Hofstad. Deel 1

XIV.

Thérèse Pielewiet, Keutelland's zeer bijzondere dich-

[p. 107]

teres, betrad, met 'n haast-trillinkje in 'r forsch kuitenpaar, den melksalon, gauw 'n versterkenden kop chocola te gebruiken. Ze had wat afgedraafd, twee uur gewinkeld! Zoo'n enkele maal slechts begaf ze zich in 't stadsgewoel. Meest zat ze weken schier onafgebroken op 'r studeervertrek tusschen 'r dichters, 'r sonnetten en 'r potjes geranium. Voor vandaag echter had ze 't er toch eens van genomen. Vóór de koffie had ze reeds drie sonnetten gelegd en dat was bevredigend. Geregeld legde ze er 2 × 12 's maands, 't eene dozijntje voor 'n vast maandblad, 't andere voor wie nu ook eens graag wat van 'r plaatste. Ze kon dus gerust een of twee daagjes stoppen, anders maakte ze nog te veel! 't Was ook wel goed, je nu en dan 'n paar uurtjes te luchten. 't Verfrischte den geest en dan, zìj had 't bepaald noodig. ‘Wandelen, wandelen!’ had de dokter gezegd. Ze leed aan 'n verharding van stoffen, welke met de jaren erger werd. 't Werkte zelfs 'n weinig op 'r humeur, hoe goedmoedig ze overigens ook meestal gestemd was. Maar ze kwam er niet toe. Nee, 't was ook zoo verrukkelijk, je in je binnenkamer in je eigen, mooie smart te verdiepen! Dat begreep 'n ander zoo niet. Die dachten zelfs meest, dat ze er onder treurde. Háár maakte 't gelukkig. Dat kon je trouwens ook wel aan 'r zien. Ze was er dik bij geworden en 'r eetlust liet zelden te wenschen over. Als alleen nu nog maar die constipatie.... Ja, als alles zoo geregeld ging als 'r sonnetten!

Ze bestelde 'n kop chocola, zette zich dan in den achtersten heek van 't lokaaltje - tante Thérèse zat

[p. 108]

liefst wat in schaduw, schuwde 't te felle licht -, legde 'r vele pakjes naast zich. Allerlei winkels was ze binnengestapt, ter inkoop van huishoudelijke zaken. Voornamelijk echter was 't 'r om sajet te doen geweest, voor Wim's sokken. Dat vormde dan ook 't grootste pakket, losjes in bruin papier gewikkeld. Ze had maar in eens zes knot ingeslagen. Die Wim kon wat aan! Hij draafde ook dag in, dag uit, de halve stad door, transpireerde daarbij voortdurend van kunst-exaltatie. Daar sleten sokken erg van. 't Was haast niet bij te houden.

Thérèse breide graag. 't Was, na dichten, 'r geliefdste bezigheid. 't Leek prozaïsch. Bij haar, de dichteres, had men wellicht eerder 'n voorliefde voor fijn borduurwerk verondersteld, 't stikken van kleurig gebloemt', vlinders en blanke stroompjes op soepel stramien. Ze gaf toe, dat strookte meer met haar arbeid van hooge phantasie, 'r zeer bijzondere ontwikkeling. Tóch hield zìj meer van breien en dan nog bij voorkeur van sokken. 't Kwam misschien, omdat ze, niettegenstaande 'r dichteressen-aard, nogal practisch was aangelegd. Dat bleek ook uit 'r geregeld 24-tal 's maands. 'n Bohémien leefde meer op de vleugelen van den wind, dichtte nu eens veel, dan weer in maanden niet. Zìj echter kweèkte 'r talent, maakte er 'n lekker, vet melkkoetje van. Had ze geen gelijk? Ze verkòcht 'r bundeltjes maar!

Hè, ze had zóó wel willen beginnen, hier in den melksalon! Dat dikke pak sajet kòn ze haast niet laten rusten. 't Was ook zoo'n prettig werk, dat breien! 't Getikkel

[p. 109]

van de naalden klonk 'r als muziek. Thuis, achter 'r geraniums, met Mimi, 'r mooie, witte poes op de vensterbank of aan 'r voet, kon ze er zich uren aan overgeven, zalig, zoo gemakkelijk als 'r gedachten gingen op dat regelmatige geklik. Had ze niet vaak, terwijl ze 'n nieuwen toer begon, 'r drie pennen had geëindigd, 'n schoon beeld gevonden, 'n rijm, 'n schitterende idee? Waarom ook niet? Staatslieden immers hakten, ter verpoozing, wel boomen om, tooneelspelers roeiden, gingen op jacht, musici hooiden! Zou zìj dan niet de sokken stoppen of nieuwe breien voor Wim? Borduren was goed voor vrouwen, die daar hun diepste wezen in legden, hun ziel, hun verlangens. Dat alles bewaarde zìj voor 'r sonnetten.

