|
| |
| |
| |
Derde bedryf.
Eerste tooneel.
Noron, Lentulus.
HEt zeegenryke Room' moet voor dees scepter beeven;
Ik voor Torquatus; ach! myn Lentulus, wy leeven
Geduuriglyk in zorg voor hem. noch heb ik al
Een aanslag voor, waar door ik hem bedriegen zal.
Vreest gy? hoe! Juliaan kon hem met al haar traanen
Heeft licht de zaak ontdekt, 'k heb nu een andre list
En raadt bedocht, waar van zelf Sysiphus nooit wist,
Noch zyn deurtrapte neef: strak zal Torquaat hier wezen,
Daar na myn gemaalin. verberg u onder deeze
Hetruursche leedekant, beluister wat dat hy
Met haar beraadtslaagt. zie, hy komt al: aan d'een zy.
Ik zál haast zien hoe 't met hem is gelegen:
| |
Tweede tooneel.
Torquatus, Lentulus verborgen.
(Nadien 't Latynsche heir, zelf Norons vonnis velt)
Van d'onverwonnen vuist, en yzre duim beknelt
Van Pizo. zacht, my dunkt ik zie daar iets verroeren;
't Leeft onder de tapyt; ik zal myn wraak uitvoeren,
Al was ik schoon ontdekt. hy zal my niet ontvliên.
| |
| |
Maar stil, wie hoor ik daar? wat of het is! laat zien.
O hemel! ben ik ook verraên? het is myn moeder.
| |
Derde tooneel.
Plancina, Torquatus, Lentulus verborgen.
DAar is myn zoon,maar ach! hoe langer hoe verwoeder.
Wie kust myn moeder daar, meent gy dat ik 't niet zie?
Hoor, hoor, hoe dreunt de zaal! vlucht Pizo. wech. ik vliê.
Wat raadt? ey my! stil, stil, hoe? moet ik my niet roeren.
Ach! ach! d'Eufraat en Nyl, en Ryn barst door de vloeren.
Waar heen, ik vlie, en 't volgt! ey my het waater wast,
't Omringt my. help! help! help! ik sterf, ik val. Verrast
Die my verrassen wil. hoe streelt hy Juliane?
O spyt! dat ly ik niet. hoe biggelen de traanen
Langs bei haar wangen! wech,vlucht Noron, laat 'er los.
Hoor Juliaan. ey ga met my. hier, door dit bos;
Dat hy ons niet en zie. neen dit heên. ach! hoe flonkren
Uw oogen! 'k zie u wel. wat nevelen verdonkren
En boodtschap daatelyk, zo ras gy komt beneên,
Aan vaders zaalge ziel, myn eedle veinzeryën.
En gy, kunt gy u noch met Noron niet belyën,
Moet Lentulus al meê 't bloedtschandig leedekant
Betreeden? och, ik voel d'onlesselyke brandt
Uws wulpze mins. Ik moet de zaal noch eens deurzoeken.
Torquatus, ach! ik moet d'onzaalige uur vervloeken,
Toen ik het bedt betradt met hem, die myn gemaal
Ontzielt hadt. Mnemozyn genees zyn harssens, daal
| |
| |
Van boven af, ey kom. ô moeder van de Muzen.
Van hier, wie is 't? ey zie 't afzetsel van Meduze.
Zoon vrees voor geen verraadt: 'k zweer by 't verstorte bloedt
Uws vaders, by de goôn, en godtgewyde vloedt
Van Styx, dat dit gewelf, dees zuil, veel eer zal melden
't Geheim my toebetrouwt, als ik. is dit vergelden
Uw moeders trouwe zorg? aanschoutge my zo bars?
Ja zoon 't gemoedt kent schult. ik ben dit leeven wars,
Ik heb de doodt omhelst, ze kan my niet ontslippen,
Myn trouwelooze ziel staat op myn bleeke lippen.
Erbarm u, of ik jaag zo daatelyk dit staal
Ten boezem in wel aan. waar na of ik noch draal?
Nu kom. Gaf iemandt ooit zo traag een moeder 't leebeeven?
Ey zie, 't hart klopt van schrik, zyn strydbre handen beeven.
Naak my niet met de mondt die d'overspeelder kust,
Sla d'oogen neêr van schaamt, die de vervloekte lust
Van Noron prikkelden, ô spyt! wech met de handen
Bevlekt met 't eedel bloedt van uw gemaal, vlie van de
Breinlooze zoon, dart gy, die zo ontaardt, onkuisch,
Veroorzaakt d'ondergang van uw doorluchtig huis,
My vatten met de handt, en vingren, die de leeden
Van't gruwlyxte ongediert, toen 't vaders plaats bekleedden,
Omhelsden schaamteloos op 't eerelooze bedt?
