Moortje en Spaanschen Brabander

(1999)–G.A. Bredero– rechtenstatus



[pagina 84]
Het derde deel, het eerste uytkomen Roemert, Kackerlack, Koenraat, en de stomme Moor Writsart roemert Maar seecker isset waar, bedanckte sy mijn seer? kackerlack Gheweldich! roemert Wat sechdy wasse wel in haar schick? kackerlack Ja Heer! Dan doch so seer niet om die seer schoone schenckagie,Ga naar voetnoot1148 Als om datse haar wert geschoncken van so grooten personagie! 1150[regelnummer] En dat is 't eerst daar sy haar hooghe moedt op draacht.Ga naar voetnoot1150 koenraat 'k Sal letten op mijn tijdt misschien of het soo slaacht,Ga naar voetnoot1151 Dat ick mach an Moyaal dees mijn Mooriske schencken: Dan siet den Hopman daar, hy sou licht arch dencken.Ga naar voetnoot1153 roemert Ja die gracy heb ick; dat al wat ick beginGa naar voetnoot1154 1155[regelnummer] Dat heeft een aart, soo dat ick over al wellekom bin!Ga naar voetnoot1155 kackerlack Als gy wat brenght denck ick, dats mijn genoech bekent. roemert Daarom sey den Hartich: Hopman ghy bent excellent!Ga naar voetnoot1157 En hy bedanckt mijn staach om dat ick soo kan leven,Ga naar voetnoot1158 Sonder dat, hy hadme de Kornet niet ghegheven.Ga naar voetnoot1159
[pagina 85]
kackerlack 1160[regelnummer] O dat gheloof ick wel, ghy verwerft door u gheest En door u groot verstant dat elck u eert en vreest, 't Is wonder hoe dat gy met wijsheyt en met reden, En woorden schoon gepronckt u saken kunt bekleden,Ga naar voetnoot1163 Het volck is verbaast wanneer ghy kickt of bremt,Ga naar voetnoot1164 1165[regelnummer] En wat ghy eens versoeckt wert stracx u toeghestemt;Ga naar voetnoot1165 Ghy krijcht meer door u tongh, en geesticheyt bescheyden,Ga naar voetnoot1166 Als and're met haar dienst en bloedich arrebeyden. roemert 't Is de fijne waarheyt.Ga naar voetnoot1168 kackerlack Sijn hoocheyt bruyckt u raat, Om dat ghy 't recht van 't landt so wonderlijck verstaat.Ga naar voetnoot1169 roemert 1170[regelnummer] Wel bescheyelijck.Ga naar voetnoot1170 kackerlack Hy most het ooch seer op u houwen, roemert Ick wasset dien hy 't woort en 't Legher dorst vertrouwen.Ga naar voetnoot1171 kackerlack Dat kan ick wel dencken. roemert Wat dunkje? kackerlack Een groote saak. roemert En als hy somtijts wouw eens nemen zijn vermaack In jacht, of in bancket, of dat hy wouw uytspannen,Ga naar voetnoot1174 1175[regelnummer] Soo koos hy mijn alleen uyt soo veel hondert mannen.
[pagina 86]
kackerlack 't Is wonder! wat een geck?Ga naar voetnoot1176a roemert En als 't volck hem verdriet Door al haar tuyldery, recht alliens weetje niet?Ga naar voetnoot1177 kackerlack Ick weet, ick weet: of hem de walch hadt ghestekenGa naar voetnoot1178 Van al haar honniesnap, dan gingh hy met u sprekenGa naar voetnoot1179 1180[regelnummer] Van saaken van belangh.Ga naar voetnoot1180 roemert Ja seecker dat gaat vast, En daarom noot hy mijn oock mennichmael te gast. kackerlack Een eellenbaas van een prins, vintmen sulcke Heeren?Ga naar voetnoot1182 roemert Sijn hoocheyt! die sel by gheen slechte luy verkeeren.Ga naar voetnoot1183 kackerlack Ghelijck soeckt zijn ghelijck, besonder wijse lienGa naar voetnoot1184 1185[regelnummer] Die sullen aldermeest na haars ghelijcken sien. En gaat hy met u om (hoort: onder reverency)Ga naar voetnoot1186 Soo verkeert hy by de anderde Sapiency.Ga naar voetnoot1187 roemert De geest spreeckt uyt u mont!Ga naar voetnoot1188 Ga naar voetnoot1188b kackerlack Wat sotter vent is dit? roemert So komtet dat ick staech het hoochst' an tafel sit.Ga naar voetnoot1189 kackerlack 1190[regelnummer] De garde, het komt u toe!Ga naar voetnoot1190
[pagina 87]
roemert So wy lest int gespreek // tradden Ick sprack, sy sweghen ofse een lap in haar beck // hadden. Den Hartich sachmen an, ghelijck zijn Magisteyt,Ga naar voetnoot1192 En hy ontsetten hem van mijn welsprekentheyt.Ga naar voetnoot1193 kackerlack Een mirakel van een Man! ist so? roemert 't Is waar ick sech // het kackerlack 1195[regelnummer] 't Is met al 't Hof gedaan, so hy de smaack eens wech // het Van u groote wijsheyt: u woorden hebben kauw.Ga naar voetnoot1196 Schijt Cicero! Siet, siet nu treet hy als een pauw,Ga naar voetnoot1197 Ja lieve Neskebol; hoe swiert en swayt den geckert!Ga naar voetnoot1198 roemert Wat seyt den Rekel, he!Ga naar voetnoot1199 kackerlack Den Hartoch is verleckert 1200[regelnummer] Op u gheselschap: Want seker als hy u mist, So mist hy al zijn vrolijckheyt en vreucht. roemert So ist, Ick tast niet an myn hoedt wien my oock mach gemoeten, Ten sy de grooten my met blooden hoofde groeten.Ga naar voetnoot1203 kackerlack Ghy bintet waardich, ick mien een voet in jou gat,Ga naar voetnoot1204 1205[regelnummer] Wijstme sulcken dwaas eens inde heele stadt! roemert Wat vraagh ick na de luy, of syter wat antrecken,Ga naar voetnoot1206 Ick doet wanneert mijn lust.Ga naar voetnoot1207
[pagina 88]
kackerlack Men vindt veel sulcke gecken! Den Hertoch is verciert als ghy hem doet de eer,Ga naar voetnoot1208 Dat ghy eens met hem gaat de straat op ende neer. roemert 1210[regelnummer] Hy steekt zijn borst op als een Gans.Ga naar voetnoot1210 kackerlack Ja gy bent heerlijk, roemert Door mijn deucht maack ick hem en al de zijnen eerlijck,Ga naar voetnoot1211 En daarom set hy mijn staach aan zijn hoogher sy.Ga naar voetnoot1212 kackerlack De gallich om u hals.Ga naar voetnoot1213 roemert Al de werelt gingh my Achter mijn rugh hierom beschimpen en besmalen, 1215[regelnummer] En al mijn leempten schots en bitter op te halen.Ga naar voetnoot1215 Ick lietet onghemerckt doorslippen voor een tijdt, Sy pruylden, en pratten, en borsten schier van spijt.Ga naar voetnoot1217 Maar ick sets' in mijn deer met al wat sy verschaffen,Ga naar voetnoot1218 Sy sullen an mijn stock niet eensjes komen blaffen,Ga naar voetnoot1219 1220[regelnummer] Want ick souse straffen // al waren sy so koen,Ga naar voetnoot1220 Dan niemant wil van haar de kat de bel andoen,Ga naar voetnoot1221 't Hart sinckter inde schoen // so vreesen sy mijn tooren,Ga naar voetnoot1222 Wat segghen sy, Roemer het bloedt in zijn oorenGa naar voetnoot1223 Quam hy het te hooren // het lieper heel slecht // ofGa naar voetnoot1224 1225[regelnummer] Ick hielder wis de neus en 'tgoedtje soo recht // ofGa naar voetnoot1225
[pagina 89]
Sneedt ick een meyts vlecht // of, met de hiel vanner bien,Ga naar voetnoot1226 Ick lietet te kermis hier inde kramen sien.Ga naar voetnoot1227 En spracker yeuwers ien, dat an mijn eer mocht raaken;Ga naar voetnoot1228 Een dubbelden Aernt souw'k van zijn lichaam maakenGa naar voetnoot1229 1230[regelnummer] En spouwen hem het hooft tot daar toe, en 't resje van mel kaarGa naar voetnoot1230 En voeghen d'armen en de sijen eens te gaar,Ga naar voetnoot1231 Of setten kop op kop, een been boven en onder En stuuren hem soo duer de werelt voor een wonder.Ga naar voetnoot1233 Rodrigo de Malta die maackteme lest soo quaat; 1235[regelnummer] Mits hy soo permantich en pruets gaat by de straat,Ga naar voetnoot1235 Om dat hy nu as kacx konstapel int leegher // is!Ga naar voetnoot1236 Weet hy wel (sey'ck) datsen vaar een stille vegher // is?Ga naar voetnoot1237 kackerlack Gants lijden! dats een streec!Ga naar voetnoot1238 roemert Korts geschach mijn een trots Vanden Hertochs koetsier! ick reedt hem weer op schots,Ga naar voetnoot1239 1240[regelnummer] Wel seyd' ick, wat is hier? hoe komt dat ghy dus wildt // krijt, Of ist, om dat ghy Overman van't slepers gildt // zijt?Ga naar voetnoot1241 kackerlack Dats waerachtich aardich! wat een geest heeft de man!Ga naar voetnoot1242 De Droes souwt niet sinnen, dat hy versieren kan,Ga naar voetnoot1243 'k Wedt hy stondt en sach of hy het hoorde donderen.Ga naar voetnoot1244 roemert 1245[regelnummer] Hy sweech as een pissebet!Ga naar voetnoot1245
[pagina 90]
kackerlack Dats niet te verwonderen: Sou hy niet?Ga naar voetnoot1246 koenraat Dats een lichtmis, dats een guyt, en d'ander Is een Zee-roover!Ga naar voetnoot1247 kackerlack Hoe quelle schaamle luy menkander? roemert Heb ick u wel vertelt hoe'k de brabler quam anboort?Ga naar voetnoot1248 kackerlack Noyt niet, secht op: ick hebt wel duysent maal ghehoort.Ga naar voetnoot1249 roemert 1250[regelnummer] Dees brabelaar die quam in een kuf over tafelGa naar voetnoot1250 Daar een Snol bymen sat, stracx gingh hem daar de wafelGa naar voetnoot1251 Uyt de kerf, lief say da 'k mayn stooter t'ouwent brocht?Ga naar voetnoot1252 Hangt vande banck seyd' ick, jongen 't vleys is verkocht,Ga naar voetnoot1253 Wat doeje int pardiel? je souwtje nae de Kerck // spoen,Ga naar voetnoot1254 1255[regelnummer] Gaat leest jou getijen! en laat jou vaar dit werck // doen.Ga naar voetnoot1255 kackerlack Ha ha hay.Ga naar voetnoot1256 roemert Wel wat ist? kackerlack Kluchtich! ghy weter van, Uytghenomen aardich, daar is gheen verbeteren an,Ga naar voetnoot1257 Ist een spreeck-woort, of hebdijt uyt een boeck ghesocht?
