Oost-Indische dames en heeren. Deel 1

Derde Hoofdstuk.
Hoe Alexander zijn eerste déjeuner in het Marine-hotel gebruikte, en met wie hij daar aan tafel zat.

Toen Alexander voor de tweede reis de achtergaanderij binnentrad, vond hij eene groote menigte gasten aan tafel gezeten. Wel was er hier en daar eene plaats open gebleven, maar allengs kwamen er nog meer gasten, die spoedig alle lakunen gevuld hadden. Alexander zag zich een zetel aangewezen tusschen eene zwierig gekleede jonge dame en een oudachtig heer met een bruin geroosterd gelaat, geel zijden jas, witte pantalon en wit vest. Zoo was, met kleine varian-

[p. 15]

ten, het geheele heerenpersoneel gekostumeerd. Alexander alleen droeg nog zijn zwart lakensch jasje. Behalve zijne buurvrouw merkte hij alleen vier zeer corpulente dames aan 't hooger einde der tafel op, die allen met zeer lage japonnen, zeer roode gelaatskleur en buitengewoon zwart hair prijkten.

Verdere waarneming werd hem belet door Padang, die hem een grooten schotel met droog gekookte rijst aanbood. Wel had Alexander reeds aan boord van de Thetis zekere notitiën omtrent de Indische rijsttafel verzameld, maar het ontbrak hem toch geheel en al aan een juist begrip dezer kapitale levensquestie. Dit bleek hem aanstonds, toen hij schoorvoetend zich van een kleinen voorraad rijst bediend had, en, toevallig zijn blik op een tegenover hem hangenden spiegel werpend, de dame naast hem ondeugend zag glimlachen. Hij koesterde eene buitengewone vrees voor eene belachelijke houding, en gevoelde, dat hij zeer onhandig begon te blozen. Aandachtig lette hij nu op, wat de oudachtige heer met het bruine wezen doen zoude, en besloot hem zooveel en zoo ongedwongen mogelijk te volgen. Toen men dezen een schotel met kerry en kippenboutjes aanbood, lette hij op, dat de man maar een paar lepels kerry over zijne rijst goot en volgde hem oogenblikkelijk. Dus ging het met alles - totdat Alexander zijn bord met velerlei toespijzen zoo vol geladen had, dat hij zich nog erger verlegen gevoelde dan bij den aanvang.

Een paar malen had hij reeds den blik op zijne buurvrouw gericht, en haar wat oplettender waargenomen. 't Was nog een jong meisje, ongeveer twintig jaren oud. Levendige oogen, vrij scherpe trekken, een aangename glimlach, een vlekkeloos blanke hals, een zeer laag uitgesneden balkleed vormden een eer bevallig dan mooi geheel. Van tijd tot tijd richtte zij het woord tot een klein, dik heer, met een kalen schedel aan hare linkerzijde, welken ze ‘Papa’ noemde, en die haar steeds met onverstaanbare monosyllaben antwoordde. Ze bediende zich met veel vlugheid van de menigvuldige toespijzen der rijsttafel, at zeer veel en zeer snel, en sprak voortdurend.

[p. 16]

Van hare zijde had ze Alexander reeds grondig bestudeerd, en den volbloed baar met zeker leedvermaak in ongemeene verlegenheid gezien. Voor 't overige had ze vrede met zijn voorkomen. Zijn frissche blos, levendige bruine oogen en krullend zwart hair, zijne fijne trekken en rijzige houding, pleitten met voldoende kracht in zijn voordeel.

Juist bracht Padang een grooten, ronden bak, met verschillende afdeelingen, waarin sambal-sambal van allerlei soort. Alexander maakte eene afwijzende beweging met de hand, schoon zijn buurman met het bruine gelaat van 't een en ander iets had genomen. Op 't zelfde oogenblik voelde hij zich licht op den arm tikken, en vernam hij de stem der jonge dame:

‘Neen, meneer! dat mag u niet weigeren! Dat hoort bij de rijst. Heeft u meer Indische rijst gegeten?’

