|
| |
XXXI.
‘Mooi, mooi!’ knorde op z'n eigenaardige manier de zeeschilder Leefdaag. Z'n al strammende beenen hadden zich, tot heil van z'n geliefd Purpurae Amori, 'n eindeloos aantal trappen opgewerkt en, nog blazend, stond-ie nu op 't atelier van Hoving, dat heelemaal in de bovenste galerijen van de opera gevestigd was. Hij keek naar 't décor, dat deze voor 't aanstaande groote feest had ontworpen. 't Stelde 'n gezicht op Florence voor, ten tijde van de de Medici's. 't Was lang niet slecht. Dus gnorkte Leefdaag, meest nogal goedig gul met z'n bewondering, andermaal: ‘Mooi, hoor. Heel, heel mooi!’
Hoving, gestreeld, stelde zich achter 'm. Dat complimentje deed 'm goed. Hij was vanmorgen danig uit z'n humeur geraakt door nieuwe pesterijen, zooals-ie 't noemde, van Lesage, die 'm zòcht. Altijd en eeuwig had die vervloekte ééns-bariton, nù directeurtje-speler wat op 'm aan te merken. Hij was z'n bête noir. Dat wist iedereen. En waarom? Omdat-ie 't toevalligerwijs bijzonder goed met Bijlman kon vinden? Doch dat konden er meer. Neen, hij beet te weinig van zich af. Stil van aard, liet-ie dat gekef van den immer geéner- | |
| |
veerden Lesage maar over zich heen gaan. Ook uit voorzichtigheid. Vaag gevoelde-ie, dat er om 'm geïntrigeerd werd, Lesage de eerste de beste gelegenheid zou aanpakken, 'm d'r uit te werken. Die wou misschien 'n landgenoot er in hebben, ook zoo'n bluf-Franschmannetje, dien-ie, wie wist, nog slechter betalen kon dan hem? Nu maar, daar zou-ie dan toch 'n toer aan hebben. Hij gaf geen vat. Alleen, ja, als-ie op z'n traktement ging knibbelen..! Dan gaf-ie er direct den brui van.
De goedkeuring van Purpurae's voorzitter deed 'm onaangenaamheid vergeten. Die was 'n invloedrijk man; z'n oordeel had gewicht. En, 'm nog op iets wijzend, dat hemzelf bijzonder geslaagd leek, ging-ie er haast genoeglijk uitzien.
't Atelier leek wel 'n afgetakeld schip met z'n ruimten en onbekleedheid. 't Was er huiverig, niettegenstaande drie kachels brandden, één groote, roestige, waarop verf werd aangemengd en twee verderop in 't afgesloten gedeelte, dat als 'n atelier apart vormde, intiemer was, meer behuisd. Daar stonden ook wat meubeltjes. Op 'n soort standaard, koper gehelmd, vlotte 'n costuumgedeelte. Portretten van artisten waren op den muur geprikt, tegen 'n draperie. Platen uit 'n Fransch tijdschrift lagen verspreid. En aardig vooral waren de maquettes, de miniatuur-décors, als poppen-paleisjes, 't model, waarnaar men te werken had. 'n Leerling sterkte er de zwarte schaduwen nog wat van aan, voor 't reliëf. Daar was 't niet gansch onbehaaglijk.
Doch 't groòte atelier deed als 'n echte werkplaats aan. 't Was er te vol om te loopen. Op den grond
| |
| |
stonden wel twaalf groote, aarden potten met verf van allerlei kleur. Daarnaast, lang uit, lag 'n kamer-décor. Hoving was bezig geweest, 'n flets stuk hier en daar 'n veeg te geven. De tapissier spande doek op. 'n Timmerman verfde. En aan den gootsteen, in den hoek, spoelde 'n helper reusachtige kwasten uit. 't Oog werd enkel bekoord door 'n paar Parijsche affiches. 't Uitzicht, op de groote binnenplaats en 't portiershuisje, verder over wat daken, was ook al niet te boeiend. 'n Bezoeker zou allicht niet langer blijven dan strikt noodzakelijk was.
