Lache is oonnötteg

[p. 151]

Keersnach

Veur wat mós héér noe sjus deens höbbe? vroog d'n dokter z'ch aof, wie middenin de keersnach d'n tillefoon góng.

Toch waor 't pas d'n ierste kier die nach en eigelek veel 't dus mèt. Teminste veur 'n gewóén nach. Heer had evels noets deens gehad in de keersnach, umtot heer nog neet zoe lang gevesteg waor.

Op z'ne wèkker zagte de roej cieferkes: drei-en-twinteg oor twie-en-daarteg. Mèt tegezin lufden 'r d'n hoorn vaan 't touwstèl aof en zag heis en slaopereg:

‘Steurders.’

‘Dokter, kint g'r direk koume? Miene maan is gaar neet good. 'r Deit zoe akelek.’

't Mins waor bang, hoort 'r.

‘Wie deit 'r daan?’ vroog 'r.

Heer had al te väöl mètgemaak um sebiet oet ze bèd te springe.

‘Jeh, zoe akelek. Heer zwèt zoe en...’

Vaan örgens kwaom 'ne beuk door d'n tillefoon.

‘Heet 'r pijn?’ vroog 'r.

Heer zaot noe toch op de rand vaan 't bèd en voolt tot 't kaajd waor. Z'n vrouw waor ouch wakker en gebierde mèt 're vinger tot 'r stèl mós doen veur 't kinneke in de kamer neve de hun.

Get oongedöldeg knikden 'r vaan ‘jao’. Dat hoofde ze 'm neet te zègke werechteg!

‘Wie zag d'r?’ vroog 't mins.

‘Of 'r pijn heet.’

‘Ao. Zjo, ofste pijn höbs, vraog 'r.’

Dao kreunde weer get en toen hoort 'r 'n mannestum rope:

‘Jeh zeker! Wat meint dee, nondedjouw?’

Gekerm.

‘Boe?’ vroog 'r noe.

‘Zjo, 'r vraog boe’ reep ze.

't Gekuim góng euver in 'nen helle bröl.

‘Iech kom,’ zag 'r gaw. ‘Boe woent g'r?’

Netuurlek aon 't ander ind vaan de stad bekans!

'r Had de pes in. Zoe te hure mankeerde de mins in gei geval get ech serjeus. Mèt z'n sjeun in z'n hand sloop heer effe later d'n trap aof. Boete sniede 't, sjus wie Timofeeff veurzag had. Op de wagel laog e dun läögske.

‘Leuk! Leuk!’ mopperden 'r in z'n eige. ‘Dat mankeerde m'ch nog sjus,

[p. 152]

verdieme!’

Mèt e veertsje vaan twinteg, daarteg koersden 'r door de stèl straote. Noe en daan voolt 'r de wagel sjievele, meh 't góng toch nog.

Mèt zoe weer kóste ze minstens de hèlf vaan de lanteries oetdrejje, dach 'r zuineg. 't Waor zoe klaor of 't daag waor. Meh glitseteg. Gevierlek. Wat e vak, wat e vak, knoterden 'r. Móste middenin de nach de bèd oet, d'ch aondoen en de straot op. En nog wel in de keersnach. En dat veur eine dee nog genóg fut had veur gifteg te zien en te brölle wie 'ne stier. 'r Had zoe'n kompassie mèt z'n eige, d'n dokter. 'r Woort gans leiherteg devaan. Vaan wied aof zaog 'r al boe 'r mós zien aon 't leech wat achter de gerdijn brande. Amper had 'r gebeld of de deur vloog al ope. E klein vruiwke waor 't, in 'ne lange, greune nachjepon.

‘Goddaank, dokter, tot g'r d'r zeet,’ zag ze get amechteg. ‘Komp gaw binne..’ ‘Bove?’ wees 'r d'n trap op.

‘Nein, 'r ligk oonder op d'n divan,’ gaof ze mèt 'r neus aon, oonderwijl tot ze weer sloot.

'r Waor joonk, sterk en kerdaot en duide dus de gaankdeur, die e bitteke klemde sjijns, steveg ope.

't Effek waor euverweldegend. Binne veel vaan alles um zoe te hure, dao begós get te keke en te vloke en achter 'm sjriewde 't wijfke: ‘Zjözzes, Maria, Joezep! Zjözzes, Maria Joezep!’

Gans in de stijl vaan Keersemes en 't kribbeke.

Väöl gebedsjes kinde ze toch neet, want ze bleef mer rope, wie ze 'm mèttrok nao 'n deur aon 't ind vaan de gaank: ‘Zjözzes, Maria, Joezep! Gans vergete! De Keersboum! Zjözzes, Maria, Joezep!’

Nao de kraanke hoofden 'r neet te zeuke. Dee laog op 'nen awwerwètsen divan aon de väörkant vaan de kamer, oonder 'ne keersboum vol balle, lempkes en snie, te sakkere en te vloke in mierder taole en mèt erm en bein te houwe.