[pagina 91]
roemert Hebdijt meer gehoort?Ga naar voetnoot1259 kackerlack Dick. roemert Ick hebbet oppebrocht, kackerlack 1260[regelnummer] 't Most den dartelen lecker wel schrickelijcken spijten.Ga naar voetnoot1260 koenraat Dat jou de Nicker haal!Ga naar voetnoot1261 kackerlack Trouwen ghy kunt verwijten! Hoe hield' hy hem doch al? Maar kreech hy soo koel // slip?Ga naar voetnoot1262 roemert Wat souw hy doen goet man! hy keeck als een Poel //-snip,Ga naar voetnoot1263 Hy wist niet waar hy best zijn weesen soude laten,Ga naar voetnoot1264 1265[regelnummer] Sy lachten haar schier doot die inde kamer saten, Somma; ick had daar mee de schrick in al de rest.Ga naar voetnoot1266 kackerlack Het was gheen onghelijck:Ga naar voetnoot1267 roemert Maar wat houje voor best Sal ick Moy-aal 't vermoen nu uyt den hoofde drijven Van dat ick 't meysje min? kackerlack Neen: wilt haar eerder stijven 1270[regelnummer] In dat achterdencken.Ga naar voetnoot1270 roemert Waarom? kackerlack En weet gy niet
[pagina 92]
Als sy van Ritsart rept, hoe bril dat ghy dan siet?Ga naar voetnoot1271 roemert 'k Weetet. kackerlack Let op mijn raat, als sy Ritsert gaat noemen; So moet ghy van Katrijn haar soete vrientschap roemen: Seyt sy, laat ons Ritsaart noo'n te gast, so beveeltGa naar voetnoot1274 1275[regelnummer] Datmen het meysjen haalt, op dat sy u eens speelt.Ga naar voetnoot1275 Soo sy zijn wijsheyt prijst, en hoe hy haar gaat vieren:Ga naar voetnoot1276 So looft haar schoonheyt, en bevallige manieren. Roemt sy van Ritsaarts Duecht, so bóógh ghy weer van haar.Ga naar voetnoot1278 Somma speelt leer om leer, en gheeft haar waar om waar.Ga naar voetnoot1279 roemert 1280[regelnummer] Waar sy verlieft op myn, so souwt wat moghen baten.Ga naar voetnoot1280 kackerlack Als sy u gift ontfanght, en die niet wil verlatenGa naar voetnoot1281 Om datse dat bemindt uyt jonst die ghy haer droech:Ga naar voetnoot1282 Wat klaghen hebt ghy dan, is dat niet lief ghenoech? En onghetwijfelt 'tsal haar dapper oock verdrieten,Ga naar voetnoot1284 1285[regelnummer] Dat dan een ander sal de lieve lust ghenieten, En het ghenot, dat sy dus langh van u ghenoot, Indien ghy u verstuert.Ga naar voetnoot1287 roemert 't is wel geseyt, maar 'tschoot My juyst niet inde zin.Ga naar voetnoot1288 kackerlack Dats wat nuws, bymen sonden Ghy dochter niet om, aars ghy haddet licht ghevonden.Ga naar voetnoot1289 moy-aal, Roemert, Kackerlack, Koenraat 1290[regelnummer] En heb ick niet terstondt gehoort myn Hopmans stem?Ga naar voetnoot1290 Mijn dochtet, ja wel siet, hoe schoon, hier vind ick hem,Ga naar voetnoot1291
[pagina 93]
Myn Roemert weest gegroet.Ga naar voetnoot1292 roemert Myn boeltje, kanjewieltje! Heb jy myn nu niet lief? het dienst-meysje gevieltje?Ga naar voetnoot1293 koenraat O wat behendicheyt! o wat een heusche groetGa naar voetnoot1294 1295[regelnummer] En wat eerbiedicheyt hy an zyn liefste doet?Ga naar voetnoot1295 O wat bevallicheyt van intre! wat aardicheyt!Ga naar voetnoot1296 moy-aal So seer niet om haar selfs als om u hooghwaardicheyt! kackerlack Ay gaewe eten stracx, ick heb soo langh ghevast? koenraat Ja wel het is een volck dat op malkander past.Ga naar voetnoot1299 roemert 1300[regelnummer] Als ghy wilt, ick ben ree.Ga naar voetnoot1300 koenraat Nu ick wil haar gaan teghen Als of ick quam van Huys: waar is de reys gheleghen?Ga naar voetnoot1301 moy-aal Wel Koenraat sydy daar? koenraat Ay lieve hoort een woort? moy-aal Dat deed' ick garen: maar ick moet voor dees tijt voort.Ga naar voetnoot1303 koenraat Waar? moy-aal Waar! en siedy niet den Hopman en den desen? koenraat 1305[regelnummer] Gewisselijck ick siet, met spijt en met leetwesen,
[pagina 94]
Ghy moocht soot u ghevalt ontfanghen nu de Moor.Ga naar voetnoot1306 roemert Wel waar na wachtmen nu? waarom gaan wy niet door? koenraat So de beleeftheyt oyt had plaats in u myn Heeren, So laat my an Moyaal myn schenckingh nu vereerenGa naar voetnoot1309 1310[regelnummer] Met woorden van bescheyt.Ga naar voetnoot1310 roemert Ho! dat moet al wat zyn, Ick gis datse doch is veel schoonder als de myn! koenraat Ick weet niet wat het is, het dinghen salt bewijsen;Ga naar voetnoot1312 Ick houw van pocchen niet, het moet zijn selven prijsen. Moortje komt voor den dach!Ga naar voetnoot1314 roemert dees kost een spaensche kluyt: kackerlack 1315[regelnummer] Secht een vaan Delfs-enghels!Ga naar voetnoot1315 koenraat Hoe nu; wat seyt de guyt? Komt herwaarts Moortje! dees sy u vereert myn vrouwe.Ga naar voetnoot1316 Haar gaaf en glat aanschijn dat muechdy wel beschouwe Besiet een weynich doch haar lieffelijck ghelaat Haer fiere, frische jeucht is in haer beste staat. roemert 1320[regelnummer] Waarachtich sy is eel! koenraat Wat segh gy Kackerlackje? Wat schorter an? Het sy een rimpel of een vlackje?Ga naar voetnoot1321 En ghy Hopman Roemert! wat dunckter u toch van Siet ghy't nu, dit of dat, secht mangelter wat an?Ga naar voetnoot1323 Sy swijghen alle beyd' dat is ghenoech ghepresen.
[pagina 95]
1325[regelnummer] Sy schrijft goet vaerdich schrift, sy kan oock lustich lesen,Ga naar voetnoot1325 Sy handelt braaf de Luyt, sy singt heel soet Mussyck,Ga naar voetnoot1326 Sy doet oock wat sy doet, sy doet het meesterlijck;Ga naar voetnoot1327 Voor een seer geestich mensch so wort sy u gheghevenGa naar voetnoot1328 Die opghetrocken is om voor een Prins te levenGa naar voetnoot1329 1330[regelnummer] So kuys en 'tzaart is sy gemaniert, ick sech, datGa naar voetnoot1330 Haar zedicheyt beschaamt de Dochters van de Stadt.Ga naar voetnoot1331 roemert Sy is seecker wel moy: en ginght niet na de Vasten, Ghelijck het doet, ick vrees, ick soumer an vertasten.Ga naar voetnoot1333 koenraat Der geender dies u schenckt en wel vrywillch gheeftGa naar voetnoot1334 1335[regelnummer] Die wil niet dat ghy juyst alleenich by hem leeft: Noch alst hem komt te pas dat ghy dan and're buytenGa naar voetnoot1336 Om zynent wil alleen souwt voor de deure sluyten; So honts en is hy niet: hy stelt u los en vry, Hy roemt sick nimmer van zijn stoute vechtery!Ga naar voetnoot1339 1340[regelnummer] Hy soeckt gheen yd'le eer, ghelijcken veel groot-spreeckers, Dat niet dan Guyllen zijn, en Blaffers, en Wint-breeckers,Ga naar voetnoot1341 Die brommen met haar schandt, en toogen borst en hooft,Ga naar voetnoot1342 Waer sy gheteeckent zijn, ghehouwen en gheklooft.Ga naar voetnoot1343 Noch hy belet u niet dat ghy met eenighe Vryers 1345[regelnummer] U lusten souwt voldoen, als sommighe benijers,Ga naar voetnoot1345 Maar alst u wel behaaght dat hy u eens gherieft,Ga naar voetnoot1346 Ontbiedt hem, waar ghy wilt, en wanneert u ghelieft. roemert Dit is een lust te sien! en 'tblijckt dat dit een knecht // is
[pagina 96]
Van een beroyden baas, myn dunkt dat dit wel slecht // is.Ga naar voetnoot1349 kackerlack 1350[regelnummer] Dats waar! dat weet ick wis, en hy't om 'tgelt niet lietGa naar voetnoot1350 Hy leedt hem andersins met sulcken pracher niet.Ga naar voetnoot1351 koenraat Swijcht wayfler, swijgh ghy: O ghy schuym van alle boeven,Ga naar voetnoot1352 Want na dat ghy 'tproffijt van 'tvleyen quam te proeven, So hebdy al u gheest, en al u kunst ghesetGa naar voetnoot1354 1355[regelnummer] Om te panlicken steets, dees dolle droncken slet:Ga naar voetnoot1355 Want ick acht datmen u, met een taart, of een struyfje;Ga naar voetnoot1356 Sou kryghen waarmen wouw: 'tOuwerkerck om een schuyfje:Ga naar voetnoot1357 Want met een tooghje Wijns, of met een beker BierGa naar voetnoot1358 So soumen jagen u door Water en door Vier. roemert 1360[regelnummer] En wanneer gae wy voort?Ga naar voetnoot1360 moy-aal 'kSal dese binnen leyden, En bestellen met een eenige nootlyckheyden,Ga naar voetnoot1361 Dan koom ick u strax by.Ga naar voetnoot1362 roemert Kackerlack ick gae vuer, Verwacht ghy Moyaal hier, en vollicht my met huer. koenraat Neen; dats behoorlyck en 'tsouw niet mogen sloeren,Ga naar voetnoot1364 1365[regelnummer] Dat een Hopman by daagh sou sling'ren gaan met hoeren.Ga naar voetnoot1365 roemert Wat sal ick meer seggen? het spreeckwoort is oprecht: Sulck Man, sulck vis, sulck Meester, sulck knecht.
