Groot lied-boeck

CLVI Een Maechden klagh Liedetjen

I: 502-503

Klaaglied van meisje dat gaat sterven van verdriet omdat zij haar liefde onbeantwoord weet. In Stommen Ridder wordt dit lied gezongen door Aardighe (zie ed.-Kruyskamp, Culemborg 1973, blz. 148-150.) Ook in de Palmarijn, waaraan Bredero zijn stof voor Stommen Ridder heeft ontleend, vindt men een lied (idem, blz. 206-208). Het is opmerkelijk dat Bredero niet enkel bepaalde gedeelten van de inhoud heeft overgenomen - men zie bijv. de strofen 2 en 3 van de Palmarijn-versie - maar ook hetzelfde rijmschema volgt.

Beginregel: O Maechden die met wond'ren siet

Vindplaatsen: Stommen Ridder, 1619, vs. 1751-1798; Groot Lied-boeck 1622 II: 98-99; Liedt-boeck 1644: 30-31; Liedt-boeck 1677: 35-36; Kalff 1890: alleen in Stommen Ridder; Knuttel 1929 idem; Van Rijnbach 1944: 268-269.

Omvang: 48 verzen, acht strofen van 6 regels.

Versvorm: overwegend trocheïsch metrum met vier heffingen in de vzn. 1, 3, 4 en 6, twee in de vzn. 2 en 5. In vs. 1 van elke strofe is veelal een soort voorslag aanwezig, waardoor die versregel jambisch wordt.

Rijmschema: a a b c c b.

Melodie: Matter 1979, blz. 113-117.

[p. 433]

Varianten
Groot Lied-boeck 1622	Stommen Ridder 1619	Liedt-boeck 1644
4 Door	Door	Dooor
13 quelt	knelt	quelt
22 my	mijn	my
28 hert	hart	hert
41 my	Mijn	My

7 Swaen: Het volksgeloof dat de zwaan kort voor zijn sterven zingt, dagtekent al uit de Oudheid (Aeschylus; Cicero); het leefde voort in de middeleeuwen en ging over in de dichterlijke taal van de renaissance. Het is ook te vinden in het Antwerps Liedboek. lied CXXII, vs. 55-56. De enige zwaan die ter verklaring in aanmerking kan komen, is de soort die men vroeger hoelzwaan noemde (Cygnus musicus); zie Stoett 1925, blz. 549.

14 En dus plaecht: Waarschijnlijk geeft dus hier een hoge graad aan: in zo hevige mate, dusdanig.

34 met pynen wreet: met heftige smart.