| |
[De Proost van de Kercke...]
De Proost van de Kercke tot Fresole, op een Weduwe verlieft
zijnde, die tot hem niet ghesint en was, meynende met haer te slapen, sliep
by een van haer Camenieren: Daer hem der Vrouwen Broederen selver daer by
hebben doen betrappen door den Bisschop. Om te thoonen dat de liefde de oude
grysaerts soo doet versotten, dat sy in schanden ende in onghemack daer door
gheraecken.
BINNEN de Stadt van Fresole was wel eer by de Kercke een Edel-Vrouwe
Weduwe, Me-Vrouwe Picarde gheheeten, dieder haere erffenisse hadde, met een
kleyn Huys daerse haer den meestendeel van den tijdt (want sy en was van de
rijckste Vrouwen vander Weereldt niet) met haere twee Broeders seer eerlijcke
ende beleefde Jonghe Mannen hiel, 't is gheschiedt dat ordinarelijcken dese
(die tamelijcken schoon, jonck ende lustigh was) totte groote Kercke gaende, de
Proost der selven soo beseten Amoureus daer op gheworden is, dat hy nieuwers
niet sien en konde dat hem aen-stondt dan sy, waer uyt hy nae wat tijdts soo
stout is gheweest, dat hy haer selfs zijn boodtschap ghedaen heeft, haer
biddende datse haer vermenghen wilde met zijn liefde, ende hem beminnen
ghelijck hy haer dede: Tis wel waer dat hy alreede goet Ouwers was, dan Jonck
van herten, stoudt ende hooghmoedigh, die hem selven alle dinghen toeschreef,
sonder dat, dat zijn manieren van doen vol quaede gracy waren, ende hy soo
quellijck ende gemelijck, datter niemandt en was, die hem gunstigh was, ende
sooder eenighe Vrouwe was, die hem gheen goedt herte toe en droech soo was dese
eene, die hem niet alleenlijck gheen toe en droech, maer hadde hem meer inden
haet als den hooft-sweer selver. Wes- | |
| |
halven sy al wel bedacht, hem
gheantwoort heeft. Mijn Heere soo ghy my lief hebt, dat en moet ghy niet
mishaghen, ende om de selve reden behoor ick u oock lief te hebben, ende wil u
gheerne lief hebben, dan gheene dorperheydt en hoort tusschen u liefde ende
mijne te komen: ghy zijt mijn gheestelijcke Vader, ende zijt een Priester, ende
daer by tredet ghy vast stijf voorts in uwe Jaeren, het welcke al saecken zijn,
die u behooren achterwaerts treckende, ende kuys te maecken, ende van d'ander
zijde en ben ick gheen kindt meer, wien sulcke Vryagikens nu voortaen niet wel
meer en voeghen (daerenboven ben ick een Weduwe, ende ghy weet wel hoe
grootelijcken de eerbaerheydt aende Weduwen vereyscht wordt) daerom houdt my
voor geexcuseert: want in sulcker manieren als ghy't op my versoeckt, en sal
ick u nimmermeer lief hebben, noch ick en begheere insghelijcks niet dat ghy my
bemindt. De Proost van haer voor die reyse gheen anderen bescheedt krijghen
konnende, en was niet verbaest, oft metten eersten sto[o]dt af, om veer, maer
zijn quaedt voeghende moeyelijckheydt ghebruyckende heeft hy die door Brieven
ende boodtschappen tot meer-malen aenghegaen, Jae hy heeft selfs (als hyse ter
Kercken sach komen) ghebeden: Weshalven aende Vrouwe denckende dat dit sijne
bejach te moeyelijck ende verdrietich viel, heeft sy ghedocht haer daer van te
willen ontslaen, ghelijck hy dat verdiende, naedemael dat zy 't andersints niet
doen en konde, dan sy en wilde hier in niet met allen doen sonder dat eest aen
heur Broederen te kennen te gheven, ende heur gheseydt hebbende, 't ghene dat
mijn Heere de Proost ginck bejaghende, ende daer by wat sy inden sin hadde te
doen, als sy weynich daghen daer nae ter Kercken ginck, ghelijck sy ghewoone
was, alwaer soo haest als haer mijn Heer de Proost sach, hy tot haer ghekomen
is, met welcke hy volghende zijne manieren van doen in propoost ghetreden is, om
naerder maechschap t'samen te maecken. Sy hem siende komen, heeft hem een groot
ghelaet ghetoondt, ende nae datse wat op een zijde ghegaen waeren heeft haer de
Proost veele woordne gheseydt, als hy ghewoon was, ende sy eenen grooten sucht
uytghegheven hebbende, heeft gheseydt: Mijn Heere ick heb menichmaels hooren
segghen, datter gheen soo stercken Casteel niet en is, dat niet eens ghewonnen
en wort, soo het alle daghen bestorm wordt, dat ick in my selven wel sien
gheschiedt te wesen, want ghy hebt my soo seer vervolcht, nu met soete woorden,
nu met de eenen heuscheydt, nu met de andere, dat ghy mijne voornemen hebbet
doen breecken, ende ick ben te vreden, naedemael dat ick u behaghe,
gheheelijcken uwe te wesen. De Proost hier van seer verblijdt, antwoorde.
