ zag ze. ‘Dat kin toch neet. Op ziene leeftied. Wat zalle de lui zègke? En daobij: Heer wèt nog neet ins boeveur tot ze dimmonstrere. Ze mote dee mins mèt rös laote, verdieme. Heer zouw z'ch nog get op ze lief hole ouch.’

‘Aoch jeh,’ zag häöre maan. ‘Jeanke heet 't m'ch vertèld. Es de mins noe zoe gere wèlt... Mesjiens is 't wel 't lèste plezeerke wat heer heet, mooste dinke. Wee wèt wie lang tot heer nog leef? 't Is 'ne mins vaan 'nen daag.’

Dao kós ma neet tegen op.

En zoe kaom 't tot 's zaoterdags um twie oor Jean mèt ampa in 't wegelke trop oet

[p. 26]

trok. Ampa had z'ne winterjas aon en de sjerrep um ziene nek. Dat had ma per se gewèld. Veur de res waor heer hiel kalm, want eigelek sleep heer altied um dees oor en al hadde ze häöm noe get ieder in bèd gelag, gans fris waor heer toch neet.

‘Jeh ampa, veer kinne toch neet te laat koume,’ zag Jean.

‘Jao, jao, dat is good,’ zag ampa.

Zoe wie heer dao mèt ziene lange grijze baard in 't wegelke zaot, wao heer 'n imposante versjijning eigelek. Jean wis zeker tot heer indrök zouw make mèt ampa. Wee kós al zoe'nen awwe mins mètbringe?

Veur alle veurziechtegheid had heer oet de fles awwe klaore get in e middecijnfleske euvergesjöd. Tege de kaw eventueel. En wie ze um d'n hook waore gaof heer ampa mer vas e slukske en haolden heer e paar veendelkes oet de binnetes vaan ziene jas. Dao seerde heer 't wegelke mèt op. Ampa kraog ouch eint in zien han en dat sjijnden häöm good te bevalle. Heer zwejde get oonvas demèt op en neer tege de lui die langs kaome en keek hiel koetent.

Veur de statie, boe d'n optoch zouw vertrèkke, kwaom nog e spandook achter ampa z'ne kop te haange. 't Woord good vasgemaak aon 't stuur vaan 't wegelke. De stekker staoke get sjuins oet en Jean kós amper troonderoet kieke, meh 't pareerde wel.

‘I had a dream: PEACE!’ stoond drop. In 't Ingels maakde 't mier oet, meinde Jean. En geliek had heer. Ampa zouw 't zoe-wie-zoe niks oetmake.

Wie d'n optoch vertrok zaot ampa get stèllekes veur ziech oet te kieke. Heer knikde geregeld mèt z'ne kop of heer ederein goojendaag zag, met 't waor de vraog of heer dat ouch bedoelde. Leid had Jean in eder geval neet mèt häöm. Wie evels op e good momint e soort zaat hermenieke achter hun kaom loupe, woord ampa levendeger. Heer loerde ins mèt 'n sjeel oug um en wie Jean mèt z'n oer veur ampa z'ne moond kaom haange, hoort heer häöm vraoge: ‘Wat is dat?’

‘Meziek, ampa!’ keekden heer. ‘Meziek!’

‘Jao, jao, dat is good,’ keekde ampa trök, veur zoeveer es heer nog keke kós teminste.

Heer begós weer mèt ze veendelke te zwejje en knikde wie langer wie hefteger tege de lui langs de kant die stoonte te kieke. Heer woord zelfs lösteg langsamerhand en wie Jean häöm nog ins veurziechteg had laote drinke, begós heer mèt en mèt te zinge.

Iers waor dao nog gein touw aon vas te make, meh ietot ze in Staat waore had ampa z'nen drej gevoonde.

Fanatiek zóng heer oet volle boors edere kier obbenuits: ‘En d'r is geen club al in het zuide, die de M.V.V. kan slaan, 't zal niet gaan!’

Wat 't hermenieke späölde kwaom neet trop aon, ampa waor in trance en heel vol. Eigelek zóng heer: ‘En d'r is geen knuppel in 't zuide...’ meh wee zouw häöm dat koelek dörve numme, op ziene leeftied.

Jean begós ziech noe toch get te zjenere. Heer dorf häöm niks mie te drinke te geve, meh dat waor ouch gaar neet de bedoeling vaan ampa. De mins had gein ander interesse es dee knuppel in 't zuide en zelfs es 't hermenieke effe op aosem mós koume, zóng heer door of heer groet geld demèt verdene kós. De wijs waor

[p. 27]

neet mie wat ze vreuger waor gewees en de wäörd kaome ouch neet gans zoonder foute droet, meh ampa ammezeerde z'ch. Mier es Jean en al die andere mèt hun spandeuk en sjèlder.