[pagina 97]
kackerlack Ha hay.Ga naar voetnoot1368 roemert Hoe lachje dus? kackerlack Om dat gy schempt so schrander Nu weer met Koenraat, en vlusjes met den Brabander;Ga naar voetnoot1369 1370[regelnummer] Maar siet daar komt Moy-aal. roemert gae gy u gangh al voort, Bereyt de maeltijt stracx met al zijn toebehoort.Ga naar voetnoot1371 kackerlack Ik gae! moy-aal Angniet hoort hier! angeniet Wat ghelieft u mijn vrouwe? moy-aal Doet alle dingh soo wel als ick u toe vertrouwe. Soo Vrederijck hier komt, so geeft hem goet bescheydt,Ga naar voetnoot1374 1375[regelnummer] En bidt hem vriendelijck dat hy een weynich beydt,Ga naar voetnoot1375 Doch heeft hy yets te doen, of zijn orber te besorghen,Ga naar voetnoot1376 Verdachvaart hem op nieuw, dan weder teghen morgen:Ga naar voetnoot1377 En wil hy daar niet an, en weyghert hy dit gants Soo doet hem brenghen voort ten huyse des Hopmans.Ga naar voetnoot1379 angeniet 1380[regelnummer] Ick salt doen.Ga naar voetnoot1380 moy-aal Maar houwt! 'k beveel u sonderlinghen Dat ghy de jonghe Maacht bewaart voor alle dinghen;Ga naar voetnoot1381
[pagina 98]
Op dat haar suyverheyt van niemant wert besmetGa naar voetnoot1382 Siet toe dat ghy een voet niet buyten 'thuys en set. roemert Nu gaan wy het is tijdt. hoe langh suldy noch marren?Ga naar voetnoot1384 moy-aal 1385[regelnummer] Gaat binnen ghy lie, of vervolcht ons van varre.Ga naar voetnoot1385
Het derde deel, het derde uytkomen frederyck de Broeder van 't Haechsche Meysie Waarlijck hoe ick mijn meer bepeyns en wel versinGa naar voetnoot1386 Dit gaan en komen heeft al veel bedenckens in.Ga naar voetnoot1387 Nochtans soo isser yet dat my 't hart kan beroeren En doet mijn sinnen al een heftich oorloch voeren,Ga naar voetnoot1389 1390[regelnummer] De leydtslie vande strijdt, die zijn voornaemlijck dees, Ter eender sy de hoop, ter anderer de vrees: Want van Moy-aal en kan my anders niet gheschieden Als schaad' en schand, en opspraack by de vrome lieden,Ga naar voetnoot1393 Die als sy 't sullen sien, stracx vraghen, en vermoenGa naar voetnoot1394 1395[regelnummer] Wat dat Frederijck heeft met dese hoer te doen? Nochtans sach ickse noyt als dese reys verlede,Ga naar voetnoot1396 Als sy my met haar meyt tot harent halen dede, En nae dat ick daar quam, sy vant wel haast een saackGa naar voetnoot1398 Om my te houden daar een wijltijdts met der spraack.Ga naar voetnoot1399 1400[regelnummer] Met schijn-heylich ghelaat soo heeft sy haar ghelatenGa naar voetnoot1400 Ghelijck of sy met my yet sonders had te praten,Ga naar voetnoot1401
[pagina 99]
Van saaken van ghewicht: maar stracx docht ick, dat syGa naar voetnoot1402 Bemantelde met schijn van deucht, haar boeverij, Recht als my was geseyt, dat sulcke loose vrouwenGa naar voetnoot1404 1405[regelnummer] Die trecken bruycken, om de Jonghmans an te houwen.Ga naar voetnoot1405 Sy schickt haar an't buffet, verciert op zijn ghesienst,Ga naar voetnoot1406 En treckt my neffens haar, en biedt my alle dienst, En socht soo middel en loose gheleghenthedenGa naar voetnoot1408 Om my te vraghen uyt met d'een en d'ander reden: 1410[regelnummer] Int kort, so vraaght sy myn met een te dub'len gheest,Ga naar voetnoot1410 U Ouders Frederijck, zyn sy langh doot gheweest? Ick noemden haer den tijdt, helaas! van haar verscheyden. Voort vraecht sy na myn goedt, en meer omstandicheyden: Hoe, waar myn Vaders Huys ghestaan had in den Haagh: 1415[regelnummer] Ja duysent dingen meer, int lest doet sy een vraagh Of ick gheen Suster noch jongh zynd had verlooren Inden Troubel? en oft aan haar niet was ghebooren,Ga naar voetnoot1417 Waar an datmense mocht bekennen? en midtsdienGa naar voetnoot1418 Of ickse kennen souw, als ickse quam te sien? 1420[regelnummer] Waarom soo vraacht sy dit? hier staat my op te letten,Ga naar voetnoot1420 Misschien of dit de pry met valscheyt uyt gaet setten,Ga naar voetnoot1421 Om my te maken diets, dat sy myn Suster is,Ga naar voetnoot1422 Die yewers is vervoert van eenige lichtmis;Ga naar voetnoot1423 Doch so myn Suster leeft, door Godts krachtich bewaren,Ga naar voetnoot1424 1425[regelnummer] So is sy oudt ontrendt haar ses of achtien Jaren. Moyaal is wel so ouwt, of minder niet als ick,Ga naar voetnoot1426 Oock ken ick haar voorstel wel dóóden schriftelick,Ga naar voetnoot1427
[pagina 100]
Sy heeft my we'er ontbo'on, dies ben ick onverduldich;Ga naar voetnoot1428 Ick sweert de dardemaal blijf ick de reys haar schuldich.Ga naar voetnoot1429 1430[regelnummer] Hou sick houw!Ga naar voetnoot1430 angeniet wien is daar? frederyck de gheen die ghy ontbiet. angeniet Myn Jofvrouw is niet t'huys! frederyck Ja wel docht ick het niet? Of hebdy t'saam bedocht om my eens te bedrieghen?Ga naar voetnoot1432 angeniet Ay lieve komt in huys, en hoort eens sonder lieghen; Moyaal die bidt u, dat het u ghelief, myn Heer, 1435[regelnummer] Te komen morgen eens, om harent wil hier we'er. frederyck 'kHeb anders wat te doen.Ga naar voetnoot1436 angeniet Ay wilt toch so langh blijven Tot dat sy weder comt. frederyck Ick moet myn handel drijven, Dus haaltse of ick ga. angeniet Blijft doch ick bidder om. frederyck Ick wil een Schellem zyn, soo'ck wacht of wederkom.Ga naar voetnoot1439 angeniet 1440[regelnummer] Meendij't waarachtich Heer, ick sal u stracx doen leydenGa naar voetnoot1440 Ter plaatse daar sy is.Ga naar voetnoot1441 frederyck Laat my niet langer beyden.