Leefdaag had dan ook heel gauw uitgezien. Reeds maakte-ie, met 'n ondéfiniëerbaar geluid, 'n beweging van afscheid-nemen. Dan echter schoot 'm iets te binnen. En met aandrang knorde-ie:
‘En m'n schulp?’
Hoving verstond niet dadelijk, vroeg nader.
‘M'n schulp? De schulp van Neptunus? Dat weet je toch wel. 't Voornoamste, huh, huh!’
‘O, juist’ begreep Hoving nu en hij nam den schilder-Maecenas, die in z'n plompheid en bewegingen nog telkens zoo duidelijk den Noord-Keutellandschen koopman verried, mee naar 't achter-atelier, waar de triumfkar van den God der wateren, 'n reuzen-schelp van bordpapier en hout, in felle kleur-fonkeling praalde.
‘Mooi, mooi, hee-èel mooi!’ betuigde Leefdaag andermaal van harte. En hij stond 'n oogenblik stil, in gedachten. Dan kon-ie toch niet voor zich houden:
‘'t Zal heel grootsch zijn, woat? De God der boaren met z'n joelende bent van Tritons. 't Zal heel oardig
| |
| |
zijn voor de jongens van Purpurae. Pulureux houdt m'n drietand vast en dan mot d'r nog een voor m'n kroon zorgen. Neptuun zal die ook wel niet altijd op z'n hoofd hebben, denk ik, hè hè hè hè hè! 't Zal mooi zijn, hoor, heel, hee-èel mooi!’
Hij bleef nog wat talmen, keek naar de maquettes, die 'm wel interesseerden in hun popperigheid. En Hoving, bijkans onhoorbaar wegsluipend op z'n zachte pantoffels, die-ie altijd droeg, geen doek, dat op den grond lag, te beschadigen, liet 'm 'n oogenblik alleen, want hij hoorde de stem van Lesage. Dadelijk als-ie zichtbaar werd, brak die los - en in 't schutterig gemanoeuvreer van z'n armen, die soms allebei tegelijk 'n bevlieging naar den hooge kregen, ging wel iets te loor van z'n ruitenheer-deftigheid: ‘Mais c'est embêtant! Cela ne peut pas continuer ainsi! Vous êtes engagé par nous, monsieur Hoving, comprenez-vous? Si vous faites ça après notre travail, cela m'est égal. Mais en ce moment-ci, mon ami, il faut donner tout votre temps à l'opéra! Ce décor est bien embarrassant. Il ne reste pas assez de place pour nos toiles.’ En, onverschillig, of de tapissier of de leerling 'm misschien verstond - 't kon ook wel, dat dit 'm zelfs aangenaam zou zijn - sputterde-ie nog wat door, hoewel er feitelijk geen reden voor was. Dit trachtte Hoving 'm dan ook kalm aan 't verstand te brengen. Hij wees er op, hoe-ie bezig was aan 't opflikken van dat ouwe kamer-décor daar op den grond - ce vieux machin zei-ie met eenige minachting, 'n steek aan 't adres van de vaak al te zuinige directie. Dat er nu toevallig 'n visiteur was, kon toch
| |
| |
waarachtig overal en elk oogenblik gebeuren. Doch Lesage, die van bezoek niet wist, vond er nieuwe aanleiding in, op te spelen.
‘Justement, monsieur Hoving, toutes ces visites! L'atelier n'est pas un restaurant. Le portier a des ordres rigoureux de n'admettre aucune personne n'appartenant pas au personnel. Je lui dirai de faire attention. Excusez, mais vous pourriez bien introduire tout le monde!’