Dart gy me naadren met de voeten, daarge met
Tradt op de ledekant van Noron? en bezwyken
Noch waggelenze niet? gy die de uitheemsche ryken
Verstrekt tot een schandaal, verknocht g'u dan aan een,
Die wellust schept in moordt, en naare afgryflykheên?
Die met een dartle voet dart trapplen op de buiken
Van zwangre koningins? laat gy uw glory pluiken
Van dien verwyfden, die ook d'ongeboornen smoort,
Die op myn zeetel bralt door d'onverzoenbren moort
Myns vaders, die de speen heeft van Megeer gezoogen,
| |
| |
Die bloedt uit d'aadren drukt, en tranen parst uit d'oogen,
Die maagdeschender, die een welgebooren maagdt
Verkrachte, daar de stadt, en 't heele landt van waagt,
Een die u haat, en geeft de naam van keizerinne
Om 't keizerdom? wat is d'onkuische schelm in't minnen
Veranderlyk! ja, als de wisselbaare maan.
Nu zyt gy zyn gemaal, en dan is 't Juliaan,
En dan Byrrheen, en dan een ander, het is wonder
Dat hem geen blixem schen, of vreesselyke donder.
Eerlooze keizersboel, de naam van moeder is
Verwaarloost door uw min, waar 's de gedachtenis
Van voorige eerbaarheit, daar meê gy waart bepeerelt,
Toeng' als een morgenstar beschitterde dees weerelt.
De Tracische beulin, die altydt queelt en springt
Van tak op telg, nu niet dan uw boelaadje zingt,
En leert't gevoogelt met 'er tjilpen trouwer minnen.
Beklaagt 'er Ithys. en, ey zeg, waar zyn uw zinnen?
Vreest gy geen straf, of wraak, of 't recht, of my, of goôn?
Laat gy zo achteloos uw vaderlooze zoon
Elendig dwalen, en bestormen door de laagen
Der List? ach! reedelooze en felle dieren, draagen
Haar jongen met gevaar door vier. Plancina haat,
Als reedeloozer, haar vervolgde zoon. verlaat
Een moeder dan haar kindt, daar brullende leeuwinnen,
Daar Room'lus voedsters, daar gevlakte tygerinnen
Haar vruchten queeken, ja, wen haar de list belaagt
Des hongerigen Leeuws, elkandren onvertsaagt
Ontzetten, als men ziet haar leegersteê besprongen?
Ja d'Adelaar betreurt zyn pluimelooze jongen
In 't hoogste van de lucht, als haar de Landtman heeft
Gerooft. het schynt of gy alleen maar weederstreeft
De wetten van Natuur. ben ik van u gebooren?
Ey zwyg, ô hemel! ach! wat moet ik hier al hooren!
Denk dat de gramschap brult door myn verwoede mont,
Die wraak roept: Juno, ach! goodin der gooden, kondt
| |
| |
Gy huwlykmaakster die bloedtschend'ge trouw gedoogen?
Wat schrikkelyk bedryf! hoe zyt gy zo bedroogen?
Trek weer uw schaamte aan, en beween, betreur de min,
Die de nakoomeling niet looven zal, dat in
De boezem van een maagd, 'k zwyg keizerin van Romen,
Gehuisvest wierdt: kond gy uw wellust niet betoomen
Wellustige vorstin? ga. streel uw dwingelandt.
Gy zyt geen moeder, en een vadermoordster. 't landt
Vervloekt en haat u. ach! waar zal ik hoop op bouwen?
Het alverteerendt vier, en de ver woede vrouwen,
Met d'overwreede zee, drie snoode gruwlen zyn.
Als gy de dartle straft, ô opperste Jupyn,
Zo schent gy haar op 't lyf ondraagelyke elende,
Ik ben van dat getal, waar ik my keer of wende,
D'aarde is my veel te naauw, de hemel noch al t'eng.
'k Schrik voor myn schaduw zelf, kom hier myn zoon, kom! pleng
Het loon van zulke schellemstukken
Is end'loos knaagen in het vuil geweeten. rukken
De moeders zo haar zoons naar't graf? wie leit daar neêr,
Verschoon u niet, 't zy veer,
Men kan geen schelmery met cierelyke woorden
Die, ô zoon, een vonnis velt, en hoorde
Niet dan een zy, of hy schoon recht geoordeelt hadt,
Is evenwel daarom noch niet rechtvaardig. wat
Door list of dwang geschiet en is geen schelmerye.