[pagina 101]
angeniet Klaartje Klonters laat staan de schoot'len die gy wast, Brenght dese fijn-man daar ons Joffvrouw is te gast.Ga naar voetnoot1443
Het vierde uytcomen, het darde bedrijf reynier een Jonghelingh Nu gist're middach soo wy gingen op den Dam, 1445[regelnummer] Daar d'een en d'ander lanst vast by de borsten quam:Ga naar voetnoot1445 So maackte wy een ringh ghelijck de Poortegysen,Ga naar voetnoot1446 Den een die begon dit, en d'ander dat te prijsen: Wat seyde Licht-hart, 'tis hier lange noech estaan,Ga naar voetnoot1448 Goemannen wat raat, waar selle wy toch gaan?Ga naar voetnoot1449 1450[regelnummer] Komt gae wy op de Hal en sien de geesten speelen.Ga naar voetnoot1450 Maar packe-bier die sey ick mach geen schempen veelen,Ga naar voetnoot1451 'k Ben liever inde kroech by een excellente Trijn; Ick mach so langh oock by gheen Redenrijckers zyn: Want dit volckje wil steets met alle Menschen gecken, 1455[regelnummer] En sy kunnen als d'Aap haar afterst niet bedecken;Ga naar voetnoot1455 Sy segghen op haar les, so stemmich en so stijf, Al waar gevoert, gevult, met klaphout al haar lijf!Ga naar voetnoot1457 Warent de Enghelsche, of andere uytlandtsche Die men hoort singhen, en so lustich sien dantse 1460[regelnummer] Dat sy suysebollen, en draeyen als een tol:Ga naar voetnoot1460
[pagina 102]
Sy spreeckent uyt haar geest, dees leerent uyt een rol.Ga naar voetnoot1461 'tIsser weer na (seyd ick). alst is, sey Eel-hart schrander,Ga naar voetnoot1462 Dat verschil is te groot besietmen 't een by 't ander!Ga naar voetnoot1463 D'uytheemsche die zyn wuft, dees raden tot het goedt,Ga naar voetnoot1464 1465[regelnummer] En straffen alle quaat bedecktelijck en soet:Ga naar voetnoot1465 'tWas moy sey schalcke Jan, dat sy lieten haar ghekibbel:Ga naar voetnoot1466 Maar 'tis telckens weer-an met een hibbel en dribbel.Ga naar voetnoot1467 Noch leeren sy de luy te laten nijdt en twist,Ga naar voetnoot1468 En 'tis een volck dat selfs staagh buyten de pot pist.Ga naar voetnoot1469 1470[regelnummer] Wat schaat dat? seyden ick, of sy somwijls wat twisten, Dat doen wel fijnder lien, al zynt gheen Kameristen.Ga naar voetnoot1471 Doe sprack daar op Klaas Kluft, ick ben dees praat al wars, Mesjeurs wat nieuws, daar zyn nu Oesters kars en vars,Ga naar voetnoot1473 En nuwe Rijnsche wijn gints op de Hantbooghs Doelen,Ga naar voetnoot1474 1475[regelnummer] Komt gawe seyd hy, en laat ons dit eens doorspoelen.Ga naar voetnoot1475 Wy ameldent al: maar Piet recht-uyt wouw na de Kerck,Ga naar voetnoot1476 Ick doe oock goet sey'ck, als ick in 's Lants mid'len werck;Ga naar voetnoot1477 Want waar souwen de Waarden, Pachters, en Penningmeesters tgelt haalen,Ga naar voetnoot1478 Daar de Staten de Steden me versien, en de Soldaten me betaalen? 1480[regelnummer] Wat sin je een nuw-man sey Melicker, die wouw na de vrijsters,Ga naar voetnoot1480 Wel seyd ick benje mal, als dese Amsterdamsche Asse-vijsters:Ga naar voetnoot1481 Die een heele uytstrenghen dach gaen loopen by de meyt,Ga naar voetnoot1482
[pagina 103]
Ghelijck als men van Dirick-door tot een geggetje seyt,Ga naar voetnoot1483 Die niet troeven en kon, maar dat hy eerst lierde // dat,Ga naar voetnoot1484 1485[regelnummer] Bij Lysje met een oor, dan 'tkosten hem wel een half vierde // vatGa naar voetnoot1485 Rabbauwen, met een beniste Koeck, en dardalfpont karstengen.Ga naar voetnoot1486 Wat noch prijs ick myn selfs, ick weetmen tijdt beter door te brengen Met een pasdijsje, een trocentje, een ticktackje en een verkeertje,Ga naar voetnoot1488 Wat seghje daar of eellegeest? kuen gyt niet, hoort hier! ick leertje;Ga naar voetnoot1489 1490[regelnummer] Waarachtich ick sech eer ick de meyt wou loopen na haar gat Ick wouw liever dat sy de fransoysen of sintvelten hadt,Ga naar voetnoot1491 Komt gaat met ons en drinckt een kannewijns, of anders wat sel icker Meer of segghen? als Melckert is een rechte meyde-melcker:Ga naar voetnoot1493 Loopt schijten met de meysjes, ick ry liever te Paart,Ga naar voetnoot1494 1495[regelnummer] Een singeltjen eens om, dat is toch de moeyten waart. Ick wouw liever een roosenobel verrosesoolesen en vertabacken,Ga naar voetnoot1496 Eer ick by dat geschuerde goedt sou praeten alderleye quacken.Ga naar voetnoot1497 Of ick ga so lief in een Kaatsbaan en haal een warm lijf, Dat komt so nauw niet, al verspeul ick hondert gulden vier vyf,Ga naar voetnoot1499 1500[regelnummer] Wilje me so gaet me (seydese) wy sellen om 'tgelach maer spuelen,Ga naar voetnoot1500 Wy willen hier niet langher gaen als een Paert in een rosmuelen,Ga naar voetnoot1501 En blijven hier int óóch van het graeuw, of dit ghespuys. Doen seydese: Writsaart ghy bent op de Doelen een kijnt ten huys, Wilt so veel doen en gaender heen en segghen:Ga naar voetnoot1504 1505[regelnummer] Dat sy voor ons sessen dry Kapoenen, en vijf snippen anleggen,Ga naar voetnoot1505
[pagina 104]
Met een deel Vincken, en Lijsters, met een delickate Bouwt,Ga naar voetnoot1506 En seght Heereman en Ariaantje, dat sy ons de beste kamer houwt:Ga naar voetnoot1507 Siet Writsert wy maken u Heer enne Voocht van morgen avent, Maacktet so bont als gy wilt, 'tis toch alle daagh gien Vastelavent, 1510[regelnummer] Schaft louter vol op, voor een Prins, het moeter nu op staen,Ga naar voetnoot1510 Al souwen wy te nacht de klapmuts en de botter op een róóster braen.Ga naar voetnoot1511 Wel Writsert namt an, dat hy dit teghen nu t'avent sou beschicken;Ga naar voetnoot1512 En nu wy daer komen en isser te bancken noch te bicken:Ga naar voetnoot1513 Wy keken op menkaer, want wat souwen wy toch doen? 1515[regelnummer] Wy wisten niet wat wy souden deneken of vermo'en:Ga naar voetnoot1515 Dan ick denck dat hy van sijn laagenóóts heeft vernomen,Ga naar voetnoot1516 Datter weer een nuwt haertje, of swaentjen is gekomenGa naar voetnoot1517 Yewers in een kufje, daer hy hem by vergeet.Ga naar voetnoot1518 Daar is niet een kamer-katje, niet een stijfstertje dat hy niet en weet:Ga naar voetnoot1519 1520[regelnummer] Want hy het de besteetsters, en rofsters, en koppelsters op sijn hant,Ga naar voetnoot1520 So datter niet een nuw snofje komt van óósten of van brabant,Ga naar voetnoot1521 Of hy heefter sijn Kouranct of, hoe wel s'et niet luyt roepen.Ga naar voetnoot1522 'Tis een goet schic van een knecht, tis jammer dat hy so loopt snoepenGa naar voetnoot1523 Ten is geen wonder al is hy jongh dat hy alree brilt:Ga naar voetnoot1524 1525[regelnummer] Want van sijn vijftien of sestien Jaer so raackten hy op het wiltGa naar voetnoot1525 Door sijn Bierdragers, waagdragers, Kóórendragers daer hy me uyt ree, Die lierden hem alle schellemerij als hy slechs de witten uyt dee,Ga naar voetnoot1527
[pagina 105]
En spueldent Heerschip. Hoe souwen vuel koopluy huer goet niet mind'ren Diens sonen so diep gaen, en teren aars noch aars als grave kindren,Ga naar voetnoot1529 1530[regelnummer] Die 'tachten vuer een truesnues datmen duysent kroonen opset,Ga naar voetnoot1530 En so komt datter mennich haar goedtjen en huer koeck o p op het.Ga naar voetnoot1531 Nu mijn Spitsbroers die hebben de last geleyt op mijnGa naar voetnoot1532 Om Writsert te vinden, ick vind' óóck waer ick hem vijn.Ga naar voetnoot1533 Gordt vondt ick hem nu t'huys, ick sou hem lóós uyt haelen.Ga naar voetnoot1534 1535[regelnummer] Wat sie ick ginder? wel wie komt daer van Moyaalen?Ga naar voetnoot1535 Is hy't? neen hy! Tis hy! wat souw hy? Hy ist! ick ghelóóft:Ga naar voetnoot1536 Hy moet de Vastelavondt wel dapper hebben in sijn hóóft,Ga naar voetnoot1537 Of 'tmoet een wedt-spul zijn, dat hy heeft wille winnen,Ga naar voetnoot1538 Of souw hy't doen uyt liefd' tot lust van sijn Vriendinne?Ga naar voetnoot1539 1540[regelnummer] 'Tis wel een gecklijck kleedt, de Karel is wel nar,Ga naar voetnoot1540 Had hy'er twee tot hem so mocht hy singhen met de Star:Ga naar voetnoot1541 Hier kamen wy Haeren mit onse steeren,Ga naar voetnoot1542 Das Kindelyn Jesus willen wy liben ond eeren: Der jungste Kuningh is wolle bekant, 1545[regelnummer] Dat isser de Koningh aus Greeckenlandt. Maar is hyt seker al? ick souwtme licht ontgeven:Ga naar voetnoot1546 't Ghelijckt hem an zyn gangh: hy isset al zyn leven! Ja wel het is te mal, de geck is seecker sot,
[pagina 106]