't Deed 'm goed, zich zoo eens te laten gaan. De zorgen stapelden zich zoo pakkistig op z'n directeurshoofd, dat-ie zulk 'n opluchtinkje nu en dan hard noodig had. Alleen L'Hercule bracht geld in kas. 't Overige répertoire trok slechts half volle zalen. En alle rangen dienden doorloopend goed bezet, wilde er bij zoo'n rompslompige onderneming, als 'n opera altijd was, eenige sprake van winst zijn. L'Hercule, L'Hercule, en nog eens L'Hercule! Chantefort en madame de Patapouffe hadden al menig belangrijk cachet binnengesleept. Dat waren weer schadepostjes. Dus had Lesage altijd en eeuwig reden tot ergernis. Z'n bête noir, de zelden iets terugbewerende Hoving - ‘Ah, ces peintres artistes!’ ordinairde 't in 'm. ‘Ils dépendaient de lui, supportaient tout pour la galette’ - moest 't ontgelden. En in 'n plotse opwelling, nu eens, ten aanzien van heel 't atelier-personeel, kranigst te laten blijken, hoe hìj volkomen alleenheerscher was over heel 't gebouw, stapte-ie op 't achter-gedeelte van de zolderruimte toe, den visiteur desnoods te verzoèken, als je blieft heen te gaan. In z'n tred zat 't gebelgde van 'n theater-veldheer, die in vredestijd echter meer gevoelde
| |
| |
voor 't rustiger notaris-ambt. Hoving, met 'n glimlach, pantoffel-streek 'm achteraan.
Hij vond 'm weèr in onderdanigheid. Hoewel 'n verwondering licht vraagteekende op z'n bleek, grijspuntbaarden-gelaat, stond Lesage, weer gansch correct ruitenheer, in diepste buiging voor de schelp van Neptuun, waarin Leefdaag, bij wijze van proef, 't effect te berekenen dat-ie er in maken zou, gezeten was. Even zat Purpurae's voorzitter met z'n houding in de war. Doch, zich dadelijk weer herstellend met z'n gewoon aplomb van geld-bulkenden Noord-Keutellander, gnorkte-ie onverstoorbaar:
‘Mooi, mooi, hè? - Ça fait beau, quoi?’ ('t Was waar, Lesage verstond geen Keutellandsch. Daarom bracht Leefdaag 'n Franschje voor den dag, waarvan zelfs Bijlman nog iets leeren kon). ‘Moi, roi des vagues. Vous voyez? Il me faut une belle barbe avec des petits.. petits.. schulpies et des fleurs de mer autour de ma tête. Beau, beau, quoi? Ayez s'il vous plait la complaisance....’
Leefdaag stak de hand uit, kon alleèn niet opkomen. Lesage haastte zich, 'm behulpzaam te zijn. Van z'n sputterige slecht-gehumeurdheid was niets meer over. Tegenover 'n Leefdaag! Die was haast van 'n invloed als 'n baron van Priktum. En zulk 'n trouw opera-bezoeker! Hij dankte den hemel, dat-ie in z'n opspelen daareven tegenover Hoving niet verder was gegaan. Voor de buitenwereld bleef-ie graag de monsieur van de directie.
‘Bedankt. Merci’ knorde de zee-god, weer òp. Doch
| |
| |
Lesage, allen minder gunstigen indruk weg te wisschen, dien-ie toch misschien nog op den hooggeachten visiteur achter liet, was daar niet tevreden mee, zòcht meerdere gelegenheid, van z'n beminnelijke gevoelens te doen blijken. Onderdanigst streek-ie diens jas glad, welke bij de proef met de schelp wat in de plooi was geraakt. En als-ie dan bemerkte, hoe 'n breede verf-veeg zich op den achterpand had afgedrukt - Neptunus' zegekar bleek nog niet gansch droog - maakte-ie 'n ijselijke bombarie van terpentijn-zoeken, lapje-afscheuren, flesch-ontkurken en zoo meer. En eigenhandig reinigde-ie de jas van de versche smet.
‘O! Bien poli, bien poli’ bromde de ander, die 't anders niet noodig vond. 'n Verfje, hìj kon er tegen. Wat? Iemand, die zeeën schilderde, hm, haast.... haast levensgroot en zoo'n veegje! 'n Druppel in den oceaan.
Hoving zweeg, keek toe. Nu hàd-ie Lesage. Hij triumfeerde.
Gedrieënlijk stapten ze 't décor langs, dat daar straks Franschmannetje's blaas-drift zoo had gaande gemaakt. Leefdaag hield even stil. Dus de anderen ook.