Hè, ze moest 'n gebakje nemen, een met schuim. Die vond ze 't lekkerste. Gelei smaakte anders ook wel of amandel. 'n Heele schaal stond voor 'r. Ze kon kiezen. Zulke groote! En dat voor vijf cent. Kom, liet ze zich us trakteeren. Ze was nu immers uit!

Tante Thérèse, na omzichtige loering, welke ze nemen zou, zette 'r nog gaaf gebit in 'n dikken, bruinen schuimkop. 't Was 'n mond vol. Vervelend, dat dat goedje altijd zoo kleefde. Ze had plakkerigheid tot op 'r kin. Toch maar dooreten! Thuis snoepte ze haast nooit.

Ze kreeg den smaak beet. Na den schuimkop kwam 'n gebakje met appelconfituur - die waren 't kleinst, maar ook bijzonder fijn! -, daarna een met droog van binnen, toen nog 'n soes. Nu moest ze toch uitscheiden, vond ze. 't Werd 'n débauche!

Zoo'n beetje zuchtend - hemel, ze was ook zoo

[p. 110]

vol! - leunde ze wat achterover, de oogen half dicht. Even wist ze nergens van, soezend, op gevaar af, in slaap te knikken. Dan voelde ze opeens weer die zeediepe smart, welke ze 'n oogenblik vergeten was, 't onmenschlijk knagende leed, dat nu al 26 jaren lang 'r goedigen oogen 'n uitdrukking van smachtend verlangen gaf en 't menschdom aan schoonheid verrijkte. En ze voelde 't fèlst. Was 't wonder? Hier, in den melksalon!

Zoo had ze ook eens met hèm gezeten, haar Leo, haar liefsten lief, haar blonden God, die klerk bij de registratie was. Doch hij zou 't vèrder brengen. Ja, als-ie maar doòrgezet had. Maar er zat geen wìl in 'm, ten minste geen vaste. Hij was wat vlinderig, zwevend, trop volage. Driemaal dan ook had-ie 't engagement, dat trouwens nog niet publiek was, afgemaakt. Doch telkens had ze 'm weer weten te lijmen en dat had steeds in 'n melksalon plaatsgehad. Dan dronken ze ook chocola en aten gebakjes. Ze wist nog zoo goed, dat hìj dol was op Tom-pouce. En hij had zoo'n eigenaardig manuaal, om z'n lepeltje naar den mond te brengen, z'n wijnrooden, bloeienden mond met de knevel-haren, die brandende wonden gekust had op 'r wangen-paar. O, als ze daàraan dacht.... Ze kon er dirèct van sterven!

't Was misgeloopen. Vriendinnen hadden 't 'r wel voorspeld. Hij was er vandoor geweest met 'n heel slecht meisje. Dat had ze 'm nog vergeven, zij 't met 'n traan. Doch toen-ie daarop weer voor drie dagen onder water was geweest - ditmaal, naar ze vernam, in 'n

[p. 111]

verdacht huis - had ze 'm afgeschreven. Of ze gelijk had, had moeder gezegd. Zoo'n gemeene jongen! Maar zìj had in stilte geweend, uren en uren. En ze weende nòg.

Hij had pogingen tot 'n verzoening gedaan. Op 't laatst, weer wat zwak, had ze 'm 'n vers gestuurd, 't eerste dat ze maakte, vol van haat en liefde, verwijt en vergiffenis. Daar was-ie zóó van geschrokken, dat-ie nooit meer iets van zich hooren liet. Van derden moest ze later vernemen, dat-ie naar Amerika was gegaan. Ze had nog 'n portret van 'm gezien als cowboy, waarop-ie er heel niet treurig uitzag. Dat was wederom 'n steek in 'r hart geweest. Daarop had ze nooit meer 'n syllabe over 'm vernomen.

