Groot lied-boeck

[p. 527]

tekstkritische noten

CLXV Aendachtigh Liedt

Die God in zijn gemoed¹
Houd voor het hooghste goed,
Die sal niet anders wenschen
Als sijnder zielen rust,⁴
En wel doen met een lust⁵
Aen alle goede menschen.

Wat is hier meer gequel,
Of aerdscher droever Hel⁸
Als 't knagen vande sonden?
Die als sy zijn begaen,
De ziele eeuwigh slaen
Veel geestelijcke wonden.

Wat is hier meerder vreughd,
Als die heylsame deughd¹⁴
Met waerheyd te beleven?
En sich naer een gemoed,¹⁶
Dat niet nae hoogheyd wroet,¹⁷
Vreedsamich te begeven?

Ick trots de grootste mensch!¹⁹
Die nae zijn wil en wensch,
In hoogheyd is verheven:

CLXV
In 1622 blz. 7. In vs. 1 het eerste woord in romein kap. met grotere sierletter D.
Het lied bevat talrijke ontleningen aan de bijbel.
28 treckt noch in 1622: treckt; noch

1 Die: wie; hij die.

4 Als: dan.

5 met een lust: op blijmoedige wijze.

8 aerdscher droever Hel: droeviger hel op aarde.

14 die: de.

16 sich naer... te begeven: te streven naar.

17 wroet: zich inspant.

19 trots: trotseer, tart; grootste: machtigste.

[p. 528]

 

Ghy die in 't hartjen hoord²²

 

Gods eygen suyver woord,

 

Gantsch ongevalscht gedreven.²⁴

 

 

25

Niet door verweent verstant,²⁵

 

Maer door de Predicant

 

De Geest des Heeren heyligh,²⁷

 

Die treckt noch kiest geen sy,²⁸

 

En maeckt de zielen vry²⁹

30

Van sonden vranck en veyligh.³⁰

 

 

 

Hoe salich is die man³¹

 

Die met God spreken kan

 

In 't tempeltjen der eeren!³³

 

In 't Kerckjen gebout

35

Van silver noch van gout

 

Maer van den Heer der Heeren!³⁶

 

 

 

Daer Godt vaeck selver set³⁷

 

En schrijft syn waerde Wet³⁸

 

Met Goddelijcke vingers:

40

Daer weetmen van geen twist,

 

Van vonden noch van list,⁴¹

 

Van felle bitt're dringers.⁴²

22 Ghy die: het zinscomplex waarvan die het onderwerp is, omvat de vzn. 22-30; de hoofdzin waarvan Ghy het onderwerp zou moeten vormen, ontbreekt. Misschien moet men het zó opvatten dat Ghy een voortzetting vindt in de vzn. 31-36, echter met overgang van de tweede in de derde persoon.

24 gedreven: geprent, ingedrukt; de punt na dit vs. denke men weg.

25 verweent: verwaand, hoogmoedig.

27 De Geest enz.: de Heilige Geest van God; dit vs. is een bijstelling bij het vorige: de Heilige Geest zelf is de prediker.

28 Die: wijst terug op Geest; treckt enz.: is onpartijdig, ziet geen persoon aan.

29 vry Van sonden: hierna denke men een komma.

30 vranck: vrijmoedig, zelfbewust.

31 die man: de man, zulk een man.

33 tempeltjen der eeren: het deugdzame hart zelf.

36 van: door.

37 Daer: waar.

38 waerde: eerbiedwaardige.

41 vonden: spitsvondigheden.

42 dringers: drijvers, fanatici.

[p. 529]

 

Daer soecktmen staet noch eer,

 

Maer de heylsame leer

45

Met kinderlijcke vreesen:

 

Met waer berou en boet,⁴⁶

 

Meer deughdelijck en goet⁴⁷

 

Dan wereld wijs te wesen.⁴⁸

 

 

 

Heer! als ghy my aenspreeckt,

50

En innerlijck bepreeckt⁵⁰

 

't Geheym van mijn gewissen:⁵¹

 

Soo opent mijn gesicht,⁵²

 

En brenght mijn in het licht⁵³

 

Wt duysent duysternissen.

46 boet: boetedoening. De vzn. 46-48 vormen de inhoud van de heylsame leer (vs. 44).

47 deughdelijck: deugdzaam.

48 wereld wijs: wijs in het oog van de mensen.

50 bepreeckt: vermaant.

51 't Geheym van mijn gewissen: mijn verborgenste geweten.

52 Soo opent: open dan; gesicht: ogen.

53 mijn: mij.