Groot lied-boeck

CXCV Liedeken

I: 614-616

Moraliserend en polemiserend gedicht met rederijkerstrekken over het verschil tussen weten dat hovaardig maakt, en wijsheid die in goede werken God zoekt.

Beginregel: Het weten en wijs syn, sou my in alle delen//seer veel verschelen,

Vindplaatsen: Groot Lied-boeck 1622 III: 56; Kalff 1890: 562-563; Knuttel 1929: 262-263; Van Rijnbach 1944: 336-337.

Omvang: 28 verzen, zeven strofen van 4 regels.

Versvorm: Versregels van meestal 18 syllaben met zes heffingen in de vzn. 1, 2 en 4, en van 11 syllaben met jambisch metrum in vs. 3.

Rijmschema: (a) a (a) a (b) c (b) (b) c.

Melodie: Matter 1979, blz. 234.

8 Al wen van ick en mijn: al wordt als het onszelf betreft. (+)

9 harsen-kunt: Zie voor kunde WNT VIII, eerste stuk, kolom 539: kennis, bekwaamheid. Door toevoeging van het woord harsen geeft Bredero aan, dat het hier om kille redeneringen gaat van strikt verstandelijke aard.

16 Daer d'ander 't vollick laet: De tegenstelling tussen d'ander en 't vollick loopt parallel aan die tussen verwaende lien en slechte leecken in vs. 13. Om die reden kan men d'ander opvatten als een direkte verwijzing naar verwaende lien.

17 schoolsche twisten: In dit bijv. naamwoord kunnen twee begrippen meespelen: het feit dat die twisten vaak hun heftigste vorm aannamen binnen scholen

[p. 483]

(universiteiten), en de tegenstelling tussen school en leven waardoor schoolsch de bijsmaak krijgt van levensvreemd, ver van de werkelijke dingen des levens.

23 Verkeerden van 'tgemoet: Het is duidelijk dat Bredero zich om twee redenen keert tegen de dogmatische theologen: hun hybris, het overschrijden van de menselijke maat wat de kennis van Gods geheimenissen betreft, en hun heftig, vaak in kwaadsprekerij vervallend taalgebruik. Vgl. ook het deel Verspreid Werk.

26 Dijn pont, dijn licht: Door de enkelvoudige vorm Dijn richt dit vs. zich niet tot een meervoudige collectiviteit, maar tot elk der meesters (vs. 25) persoonlijk. Zowel pont als licht is een toespeling op de evangeliën; zie Matt. 5: 16; Luk. 11: 33 en Luk. 19: 12-26.