Enkele reis Paramaribo. Terug in Suriname

Grote Baby De la Parra

Bij onze eerste ontmoeting toonde Pim de la Parra trots het prieeltje bij zijn ouderlijk huis, waar hij als kind speelde en waar zijn ‘eerste herinneringen’ lagen. Het houtwerk was danig aangetast door de tand des tijds en leek opgegaan in het algehele verval van Paramaribo. Maar omdat hij er zo liefdevol over sprak, zag je nog altijd de schoonheid van het verleden erdoorheen schijnen.

Het heeft grote indruk op mij gemaakt dat Pim zich had voorgenomen zijn hoogbejaarde en hulpbehoevende vader tot de dood te verzorgen, want dat zou wel vijf jaar of langer kunnen duren. Pim heeft zich met toewijding, ge-

[p. 155]

duld en liefde van de zichzelf opgelegde taak gekweten. Theebezoekjes hadden bij hem altijd iets sacraals omdat zijn ‘Grote Baby’ - zoals hij zijn vader noemde - onzichtbaar maar voelbaar op de bovenverdieping lag. Vooral als Pim vertelde hoe intiem de verzorging verliep. Daardoor was het alsof ik afscheid nam van een bekende tijdens zijn begrafenis.

In Nederland kon ik nooit meepraten over het vroegere Suriname. Maar doordat de ouderen lyrisch verhaalden over warenhuizen als Kersten en Kirpalani, over bekwame artsen, juristen, onderwijzers en allerhande vaklieden, begreep ik dat het Suriname van weleer van degelijke kwaliteit was geweest. Niet voor niets stond het land in de jaren zeventig bekend om het beste onderwijs en de goede gezondheidszorg in de regio. Het was ook het Suriname van oeverloze zorgzaamheid en respect voor elkaar. Nu maak ik alsnog op minder abstracte wijze kennis met dit bloeiende verleden. Soms via verhalen, soms via gesprekken met exponenten van die tijd. Daarom bekruipt ook mij een zekere droefheid als een van deze ouderen overlijdt. Je realiseert je dan dat het land nu moreel en materieel verzwakt is.

Vader De la Parra was onbetwist zo'n exponent van het verleden. Hij was veelzijdig, sociaal bewogen en de grote motor achter de befaamd geworden ‘De la Parra-drogisterijen’ van Paramaribo, die hun oorsprong vinden in de apotheek die grootvader in 1892 begon. Door naar zijn begrafenis te gaan, hoopte ik meer te weten te komen over een stukje Suriname van weleer. Wat voor goeds had de man gedaan dat hij de laatste twee jaren van zijn leven zo liefdevol werd verzorgd door zijn zoon? In het huidige Suriname sterven immers veel ouderen in eenzaamheid, om vervolgens ter aarde te worden besteld door fluks overgekomen kinderen, die daarna weer vertrekken naar het sociaal zekere Nederland.

De dominee onthulde dat vader De la Parra al na acht

[p. 156]

huwelijksjaren weduwnaar was geworden. Pim en broertje Henk waren toen respectievelijk zeven en vijf jaar oud. Vader, die moeder in hart en ziel altijd trouw is gebleven, heeft de jongens nimmer aan hun lot overgelaten. Mij werd zo duidelijk waarom hij op zijn beurt verzorging kreeg van zijn zoon. Hij was een ‘nationalist van het trouwste soort’. Hoewel hij veel van de wereld had gezien, was Suriname voor hem ‘het paradijs waar hij onvergetelijke natuurwandelingen maakte’. Ook vertelde de dominee dat de geldontwaarding hem geheel van slag had gebracht. ‘Het ging ineens van kleine zoete winst naar enorme geldbedragen waarmee je weinig kon.’

Hij was verder een begenadigd amateurfotograaf en beschikte over een vergrotingskoker die op het toilet was geïnstalleerd. Pim vertelde dat hij als achtjarige geregeld met een smoes naar het toilet ging om stiekem met vaders koker te kunnen spelen. Zo ontstond al vroeg zijn liefde voor belichting en camerawerk, en werd de kiem gelegd voor de cineast in hem. Ook ging hij mee naar de repetities van het jeugdkerkkoor waarvan zijn vader oprichter en dirigent was. Het gezang raakte de kleine Pim soms zo diep dat hij moest huilen om zijn moeder. Deze ervaring inspireerde hem tot de muziekkeuze voor de door hem geregisseerde speelfilm Wan Pipel uit 1975, waarin uitsluitend geneuried wordt. ‘Het is filmmuziek met een hart, de stemtrillingen raken je rechtstreeks,’ was Pims uitleg.

Vader De la Parra werd voor zijn verdiensten en trouw geëerd met een mooie begrafenis, die een filmisch hoogtepunt bereikte op het moment dat zijn kist in het graf lag en hij na ruim vijftig jaar werd herenigd met zijn vrouw. Het rood, geel en groen van de bloemenhulde die dierbaren op de kist strooiden, sprankelden extra door de milde zon. En terwijl de wind onophoudelijk met de bomen speelde, haakten zangvogels in op de meeslepende tonen van het dertigkoppige koor van mannen en vrouwen, die ooit waren begonnen in zijn jeugdkoor.

[p. 157]

De dominee citeerde uit het geweeklaag van de verarmde en doodzieke Job, die door God ‘als beproeving’ aan Satan was overgeleverd: ‘Mijn dagen gaan voorbij, verijdeld zijn mijn plannen, de wensen van mijn hart.’ Daarmee verwoordde hij op rake wijze dat - ook al sterft iemand op de ‘zeer gezegende’ leeftijd van negenentachtig jaar - er in het verloederde Suriname toch iets onbevredigends knaagt. Zeker als de kwaliteit van weleer afsterft zonder dat daar iets tegenover staat. In dit geval was er geen troonopvolger voor een ‘cosmetica-koning’ die honderdachttien geuren kon onderscheiden en die droomde van het opzetten van een parfumfabriek, waar geuren zouden worden gemaakt van ‘uitsluitend Surinaamse bloemen’.

14 maart 1998