Hier schort niet dan een blaas, of so een romel-pot,Ga naar voetnoot1549 1550[regelnummer] Om voor de luyer duer te rasen en te singhen,Ga naar voetnoot1550 De neske-deuntjes met de kinderlijcke dinghen:Ga naar voetnoot1551 Als; gheeft my een Panckkoeck uyt de pan, ho man, ho:Ga naar voetnoot1552 De Vastelavondt die komt an: so myn Heer, also: Ick wil hier eens gaan staan, en luysteren te deghen, 1555[regelnummer] Wat tot dees dwaasheyt mach den jonghelingh beweghen. writsart Ach! is hier yemant oock? neen hier is niemant niet, Die myn vervolcht of hoort, of niemant die men siet:Ga naar voetnoot1557 En sal ick niemant dan, myn vreuchden eens ontdecken?Ga naar voetnoot1558 Och! of hier yemandt waar, die ick dit mocht vertrecken!Ga naar voetnoot1559 1560[regelnummer] O myn! nu ist de Tydt, dat ick de wreede dóótGa naar voetnoot1560 Sou nemen wel in danck, op dat mijn blytschap grootGa naar voetnoot1561 Door ramp noch ongheval, schielijcken comt te sterven, Oock mach ick opter Aardt geen grooter vruecht verwerven. Maar waarom komt hier nu niet na myn wil en wensch 1565[regelnummer] Eenich verneem-kleetje, noch geen nieuws-gierich Mensch,Ga naar voetnoot1565 Die myn het hooft wat breeckt, met lastigh uyt te vraghen?Ga naar voetnoot1566 O Writsert wat is dit? wat sotheyt doet u draghenGa naar voetnoot1567 Dit malle Momme-pack? hoe koomdy doch so bruyn?Ga naar voetnoot1568 Wel hoe grim-lachje dus? wat hebdy voor Fortuyn,Ga naar voetnoot1569 1570[regelnummer] Dat ghy u dus verhuecht? hoe staatet lijf soo rustich?Ga naar voetnoot1570 Hoe zydy doch so blijdt, so sorgheloos, so lustich? Waar hebdy doch ghehaalt, dit grillighe gewaat?Ga naar voetnoot1572
[pagina 107]
Waar koomdy doch van daan? of waar ist dat gy gaat? Hoe staatet hooft so los? sydy wel by u sinnen?Ga naar voetnoot1574 1575[regelnummer] Wat rasery is dit die u dit doet beginnen? reynier Ick sal eens by hem gaan, en spreken hem eens toe Mogelijck of ick hem daar vruntschap mede doe.Ga naar voetnoot1577 Wel Writsert! wel hoe nu? van waar dees sotte dinghen? Wat mallicheyt is dit? ghy slacht de hockelinghen;Ga naar voetnoot1579 1580[regelnummer] Ghy hippelt, ghy drabbelt, ghy raast, ghy springht, ghy baartGa naar voetnoot1580 Al eveleens oft ghy niet gaar gebacken waart.Ga naar voetnoot1581 Wie heeft u dus gheswart? laat ghy u dus besmeeren?Ga naar voetnoot1582 Hoe raak gy Eelleman an dit fatsoen van cleeren?Ga naar voetnoot1583 Wel dusken Joodschen doeck om 't hooft, mach dit bestaan?Ga naar voetnoot1584 1585[regelnummer] Meen jy dit nu wetje te brenghen op de baan?Ga naar voetnoot1585 Dit volck is so mal niet, sy houwen watter dracht // isGa naar voetnoot1586 Quamje te Delft, of yewers daar de pracht // isGa naar voetnoot1587 Ghy kreeght een dicke duyt ten minste voor 'tfatsoen,Ga naar voetnoot1588 'Tzyn Apen van Menschen die alle dingh na doen.Ga naar voetnoot1589 1590[regelnummer] Hoe bendy dus verblyt? u hóóft gaet als een muelen:Ga naar voetnoot1590 Sin je met de kop equelt? loopese wat spuellen?Ga naar voetnoot1591 Hoe siedy my dus an? wat isser ist geen deech?Ga naar voetnoot1592 Wel hy! hoe swyghdy dus? maer toch, ben gy al sneech?Ga naar voetnoot1593 Of waarom hebdy doch dees dwaasheyt voorgenomen? writsart 1595[regelnummer] O Doot! Reynier ghy mocht u leven so niet komen,Ga naar voetnoot1595
[pagina 108]
Dat ick u liever sach als tegenwoordich nu! reynier Ay verteltmen doch wat, Writsert dat bid ick u! writsart Hóórt hier, ick kan myn vreucht noch houwen noch beleggen;Ga naar voetnoot1598 Maar 'tgeen dat ickje segh dat moet gy niet we'er seggen:Ga naar voetnoot1599 reynier 1600[regelnummer] O neen! eer icket docht ick deedt liever, vertelGa naar voetnoot1600 writsart Myn Broeder heeft een boel, Reynier kundyse wel?Ga naar voetnoot1601 reynier Ja ick: ghy meent Moyaal, alias de Spaansche Joffer. writsart Recht so, de by-sit vande Kakel-bonte Doffer.Ga naar voetnoot1603 Dees wert huy-morgen vróó een overschóóne MaaghtGa naar voetnoot1604 1605[regelnummer] Gesonden, maar waarom en heb ick niet gevraacht. Reynier! Hoe sal ick toch ten eynde toe vol-loven;Ga naar voetnoot1606 Die doch in schoonheyt gaat de schoonste var te boven.Ga naar voetnoot1607 Ghy weet, o Reynier wel, dat ick ('twelck ick beken) Al vry wat nauw geset en kies op Snollen ben.Ga naar voetnoot1609 1610[regelnummer] Daarom so mooghdy myn volkomelyck vertrouwen, Dat ick wel oord'len kan wat schoon is inde Vrouwen. reynier Wis.Ga naar voetnoot1612 writsart 'tMoet oock al wat zyn dat myn schier sat gemoet Na sulcken nuwen smaak dus water-tanden doet.Ga naar voetnoot1613 Ja wel, ick segje dat, ten is niet uyt te spreken 1615[regelnummer] Hoe my de soete Min het harte heeft ontsteken. reynier Is het waar?
[pagina 109]
writsart Ja 'tis so. dat gyse eensjes saacht Gy souwt seggen, dat sy de króón van schóónheyt draacht! Wat is het doch van nóódt veel woorden hier te maken:Ga naar voetnoot1618 Myn Broeder Ritsert, heeft om zyn Boels jonst te schakenGa naar voetnoot1619 1620[regelnummer] Een pick-swarte Moorin op haer versoeck gekocht, Doch; eer dat dese is tot haren huys gebrocht, Ontmoet my by geval Koenraat, die dese swarte Ging brengen an Moyaal, ick klaachde hem van harte Wat dat my was ontmoet, ick sach hem nechtich an,Ga naar voetnoot1624 1625[regelnummer] En met myn deerlyck sien beweeghden ick de manGa naar voetnoot1625 Tot myn behulpsaamheyt, maar meest ick hem verblindenGa naar voetnoot1626 Met hoop van lóón en lof: Stracx wist hy my te vindenGa naar voetnoot1627 Een sonderlingen vondt, hoe dat ick sonder geltGa naar voetnoot1628 Sou kryghen mynen lust; ick hebt in't werck gestelt.Ga naar voetnoot1629 reynier 1630[regelnummer] Wel hoe? writsart Luystert toe en let wel op myn reden: Wy ginghen dese Slaaf ontblóóten en ontkleeden Haar bovenste gewaadt van fijn Cineesche Zy, Dit schickt hy my an 'tLyf, en maakt een Swart van my, En brocht my int bourdeel.Ga naar voetnoot1634 reynier wat wilgy my anpraaten, 1635[regelnummer] Waar liet gy de Mooris? writsart die heb ick t'huys gelaaten. reynier Wel waar toe deed' gy dit? writsart Wel dat is oock een vraagh
[pagina 110]
Die u niet wel en voeght: Om dat ick alle daaghGa naar voetnoot1637 Haar spreken sou en sien, en doen voorts mijnen wille Met dese schoone Maacht. reynier Ay Writsert swijcht doch stille, 1640[regelnummer] En payt een ander met de nuwe bueseling:Ga naar voetnoot1640 Ghy souwt so mal niet zijn om sulcken slechten ding.Ga naar voetnoot1641 writsart Is dat soo kleenen saak en van geen meer belange? Men schonck my aan Moyaal: na sy mijn heeft ontfangenGa naar voetnoot1643 Brocht sy mijn vrolijck t'huys, en voorts int kort gheseyt, 1645[regelnummer] Daer heeft sy mijn de Maacht te hoeden opgheleyt.Ga naar voetnoot1645 reynier U?Ga naar voetnoot1646 writsart Ja mijn. reynier wat een praat? om dat sy niet sou dolen Heeft sy het arme schaap de Wolif selfs bevolen.Ga naar voetnoot1647 writsart Sy beval my wel scharp dat ick noch Man noch Vrouw,Ga naar voetnoot1648 Hy waar oock wie hy waar by haar inlaten souw: 1650[regelnummer] En dat ick gants alleen, alleen sou by haer blijven Int veerst vertreck van 'thuys. Dit ging sy mijn voorschrijven.Ga naar voetnoot1651 Ick knickte met mijn hóóft ootmoedich van ghelaat,Ga naar voetnoot1652 Dat ick te vreden was te volghen haren raat.Ga naar voetnoot1653 reynier Arme schellem.Ga naar voetnoot1654 writsart sy sey: ick gae te noen uyt eten.
[pagina 111]
1655[regelnummer] Ick was stilswijgens blijdt, dat muechdy vry wel weten. Sy gaat en brengt my met het jonge meysje teer In een ghecierde Zaal behanghen met gouwdt Leer:Ga naar voetnoot1657 Hier stondt een Ledekant, en daar veel naakte Beelden, Gints hingh een Schildery van 'tvrolijck hof van weelden.Ga naar voetnoot1659 1660[regelnummer] En siet Moy-aal die brengt dit Maachdeken an 'tbedt, Want 'tscheen of haer voor 'thart yet sonders hadt ghelet;Ga naar voetnoot1661 En voort so ging sy uyt, en liet aldaar ons beydenGa naar voetnoot1662 Wel verre van de li'en en vande straat ghescheyde, Sy streefde na haer pol ten noenmael oft bancket:Ga naar voetnoot1664 1665[regelnummer] Maar sy hadt nauwelycx haar voet voor duer gheset,Ga naar voetnoot1665 Of 'tMeysjen heeft 'tghesicht dickwils om hóógh gheslagenGa naar voetnoot1666 Op een Taef'reel, waer in dat Mars en Venus laghenGa naar voetnoot1667 Gevanghen van Vulcaan. Besijen van de Schouw Hing de verkrachting van de schóón Romeynsche Vrouw.Ga naar voetnoot1669 1670[regelnummer] Dit sach ick vyerich an: want aansien doet ghedencken,Ga naar voetnoot1670 Het welck mijn opset niet int minste dede slencken.Ga naar voetnoot1671 Wel docht ick in mijn selfs, doen dit de groote Go'onGa naar voetnoot1672 So ist immers geen sondt. Speelt dit een Konings soonGa naar voetnoot1673 Die ons in alle Duecht behoorde voor te wandellen,Ga naar voetnoot1674 1675[regelnummer] So sal mijn misbruyck licht geacht zijn by verstandellen,Ga naar voetnoot1675 Dat hem een Koopmans kint in sulcken stuck ontgaet:Ga naar voetnoot1676 Hoe gróóter de persoon hoe swaarder de misdaat. Hoewel men aan een Prins de saaken wel toelatenGa naar voetnoot1678
[pagina 112]
