Groot lied-boeck

[p. 470]

tekstkritische noten

CXLII Amoureus-Liedeken

De Liefd' die myn begeert beveelt¹
End' oorsaec van myn smerten teelt,²
Ja van myns Ziels genuchten,³
Ontsteeckt int midden van myn Hert
Een vyer een oorsaeck van myn smert
End' van soo heete suchten.⁶

Dat't blint verstant 't welc is in myn,⁷
Hoe wel het lijdt een vreemde pijn,⁸
Niet merkct zyn eygen lijden,
Want siet het queelt, het sterft daer heen,¹⁰
Het can gantsch geen gheluck betreen¹¹
End' 'tnoemt dit noch verblyden.¹²

Helaes! ick voel niet dat de smert
Begint te mind'ren in myn hert,
Als ick by u mach wesen
'k Moet in u teghenwoordicheyt
Noch 'tselfde vreucht, end' 'tselfde leyt
Als in u afsijn vreesen.¹⁸

CXLII
In 1612 blz. 85-86. In vs. 1 grotere initiaal D. Ook opgenomen in Tragedische ofte Klaechlijcke Historien, deel IV, waarschijnlijk 1612. Het lied wordt gezongen door een jongeman voor zijn ongenaakbare geliefde Eleonore.

1 beveelt volgens Trag. Hist.; in 1622: verveelt -18 afsijn in 1622: af sijn

2 teelt: teweegbrengt, doet ontstaan.

3 genuchten: vreugden.

6 heete: vurige; suchten: verlangens, begeerten; de punt na dit vs. denke men weg.

7 't blint verstant: de verblinde geest.

8 vreemde: ongekende.

10 queelt: kwijnt; daer heen: weg.

11 betreen: bereiken.

12 dit: dit alles.

18 u afsijn: uw afwezigheid.

[p. 471]

 

Hoe soud' dit Hert dan van syn quaet¹⁹

20

Ghenesen, d'wijl het selfs de staet,²⁰

 

Nau van syn lyen kennet,²¹

 

Ach Lief, ghy wetet maer alleen

 

Die deur u schoone trotse zeen²³

 

Al myn gedachten mennet.²⁴

 

 

25

Want dit Hert dat wel eer was mijn²⁵

 

Is't nu niet meer, maer gantschlijc dijn

 

Het heeft van u zijn leven,²⁷

 

Het voedt hem in u gonst altijdt²⁸

 

End' als het wreetheyt van u lijdt

30

Begint het voort te beven.³⁰

 

 

 

Dus my doch nu niet meer verbaest³¹

 

Maer om my te vertroosten haest,³²

 

Hoort doch ws Slaefs gebeden,³³

 

Verlicht dit Herte dat ghy hout³⁴

35

In u gebiedt, end' staech benout³⁵

 

Stelt het doch weer te vrede.³⁶

 

 

 

Siet wat ick doe om vasticheyt

 

Mijns hoops te sien in't Hert geheyt³⁸

 

Van de gheen dien ick eere.

40

Siet hoe myn Hert om gonste slooft⁴⁰

 

Om Liefd' end' om te syn ghelooft⁴¹

 

Van myn Eleonore.

19 syn quaet: zijn ellende.

20 selfs: zelve; staet: gesteldheid; de komma na dit vs. denke men weg.

21 Nau: nauwelijks; kennet: kent, bewust is.

23 zeen: zeden, karakter.

24 mennet: ment, leidt, beheerst.

25 mijn: het mijne.

27 heeft: bezit.

28 hem: zich; zo ook in vs. 47.

30 voort: onmiddellijk.

31 Dus: daarom; my... verbaest: ontstel mij.

32 haest: haast u.

33 ws: uws, van uw.

34 Verlicht: steun, ontlast.

35 ghebiedt: heerschappij; benout: beklemt, verontrust.

36 Stelt het enz.: breng het toch weer tot rust.

38 geheyt: geheid, vastgestampt.

40 slooft: zich inspant.

41 ghelooft: geprezen.

[p. 472]

 

'T vermetel Mahometisch heyr

 

Gewapent in haer vol geweyr⁴⁴

45

Sou myn Ziel niet verschricken,

 

Nochtans soo gaet het zitt'ren staech⁴⁶

 

Om hem naer uwen dienste graech⁴⁷

 

(Ach lieve lief) te schicken.

 

 

 

Ten is gheen bloote vrees van pijn⁴⁹

50

Dien ick voel in myn hert te zijn:

 

Maer 'tis een yvrich haecken,⁵¹

 

Ick voel my sonder sterckte neer

 

Gheslagen, sonder dat ick weer

 

Hulp van myn vrouw genaecke.⁵⁴

 

 

55

Stelt weer u Ridder in zijn cracht

 

End' hem doch voor u Krijger acht⁵⁶

 

Want hy dient u getrouwe,

 

Soo ghy hem meer in twijffel hout⁵⁸

 

End' niet zyn laffe geest herbout⁵⁹

60

Men sal voor wreet u houwen.

 

 

 

Wreet salmen u noch noemen dan

 

End yeder een sal weten van

 

Myn trouheyt end' u strafheyt,⁶³

 

Dan salmen my staech geven prijs

65

Maer van u singen dese wijs⁶⁵

 

Een trotsert hier in't graf leyt.⁶⁶

44 haer vol geweyr: hun volle wapenrusting.

46 het: nl. de Ziel (vs. 45); zitt'ren: sidderen, beven.

47 hem: zich; graech: gewillig.

49 bloote: blode, laffe; van pijn: voor pijn.

51 haecken: verlangen.

54 genaecke: bereik.

56 hem doch voor u Krijger acht: beschouw hem toch als uw strijder.

58 meer: langer.

59 laffe: onmachtige; herbout: herstelt.

63 u strafheyt: uw hardvochtigheid.

65 dese wijs: dit liedje; na dit vs. denke men een dubbele punt. Het liedje blijft overigens beperkt tot vs. 66.

66 trotsert: ongenaakbare vrouw.

[p. 473]

 

Het was een soete schoonicheyt⁶⁷

 

Vermengt met bitt're strafficheyt

 

Een vrientschap loos, bedeckt doch,⁶⁹

70

Neen, neen sal myn geest seggen juyst

 

(Wanneer sy uyt dit Lijf verhuyst)⁷¹

 

Haer Liefde na my treckt noch.⁷²

 

 

 

Maer Gods wil was ons in de weech⁷³

 

End'de Fortuyn en wou gheen deech⁷⁴

75

Om ons beyd' te vereenen.

 

Want sy en wilde niet de hit⁷⁶

 

Van dese kool dus maecken mit⁷⁷

 

Haer coude hert gemeene.

67 Het: nl. dat wat er tussen ons geweest is; schoonicheyt: schoonheid.

69 loos: geveinsde; bedeckt: idem.

71 sy: nl. de geest.

72 Haer Liefde enz.: haar liefde gaat toch naar mij uit.

73 was ons in de weech: dwarsboomde ons.

74 en wou gheen deech: was niet behulpzaam.

76 hit: hitte, vurigheid.

77 dese kool: dit als kolen brandende hart; mit: met.