Groot lied-boeck

[p. 611]

tekstkritische noten

CXCIV Geestigh Liedeken

O God die de gedachten
Der Menschen siet en leest!
Ghy weet wat sy betrachten³
In 't midden van haer Geest,⁴
Waer sy haer toe begeven,⁵
Het sy tot goedt of quaet,
In dit ellendigh leven,
Dat als een windt vergaet.

Wat wil ick my verbloemen,⁹
En decken met de lien,¹⁰
En u de Wereldt noemen,¹¹
Die ick noch niet kan sien:
't Is al te veer getreden,¹³
'k Wil in mijn selven gaen,
Voor uwe goedigheden,¹⁵
Die 'k heb te seer misdaen.¹⁶

Ick heb door mijn misdaden,
En gruw'len onbepaelt,¹⁸
In plaets van u genade,
U straf op mijn gehaelt.²⁰

CXCIV
In 1622 blz. 54 (ten onrechte 44)-55. Ook in Geestigh Liedt-Boexcken, 1621. In vs. 1 grotere sierletter O.
66 dien, in 1622 dien,) - 68 sien) in 1622 sien,

3 betrachten: overwegen.

4 't midden: de kern; haer: hun.

5 Waer...begeven: waarheen zij op weg zijn.

9 my verbloemen: mij fraai voordoen.

10 decken: mij verschuilen; met de lien: zoals de andere mensen.

11 En u de Wereldt enz.: en zeggen dat Gij de voor mij nog onzichtbare wereld zijt (dus: waar ik pas na de dood mee te maken krijg).

13 't Is al enz.: dat is zeer ver van de rechte weg afgedwaald.

15 Voor: terwille van; goedigheden: goedertierenheid, gunstbewijzen.

16 Die 'k heb enz.: waartegen ik zeer gezondigd heb.

18 gruw'len onbepaelt: talloze gruwelen.

20 gehaelt: geladen.

[p. 612]

 

Och ick en kan niet rusten,²¹

 

Van eygen wil verwoet:

 

Want laes! mijn quade lusten

 

Die dryven my van 't goedt.²⁴

 

 

25

Helaes! ick ben te gierigh,²⁵

 

Na mijn verderf en schant,

 

Ick volgh noch al te vierich²⁷

 

Mijn beestich onverstant:²⁸

 

Ick ben vervreemt van reden,²⁹

30

Mijn sinnen wilt en woest,

 

Vol ongeregeltheden,³¹

 

Die hollen even noest.³²

 

 

 

Gelijck twee dolle Meyren,³³

 

In onbedwongen run,³⁴

35

Onmog'lijck zijn te keeren,

 

Maer vlien door dick en dun,

 

Tot sy haer meester storten

 

In 't water of in 't slijck,

 

Soo doen sy my verkorten³⁹

40

Mijn leven jammerlijck.

 

 

 

Och had ick konnen hooren

 

U inspraeck eer ick viel!⁴²

 

Soo soud ick nu u tooren⁴³

 

Niet dragen op mijn ziel,

45

Soo soud' ick nu niet dulden

 

De heymelijcke smart,⁴⁶

21 niet rusten, Van enz.: geen afstand doen van mijn eigen tomeloze wil.

24 van 't goedt: van het goede weg.

25 gierigh, Na: begerig naar.

27 vierich: vurig.

28 beestich onverstant: mensonwaardig tekort aan inzicht.

29 reden: redelijkheid.

31 ongeregeltheden: buitensporigheden.

32 even noest: zeer rusteloos.

33 Meyren: merries.

34 run: ren, galop.

39 sy: nl. de sinnen (vs. 30).

42 U inspraeck: Uw vermanende stem; viel: zondigde.

43 u tooren: Uw toorn.

46 heymelijcke: verborgen.

[p. 613]

 

Van mijn bekende schulden,⁴⁷

 

Geloos-pant op mijn hert.⁴⁸

 

 

 

O Heer ick ben verwonnen,⁴⁹

50

Ick ken 't in mijn gemoet,⁵⁰

 

Maeckt van mijn oogen bronnen⁵¹

 

Van water en van bloet,

 

Die tot den Hemel springen,

 

Tot voor u Majesteyt,

55

Op dat sy u bedwingen⁵⁵

 

Tot u barmherticheyt.

 

 

 

Doet doch soo groote dingen,⁵⁷

 

Aen my benaude Man,⁵⁸

 

Dat daer u kraeltjes singen,⁵⁹

60

In eeuwicheden van

 

U goetheyd en het wonder,

 

Dat niet kan zijn vol-eert,

 

Dat is dat ghy een Sonder⁶³

 

Soo saligh hebt bekeert.

 

 

65

Soo sullen alle Menschen,⁶⁵

 

(Ten minsten sullen 't dien,

 

Die mijn welvaren wenschen,⁶⁷

 

En garen souden sien)

 

U opter aerden loven,

70

Tot in u Hemelrijck,

 

En d'Engeltjens hier boven,

 

U prysen eeuwelijck.

47 mijn bekende: de door mij erkende.

48 Geloos-pant: waarvoor mijn hart als pand van aflossing dient.

49 ick ben verwonnen: ik geef mij over.

50 ken 't: erken het.

51 bronnen: fonteinen.

55 bedwingen: dringen, overhalen.

57 doch: toch.

58 benaude Man: die een zo benard man ben.

59 daer: in de hemel (vgl. vs. 53); u kraeltjes: uw koorzangertjes, de engelen.

63 Dat is: namelijk; verwijst naar goetheyt en wonder (vs. 61); Sonder: zondaar.

65 Soo: dan.

67 mijn welvaren: mijn voorspoed, mijn geluk.