Wie 'r z'n vrouw in 't oug kraog voont 'r op slaag nog 'n serie nui sjeldwäörd oet, die d'n dokter noets veur meugelek zouw höbbe gehawwe es 'r beveurbeeld brojne paoter waor gewees. Meh heer had al väöl gelierd in 'n haaf jaor praktiek.

Same mèt 't vruiwke, wat engsteg achter 'm waor weggekrope wie häöre maan ze gemood löchde, kraog 'r de keersboum weer rech en op 't täöfelke boe 'r thoes hoort.

Droonderoet kaom 'ne kerel wie 'n hangkas, mèt 'ne boek wie 'n beerton en e paar zier kunszinnege illustraties getatoueerd op z'n erm. 'nen Echte macho, zoe te zien, mèt allein 'n mauve oonderbrook aon. En verseerd mèt hei-en-dao e stökske keersslinger, get glaas vaan kepotte keersballe en väöl snie.

[p. 153]

Beientere vaan ‘Zjözzes, Maria, Joezep’ begós zie 'm vaan z'n verseersele te oontdoen en 't had nog bekans slaonde ruizing gegeve wie ze in 'ren iefer nog e pluiske kunssnie oet z'n ougsbraof wouw plökke en 'm daobij in z'n oug staok. De kerel begós weer te brölle en 't waor allein 't euverwiech vaan de geneeshier wat de zaak redde.

‘Es geer neet rösteg zeet, kin iech uuch neet oonderzeuke en daan gaon iech nao hoes,’ zag 'r sterk.

Dat maakde indrök. De mins woort op slaag weer beroerd en kuimde, mèt z'n han op z'ne maog en z'ne boek, tot 'r verrèkde vaan de pijn. En tot dao gaw get mós gebäöre wouw heer de keersdaog nog mètmake.

De diagnoos waor neet zoe lesteg. Heer duide de lijer ins hei en dao, trok e bedinkelek geziech en vroog 'm oondertösse oet euver wat 'r de lèste ore zoe-al gegete en gedroonke had.

Dat waor neet wieneg. Ze hadde Keersemes gevierd mèt de ganse femilie en zelfs veur 'ne mins vaan, sjetden 'r, e flink stök euver de hoonderd kilo, waor 't de meujte weerd. De lèste gaank waor 'n groete poortie ies mèt slagroum gewees.

D'n dokter had get tege de maan. Edere patiënt is netuurlek 'ne patiënt, meh op de ierste plaots huurde dee-hei neet in zie bestand, op de twiede plaots waor 't keersnach, op de derde plaots waor 't de mins z'n eige sjöld tot 'r beroerd waor en op de veerde plaots... Um kort te goon, d'n dokter kraog wie langer wie mier de smoor in.

‘Dokter, gef m'ch get, nondedjouw,’ kermde de maan weer.

‘Zjözzes, Maria, Joezep! In Gaodsnaom, dokter. 'r Geit m'ch toch neet doed?’ kaom zie debij.

‘Rösteg mer, rösteg mer,’ zag 'r. ‘Iech kin uuch wel get geve, meh daan doort 't toch nog lang ietot 't euver is. Iech weet get beters. 't Is 'n hiel aajd recep. Meh geer zalt flink mote zien.’

Heer dach aon de aw Romeine en hun vreetpartije en aon de vomeerstein in d'n eetzaol vaan kestiel Hoensbroek en, niks veur de keersnach, ouch aon get gemeinegheid.

‘'t Is 'n aajd recep. Al doezende jaore aajd. Meh bij miech thoes vreuger, wie iech nog e keend waor, zag mien ma altied tot dat de bèste meneer waor um vaan 'nen euverlaoje maog aof te koume. En dat is wat uuch mankeert. Eure maog is euverlaoje. Geer höb, oonder us gezag en gezwege, neet gegete meh gevrete en neet gedroonke meh gezope. En noe zit g'r demèt. Meh iech kin... Iech weet 't eigelek neet... Zeet g'r sterk genóg?’

‘Is 't zoe erg, dokter,? Kin 'r draon sterve?’ reep 't vruiwke in peniek.

‘Zjözzes,...’

‘Nein,’ zag 'r serjeus. ‘Doed goon neet. Meh gemekelek zal 't ouch neet zien.

[p. 154]

Iech zal 't uuch oetlègke.’

De macho waor noe zoe bleik wie e fletske kies. Heer laog mèt angstege ouge nao d'n dokter te loere en kroomp noe en daan inein vaan de pijn.

Kompassie had d'n dokter evels neet. 'r Beloerde de patiënt nog ins oonderzeukend, trok weer e benkelek geziech, sjöddelde nog ins mèt z'ne kop en vroog nog ins:

‘Dus geer dink tot geer detege kint?’

‘Jao, jao,’ kreunde de maan. ‘Zègk 't mer dokter. Zègk 't mer.’