‘Mooi! Beau! Très beau, quoi?’ herhaalde de knorder maar. Lesage kon al niet anders dan instemmen. En tot overmaat voegde de schilder-meaceen er nog aan toe:
‘Il faut beaucoup travailler à ça, hè? Vous laissez monsieur peindre à ce décor pendant tous ses heures? La fête de Purpurae doit être beau.... heel, heé.... eel mooi!’ Dit was tot Lesage gericht. Deze, onder 't
| |
| |
kalm toekijken van Hoving, raakte wat in de war. Doch begrijpend, dat zich geen schooner gelegenheid kon voordoen, zich ten opzichte van den grooten Leefdaag één en al welwillendheid te toonen, knikte-ie daarop druk, ratelde honige zinnetjes af, zei zelfs tot Hoving, op 'n toon van beminnelijken chef, dat kamerdécor verder maar aan den leerling over te laten - dat was geen werk van gewicht -, opdat dat andere, Florence, te harder kon opschieten. Dan leidde-ie den onalledaagschen visiteur - Hoving in z'n schildersjas was geen geleide - persoonlijk de vele trappen af, welke 'n bezoek aan 't atelier haast tot 'n karwei maakten.
‘Poli, bien poli’ bromde Leefdaag onophoudelijk, blij dat-ie dàt woord te pakken had. Hij haastte zich niet. Al die deuren, met hun toegang défendu, interesseerden 'm. Bij elke kronkeling had je weer zoo'n afgeslotenheid. Eén stond 'n kier open. Hij zag iets van balleteuse-oefening. ‘Mooi, heel mooi’ knorde-ie. Hij hoorde muziek. Las dan costumier. Liep haast tegen 'n hoop speren, hellebaarden aan. Tot-ie, 'n buitentrap langs, op de binnenplaats stond. Daar ontmoette-ie iets, dat 'm nog 't interessantst van alles voorkwam. ‘Heel mooi!’ gnorkte-ie onwillekeurig haast. En hij hield even stil.
Madame de Patapouffe passeerde 'm daar, 'n vrachtboot van bekoring. De volheden lagen bij 'r opgestapeld als ter kaasmarkt. Leefdaag, die - z'n zeeën getuigden 't - het grootsche minde, zag toe met 'n blik die sprak, onthoedde zich. De terug-knik dan van de dei- | |
| |
nende chanteuse was 'm 'n weldoende verwarming, welke-ie met zich nam als iets zeer kostelijks. Eerst aan 't portiershuisje liet Lesage van 'm af, in 'n laatste uitputting van uiterste beleefdheid. Dan, alleen, slofte-ie verder in z'n gewonen, langzamen gang. Overigens, droeg-ie z'n vijf-en-zestig jaren niet kranig?
Hij hield stil, draaide zich om. Nee, madame de Patapouffe leek binnengegaan. Kom, liet-ie zich zoo niet blootgeven, hij, Leefdaag, de onverwrikb're steunpilaar van 't jongere schildersgeslacht. Als een van de jongens 't eens zag! Hij wist toch al, dat er spotliedjes - o, geen venijnige! - over 'm rondgingen, wijl-ie zich op zìjn leeftijd nog twee maîtressen permitteerde. Ach, joa, joa, je most wòat van al je moeite hebben. Vrouwen, dat was altijd heel, hee-èel mooi. Zoo voor 'n oardigheidje moar. ‘Licht en Donker’ heette 't versje, waarvan ze 'm 'n exemplaar in handen hadden gespeeld - hij verdacht er den beeldhouwer Pulureux sterk van, 't ding op z'n geweten te hebben. Die was 'n grappenmaker en niet enkel in z'n vak 'n handig makeleur -, waarin de liefde bezongen werd van 'n ouden schilder voor kleur. 't Sloeg op z'n tweespan, Rosine, de blonde en Gertrude, de zware brunette. De verdeeling tusschen licht en donker deed denken aan Rembrandt, merkte 't versje nogal komisch op. Hij had er om gelachen. Ach, joa, die jongens! Liefde voor kleur? Juist! Purpurae Amori!
Leefdaag stapte iets gehaaster, in twijfel, of-ie vanmiddag 'n kijkje zou gaan nemen bij Rosine of bij Gertrude. Och, joa, voor 'n oardigheid! Hij besloot maar tot Rosine.
|
|
Auteursrecht onbekend