Een weekje Dodesluis

[p. 7]

i De verteller

De vreemdeling was plotseling in ons stadje. Een warme dag in het midden van oktober. We ontvangen dan weinig gasten. Bovendien is Oudezijl nog niet erg bekend, zelfs niet bij de watertoeristen, die liever de meren kiezen, niet ver van hier. Maar het was niet vanwege de stilte dat hij opviel: hij bracht onrust teweeg. Toch hebben weinigen met hem te maken gehad, de korte tijd die hij hier doorbracht. Hij ging niemand uit de weg en bezorgde niemand overlast. Hij was vriendelijk, gebaarde nauwelijks wanneer hij sprak. Zijn stem klonk zacht. Bijna had ik gezegd zwak, maar dan zou de indruk kunnen ontstaan dat hij verlegen was en dat wij ons de meerderen van hem voelden.

Het is al lang geleden dat hij bij ons was. Hij bleef slechts kort, een week. Niemand herinnert zich nauwkeurig hoe hij eruitzag. We spraken laatst over hem aan de stamtafel van De Gouden Leeuw. Die hem gezien hadden, herinnerden zich alleen zijn stem. Maar waarschijnlijk zal de tijd, die hier overigens erg langzaam gaat, ook deze laatste herinnering uit ons geheugen wegslijten. Dit is een oude stad, boordevol geschiedenissen en gebeurtenissen waarvan wij allen iets in ons meedragen. De stad is dood. Wij zijn verzadigd. Wij zijn zo vol van het verleden dat wij niet in staat zijn nieuwe beelden te scheppen. Onze geschiedenis is voltooid. Ook zijn

[p. 8]

beeld houdt ons niet meer bezig, heeft niet eens een duidelijke vorm kunnen aannemen. We hebben alleen zijn stem. Zelfs zijn naam kennen we niet en vermoedelijk zijn we daar nog blij om ook. Hij had eigenlijk geen naam en toch zou men hem vele namen kunnen geven. Ik merk het aan de mensen: voor zover ze nog aan hem denken, hebben ze hem in hun gedachten een naam gegeven, hoewel ze niet graag over hem praten, alsof hij een dode is aan wiens dood zij schuld hebben.

Ik noem hem Onrust, want hij was als een plotselinge windvlaag, als een steen die viel in de rimpelloze Kolk, de oude haven van waaruit vroeger, eeuwen geleden, de schepen vertrokken naar de Oostzee. Nu liggen er 's zomers wat zeil- en motorjachtjes aan de steiger. Soms strijken er meeuwen neer: de laatste boden van het grote water.

Een week voordat hij er was, werd in de sluis een kleine verdwaalde zeehond gevangen. De Kolk staat door deze sluis in verbinding met een smalle vaart die uitmondt in een meer dat vroeger een deel van de zee vormde. De jonge zeehond is ergens in een robarium ondergebracht, waar hij kunstjes leert.