Me-Vrouwe ick danck u, ende om de waerheydt te segghen, ick heb my seer
verwondert hoe ghy het soo lange hebt konnen teghen houden, ghemerckt, dat my
sulcks noyt met gheene andere gheschiedt en is. Ende ick heb wel somtijdts
gheseydt, dat de Vrouwen soo die van Silver waeren niet een duyt weerdt souden
zijn, Overmidts datmer niet eene vinden en soude die goedt soude zijn om het
assay te bestaen? maer laet ons als nu dit laten varen, ende sien alleenlijck
wanneer, ende waer wy ons t'samen moghen vinden: wien de Vrouwe geantwoort
heeft: Mijn soete Heere den tijdt mach te dier uren zijn alst u best belieft,
overmits dat ick geenen Man | |
| |
en hebbe die ick rekeninge geven moet
vant slapen gaen, dan ick en kan die plaetse niet bedencken. Doen seyde de
Proost, hoe niet in u huys: Ghy weet wel antwoorde de Vrouwe, dat ick mijn Heer
twee Jonghe Broeders hebbe, die daer dach ende nacht met haer mede-ghesellen
in-komen, ende mijn Huys en is het grootste niet: Waerom het niet moghelijck
soude wesen daer te zijn, ten waer saecke datmen daer in blijven wilde als een
stomme sonder te spreecken een woort oft eenigh ghetier te maecken, ende dat
noch oock int doncker als de Blinde doen, en diet soo wilde doen, dat soudemen
lichtelijck bestellen konnen, om dies-wille datse niet ghewoon en zijn van in
mijn Kamer te comen. Tis wel waer dat de haere soo nae by de mijne is datmen
niet een woordt en soude konnen ghesegghen hoe properlijck dattet waere dattet
niet ghemackelijck ghehoordt en kan worden. Doen seyde de Proost: Non fortse om
eenen nacht oft twee laeten wijt daerom niet achter laeten blijven, totter
tijdt toe dat ick bedacht sal hebben, waer wy op een andermael tot meerder
ghemack by den anderen moghen komen. De Vrouwe sprack: Mijn Heer dit let maer
aen u: dan van een saecke moet ick u bidden, dat dit stuck soo heymelijck
blijve datmer noyt niet af en hoore. De Proost seyde: Me-Vrouwe en twijffelt
niet aen dat, maeckt alleenlijck dat wy desen avont by den anderen slapen. De
Vrouwe seyde tis my lief, ende hem te kennen ghegheven hebbende, hoe ende
wanneer hy tot haerent komen moeste, is sy van hem ghescheyden ende t'Huyswaert
ghekeert, nu hadde dese Vrouwe een Cameniere, dat het Jonckste maecksel niet en
was, dan daer voor hadde sy het leelijcxste backhuys ende het mismaeckste
datmen oyt sach: want sy hadde de Neus inghedouwt, den mont scheef, de lippen
dick, ende de tanden groot, swert ende qualijck ghestapelt, ende was daer by
scheel, ende noyt en was sy sonder quade ooghen met een groen geele Verwe,
dattet scheen datse den Somer niet tot Fresole, maer binnen Guneen
overghebrocht hadde, ende boven al dit was sy heel ontramponeert, ende wat
kreupel aen de rechter zijde, ende was gheheeten Gente, dan om datse soo kamuys
was, als eenen snuffelhondt, gaf haer elck een den Naem van Genteneus, ende al
was sy dus mismaeckt van haeren persoon soo en liet sy daerom niet wat
archskens te zijn: dewelcke de Vrouwe by haer dede komen, ende gheseydt heeft,
Genteneus wilt ghy my desen nacht eenen dienst doen, ick sal u een heel schoon
nieuw hemde schencken. Als Genteneus van een Hemde hoorde spreecken, sprack sy:
Me-Vrouwe soo ghy my een hemde wilt gheven, soo wil ick my in eenen noodt int
Vyer voor u begheven, wilt ghy anders niet meer noch. Wel aen seyde de Vrouwe,
ick wil dat ghy desen nacht met eenen Man in mijn bedt sult slapen, ende dat
ghy hem wel troetelen sult: dan wacht u wel van een woordt niet te spreecken,
van vreesen dat ghy van mijn Broeders niet ghehoordt en wordt, die daer
ontrendt slaepen, als ghy wel weet, ende daer nae sal ick u het Hemde gheven.