Byrrhenes list dwong my uw vaders bedt t' ontwyen
Door heiloos rym, waar voor Circe en Medea zwicht,
| |
| |
Dat het bestarndt gewelf uit d'yzre naaven licht.
Zy die de Jagtgodin haar kuisheit zou ontdraagen,
Ontdroeg de myne, maar van deeze ontdekte laagen,
Die 't al weet is 't bewust, en weet uw moeder niet.
Dank heb uw dapperheidt, en list, die hem verriedt.
Myn ongevallen zyn verdweenen, Brutus deugden
Herleeven in myn zoon. ik zwym byna van vreugden
Nu gy niet zinloos zyt. help Noron maar van kant,
Haat dien norssen dwingelant
Dan om myn vaders wil, ik zal zyn neêrlaag wreeken.
't Is Pizo, zacht, hoor de trompetten steeken.
Ey ga strak naar beneeden toe,
Zeg dat gy my hier in de zaal liet; maar, zwyg hoe
Ik Lentulus bedroog. Vraagt iemand naar hem, moeder
Zo speel d'onweetende, zeg dat ik ben verwoeder
Als ooit. Ik zal dees schelm verschuilen, dat men niet
Zal weeten, waar ik den bedroogen Lentul liet.
| |
Vierde tooneel.
Noron, Sabinus, Servilius.
VErleer nu Pizo dus in Norons kroon te vliegen,
Sabinus veins, hy komt. wy zullen hem bedriegen.
't Vermoeide heir leit stil, is de bezetting wel
't Is al verzien, men wacht slechs uw bevel.
| |
| |
| |
Vyfde tooneel.
Pizo, Noron, Sabinus, Servius.
O Vorst! die heerlyk op Augustus marmre troonen
Godt Room'lus ryxstaf zwaait, en d'Oost en Westerkroonen
Verovert hebt. terwyl dat onze weerelt hoort
Het yslyk dreunen van de Partscheval, viel 't Noordt
Voor u te voet. Ik quam, ik zach, ik won. heel Parten
Gaf 't op; toen Cezar 't op zyn eigen boodem tarte.
Dees arm versloeg het heir van d'ongetemde Scyt,
De Noordtsche Beer, die met schenzieke klaauwen ryt,
Moest zwichten voor de kling, die aan myn vingren kleefde
Door 't stremmend Partenbloedt. In 't Roomsche heir herleefde
D'alouwde krygstucht. Sluit en grendel d'ysre deur
Van Janus tempel nu; de Vreede zit 'er veur.
De Trouw, d'Onnoozelheit, en 't Recht keert naar den Tiber,
De felle Luzitaan aan geen zy van den Iber,
Die d'Ister laaft in 't Noordt, en die de Nyl bezit,
Ja de vergalde Gal, zelf d'afgescheide Brit
Genaak en 't Kapitool met keetenen behangen,
Om goude wetten uit uw strydbre vuist t' ontfangen.
De weerelt is getemt, en offert haar geweer,
Tot Romens dienst hersmeedt, voor uwen zeetel. leer
Haar nu gehoorzaam zyn. O Vorst! 'k heb ook vernomen
Myn vaders doodt, die in het overgaan van Romen
Gebleven is. heeft hy misdaan, gedenk het an
D'onnooz'le zoon nu niet.
Maar hoor: gehoorzaam dan
My, als uw oppervorst, en is uw vaders leven
In d'oorelog verkort, dat moetmen my vergeven.
Denk dat de waapenen geen maat en konnen by
Het woeden houden. ik streedt om de heerschappy;
| |
| |
Hy voor zyn vorst, en sturf: maar dat 's al lang geleden,
Men denk 'er niet meer om. omhels met my de vrede,
En voe geen wrok; zo dra als 't eens is uitgewoedt,
En d'overwinner zyn geweer afleidt, zo moet
Ook d'overwonne strak zyn haat afleggen. laaten
Wy om een ongeluk elkanderen niet haten.
'k Zweer by de kroon, daar ik myn haairen meê vercier,
Dat wy u eeren. ga, en geef den lauwerier
Aan godt Jupyn. volbreng de beedeloft: ga heenen
Beroemde veldtheer, die heel Aziën deedt steenen:
En blixemdraager, die van uw onzichbre troon
De vorsten breidelt, en met schriklyk blixemslingeren
De hemel pooplen deedt, toen uw gevreesde vingeren
De berregstaapelers in Etna sleepten, laat
De strydbaarheit de wiek uitbreiden van dees Staat;
't Welvaaren van dit Ryk, en Romen eeuwig duuren.