Graag, de enkele maal dat ze uitging, zat ze zoo in den melksalon. 't Reet de oude wonde open; dat was waar. Doch in zelfpijniging school genot. Ook zou je anders misschien heelemaal vergeten, dat je nog 'n wonde had! En was 't niet verrukkelijk te bedenken, dat men ééns (al was 't dan lang geleden!) jong was geweest en bemind had? Daarbij, 't inspireerde. Die inspiratie had ze wel noodig. Als je 26 jaren achtereen 24 sonnetten 's maands legde, wist je op 't laatst niet meer, waar je weer stof voor 'n nieuw productje vandaan haalde. Ze had wel verschillende loopjes, kende honderden maniertjes, om ongemerkt met wat andere woordjes 't zelfde te zeggen, wist telkens 'r ‘rouw’, ‘violen’, ‘blanke zwanen’ en ‘witte statuen’ zóó te schikken, dat 't weer 'n nieuw tafreeltje leek, maar toch, alles raakte ééns op en, was haàr smart tot den laatsten drup-

[p. 112]

pel uitgewrongen, wat moest ze dan beginnen tusschen 'r geraniums, bij Mimi en Wim's sokken? Dus, om den zooveel tijd, deed ze 'n nieuwe portie smart op in den melksalon. Dat was meteen 'n aardig uitgangetje. Je moest 't nuttige met 't aangename vereenigen.

O, 't was wel vreeslijk, als je zoo'n groot verdriet gekend had! Ze was de eerste, 't toe te stemmen. Maar moest ze Leo toch ook niet dankbaar zijn, dat-ie 'r dat verschrikkelijke aandeed? Die sonnetten betaalden wàt aardig. Ja, eiglijk moest ze den hemel danken, dat-ie 'r zoo gemeen in den steek liet. Anders was ze wellicht nooit de groote dichteres geworden, de door gansch Keutelland vermaarde Thérèse Pielewiet! Vaak besefte ze dat heel diep. En in die uren stond ze 'n ontzettende angst uit, dat Leo toch misschien nog ééns kon wederkeeren. 'n Afschuwelijk koopje zou dat zijn! O, hij zou 't 'r wel vergeven, dat ze 'm maandelijks beurtelings vervloekt en aangeroepen, beweend en gesmaad had. Iemand, die cowboy was geweest, trok zich de dingen zoo erg niet meer aan. Neen, dàt verontrustte 'r niet. Maar als-ie 'r nog beminde, op 'r ouden dag om 'r hand vroeg? Dan kon ze toch moeilijk doorgaan met 'r smartsonnetten! O, ze moester niet aan denken! Neen, nooit, nooit wou ze 'm weer zien. Ze was nu zoo gelukkig met Wim!

Dit alles zat ze weer te bedenken, terwijl ze wat uitblies van de zware chocola en de vier gebakjes. Ze had wel wat veel gesnoept, schandelijk! Straks zou ze heelemaal niet kunnen eten. Enfin, zoo'n enkele maal! Ieder zondigde op z'n tijd.

[p. 113]

Nòg peinsde Thérèse, toen plots 'n straal van blijdschap 'r goedmoedig rondinkjes-gelaat lichtend verjeugdigde. 'n Geluks-popelingetje deed 'r hart sneller kloppen. Had ze 't mis? Zoo dikwijls al had ze immers te vergeefs gehoopt, gedacht, dat ze zich feliciteeren kon en dan bleek weer, dat ze te voorbarig geweest was. Nee maar, nu wist ze 't toch heel zeker. Ze voelde duidelijk.... Of 't van de wandeling kwam of van 't taartje met de confituren, kon ze niet zeggen. Doch buiten twijfel lukte 't ditmaal. Er was werking. De voorteekens bedrogen niet.

Eén stapje en ze was er. Ze zat niet in 't frischte hoekje van den melksalon, vlak bij 't deurtje, dat vooral door kinderen nogal eens werd open- en dichtgedaan. Had ze uit 'n onbewusten drang naar dàtgene, waardoor 'r leven den laatsten tijd zoo verbitterd werd, dat plaatsje gekozen? Best mogelijk! 'n Mensch - 'n dichteres wìst dat - werd zoo vaak geleid door onwillekeurige impulsies! Ze stond op, vreugdig. En geruime tijd ging er mee heen, voor ze weer uit 't geheimzinnige deurtje te voorschijn kwam.

Ze betaalde met iets jeugdigers in 'r voorkomen dan gewoonlijk. Dan, na zich nog eens goed vergewist te hebben, of ze al 'r pakjes wel had - nu moest ze nog even sigaartjes koopen, lichte, voor Wim. Altijd bracht ze wat voor 'm mee, als ze uit was geweest. Die goeie jongen verdiende 't ook wel! Zoo lief als-ie altijd voor 'r was! - stapte ze eindelijk naar buiten, huiswaarts te gaan, opgelucht naar lichaam en geest. Ze nam de stilste wegen, weer broeiend op 'n sonnet, in schoonste

[p. 114]

klanken-rist haar Leo ten zooveelste maal te vereeuwigen, haar vent, haar droeven lief, haar zonnegod, haar avondblauwen vergeet-mij-niet. Keutelland kon gerust zijn. Voorloopig zou 't het land van zand en klei niet aan dichtwerk ontbreken!