‘Daan huur. Geer gaot nao 't toilèt. De plee. En dao stek geer eure vinger in eure moond. Dee hei.’

Heer had gekeke of gei splinterke keersbal draon zaot.

‘En daan gaot g'r mèt dee vinger in eur keel. Zoe deep wiet g'r kint. En daan, es alles bij uuch nog normaal functioneert, en dat dink iech wel, daan gaot geer euvergeve.’

‘Wat?’ reep de maan. ‘Euvergeve? Koh... koh...?’

‘Höllep Zjezeke!’ reep 't wijfke obbins oonverwachs orizjineel. ‘Dokter, moot dat ech?’

‘Dat moot!’ zag 'r gedecideerd. ‘Get anders hölp neet. Neet zoe gaw teminste. Daot dat noe mer. Leuk is 't neet. Meh geer moot flink zien. Iech blijf nog effe wachte tot de bevalling achter de rögk is.’

‘Zeet geer allang dokter?’ vroog de maan achterdochteg.

‘Lang genóg um te wete wat uuch mankeert,’ zag 'r, get gepikeerd toch.

‘Alloh! Op de pu! Ferme jongens, stoere knapen!’

De vent kaom langsaam euverind, zat z'ch op de rand vaan d'n divan, beloerde d'n dokter nog ins gemein en vroog:

‘Dus geer vint tot dat hölp?’

‘Dat hölp gegarandeerd,’ zag 'r. ‘Alloh! Of moot iech de ambulance belle?’ 'r Góng. Kuimentere en zöchtend wie 'n aajd pospeerd trok 'r nao de gaank.

‘Vergeet neet de brèl umhoeg te zètte,’ reep d'n dokter nog.

Wie oet de gaank de vreiselekste geluide kaome, kroomp 't vruiwke inein es of zie 't waor die ze maakde en ins wouw ze nao häöre maan touwgoon. Heer heel 'r tege.

‘Sommege dinger moot 'ne mins allein doen,’ zag 'r. ‘Laot 'm mer.’

Nao drei kiere aoftrèkke, kaom de kerel weer de kamer in. Zoe bleik wie 'nen dook waajelden 'r nao d'n divan en leet ziech drop neervalle. Me hoort nog get keersballe krake, meh 't doog 'm niks. 'r Waor good kepot.

‘Höb d'r e glaas law mèlk?’ vroog d'n dokter.

De vent vloog op of 'm get gestoke had en vlöchde weer de gaank in.

Dao herhaolde ziech de ‘plechtige overgave’ nog ins. Wie 'r weer inkaom waor vaan de macho niks mie euver. Wie 'ne lomel veel 'r weer op d'n divan

[p. 155]

en doog zien ouge touw. De zweit perelde op z'ne veurkop.

D'n dokter vroog e glaas water, losde dao 'n oonsjöldeg broesjtablèt in op en vertèlde de vrouw tot häöre maan dao zoe noe en daan e slukske vaan moch höbbe es 'r doors kraog. Dat doog 'r veur nog get mier indrök te make. Es dat nudeg moch zien.

Toen stoont 'r op um te vertrèkke.

Wie 'r z'ch umdrejde um de patiënt nog ins te bekieke, doog dee effe z'n ouge ope en zag meujelek:

‘Mieljaar, dokter, dat löch op. Wel jaomer vaan 't geld.’

‘Zjözzes, Maria,’ begós 't wijfke weer.

‘Joezep,’ zag heer, al aon de deur. ‘Beit mer good. 'r Zal wel good slaope, dink iech. Laot 'm mer op d'n divan ligke. En es 't nudeg is, g'r belt mer. G'r wèt miene nommer.’

‘Bedaank, dokter,’ zag ze nog. ‘Iech waor toch zoe oongerös.’

‘G'r moot neet zoe bang zien,’ zag 'r nog. ‘Eine dee zoe vlook en sjölt geit nog neet doed, huur.’

't Sniede nog altied en 'r mós weer langsaam rije.

Wat e vak, dach 'r weer. Meh 't had toch ouch z'n plezerege kante. Hiel aofwisselend, mèt altied weer get nuits. Zelfs in de Keersnach.

Thoes leet 'r z'n sjeun mer op de mat in de gaank stoon um de snie neet 't hoes in te drage.

'r Had sjus z'ne piezjema aon wie z'n vrouw weer wakker woort.

‘En, waor 'r erg?’ fluusterde ze.

‘Biste gek,’ zag 'r. ‘Eine dee teväöl gegete had. Iech vertèl 't d'ch mörge wel. 't Is bekans ein oor!’

Veurziechteg puunden 'r häör op 't puntsje vaan 'r neus wat bove de deke oetstaok.

‘Zaolege Keersemes,’ zag 'r.

En wie heer de kaw lakes voolt:

‘Sjuif ins 'n bats op. Miene kant is ieskaajd.’

Gewèlleg doog ze dat.