Jae sepers sprack Genteneus, ick ben te vreden met sesse te slapen, soo het den
noodt vereyscht niet maer met eenen alleen. Alst dan nacht gheworden was, is
mijn Heer de Proost ghekomen (naer dat het bestemt was) terwijlen dat de twee
Broeders in haer Camer waeren, daerse haer (als haer de Vrouwe gheseydt hadde)
wel de- | |
| |
den hooren. Weshalven al stillekens ende sonder Keersse in
der Vrouwen Camer ghegaen zijnde, heeft hy hem so sy hem onderwesen hadde, te
Bedde gheleydt, ende van d'ander zijde Genteneus deur haer Vrouwe wel
onderricht van 't ghene datse te doen hadde, ende hy meynende sijn Liefste by
hem te hebben, heeft Genteneus in zijn armen ghenomen, ende begonde die te
kussen sonder een woordt te kicken, ende sy hem daer nae voorts sijn
tijdtcortinghe met haer te nemen, in possessie tredende vande soo langhe
ghewenschte goederen. Als dan de Vrouwe dit beschickt hadde, seydese tot haeren
Broederen dat sy het reste datter besteecken was doen souden. De welcke al
schoonkens uyt-ghegaen zijnde, naer de Merckt toe, is haer de Fortuyne soo
gunstigh gheweest in 't gheene datse voor hadden, dat sy het niet beter en
souden hebben connen schicken, overmidts dat de Bisschop, alsoo het seer heet
was, dese twee Jonghmans hadde willen laeten haelen, om met hun tot heuren
Huyse den tijdt te gaen passeeren, ende haeren Wijn te proeven: Dan alsoo hy
die sach comen, seyde hy haer stracks wat sijne meyninghe was, ende binnen in
een cleyn plaesken daermen veele keersen ontsteecken hadde, ghetreden zijnde,
heeft hy daer van haeren seer goeden Wijn ghedroncken die sy hem met eenen
over-grooten ghenoeghen schoncken, ende als hy sijn becomste ghedroncken hadde,
hebben hem dese twee Ghebroeders gheseydt: Mijn Heere naedemael dat ghy ons soo
veele gratie hebt wille doen van ons hier in dit cleyne Huysken te hebben comen
besoecken, om nu tot het welcke te comen, wy op den wegh waeren om u te gaen
halen, soo bidden wy dan u nu, dat ghy u voor dees reyse soudet believen te
willen een dinghe comen sien, het gheene dat wy u dan sullen thoonen. Den
Bisschop antwoorde haer dat seer gheerne te willen doen, waeromme dat eene van
de Broeders een Toortse inde handt ghenomen hebbende, ende hem voorstellende,
ende den Bisschop met alle de andere hem volghende, hy reghelrecht naer de
Camer toe-ghegaen is, daer mijnen Heere den Prooste met Genteneus sliep, die
welcke om haest naer Huys te comen, hem-selven aenghejaecht hadde, alsoo dat hy eer dat dese quamen, alreede over de Mijle ghereden hadde. Weshalven hy
wat vermoeyt zijnde, hem wat rustede, hebbende Genteneus in sijnen armen. Ende
dan inne ghecomen zijnde, de Jonghman met het licht inde handt d'eerste voor
aengaende, ende de Bisschop nae, ende daer naer alle de andere, heeftmen aen
den Bisschop mijn Heere zijnen Proost met Genteneus in sijnen armen gewesen, de
welcke door dese ruysinghe ontwaeckende, ende dit licht siende, met allen dit
Volck ontrendt hem, stracks het hooft van schaemten ende vreesen die hy hadde,
onder het decksel ghedoken heeft: Wien den Bisschop veele spijtighe woorden
gheseydt heeft, ende dede hem het hooft uyt halen, ende sien met wie dat hy
sliep. Doen is desen armen Proost soo daerom, als om de beschaemtheydt die hem
dochte dat hy daer vercrijghen soude, de bedroefste mensche dieder oyt ter
Weereldt was, gheworden is, ende alsdoen hem door des Bisschoppen bevel
hercleedt hebbende, wert hy onder goede bewaernisse tot sijnent thuys ghehouden
om groote boete te doen vande bedrevene misdaedt ende overgroote zonde. Den
Bisschop wilde ooc daer nae van hem | |
| |
weten, hoe dit toch al te
samen toeghegaen was, dat hy met dese Dienstmaecht Gentereux was comen slapen,
want hem en dochte niet dat hy dat van lackernije oock moeste ghedaen hebben.
Wien de Broeders de gantsche Historie van het beginne tot den eynde alt'samen
verhaelt hebben. Het welcke den Bisschop hoorende, heeft hy de Vrouwe
hooghelijcken ghepresen, als oock te samen dese twee ghebroeders, die hen
sonder haere handen in Papen bloedt te willen besoedelen, ghetracteert hadden
alst hoorde. Den Bisschop dede hem dese zonde veertich daghen lanck beweenen,
dan liefde en spijt deden hem die wel negen-en-veertich behuylen. Daerenboven
dat hy noch langhen tijdt was daer nae sonder uytten huyse noch over straete te
dorven gaen, overmidts dat hy vande kinderen metten vinger aenghewesen wert,
die seyden: Siet daer is hy die by Genttens geslapen heeft, dat hem sulcken
quellinghe was, dat hy meende dul te worden. Ende op dese maniere heeft haer
dese eerbaere Vrouwe vande quellinge ende moeyelijckheydt van mijn Heer den
Proost ontslaghen ende quijt ghemaeckt, ende Gentte heeft het nieu Hemde met
den goeden nacht ghewonnen.
|
|