Groot lied-boeck

[p. 56]

tekstkritische noten

V Aenspraeck Vanden Oom tot de Nicht

Nifjen, Nifjen, o gy dingh!
Wilje noch niet aen het knechje?²
Klufje Klonters susterlingh³
Sprackme lestent: hoort iens Brechje⁴
Het! hoe legje staegh en neyt?⁵
Datsen Vryster! datsen Meyt!

Soo men moer! wel immers kijnt,⁷
Klufje kalde veul van Marten,⁸
't Is wongder (sey sy) hoe hy 't pijnt,⁹
Soo lief hetty jou van herten:
Brechje, sit hy staech en seyt,¹¹
Datsen Vryster! datsen Meyt!

Heer! die knecht is soo estelt,
Datsen hooft draeyt as ien meulen,¹⁴
Sen Peet hetme soo veul vertelt,
Spullen soumer wel of speulen,¹⁶
Brechje leyt hy snachts en greyt,¹⁷
Datsen Vryster! datsen Meyt!

V
In 1622 blz. 8-9. Ook in Apollo, 1615 en in het Geestigh Liedt-Boecxken, 1621. Het lied is een pendant van het vorige. In vs. 1 het eerste woord in romein met grotere sierletter N. De slotregel van elke strofe in romein.

2 knechje: jonkman, vrijer; dus: aan de man, of misschien: aan déze man.

3 susterlingh: zusterskind.

4 hoort iens: hier valt de oom zichzelf in de rede met een verwijt aan zijn nichtje omdat deze meer aandacht voor haar naaiwerk heeft dan voor hem. Wat Klufje gezegd heeft, komt pas in vs. 8.

5 Het: wat; of God; hoe legje staegh en neyt: wat zit je daar voortdurend te naaien.

7 wel immers kijnt: nu dan, kind.

8 kalde: praatte.

9 pijnt: uithoudt.

11 Brechje, sit hy enz.: Brechtje, zit hij voortdurend te zeggen.

14 draeyt as ien meulen: helemaal in de war is.

16 Spullen enz.: men zou er een toneelstuk over kunnen spelen.

17 Brechje leyt hy enz.: Brechtje, zo ligt hij 's nachts te grienen.

[p. 57]

 

Is Marten murru, 't is gien noot,¹⁹

20

Hy het Apen en Meerkatten:²⁰

 

Sen Peet hetme sen goet egroot,²¹

 

't Is een Boom vol Spaensche Matten:²²

 

Gaeje Niffje, ierje scheyt?²³

 

Datsen Vryster! datsen Meyt!

 

 

25

Seght Kees Jong Kees, en Klaes Kloet,

 

Datser spillen vry op steken:²⁶

 

Van Proost, van Pronck, noch van Jaep Soet

 

Daer wil ick niet iens van spreken,

 

Siet dat jyer iou uyt dreyt,²⁹

30

Datsen Vryster! datsen Meyt!

 

 

 

Je hebt op Bartje sin estelt,

 

Maer wat souwjer me beginnen?

 

Marten die het langt en gelt,

 

Dat en hoeftmen niet te winnen,³⁴

35

Ick raeje, datje noch wat beyt,³⁵

 

Datsen Vryster! datsen Meyt!

 

 

 

Bartje (seghje) is ien geest,³⁷

 

Die zijn weetje weet, te weten,³⁸

 

Dat hy moytjes schrijft en leest,

40

Gaet daer iensjes wat van eten!⁴⁰

 

Nicht bedwinght iou sinlijckheyd,⁴¹

 

Datsen Vryster! datsen Meyt!

19 murru: murw, halfzacht; 't is gien noot: dat doet er niet toe.

20 Hy het Apen enz.: hij heeft veel geld.

21 hetme: heeft mij; goet: bezit; egroot: begroot, geschat.

22 Boom: bodem, schuit; Spaensche Matten: zilveren munten van ong. een rijksdaalder.

23 Gaeje Niffje enz.: nichtje, ga je nu weg voordat je behoorlijk afscheid hebt genomen; dus: wil je niet meer naar me luisteren.

26 Datser spillen enz.: dat zij gerust hun biezen kunnen pakken.

29 uyt dreyt: van afmaakt.

34 Dat en hoeftmen enz.: wat men heeft (vs. 33), behoeft men niet eerst nog te verdienen.

35 beyt: wacht.

37 geest: man van talent, vernuft.

38 te weten: namelijk.

40 iensjes: maar eens een keer.

41 sinlijckheyd: neiging.

[p. 58]

 

Brechje, vollight jy mijn leer,⁴³

 

Laet iou Bartje niet bekallen,⁴⁴

45

Wijsheyd, Godsvrucht, Deught, en Eer,

 

Is by Rijckdom niet met allen,⁴⁶

 

Siet dat niemand iou verleyt,⁴⁷

 

Datsen Vryster! datsen Meyt!

 

 

 

Inde Stadt en op het langt,

50

Word de Rijckdom miest epresen:⁵⁰

 

Ter werreld is gien mierder schangt,⁵¹

 

Als beroyt van geld te wesen:

 

Geeft Marten tavend goed bescheyd,⁵³

 

Datsen Vryster! datsen Meyt!

43 leer: les, lering.

44 bekallen: bepraten.

46 niet met allen: niemendal, in vergelijking met rijkdom.

47 verleyt: overhaalt, bepraat.

50 miest: als het meeste, het hoogste.

51 mierder schangt: groter schande.

53 goed bescheyd: een gunstig antwoord.