Zie veendelke vloog vaan links nao rechs en heer veel soms bekans oet 't keerke, meh heer had sjijns lol veur tien.

Langs de kant ammezeerde de lui ziech ouch mèt häöm.

‘Haldei, ampa!’ reep eine. En toen waor dee kreet neet mie vaan de loch. Wie e loupend vörke góng 't veur ampa oet en woord euvergenome door 't volk es ze häöm zaoge koume.

‘Haldei, ampa! Haldei!’

En ampa glorieerde. Heer zóng wie langer wie helder en zoe noe en daan perbeerde heer zelfs um op te stoon. Jean stoond doedsangste oet. Mèt meujte heel heer d'n awwen hier op de zitting en heer zwètde water en blood tot heer 'm oet 't wegelke zouw keigele.

't Waor 'n ‘blijde incomste’ gewoen.

Dao had geine op gerekend. Meh 't hermenieke voolt de sfeer goed aon en begós ‘Lang zal 'r leve’ te speule.

En oonder 't dook mèt ‘I had a dream’, druimde ampa allermins. Integendeil. Heer braok ziech nog e veendelke vaan 't wegelke aof en zwejde wie 'ne wèlle demèt in de runde. En zóng mer door vaan dee knuppel en de M.V.V.

Dao waoren 'rs die 't leedsje trökkóste vaan vreuger. Die begóste mèt te zinge en 't woord langsaam meh zeker 'n groete happening. Tot obbins 't hermenieke ouch de wijs te pakke had en begós mèt ‘Laat de klok maar luiden.’

Of heer geraak waor door 'nen èllentrikke sjók, dróng 't inins tot ampa door tot dát 't waor boe heer de gansen tied nao gezeuk had.

‘Laat de klok maar slaan...!’ keekden heer en warempel... wat heer in jaore neet mie veerdeg gekrege had, dat lökden häöm noe: Heer stoond rechop in ze keerke! Heer dirigeerde, 't hermenieke späölde, 't vollek zóng en Jean laog oeteindelek dobbel euver 't stuur.

't Woord 'n groete dimmonstratie. Neet véúr, meh váán vrei.

Wie Jean eindelek mèt ampa thoes kaom, achter 't hermenieke aon, wat gehouwe en geslage ampa thoes wouw bringe, vloog ma in eine luter nao de deur.

‘Höllep kinder Gaods, wat maag m'ch noe weer euverkoume?’ reep ze tegen häöre maan. ‘Huur die meziek ins!’

Meh dao waor niks aon de hand.

Ampa zaot zweijentere mèt zien veendelkes in ze wegelke, de hermenie späölde nog 'ne kier ‘Lang zal heer leve’ en toen kóste ze ampa nao binne helpe.

‘Gooje God,’ zag ma, ‘wat höbd'r aongevaange? Wie kump dat hermenieke hei? En zuug ins wie wèld tot m'ch dee mins is! Dee is neet mie te bendege. Alloh ampa, zeet ins get rösteg. Zoe krijg iech eure jas neet oet!’

‘Laat de klok maar luide,’ zong ampa, ‘en laat de klok maar slaan...’

‘Meh Jean wat is in Gaodsnaom gebäörd?’ vroog pa.

‘Niks. Niks,’ zag Jean. ‘Heer is hiel braaf gewees en heet z'ch good geammezeerd. Anders niks. Heh ampa, 't waor hiel leuk?’

[p. 28]

[p. 29]

‘Hiel leuk, hiel leuk,’ zag ampa. ‘Haldei ampa! Haldei!’

Ma waor oonderwijl op vaan de zenewe.

‘Lewie, bel m'ch d'n dokter,’ zag ze. ‘Dee mins krijg m'ch dalek get.’

Meh ampa waor obbins hiel helder: ‘Geinen dokter! Iech höb hoonger en doors. Geef miech get Mia, of iech val vaan de graot.’

Toen góng ma bekans vaan de zokke.

Wie ze häöm eindelek, nao zien aovendete en ze slaopmötske in ze bèd hadde, waor ederein kepot.

‘Iech kin neet mie,’ zöchde ma. ‘Wie is zoeget meugelek?’

‘Aoch jeh,’ zag Lewie, ‘'t is mesjiens 't lèste. Dat huurste wel ins dèkser, tot ze daan inins 'n opleving kriege.’

Meh 's mörges um zès oor woorte ze allemaol wakker vaan ampa, deel vol-oet ‘en er is geen knuppel in 't zuide’ waor aon 't zinge.

't Waor nog lang neet 't lèste vaan ampa.

Gaaroet neet!