|
| |
| |
| |
Oorlog.
Daarom heeft hy over haar uitgestort de grimmigheid zynes toorns ende magt der Oorloge, en hy heeftze rontomme in vlamme gezet, dog zy en merken 't niet, ende hy heeftze in brand gesteken, dog zy en neemen 't niet ter harten.
Jes: XLII. 25.
De Vrouw, die, vol van drift, zit op een moedig Paard,
Gewapend tot den Stryd, met Harnas, Helm en Zwaard,
Wier Kleedren, rood van bloed, haar moordzugt ons ontdekken:
Kan, daar ze een scherpe Spiets, werpt met haar rechte hand,
En met haar linke, Steên en Dorpen zet in brand.
Een leerzaam Zinnebeeld van d' Oorlogsramp verstrekken.
Oorlog, een vreeslyke hoofdplaage alle plaagen en afgryslykheden te gelyk behelzende. — Oorlog altoos ongelukkig te achten, ook daar men rechtvaardiglyk Oorlogt en ook daar zege behaald wordt. Oorlog is het die de Menschen in Ondieren, de Steden in Sterfhuizen, de Akkers in Kerkhoven, de Kerken in Kerkers, de bloeiendste Landen in Woestynen en de Waereld alom in een Akeldama een bloedakker gemeenlyk verandert.
Vollenhove.
| |
| |
Een ander mag zyn vlugge veêr
In 't bloed der Oorlogshelden doopen,
Hy zingt hunn' groote daên ter eer',
En voel zyn' geest door 't Krygsvuur noopen:
Myn Dichtkunst, die den vreê bemint,
Poogt d'Oorlog, als het hoofd der plaagen,
Gedrocht dat goed en bloed verslindt,
U in zyn woede voor te draagen:
Zy maalt den naaren Kryg, als 's Hemels zwaarste straf,
ô Wreede! uit Haat en Nyd geboren,
Die leeft en groeit by moord en brand,
Geschikt om 's Menschen rust te stooren,
En met rust, den bloei van 't Land,
Verderf van Velden, Steden, Dorpen,
Verslindend Dier, gewoon het bloed
Der Menschen greetig in te slorpen,
Plaag die ontelbre plaagen broedt:
Myn kunst, ô Vyandin van kunst en weetenschappen!
Volgt uw bebloede stappen.
| |
| |
Zy ziet hoe ge in het rookend veld,
By 't klinken van de Krygstrompetten,
De Legers vormt, en 't woest geweld
Doet Spiets, en Dolk, en Degen wetten.
Gy, door de Staatzugt aangevoerd,
Leert Menschen tegen Menschen kampen
Terwyl ge de Aarde en Lugt beroert,
Een Wolk van stof en Zwaveldampen
Het Zonnelicht bedekt, en, by het slaan der Trom,
De moordkreet klinkt alom.
Daar naderen de Legerbenden,
Waar wordt myn Dichtkunst nu gedekt?
Men valt elkandren in de lenden,
Door donderend geschut gewekt.
Wat wreedheid! welke raazernyen!
Hier woedt de wraak, hier heerscht de dood,
Help God!…daar storten gansche ryen,
Getroffen door 't vernielend schroot.
En hier valt, door den slag der barstende granaaten,
De bloem der Krygssoldaaten.
| |
| |
Het Paard, bespat met brein en bloed,
Vliegt brieschend door een hoop van lyken,
Zyn Ruiter blaakt van heldenmoed,
Maar zal voor 's Vyands magt bezwyken,
Een Kogel werpt hem neêr in 't Zand.
Gints klooft de Sabel bekkeneelen,
Daar boort de kling in 't Ingewand,
Elk tracht zyn bloedrol hier te speelen:
ô Naare Schouwburg! die het hardste hart verbaast,
Terwyl de Moordlust raast.
Beschouw dit Veld!.. neen! sluit uwe oogen
ô Mensch! zo 's Menschen ramp u drukt.
Hier groeit de vrugt der Oorelogen,
De vrugt des doods wordt hier geplukt.
Hier liggen lyk by lyk verslagen,
Jong, Oud, Gebieder en Gemeen.