Alexander vermant zich, on antwoordt zonder haperen, maar eenigszins fluisterend, dat hij er niet het minste denkbeeld van heeft.

‘Dan zal ik u wel eens op den weg helpen’ - vervolgt ze - ‘Padang! kassi-sambal-sambal sama toewan! (Breng de toespijzen aan meneer!) En nu moet u nog wat van dat roode nemen, dat is délicieus - en van die boontjes, gekookte peteh, zeer Indisch, maar zeer lekker!’

Alexander gehoorzaamt, en dankt zijne voorkomende buurvrouw zoo beleefd mogelijk.

‘Ik kan wel merken, dat u pas in Batavia is aangekomen!’ - gaat ze weêr voort. - ‘Met de mail gereisd, meneer?’

‘Met een zeilschip, de Thetis!’

‘Ja, dan kan u ook niet veel van Indië weten. Met de mail komt men in Galle en Singapore, en wordt men zoo langzamerhand aan het Indische leven gewend. Wat mij betreft, ik vind het bijzonder flauw, om iemand, die pas aankomt, een koopje te geven, en daarom help ik de baren altijd.’

‘Verplicht, juffrouw! Aan boord hebben een paar Indische officieren mij enkele inlichtingen gegeven; maar ik merk, dat ik er de helft al van vergeten ben.’

[p. 17]

‘We zullen u er wel doorhelpen! Komt u als ambtenaar uit, meneer....?’

‘Wierincx, advocaat!’ - vulde Alexander aan, die duidelijk zag, dat zijne nieuwe kennis van nieuwsgierigheid brandde, om zijn naam te weten.

De jonge dame wendde zich oogenblikkelijk tot den kleinen heer, welken zij papa noemde, en zeide:

‘Papa, mag ik u meneer Wierincx, advocaat, voorstellen.... van daag met de Thetis gearriveerd!’

De kleine heer met den kalen schedel boog even het hoofd, en stak een lepel vol rijst in den mond. Ook Alexander boog zoo goed hij konde, en vroeg in stilte bij zichzelven naar den naam van het tweetal.

‘Wij zijn ook nog maar een paar weken te Batavia’ - vervolgde de dame, die zag, dat haar vader steeds ijverig bleef déjeuneeren. - ‘Wij komen van Samarang, waar papa een grooten toko had. Papa komt een paar maanden voor zaken hier. Ik ben maar meêgekomen, om den man wat gezelschap te houden, want we kennen hier haast niemand.’

Daar ze zich intusschen opnieuw van rijst moest voorzien, zweeg ze een oogenblik, waardoor Alexander in de gelegenheid gesteld werd zijn welgevuld bord aan te spreken, dat altijd nog onaangeroerd voor hem stond. Enkele der jongere gasten hadden intusschen nieuwsgierig naar hem gekeken, en zoo geviel het, dat hij met neêrgeslagen oogen en onder de drukkende bewustheid, dat veler blikken op hem gevestigd waren, zijn déjeuner aanving. Hij wist zich nog geene volkomen rekenschap te geven van zijne gewaarwordingen. Hij vond iets in het gesprek der jonge dame, 't welk hem hinderde, zonder dat hij in staat was te bepalen, waarom het hem onaangenaam was. Ze sprak levendig en vlug, met eene welluidende stem, glimlachte gedurig alleraangenaamst, en liet daarbij twee rijen mooie witte tanden zien.

Alexander had na het drukkend gevoel van teleurstelling, 't welk hem nog kwelde, eene bepaalde behoefte aan vrien-

[p. 18]

delijke toespraak, en nu scheen de voorkomendheid zijner buurvrouw hem eer te hinderen dan welkom te zijn. Zij zelve had zich ditmaal tot een tegenover haar zittend jongmensch van een doodsbleek uiterlijk gewend, die met eene diepe basstem eenige beleefde antwoorden prevelde. Zooveel Alexander kon opmerken, werd er aan tafel weinig gesproken. Aan 't hooger eind, waar de vier corpulente dames zaten, heerschte een doodsch stilzwijgen. Alleen klonken daar soms de luide bevelen van een ontzagwekkend, buitengewoon gezet heer, wiens hagelwit pak zeer zichtbaar tegen zijn koffiekleurig gelaat afstak. Zonder twijfel was hij de chef dier dames, maar daar hij meestal Maleisch sprak, verstond Alexander niets van 't geen er gezegd werd.