Daer hy om bitter straft sijn eyghen ondersaten.Ga naar voetnoot1679 1680[regelnummer] Nochtans der Vorsten brueck dien arregert veel meerGa naar voetnoot1680 Al het gemeene volck, dat garen volcht zyn HeerGa naar voetnoot1681 In lóóse boevery: Als oft de EedellinghenGa naar voetnoot1682 Oft burgers kleyn van staat het selve ding beginghen, Dies wert hy vaak ghedoot met alle sijn gheslacht:Ga naar voetnoot1684 1685[regelnummer] Daer een boet-schuldich man alleen wert omgebracht.Ga naar voetnoot1685 Sextus verkracht uyt haat een suy vere Heltinne,Ga naar voetnoot1686 En ick schoffier een maacht uyt krachte vande minne: Dewyle dat ick raed met al myn sinnen hiel,Ga naar voetnoot1688 De Maacht in slaap, en ick in een bekooringh viel; 1690[regelnummer] Ick rees, ick gingh, ick sagh, sy lach en was beschoten,Ga naar voetnoot1690 Ick keeck eens rondt en torn, en heb de deur gesloten,Ga naar voetnoot1691 Gegrendelt en gehaackt opt aldervaste toe. reynier Wel wat beduyde dat?Ga naar voetnoot1693 writsart Ick ging na tbet, reynier en doe? writsart En doe; heb ick myn wil onwillich noch gekregen.Ga naar voetnoot1694 reynier 1695[regelnummer] Hoe dorstje dat bestaan?Ga naar voetnoot1695 writsart Het quam so schoon gelegen Ick mochtet niet verby: want wie de oorsaack sietGa naar voetnoot1696
[pagina 113]
En niet strax toe en tast sy schiellijck snel ontvliet;Ga naar voetnoot1697 Of die tijdt heeft na wensch, en achteloos laat glyenGa naar voetnoot1698 Die en gebuertse noch verkrijghtse tallen tyen.Ga naar voetnoot1699 reynier 1700[regelnummer] Ghy hebtet wel beschickt, waar sullen de gesellenGa naar voetnoot1700 Nu tavont bancken? he!Ga naar voetnoot1701 writsart Dat sal ick wel bestellen Dat alle dinghen zyn te achten noch ghereedt:Ga naar voetnoot1702 Komt gaewe dat ick mach verwisselen dit kleedt:Ga naar voetnoot1703 Maar waar sal ick toch gaan ick heb myn raadt verlooren?Ga naar voetnoot1704 1705[regelnummer] Koom ick tot onsen Huys myn Vader souw hem stooren;Ga naar voetnoot1705 En hoort myn Broeder van de lóóse guytery, Hy moortmen! reynier Komt t'onsent dat is hier dichte by. writsart Ghy secht wel, nu treet an, so mach ick van ghewadenGa naar voetnoot1708 Verand'ren, en ick sal my vóórts met u beraden, 1710[regelnummer] Hoe ick in dese saack sal leven.Ga naar voetnoot1710 reynier Wel dats gangh. O seeker, onse Maats die wachten al te langh!	voetnoot1148 dan doch: maar toch voetnoot1150 eerst daar sy haar hooghe moedt op draacht: vooral waar ze trots op is voetnoot1151 (Koenraat houdt zich terzijde tot vs. 1301b) voetnoot1153 licht arch dencken: gemakkelijk argwaan kunnen krijgen voetnoot1154 gracy: gave voetnoot1155 heeft een aart: heeft iets bijzonders voetnoot1157 Hartich: hertog voetnoot1158 bedanckt mijn staach: is me voortdurend dankbaar; om dat ick soo kan leven: omdat ik een man van de wereld ben, over savoir-vivre beschik voetnoot1159 Kornet: commando over een ruitereskadron voetnoot1163 gepronckt: opgesierd; bekleden: inkleden voetnoot1164 is verbaast: schrikt ervan; bremt: kucht voetnoot1165 eens: maar één keer; wert: wordt; stracx: meteen voetnoot1166 geesticheyt bescheyden: oordeelkundig vernuft voetnoot1168 fijne: zuivere; bruyckt u raat: raadpleegt u voetnoot1169 wonderlijck verstaat: verbazend veel verstand hebt van voetnoot1170 wel bescheyelijck: heel verstandig (van hem) voetnoot1171 't woort en 't Legher dorst vertrouwen: het bevel over het leger durfde toevertrouwen voetnoot1174 uytspannen: zich ontspannen voetnoot1176a (terzijde) voetnoot1177 tuyldery: beuzelpraat, dwaasheden; recht alliens: (dan gaat het) precies zo voetnoot1178 of hem de walch hadt ghesteken: als hem de walging bekroop voetnoot1179 honniesnap: gefleem voetnoot1180 gaat: staat voetnoot1182 een eellenbaas van een prins: (dat is nog eens) een voortreffelijke vorst; vintmen: zijn er wel voetnoot1183 slechte: eenvoudige, gewone voetnoot1184 besonder: in het bijzonder voetnoot1186 hoort: onder reverency: let wel, met alle respect voetnoot1187 de anderde Sapiency: het evenbeeld van de Wijsheid voetnoot1188 de geest: het (ware) verstand voetnoot1188b (terzijde) voetnoot1189 het hoochst': het dichtst bij de vorst voetnoot1190 garde: ereplaats (?), of een terzijde met een verwensing: een klap met de roe komt je toe; so: toen voetnoot1192 ghelijck zijn Magisteyt: alsof ik zijn superieur was voetnoot1193 ontsetten hem: stond versteld voetnoot1196 kauw: pit voetnoot1197 schijt Cicero: Cicero is daar niets bij; siet etc.: (terzijde) voetnoot1198 Neskebol: zottekop; swiert en swayt den geckert: draaft de dwaas door voetnoot1199 wat seyt den Rekel: (Roemert merkt dat Kackerlack iets voor zichzelf zegt) voetnoot1203 blooden: ontbloot voetnoot1204 ick mien een voet in jou gat: ik bedoel een trap tegen je achterste (terzijde) voetnoot1206 syter wat antrecken: zij het zich aantrekken voetnoot1207 doet: doe het (nl. mijn hoed voor iemand afnemen) voetnoot1208 verciert: verguld voetnoot1210 steekt zijn borst op als een Gans: zet een hoge borst op van trots; heerlijk: voornaam voetnoot1211 deucht: verdienste, kwaliteiten; maack ick - eerlijck: verschaf ik aanzien voetnoot1212 aan zijn hoogher sy: naast zich op de ereplaats voetnoot1213 gallich: de strop van de galg voetnoot1215 leempten: gebreken; schots: bits voetnoot1217 pratten: mopperden; borsten schier van spijt: barstten bijna van ergernis voetnoot1218 sets' in mijn deer: vond ze zielig; verschaffen: doen voetnoot1219 sy sullen... blaffen: ze zullen tegen mij hun mond niet eens opendoen voetnoot1220 so: nog zo voetnoot1221 dan: maar voetnoot1222 sinckter: zinkt hun voetnoot1223 het bloedt in zijn ooren: heeft durf voetnoot1224 of: af voetnoot1225 hielder: hieuw hun; 't goedtje: de genitaliën; soo recht of: precies zo af als voetnoot1226 of: af; met: samen met; vanner bien: van hun voet voetnoot1227 lietet: liet het (nl. de afgesneden lichaamsdelen) voetnoot1228 yeuwers ien: ergens iemand; dat: zo dat het voetnoot1229 een dubbelden Aernt... maaken: ik zou zijn lichaam in tweeën splijten (zoals op het Oostenrijkse wapen de kop van de adelaar verdubbeld is) voetnoot1230 spouwen: kloven; mel kaar: elkaar voetnoot1231 te gaar: tezamen voetnoot1233 voor: als voetnoot1235 mits: omdat; pruets: deftig voetnoot1236 as kacx: zogenaamd; konstapel: bevelhebber van de ruiterij voetnoot1237 vaar: vader; stille vegher: iemand die wc's en beerputten leegt voetnoot1238 gants lijden: bastaardvloek; geschach: geschiedde, overkwam; trots: belediging voetnoot1239 ick reedt hem weer op schots: ik voer weer ongezouten tegen hem uit voetnoot1241 Overman van't slepers gildt: baas van de voerlui, maar een sleper is ook een impotente man voetnoot1242 aardich: goed gevonden voetnoot1243 de Droes... kan: de duivel zou het niet kunnen verzinnen wat hij fantaseren kan voetnoot1244 hy stondt en sach: hij (de koetsier) stond te kijken voetnoot1245 pissebet: bedplasser voetnoot1246 sou hy niet?: kon hij anders? voetnoot1247 hoe quelle schaamle luy menkander?: wat kunnen armzalige figuren elkaar kwellen! (terzijde) voetnoot1248 brabler: brabbelaar (hier een Brabander); quam anboort: te pakken nam voetnoot1249 ick hebt... ghehoort: (terzijde) voetnoot1250 kuf: bordeel; over tafel: bij mij aan tafel voetnoot1251 stracx: direct; gingh hem daar de wafel: ging daar zijn geklets voetnoot1252 uyt de kerf: over de schreef; lief say da'k: liefje, zei hij, als ik eens; mayn stooter t'ouwent brocht: mijn pik bij jou bracht voetnoot1253 hangt: hand; banck: de toonbank, waarop het vlees ligt voetnoot1254 pardiel: bordeel; je souwtje: je moest je voetnoot1255 gaat leest jou getijen: ga maar je gebeden lezen; vaar: vader voetnoot1256 ghy weter van: jij weet van wanten voetnoot1257 uytghenomen aardich: bijzonder geestig voetnoot1259 dick: dikwijls; oppebrocht: verzonnen, in omloop gebracht voetnoot1260 dartelen lecker: geile knaap; schrickelijcken spijten: verschrikkelijk ergeren voetnoot1261 Nicker: duivel; trouwen: dat moet gezegd; verwijten: iemand honen, jennen voetnoot1262 kreech hy soo koel slip: werd hij zo koudweg afgescheept voetnoot1263 als een Poel-snip: op zijn neus, zoals een watersnip voetnoot1264 waar hy best zijn weesen soude laten: hoe hij het beste zijn figuur zou redden voetnoot1266 somma: kortom voetnoot1267 gheen onghelijck: terecht voetnoot1270 achterdencken: vermoeden, argwaan voetnoot1271 bril: beteuterd voetnoot1274 noo'n: uitnodigen voetnoot1275 u eens speelt: voor u musiceert voetnoot1276 vieren: eren, met gunsten overladen voetnoot1278 bóógh van: geef hoog op van voetnoot1279 somma: kortom voetnoot1280 waar: was voetnoot1281 verlaten: afstaan voetnoot1282 jonst: genegenheid; droech: toedroeg voetnoot1284 dapper: zeer voetnoot1287 u verstuert: boos wordt; wel: goed voetnoot1288 bymen sonden: bastaardvloek voetnoot1289 aars: anders; licht: makkelijk voetnoot1290 terstondt: daar juist voetnoot1291 mijn dochtet: dat dacht ik al voetnoot1292 boeltje: liefje; kanjewieltje: vleinaampje, eig. de naam van een Frans perenras voetnoot1293 gevieltje: beviel het je voetnoot1294 behendicheyt: gratie; heusche: beleefde voetnoot1295 doet?: het vraagteken heeft de