Groot lied-boeck

LXIX Loff-Liedeken

I: 258-259

Lyrisch gedicht ter verheerlijking van een jonge, dichterlijk begaafde vrouw, die uit haar vele aanbidders kennelijk niet de dichter verkiest, daar deze niet rijk is.

Beginregel: O Roem van Amsterdam!

Vindplaatsen: Groot Lied-boeck 1622: 97; Liedt-boeck 1644: 13; Liedt-boeck 1677: 15; Kalff 1890: 349-350; Knuttel 1929: 291; Van Rijnbach 1944: 140-141.

Omvang: 49 verzen, zeven strofen van 7 regels.

Versvorm: jambisch metrum met drie heffingen zonder veel ritmische variaties; zie vs. 13, 21, 33 en 45.

Rijmschema: a b a a a a b.

Melodie: Matter 1979, blz. 118-121.

Varianten

Liedt-boeck 1644: de tekst is identiek, met inbegrip van de fout in vs. 10 Wt in plaats van u.

18 In mijn doot: Indien mijn een bez. vnw. is, wordt doot znw. en hoort deze woordgroep bijeen als bijw. bep. bij schaem. Het is echter ook mogelijk, en misschien beter, mijn op te vatten als pers. vnw., en doot als bijwoord; in mijn zou dan kunnen betekenen: in mijzelf, stilzwijgend. (+)

41 Att'lanta: Van de griekse prinses Atalanta, dochter van de boiotische koning Schoineus, wordt verteld dat zij niet wilde huwen dan met de man die haar in een wedloop overwon. Als de gegadigden verloren, werden zij gedood. Toen Hippomenes zijn geluk beproefde, had hij van Afrodite drie gouden appelen gekregen; tijdens de wedloop liet hij die éen voor éen vallen; Atalanta bukte zich om ze op te rapen, raakte dus achterop, en verloor. Deze geschiedenis, door Ovidius beschreven (Metamorfosen X, vs. 560-680) en o.a. door Vondel

[p. 323]

bewerkt in Den Gulden Winckel (Amsterdam 1613, tekst XXIII; WB-editie deel I, blz. 321) is uiteraard een parabel over de beslissende rol van het geld in vorstelijke en andere huwelijksverbintenissen. Zie ook Van Mander, ed. 1616, folio 78b. Voor Bredero gaat de vergelijking van de amsterdamse schone met prinses Atalanta blijkbaar ten volle op: haar verschijning is zó verleidelijk dat velen het zullen wagen haar uitdaging aan te nemen, maar alleen als de dichter over geld beschikte, zou hij haar kunnen winnen (vgl. vs. 48-49). Welk begaafd meisje hier wordt bedoeld, is niet bekend; over eenzelfde - of ditzelfde - begaafde meisje handelen ook de liederen XXVIII, LXXIV, CXXXIV en CXL. Het thema van liefde en geld komt in Bredero's liederen herhaaldelijk voor.

46 in het Wouwt: Ofschoon er tijdens de wedloop geen sprake is van enig woud, wordt door Ovidius wel vermeld dat Atalanta zich in een donker bos had teruggetrokken (Metam. X, vs. 567: opacas silvas); bovendien speelt het einde van Atalanta en Hippomenes en hun verandering in leeuwen zich af in een door hen ontheiligd woud (Metam. X, vs. 686-707).