Varianten |
|
Groot Lied-boeck 1622 |
Rodd'rick ende Alphonsus 1616 |
5 boefje |
Boefjen |
7 Die Crijghsluy |
De krijgslien |
8 d'onbesorgde |
d'onbesorghden |
11 litteecken |
lit-teycken |
20 als de stoute Jongelingh |
als Rodderick de Ionghelingh |
28 vernedert |
verneerdert |
29 vreughde |
vreughden |
32 hartenwee |
herten-wee |
33 kleyne |
kleyn |
1 Waer dat cleyne guytje blint: Voor de blindheid van Cupido zie men de uitvoerige aantekening bij lied XVII, vs. 2.
2 G'lijckmen 't uytgeschildert vint: Deze mededeling is merkwaardig omdat een blinde Cupido in de beeldende kunst niet valt aan te wijzen, enkel een geblinddoekte. In zijn beroemde bundel Amorum Emblemata (Antwerpen 1608) heeft Otto Vaenius op de oneven bladzijden meer dan 150 Cupido-figuren gegraveerd; op vele prenten immers komen Eros en Anteros beiden voor. De meerderheid daarvan heeft behalve pijl en boog ook nog iets anders dat in het zinnebeeld te pas komt en in het versje z'n uitleg vindt: spiegel, palmtak, beker, kompas, penning, juk, gieter, karnton enz., of een dier zoals stier, jachthond, kameleon, gans enz.: een vernuftige reeks verscheidenheden. Maar een echt blinde Cupido is er niet bij. Op blz. 61 vindt men Cupido verblind tastende, op blz. 157 Cupido door Fortuna geblinddoekt. Dat is alles. Ook onder de bijna dertig Cupido-figuren in Hoofts Emblemata amatoria (Amsterdam 1611) is er geen enkele blind. Evenmin is dit het geval bij de ongeveer vijftig bijzonder fraaie Cupido's in de Nederduytsche Poemata van Daniel Heinsius (Amsterdam 1616). Het is dus verantwoord te menen dat Bredero blint (vs. 1) heeft bedoeld als geblinddoekt. Of hij uytgeschildert gebruikt in letterlijke zin, ofwel in figuurlijke zin dus als: beschreven, is een open vraag. Het is echter wel zeker dat er schilderijen bestonden waarop een geblinddoekte Cupido voorkwam, bijvoorbeeld al van Lucas Cranach d.O.: Cupido ontdoet zich van zijn blinddoek. Zie Panofsky 1970, blz. 79-100.
5 siet seer snel: ziet heel scherp; vgl. WNT XIV, kolom 2305.
12 Geen blauw litteecken, blijfter van: Hoewel het woord blauw vaak wordt gebruikt in verband met een onbeantwoorde liefdesverklaring, is die betekenis binnen het zinsverband niet waarschijnlijk. Geen duidt erop dat het gevolg van de liefdeswond voor de buitenwereld onzichtbaar blijft, m.a.w. zónder die negatie zou het om iets zichtbaars gaan: een blauwe plek, als gevolg van een