functie van ons uitroepteken voetnoot1296 bevallicheyt van intre: bevallige entree voetnoot1299 op malkander past: aan elkaar gewaagd is voetnoot1300 ree: gereed; teghen: tegemoet voetnoot1301 waar is de reys gheleghen: waarheen bent u op weg voetnoot1303 voor dees tijt voort: op dit moment weg voetnoot1306 ghy moocht soot u ghevalt: u kunt, als u wilt voetnoot1309 vereeren: geven, overdragen voetnoot1310 met woorden van bescheyt: met een passende toespraak voetnoot1312 het dinghen: de zaak zelf voetnoot1314 een spaensche kluyt: zilveren muntstuk ter waarde van 52 stuiver voetnoot1315 vaan: maat bier (twee pinten); Delfsenghels: in Delft gebrouwen Engels bier; wat seyt de guyt: wat heeft de schelm nog te zeggen voetnoot1316 sy u vereert: moge u geschonken worden voetnoot1321 het sy: heeft zij; vlackje: vlekje voetnoot1323 mangelter: mankeert er voetnoot1325 lustich lesen: fraai voorlezen voetnoot1326 handelt: hanteert, bespeelt voetnoot1327 sy doet oock wat sy doet: wat zij ook doet voetnoot1328 voor: als; geestich: verstandig voetnoot1329 opghetrocken: opgevoed; voor een Prins: in tegenwoordigheid van een vorst voetnoot1330 'tzaart: teer voetnoot1331 beschaamt de Dochters van de Stadt: maakt de Amsterdamse meisjes beschaamd voetnoot1333 soumer an vertasten: zou me aan haar vergrijpen voetnoot1334 der geender dies: degene die haar voetnoot1336 alst hem komt te pas: als het hem uit komt voetnoot1339 stoute vechtery: stoutmoedige krijgsverrichtingen voetnoot1341 Guyllen: lafaards; Blaffers: bluffers; Wint-breeckers: snoevers voetnoot1342 brommen: pronken, te koop lopen; toogen: tonen voetnoot1343 gheteeckent zijn: littekens hebben voetnoot1345 benijers: jaloerse mannen voetnoot1346 gherieft: van dienst is, bevredigt voetnoot1349 slecht: eenvoudig te raden, evident voetnoot1350 hy't om 'tgelt niet liet: als het niet om het geld was voetnoot1351 hy leedt... niet: zou hij overigens geen genoegen nemen met zo'n schooier voetnoot1352 wayfler: draaikont, mooiprater voetnoot1354 gheset: erop gericht voetnoot1355 panlicken: door vleien profiteren; droncken slet: dronkelap voetnoot1356 struyfje: eierpannenkoek voetnoot1357 schuyfje: kliekje, hier: slokje voetnoot1358 tooghje: teugje, slokje voetnoot1360 dese: het moortje voetnoot1361 bestellen met een eenige nootlyckheyden: en meteen een paar dringende zaken regelen voetnoot1362 u strax by: dadelijk bij u voetnoot1364 'tsouw niet mogen sloeren: het zou niet door de beugel kunnen voetnoot1365 sling'ren: over straat zwalken voetnoot1368 schempt so schrander: zo scherp schimpt voetnoot1369 vlusjes: zo-even voetnoot1371 stracx: dadelijk voetnoot1374 Vrederijck: Frederyck, de broer van Katryntje; geeft hem goet bescheydt: sta hem behoorlijk te woord, geef hem alle informatie voetnoot1375 beydt: wacht voetnoot1376 orber te besorghen: belangen te behartigen, zaken te regelen voetnoot1377 verdachvaart hem: spreek met hem af voetnoot1379 voort: direct voetnoot1380 houwt: wacht; sonderlinghen: in het bijzonder voetnoot1381 bewaart: beschermt; voor alle dinghen: vóór alles voetnoot1382 suyverheyt: maagdelijkheid voetnoot1384 marren: treuzelen voetnoot1385 vervolcht ons van varre: volg ons op een afstand voetnoot1386 hoe ick... versin: hoe meer ik erover nadenk voetnoot1387 heeft al veel bedenckens in: geeft wel veel te denken voetnoot1389 sinnen: gedachten; oorloch: tweestrijd voetnoot1393 vrome: deugdzame voetnoot1394 stracx vraghen, en vermoen: dadelijk achterdochtig vragen voetnoot1396 dese reys verlede: onlangs deze ene keer voetnoot1398 saack: aanleiding voetnoot1399 te houden daar een wijltijdts met der spraack: een tijdje aan de praat te houden voetnoot1400 haar ghelaten: zich voorgedaan voetnoot1401 yet sonders: iets bijzonders voetnoot1402 stracx: meteen al voetnoot1404 recht als: precies zoals voetnoot1405 trecken bruycken: listen gebruiken; an te houwen: te lijmen voetnoot1406 schickt haar: zet zich; op zijn ghesienst: op z'n mooist voetnoot1408 loose: bedrieglijke voetnoot1410 te dub'len gheest: valse doortraptheid voetnoot1417 Troubel: oorlogstroebelen; aan haar niet was ghebooren: haar niet iets was aangeboren voetnoot1418 bekennen: herkennen; midtsdien: op grond daarvan voetnoot1420 hier staat my op: hierop moet ik voetnoot1421 dit de pry: het loeder dit; uyt gaet setten: tot een valstrik maakt voetnoot1422 te maken diets: wijs te maken voetnoot1423 yewers: ergens; vervoert van: meegenomen (of verleid) door voetnoot1424 krachtich bewaren: almachtige bescherming voetnoot1426 wel: ruim voetnoot1427 haar voorstel wel dóóden schriftelick: haar voorstelling van zaken wel op schrift (met stukken?) ontkrachten voetnoot1428 onverduldich: geïrriteerd voetnoot1429 blijf ick de reys haar schuldich: blijf ik weg voetnoot1430 hou sick houw: hé daar voetnoot1432 t'saam: het samen voetnoot1436 anders wat: wat anders voetnoot1439 ick wil een Schellem zyn, soo: ik ben geen knip voor de neus waard als voetnoot1440 stracx: dadelijk; doen leyden: laten brengen voetnoot1441 beyden: wachten voetnoot1443 fijn-man: heer; daar: daarheen waar voetnoot1445 lanst: jonge man, bink (eig. landsknecht); borsten: kameraden voetnoot1446 Poortegysen: Portugese joden voetnoot1448 wat: kom nou voetnoot1449 goemannen wat raat: beste kerels, wat te doen voetnoot1450 de Hal: de vleeshal in de Nes, waar de rederijkerskamer De Eglentier op de bovenverdieping speelde; geesten: rederijkers voetnoot1451 packe-bier: bijnaam voor een drinkebroer; schempen: schimpen, hekelen voetnoot1455 haar afterst: hun achterste (zegswijze: hun eigen gebreken komen duidelijk aan het licht) voetnoot1457 al waar: als was; klaphout: hout voor duigen voetnoot1460 suysebollen: zo snel draaien dat ze er duizelig van worden voetnoot1461 sy spreeckent uyt haar geest: zij improviseren hun tekst, of: zij spreken op een natuurlijke manier voetnoot1462 'tisser weer na: het is alles navenant; alst is: zo is het; schrander: bits voetnoot1463 te: heel; besietmen 't een by 't ander: als je alles goed beschouwt voetnoot1464 wuft: lichtzinnig voetnoot1465 soet: zachtzinnig voetnoot1466 dat sy: als zij (de rederijkers) voetnoot1467 met een hibbel en dribbel: om de haverklap voetnoot1468 noch: toch voetnoot1469 buyten de pot pist: in de fout gaat voetnoot1471 Kameristen: leden van een rederijkerskamer voetnoot1473 kars en vars: kersvers voetnoot1474 Hantbooghs Doelen: gebouw aan het Singel, waar men zich in boogschieten oefende, maar ook kon eten en drinken voetnoot1475 gawe: laten we gaan voetnoot1476 ameldent: beaamden het, sloten ons erbij aan; na de Kerck: de grote kerken waren openbare ruimten, waar men kon rondwandelen en naar orgelmuziek luisteren voetnoot1477 in 's Lants mid'len werck: mijn best doe voor de financiën van het land (via de drankaccijns) voetnoot1478 waar: waar anders voetnoot1480 nuw-man: grappenmaker voetnoot1481 als: net als; Asse-vijsters: luiaards, sukkels (die niets beter te doen hebben dan bij de haard winden te laten) voetnoot1482 uytstrenghen dach: godganselijke dag voetnoot1483 Dirick-door: malle Dirk; tot een geggetje: als een lolletje voetnoot1484 troeven: naaien; maar dat hy eerst lierde dat: maar dat hij dat voor de eerste keer leerde voetnoot1485 dan: maar voetnoot1486 Rabbauwen: een appelsoort (grauwe reinetten); beniste Koeck: menniste (doopsgezinde) koek, een soort peperkoek; dardalfpont karstengen: tweeënhalf pond kastanjes voetnoot1488 pasdijsje, trocentje: dobbelspelen; ticktackje, verkeertje: triktrakspel voetnoot1489 daar of: daarvan; eellegeest: beste kerel voetnoot1491 fransoysen: syfilis; sintvelten: vallende ziekte voetnoot1493 of: van; als: dan dat; meyde-melcker: meidengek voetnoot1494 loopt schijten met: hoepel op met voetnoot1496 roosenobel: gouden munt (ca. 9 toenmalige guldens); verrosesoolesen en vertabacken: opmaken met het drinken van likeur en het roken van tabak voetnoot1497 geschuerde goedt: spul met een scheur; quacken: zottepraat voetnoot1499 verspeul: verspeel voetnoot1500 me: mee; om 'tgelach maer spuelen: alleen maar spelen om wie het gelag betaalt voetnoot1501 als een Paert in een rosmuelen: almaar in hetzelfde rondje zoals een door een paard bewogen molen voetnoot1504 wilt so veel doen... segghen: wees zo goed om erheen te gaan en te zeggen voetnoot1505 Kapoenen: gesneden (en vetgemeste) hanen; anleggen: aan het spit rijgen voetnoot1506 een deel: wat; Bouwt: schapenbout voetnoot1507 ons houwt: voor ons reserveert voetnoot1510 louter vol op: zonder beperking volop; het moeter nu op staen: we moeten het er nu van nemen voetnoot1511 de klapmuts en de botter: ons geld samen met de boter (klapmuts duidt waarschijnlijk de Friese florijn aan, die een man met zo'n muts als beeldenaar vertoont) voetnoot1512 beschicken: regelen voetnoot1513 bancken: verteren, eten en drinken voetnoot1515 souden: moesten voetnoot1516 dan: maar; laagenóóts: