Groot lied-boeck

[p. 180]

tekstkritische noten

XLVI

Waerom sijt ghy, o wreede schaemt!
Mijn minnaer nu dus tegen?
Dat hy hier niet meer en versaemt,³
Maer soeckt de omme-wegen,⁴
En vliet van my, die hy begheert,
Om datmen soo niet mercken // souw⁶
Syn wercken // trouw⁷
Als ghy hem dus turbeert?⁸

Ach! noch verandert my 't ghelaat
't Coleur door 't over peinsen,¹⁰
Want als hy my moeten op 't straat¹¹
Wy conden bey niet veinsen,
Daer quam de liefde voor den dagh
Wy wierden beyd bevanghen // bloot¹⁴
Met wanghen // root
Als hy my, ick hem sach.

Denckt wat u wreetheyt mijn ontreckt
En dieflijck gaet ontrooven,
Als ghy myn suyver min ontdeckt,¹⁹
En doet yder ghelooven:²⁰
Dit mijt hy; daerom comt hy niet,
Dus derf ick sijn presency // waart,²²

XLVI
In 1622 blz. 64. In vs. 1 het eerste woord in romein met grotere initiaal W. In de vzn. 41 en 49 een woord in romein. Het lied heeft geen titel; misschien heeft men een weinigzeggend woord als Liedt om typografische reden weggelaten. In de tekst is een meisje aan het woord.
2 minnaer zonder komma; in 1622: minnaer,

3 versaemt: met mij samenkomt.

4 soeckt de omme-wegen: een omweg maakt.

6 Om dat: opdat.

7 Syn wercken trouw: zijn trouwe liefdesdienst.

8 turbeert: verwart, in verwarring brengt.

10 't Coleur: de gelaatskleur; lijd vw. van verandert, waarbij 't ghelaat onderwerp is.

11 als: toen; moeten: ontmoette.

14 bloot: blode, verlegen; of: duidelijk zichtbaar.

19 ontdeckt: openbaart.

20 En doet yder ghelooven: en maakt dat iedereen het weet.

22 derf: ontbeer.

[p. 181]

 

D' absency // spaart²³

 

Voor een die u verdriet.

 

 

25

Wast een manier oock hier te landt²⁵

 

Ick wouw op u niet passen;

 

Mochtmen gaen mommen sonder schant²⁷

 

Ick souw u wel verrassen,²⁸

 

Als ick secreetlijck was vermomt²⁹

30

Wat wou 'k op u dan schaffen // meer³⁰

 

Ay straffen // Heer³¹

 

Die dus int root uyt komt?³²

 

 

 

O schaamt! o wreede schaamte boos!

 

Wat doet ghy ons al lijen:

35

Want het is 's nachts soo prijckeloos³⁵

 

Van 't gheboeft, dat by ontijen

 

Gaen woen en doen de goen, ghewelt,³⁷

 

En my verdriet het wachten // langh³⁸

 

De nacht en // dwangh

40

Van vrees en schaamt ons quelt.⁴⁰

 

 

 

Voor Cupido ick protesteer⁴¹

 

Van 't onghelijck en schade⁴²

 

Om den intrest van mijn hart-seer⁴³

 

Gheleen door u onghenade.

23 D'absency enz.: bewaar de afwezigheid, o schaamte, voor iemand die u onaangenaam is; straf met de afwezigheid van de geliefde iemand die geen schaamtegevoel heeft; dus: gun mij de aanwezigheid.

25 Wast een manier enz.: als het hier te lande tot de gebruiken behoorde.

27 mommen: zich vermommen, gemaskerd gaan.

28 verrassen: te slim af zijn.

29 secreetlijk: geheimzinnig, onherkenbaar.

30 Wat wou enz.: waarom zou ik dan nog rekening met u houden.

31 straffen Heer: gestrenge heer, nl. de schaamte.

32 Die dus enz.: die zo met een blos te voorschijn komt; vgl. vs. 14-15.

35 prijckeloos: periculeus, gevaarlijk.

37 Gaen woen: gaat woeden.

38 het wachten langh: het lange wachten; na dit vs. leze men een punt.

40 Van vrees en schaamt: bepaling bij dwangh (vs. 39); de dwang bestaat in vrees en schaamte.

41 Voor: bij; ick protesteer: dien ik een klacht in.

42 't onghelijck: de onrechtvaardige behandeling.

43 den intrest: het verlies; van: gelegen in.

[p. 182]

45

Verlaet my schaemte, 't is u best,⁴⁵

 

Of ick sal u doen vanghen // voort,⁴⁶

 

Doen hanghen // hoort,

 

Verliest ghy het protest.⁴⁸

 

 

 

Princen, de dach is wel soo goedt⁴⁹

50

Om die minne te tooghen,⁵⁰

 

Dat voort-comt wt een reyn ghemoet⁵¹

 

't Lieflijck onthael van d'ooghen⁵²

 

Ontroert den mensch in al syn bloet,

 

t'Wellick noch meerder pooghen // doet,

55

Meedooghen // soet

 

Hebt met myn schaemte vroet.⁵⁶

45 't is u best: dat zou goed voor u zijn.

46 voort: onmiddellijk.

48 Verliest enz.: als gij in het ongelijk wordt gesteld.

49 Princen: Prins, traditionele aanhef van de slotstrofe; dach: vgl. vs. 35: 's nachts.

50 die minne: de verliefdheid; tooghen: tonen.

51 Dat: wat; vs. 51 en vs. 52 zijn identiek van betekenis en functie: beide zijn onderwerp bij Ontroert (vs. 53).

52 onthael: bejegening.

56 myn: mij; vroet: wijs, verstandig, wschl. geen bijv. bep. bij schaemte, maar bijw. bep. bij meedooghen hebben. Het is echter ook mogelijk dat Hebt meedooghen terugwijst op Princen (vs. 49); in dit geval is myn bez. vnw. en hoort met myn schaemte vroet bijeen.