Intusschen had onze jonge advocaat een aanval op zijn zorgwekkend bord met rijst beproefd, en het onder duizenderlei gedachten geledigd. Thans eerst viel het hem te binnen, dat het zijne taak zou worden zich op de Maleische taal toe te leggen, en voor 't eerst ontwaakte wederom een klein deel dier energie, welke hij altijd bezeten had, doch dien morgen door den drang der omstandigheden wat al te spoedig had laten vallen. Daar zijne buurvrouw het bleeke jongmensch met de basstem nog altijd bezighield met een lang verhaal over de Samarangsche amusementen, voltooide hij zijn déjeuner zonder verdere stoornis. Juist had hij het plan gevormd haar over het aanleeren van het Maleisch te raadplegen, toen zij hem op het onverwachts vroeg:

‘Meneer Wierincx, gebruikt u geen vruchten?’

Inderdaad had men eenige, Alexander nog volkomen onbekende, vruchten op den disch geplaatst, en ieder had zich van 't een en ander voorzien.

‘Neem een stuk van die pompelmoes’ - ging ze voort - ‘die mag u gerust gebruiken! Laat ik u eens bedienen - vruchten geven altijd aanleiding, om met baren te lachen!’

En handig brak ze eene rozenroode schijf uit de fraaie vrucht los, en legde die met eene vlugge beweging op Alexan-

[p. 19]

ders bord. Vervolgens lichtte zij er hem van in, hoe hij het bittere vliesje van 't saprijke vleesch der pompelmoes moest scheiden, en vroeg ze hem nieuwsgierig, hoe hem de nieuwe vrucht beviel. Hadde Alexander zijns ondanks niet wat verstoord geweest over zijne eigene bedremmelde houding, en zijne buurvrouw niet een weinig benijd om hare meerdere kennis en ervaring van het Indische leven, dan zou hij wellicht eenige ruimere sympathie voor haar hebben opgevat, en vergeten hebben, dat hare voorkomendheid onwillekeurig de gedachte aan vrijpostigheid bij hem opwekte.

‘Vergun me’ - begon Alexander op zijn beurt - ‘u schijnt over ons nieuwelingen bijzonder gunstig te denken!’

‘Natuurlijk, meneer Wierincx! ik ben zelve min of meer eene nieuwelinge. Ik ben pas een jaar uit Europa terug, ik heb mijne opvoeding te Brussel genoten op een groot dameskostschool. In 't eerst scheen Samarang mij zeer eentonig - en ik weet niet waarom, maar ik begon het Indische leven zeer onaangenaam te vinden. Ik herkende zelfs mijn oude baboe niet meer, kasian!’

Gedurende dit antwoord had de spreekster zich achterover in haar stoel geworpen, en druk met haar eleganten waaier gewuifd. Haar vader had Alexander even van ter zijde aangezien, en een sigaar opgestoken, daarna had hij luide gegeeuwd, en zijne oogen gesloten.

‘Is het gemakkelijk Maleisch te leeren spreken?’ - vroeg Alexander weer.

‘U zal het in twee maanden spreken, als u goed oplet. Blijft u eenigen tijd in 't Marine-hotel?’

‘Ik weet het nog niet zeker, want ik moet hierover nog met vrienden raadplegen. Batavia is mij volkomen onbekend!’

Het luid geeuwen van den ouden heer met den kalen schedel deed zich andermaal hooren. Zijn stoel met luid geraas over den marmeren vloer achteruitschuivende, stond hij, zich langzaam uitrekkende, op.

[p. 20]

‘Jane!’ - riep hij plotseling, zijne dochter op den schouder tikkend.

De jonge dame stond schielijk op. Alexander volgde, en eer hij nog hare vluchtige buiging beantwoord had, was de Samarangsche tokohouder en zijne dochter uit de achtergaanderij verdwenen.