De tweede vijftigh lustige historien ofte nieuwigheden Johannis Boccatii
(1644)–Gerrit Hendricksz. van Breughel–
Auteursrechtvrij
[Folio R2r]
| |
vrouwen te vooren ghemaeckt, doen maetighen heeft. Daer aenghewesen wordt dat de waerheydt vrymoedichlijck bekent, met een beclaghelijcke verantwoordinghe vermach.
INDE Stadt van Prato was hier voortijdts een Edict, niet min (om de waerheyt te seggen) verachtelijck als wreedt, het welcke beval sonder eenighe exceptie te maecken, datmen so haest die vrouwe branden soude die haeren Man in Overspel vinden soude met eenighen haerer Vryer uyt lieffden lust, als de ghenen die haer selven om geldts wille yemanden over-ghegheven hadde. Ende staende dit Edict, ist ghebeurdt dat een schoone Edel-vrouwe, ende amoureuser als eenighe andere: Mevrouwe Philippe ghenoemt, in haer Camer by nachte door Reynoudt de Puglieso haeren Man tusschen de armen van eenen Jonghen Edelman der selver Stadt, Lazarin Guassagliotri, die sy als haer eyghen selven beminde bevonden is gheweest. Het welcke de man siende, wonderlijcken verstoordt, hem nauw heeft connen onthouden van heur op te loopen, ende die te vermoorden, hy soudet oock ghedaen hebben, volghende de grimmicheydt sijns ontsteken ghemoedts, ten waere saecke gheweest dat hy voor sijn selven bevreest hadde gheweest, hem dan onthouden hebbende van sulckx te doen, en heeft hy hem daeromme niet connen onthouden vande strengicheydt des voorseyde Edicts van Prato, een dinghen dat hem gheoorloft was te doen, te weten de doodt van sijn wijf te beneerstighen, ende alsoo dan ghenoechsaeme ghetuyghenisse hebbende om sijns Wijffs misdaedt te bewijsen, alsoo haest als den dach ghecomen was, sonder anderen raedt te vraeghen is hy die gaen beschuldighen, ende heeftse doen daghen. De vrouwe die hooghertich was als gheneralijcken ghewoon zijn te wesen de ghene die recht verlieft zijn, heeft voor haer ghenomen teghen den raedt ende meyninghe van vele van haere vrienden ende magen te compareren, ende te willen veel eer mannelijcken sterven, de waerheyt bekennende, dan wechloopende, in ballinckschap door onghehoorsaemheydt vileynichlijcken te leven, ende te loochenen dat sy sulcken Vryer niet weerdich en waere, als de ghene was in wiens armen sy den vorighen nacht bevonden was gheweest, ende is voor den Potestaet wel verselschapt van Mannen ende Vrouwen ghecomen, die haer altsamen raedt gaven van tstuck te loochenen, ende heeft met een standtvastich aenghesicht ende een cloecke stemme ghevraecht wat hy op haer versocht. De Potestaet dese siende ende merckende dat sy schoon, van een hups gelaet, ende nae dat haer woorden ghetuychden, hooch-hertich was, begonde medelijden met haer te hebben, vreesende dat sy niet yet en belede, waer door hy ghedwongen ware om sijn devoir te doen, haer te doen sterven: dan niet uytstellen connende, dat hy niet en ondersochte tghene daer van sy beschuldicht was, heeft hy haer gheseydt: Mevrouwe uwen man (als ghy siet) is hier, die hem over u beclaecht, seggende dat hy u in overspel met eenen anderen man bevonden heeft, ende daerom is sijnen eysch dat ick u nae de strengicheydt van een Edict dat wy hebben, soude doen straffen, ende dien volgende doen dooden: dan ic en macht niet doen, ten zy sake dat ghy't bekendt, daerom siet wel voor u, hoe ghy te antwoorden, hebt, ende segt my | |
[Folio R2v]
| |
oft het waerachtich is het ghene daer uwen Man u aff beschuldicht. De Vrouwe sonder haer eens te verschricken, antwoorde vry-moedelijcken: Mijn Heer t'is waer dat Reynoudt mijn Man is, ende dat hy my desen nacht in Lazarius armen ghevonden heeft, daer ick menighe andere in geweest ben, om de volcomen ende goede liefde die ick tot hem draghe, ende dit en sal ick nimmermeer loochenen: dan ghy weet wel ende bekent seecker, dat de Wetten die men in een Landt maeckt, ghemeyn moeten zijn, ende ghemaeckt met [b]ewilliginghe der ghener die sy raecken, dat met de dese niet gheschiedt en is: Want sy en is niet strenghe dan teghen de arme Wijveren, die onghelijck beeter als de Mannen veele souden connen gherieven, ende daer-en-boven, als sy ghemaeckt werdt, en wasser niet een Vrou by, niet alleenlijck diese bewillichde, maer oock dieder by geroepen is gheweest: Wt welcke redenen, en mach die met recht niet als quaet geseydt worden, ende soo ghy een Executeur der selver, tot naedeel van mijnen persoon, ende u eyghen ghewissen wilt wesen, staetet in u te doen wat u belieft: Dan eer ghy voort-vaert in eenich Vonnis te strijcken, soo bid ick u dat u believe my een cleyne gratie te doen, te weten, dat ghy aen mijnen Man vraecht, oft ick hem, alle ende soo menich-malen alst hem belieft heeft, van my sijnen luste te hebben, mijnen persoon niet overghegeven en hebbe. Waer op Reynout (sonder te wachten dattet hem de Podestaet vraechde) stracks gheantwoordt heeft, dat sonder twijffel sijn Wijff hem noyt eenighe vrientschappe gheweyghert hadde, soo menich-maels als hy die oock oyt versocht hadde, ende begheerde van haer te hebben. Doen seyde de Vrouwe, achtervolghende haer propoost: Ick vraghe dan mijnen eerweerdigen Heere den Podestaet, soo hy altijdts van my ghehadt heeft, wat hem ghelust ende ghelieft heeft, ende hem oock noodich gheweest is. Wat ick met overschodt doen, ofte oock noch moet doen, moet ick dat dan voor die Honden werpen? En is het immers niet beter dat ick daer eenen Jonghen Edelman vrientschappe mede doen, my veel liever heeft als hem-selven doet: Als dat ick het late verderven, ofte altemaele verlooren gaen? Daer was eene alsulcke examinatie, ende van eene alsoo grooten ende vermaerden Edele Vrouwe als dese was, dat bycans alle de Inwoonders der Stadt van Prato, hoorende een alsulcken lustighen vraeghe, eensganckx eenstemmichlijcken te gader gheroepen hebben, (naer dat sy haren buyck wel vol ghelacchen hadden) als dat de Vrouwe ghelijck hadde, ende seer wel seyde. In sulcker voeghen datmen voor het scheyden van daer, met raedt vanden Podestaedt, het on-behoorlijcke ende wreede Placcaet ghematighet heeft, ende als doen werdt gheseydt, dat het maer alleen verstaen werdt, van de ghene die om gheldt onghelijck deden. Door welcken middel Reynout van eenen soo soeten ende mallen aenslach bedodt blijvende, uytten raedt ghescheyden is, ende de Vrouwe is blijde ende heel vry by-nae het vyer ontspronghen zijnde, tot haeren huyse glorieuselijcken ghekeert. |
|