drinkmaats voetnoot1517 nuwt haertje, of swaentjen: een of ander nieuw hoertje voetnoot1518 yewers in een kufje: ergens in een bordeel voetnoot1519 kamer-katje: meisje dat op kosten van een minnaar op een kamer woont; stijfstertje: lett. een vrouw die kragen e.d. stijft, hier uiteraard in erotische zin gebruikt voetnoot1520 besteetsters: vrouwen die (niet alleen dienst-)meisjes aan werk helpen; rofsters: hoerenwaardinnen voetnoot1521 een nuw snofje: iets nieuws voetnoot1522 heefter sijn Kouranct of: heeft er bericht van voetnoot1523 goet schic van een knecht: goedgebouwde knaap; loopt snoepen: verboden liefde najaagt voetnoot1524 alree brilt: al een bril draagt (slechte ogen heeft door een geslachtsziekte) voetnoot1525 op het wilt: de baan op voetnoot1527 de witten uyt dee: de rekening betaalde (door in de kroeg de witte krijtstrepen uit te laten vegen waarmee de consumpties werden aangetekend) voetnoot1529 diep gaen: op grote voet leven; teren: geven hun geld uit; aars noch aars: volstrekt niet anders dan voetnoot1530 truesnues: kleinigheid; duysent kroonen: ruim drieduizend (toenmalige) guldens; opset: op het spel zet voetnoot1531 haar goedtjen en huer koeck: al hun bezit; o p op het: op heeft, verteerd heeft (op wordt gespeld) voetnoot1532 Spitsbroers: maten, kameraden voetnoot1533 ick vind' óóck waer ick hem vijn: waar ik hem ook mag vinden of tegenkomen voetnoot1534 Gordt: God; lóós uyt haelen: op een slimme manier uithoren (of: naar buiten halen) voetnoot1535 van Moyaalen: bij Moy-Aal vandaan voetnoot1536 ghelóóft: geloof het voetnoot1537 Vastelavondt: op vastenavond liep men vermomd op straat; dapper: flink voetnoot1538 wedt-spul: weddenschap voetnoot1539 tot lust: voor het plezier voetnoot1540 Karel: kerel; nar: gek voetnoot1541 twee tot hem: twee anderen bij zich; (De zwart gemaakte Writsart doet Reynier denken aan de zwarte koning Melchior. Op driekoningenavond trokken kinderen met een ster langs de huizen en zongen een driekoningenliedje, hier in een Duits getinte versie weergegeven.) voetnoot1542 Haeren: Here; steeren: ster voetnoot1546 ick souwtme licht ontgeven: ik zou me makkelijk kunnen vergissen voetnoot1549 schort: ontbreekt; een blaas, of so een romel-pot: een varkensblaas en een rommelpot (een primitief muziekinstrument), eveneens attributen bij het driekoningenoptreden voetnoot1550 voor de luyer duer: bij de mensen aan de deur; rasen: lawaai te maken (met de rommelpot) voetnoot1551 neske-deuntjes: malle deuntjes; dinghen: onderwerpen voetnoot1552 als;: zoals: voetnoot1557 men: me voetnoot1558 ontdecken: openbaren voetnoot1559 vertrecken: vertellen voetnoot1560 nu ist de Tydt etc.: Writsart zou op dit moment de dood verwelkomen opdat zijn niet te overtreffen blijdschap niet zou vergaan door een of andere ramp voetnoot1561 nemen: aanvaarden voetnoot1565 verneem-kleetje: iemand die (eig. een meisje dat) graag nieuwtjes verneemt voetnoot1566 myn het hooft wat breeckt: mijn opgekropte gedachten een uitweg biedt voetnoot1567 O Writsert etc.: de vragen die Writsart aan zich gesteld wil hebben voetnoot1568 bruyn: zwart voetnoot1569 hoe grim-lachje dus: wat glimlach je zo; Fortuyn: geluk voetnoot1570 rustich: zelfverzekerd voetnoot1572 grillighe: bizarre voetnoot1574 hoe staatet hooft so los: hoe kom je zo onbezonnen; sinnen: verstand voetnoot1577 vruntschap: een vriendendienst voetnoot1579 slacht de hockelinghen: lijkt op de eenjarige kalveren voetnoot1580 drabbelt: trappelt; ghy baart: je gedraagt je voetnoot1581 al eveleens oft: net alsof voetnoot1582 dus: zo voetnoot1583 Eelleman: beste kerel; fatsoen: soort, model voetnoot1584 dusken: zulk een voetnoot1585 dit nuwetje: dit nieuwe modesnufje; op de baan: in omloop voetnoot1586 houwen watter dracht is: ze houden vast aan wat hun normale dracht is voetnoot1587 yewers daar de pracht is: ergens anders waar weelde heerst voetnoot1588 'tfatsoen: het model voetnoot1589 Apen van Menschen: na-apers voetnoot1590 u hóóft gaet als een muelen: je bent flink opgewonden, of in de war voetnoot1591 sin je met de kop equelt: ben je niet goed bij je hoofd; loopese wat spuellen: is je verstand een beetje op de loop voetnoot1592 ist geen deech: is er iets mis voetnoot1593 hy: hé; al sneech: ben je wel goed snik voetnoot1595 o Doot: krachtterm; u leven so niet: van je leven niet op zo'n manier voetnoot1598 noch houwen noch beleggen: niet bedwingen voetnoot1599 we'er seggen: oververtellen voetnoot1600 eer icket docht ick deedt liever: liever dan daarover te denken, zou ik ik weet niet wat doen voetnoot1601 boel: liefje voetnoot1603 Doffer: pronker (d.i. Roemert) voetnoot1604 dees: aan haar; huy-morgen vróó: vanmorgen vroeg voetnoot1606 ten eynde toe: volledig voetnoot1607 var: verre voetnoot1609 kies op: kieskeurig inzake voetnoot1612 schier sat: vrijwel verzadigd voetnoot1613 na: naar; dus: zo voetnoot1618 wat is het doch van nóódt: het is volstrekt onnodig voetnoot1619 zyn Boels jonst te schaken: de gunst van zijn lief te veroveren voetnoot1624 ontmoet: overkomen; nechtich: ernstig voetnoot1625 deerlyck sien: medelijwekkende blik voetnoot1626 verblinden: verblindde, verleidde voetnoot1627 stracx: dadelijk voetnoot1628 sonderlingen vondt: buitengewoon slimme vondst voetnoot1629 in't werck gestelt: in praktijk gebracht voetnoot1634 bourdeel: bordeel voetnoot1637 om dat: opdat voetnoot1640 payt een ander met de nuwe bueseling: probeer een ander maar te overtuigen met flauwe kletspraat voetnoot1641 slechten: onbeduidend voetnoot1643 na: nadat voetnoot1645 de Maacht te hoeden opgheleyt: opgedragen op het meisje te passen voetnoot1646 om dat sy niet sou dolen: opdat zij (het meisje) niet op het verkeerde pad zou worden gebracht voetnoot1647 de Wolif selfs bevolen: toevertrouwd aan de wolf zelf voetnoot1648 scharp: met klem voetnoot1651 veerst: meest afgelegen voetnoot1652 ootmoedich van ghelaat: in een nederige houding voetnoot1653 raat: opdracht voetnoot1654 schellem: deugniet (ironisch); te noen: op de middag voetnoot1657 ghecierde: gedecoreerde voetnoot1659 'tvrolijck hof van weelden: mogelijk een zgn. ‘vrolijk gezelschap’, of een voorstelling waarin Weelde als allegorische fguur wordt afgebeeld met haar ‘hofhouding’ voetnoot1661 of haer voor 'thart yet sonders hadt ghelet: of ze in haar hart door een bijzondere zorg gekweld werd voetnoot1662 voort: vervolgens voetnoot1664 streefde: haastte zich; pol: minnaar voetnoot1665 voor duer: buiten de deur voetnoot1666 'tghesicht: haar blik voetnoot1667 Mars en Venus werden op heterdaad betrapt door Venus' echtgenoot Vulcanus, die het overspelige paar bond in een gouden net voetnoot1669 de schóón Romeynsche Vrouw: Lucretia, verkracht door Sextus Tarquinius voetnoot1670 vyerich: vurig voetnoot1671 opset: voornemen; niet int minste dede slencken: bepaald niet verzwakte voetnoot1672 wel docht ick: wel, dacht ik voetnoot1673 speelt: doet, haalt uit voetnoot1674 voor te wandellen: voor te gaan, een voorbeeld te zijn voetnoot1675 misbruyck: misstap; verstandellen: verstandige mensen voetnoot1676 dat: namelijk dat; hem - ontgaet: zich te buiten gaat; stuck: daad voetnoot1678 toelaten: toelaat, accepteert voetnoot1679 daer hy om: waarvoor hij voetnoot1680 brueck: vergrijp; arregert veel meer: maakt veel slechter voetnoot1681 gemeene: gewone voetnoot1682 lóóse: doortrapte; als oft: dan wanneer voetnoot1684 dies: op grond daarvan; hy: de vorst voetnoot1685 daer: terwijl; boet-schuldich: straf verdienend; man: onderdaan; alleen: in zijn eentje; wert: wordt voetnoot1686 Sextus: Sextus Tarquinius (zie vs. 1669); suyvere Heltinne: kuise heldin voetnoot1688 raed met al myn sinnen hiel: alle overwegingen grondig tegen elkaar afwoog voetnoot1690 beschoten: in slaap voetnoot1691 rondt en tom: om mij heen voetnoot1693 en doe: en toen? voetnoot1694 onwillich: tegen haar wil, ondanks haar verzet; noch: toch voetnoot1695 bestaan: te doen voetnoot1696 mochtet niet verby: kon het niet laten schieten; oorsaack: gelegenheid voetnoot1697 strax: onmiddellijk; sy: die gelegenheid; ontvliet: ontgaat, ontsnapt voetnoot1698 die tijdt: wie een kans; na: naar zijn; glyen: voorbijgaan voetnoot1699 die en gebuertse noch verkrijghtse tallen tyen: hem zal die te allen tijde niet ten deel vallen noch zal hij die ooit krijgen voetnoot1700 wel beschickt: goed voor elkaar gekregen voetnoot1701 bancken: feestvieren, met eten en drinken; bestellen: regelen voetnoot1702 te achten: om acht uur; noch: toch voetnoot1703 gaewe: laten we gaan voetnoot1704 ick heb myn raadt verlooren?: ik weet niet wat te doen! voetnoot1705 hem stooren: zich kwaad maken voetnoot1708 ghy secht wel: jij hebt een goed idee; treet an: loop wat door voetnoot1710 leven: handelen; dats gangh: vooruit dan

Vorige Volgende

Het derde deel, het eerste uytkomen

Het derde deel, het derde uytkomen

Het vierde uytcomen, het darde bedrijf