Hier hoort men zugten, kermen, klaagen,
Hier vindt men Helden afgetreên,
Die doodelyk gewond, ten steun der zwakke krachten,
Vergeefs naar laafnis trachten.
| |
| |
Dees kermt verminkt aan hand of voet,
Maar streelt zig met de hoop van leeven:
Die kruipt en wendelt zig in 't bloed,
Dog schynt den jongsten snik te geeven.
Hier vielen Paard en Ruiter neer.
Ai! zie dees roodbebloede gronden,
Bezaaid met vreesyk Krygsgeweer.
Dit Veld, daar de eelste vrugten stonden,
Treurt met den veldling, die zyn graan ziet afgesneên,
Of door het Heir vertreên.
ô Kryg!.. maar welk een schrikvertooning!
Ween Landman met uw Huisgezin!
Daar brandt.. ach help!.. daar brandt uw wooning!
Daar ziet ge uw eerelyk gewin
In 't zweet vergaard, door 't vuur verteeren.
De Krygskunst meent, door zulk een daad,
Des Vyands oogmerk afte weeren.
Gy zugt, terwyl de Roofsoldaat
U zelfs van 't goed ontbloot, van 't goed, met angst en zorgen,
Nog uit de vlam geborgen.
| |
| |
Ontaarte! schrik voor 's Hemels magt!
Maar wat gedonder treft myne ooren?
Hoe wordt die Stad in 't naauw gebragt!
Wat deerlyk lot is haar beschoren!
De Vyand nadert, Schans en Wal
Beeft door het bliksem der Kartouwen.
Wat vreeslyk vuur! wat zwaare val!
Daar Kerk en andre Hoofdgebouwen,
Getroffen door een bomb, neerstorten, en de brand
Vast woedt aan allen kant.
Wat bang geschrei van Oud en Jongen,
Klinkt uit de Vest? wat naar geklag?
De Stad wordt van alom besprongen,
En fel gebeukt door slag op slag.
De Vyand stormt, ô welk een woede!
Hy wint. … Hy trekt ter muurbresse in!
Zie nu (ten zy u de Almagt hoedde)
ô Arme Stad! zie nu 't begin
Van 't schriklykst Treurspel, dat door uwen Ingezeten
Wordt nimmermeer vergeeten.
| |
| |
Myn Dichtkunst vlugt van 't bloedig veld,
Vermoeid, naar minbenaauwde Steden.
Maar ach! hier heerscht ook 't Krygsgeweld,
En pleegt zyne ongebondenheden.
Des Ryken schat wordt ondermynd,
Hy ziet zig in zyn God vermindren:
De Koopman treurt, zyn handel kwynt,
De Werkman klaagt met Vrouw en Kindren,
Terwyl de Krygsman, die zyn wooning niet verschoont,
Zyn vlyt met moedwil loont.
De schamele Armoê schynt verlaaten,
De schaarsheid sluit hier hand en hart,
De vrees loopt langs de ontroerde straaten,
En dreigt nog grooter ramp en smart.
't Gebrek en 's Krygsmans eisch vermeerdren,
De Rust vermindert dag aan dag.
Men vloekt getrouwe Landsregeerdren,
De Muitzugt kwetst hun hoog gezag.
Gods Kerk zugt onder 't juk, terwyl de Staatskrakeelen
| |
| |
De Elende wordt nu algemeen,
Een ziekte, uit d' Oorlogsramp geboren,
Sleept duizenden ten grave heen.
Thans rekent yder zig verloren,
De teedre Kunne vlugt, en vindt
Geen Schuilplaats voor geweld en laagen.
Dees mist een' Vader, Zoon of Vrind,
Vervoerd, of in 't gevecht verslaagen;
Wyl die zyn Maagschap ziet, met smart, door 's Vyands magt
ô Oorlog!.. maar wat Kunstvermogen
Stelt alle uw gruwlen in het licht?
Myn zangster, door al 't leed bewogen,
Verstomt in 't einde, en sluit haar dicht.
Mogt nooit uw heilloos vuur ontbranden!
Wierd nooit uw jammerreet gehoord!
Wierd nooit de rust en 't heil der Landen
Door u op Batoos Erf verstoord!
Vlugt Plaag van 't Menschdom! vlugt, naar 's Afgronds duistre Kolken,
En druk nooit vrye Volken!
|
|
Auteursrechtvrij