Ey stut, ô Kreetsche godt! de Palatynsche muuren.
Dat d'aarde Rome voor haar keizerin erken.
Dat nimmermeer de zon, die 't daglicht aanvoert, en
Brengt weg, iet grooters zie dan Room'. laat Albaasbylen
Verdelgen zeegenryk, wat met vergifte pylen
Aan d'lster en Euxin, de Tiber dryft tot wraak,
Dat niemandt Rome dan al bevende genaak.
De Roomsche bundelen regeeren al de weerelt.
Dat alles voor ons buig, of barst. hoe! ach! wat dweerelt
In myn heerschzuchtig brein? onreedlyke gebeên?
Jupyn verhoor my niet; wat eisch ik? neen, ô neen.
't Ryk is al groot genoeg, bewaar het onverwonnen,
En ongeschendt, zo lang 't vuur der Vestaler nonnen
In Vesta's haardtsteê glimt, zo lang de zoute zee
De zoete stroomen zwelgt. Dat een geduurig wee
Plaag die de vrede eerst breekt, neem de beloofde telgen
Die u zyn toegewydt, terwyl d'altaaren zwelgen
De schuldige offerhandt, het weeldrig' Romen eert,
| |
| |
En looft uw godtheidt, nu het Aziën beheert.
Ey hoor, hoe dus verbaast?
| |
Zesde tooneel.
Tiggellinus, Noron, Pizo, Sabinus, Servilius.
Hoe, wat is u wedervaaren,
Wie lydt'er last? zeg op.
Daar het vermoeide heir nu van myn broeder leit,
Dicht aan de Tiberkant, aan geen zy van oudt Romen,
Stondt flus noch Numaas zuil: men heeft al lang vernoomen
Hoe dat dees zakte, ja elk een hadt in de mondt:
De godt des Tibers wroet, en ondergraaft de grondt,
En delft een hol, daar hy zyn heimlyke boelaadje
In pleegt, gelyk als in beschaduwde bosschaadje
Godt Faunus nimphen streelt, zo doet hy hier nu meê;
Ten lesten fchudze en helt, tot dat 'er uit de zee
Een windt komt, afgerecht op 't dryvend' zwerk te jagen,
Op kielen slingren, vlooten sloopen, bossen plaagen,
Die hem ter neêr velt; elk schrikt door de zware val:
Maar 't was noch niet genoeg, het onluk hiel geen stal.
Daar wiert een jongeling naar Tenarus gedreven,
Die eerst in d'uchtend' was van 't aangename leven.
Een Roomsche Adoon wiert van de val geheel verplet,
Rampzaal'ge schoonheit was met bloed, en slof besmet;
Hy lag als maak zeloos. wie had toen geen meedoogen?
'k Zag hoe zyn aderen vast lilden, een van d'oogen
Lag op zyn wang, die al gedoodtverwt was, het haair
| |
| |
Hing ongekronkelt neêr, en droop van bloedt: heel naar
En deerlyk zagt'er uit, een half gepletterde arrem
Lag avrechts onder 't lyf, terwyl men met gekerrem
Hem los maakt, vondt ik in zyn borst dit bloedig bladt,
Doch zonder opschrift. ik geboodt toen dat men dat
Bebloedt onkenlyk lyk zou in den stroom afwassen,
En doen't de laatste plicht.
Men wil ons hier verrassen.
Nu onze list en kracht de zuil deed vallen, acht
Heel Rome dat 'er een verplettert is.
Is 't een droom? of zyn het toveryën,
Die myn verbaast gezicht doen scheem'ren? snoodetyën
Waar in 't heiloos Verraat werdt op den troon gezet
Der witte oprechte Trou. heeft hem de zuil verplet,
Die zo lang zakte? staat Popil noch naar myn leven!
Ondankbre! heb ik u de macht, 't geweer gegeven;
Op dat het my in 't hart zou vaaren? hoe! verraadt
Gelooft men eerder als het tegendeel. 't mach weezen
Dat gy bedroogen wordt deur wantrouw. vrees niet.
En staal bewaart het Ryk. Servilius, ga haal
Metellus en Popil strax uit myn groote zaal,
Daar nu de Raadt vergaart. Liet gy den schelm verplettren
O goôn! Sabyn kom hier, lees zelf d'heilooze lettren.
Zie toe. dees zaak is vol gevaar, nadien Popil
't Oproerig graauw heeft op zyn handt, en waar hy wil
| |
| |
Die Hydra met zich sleept, 't zyn ysselyke tanden
Daar dat gedrogt meê dreigt.
De zwaare rechtbyl van de
Verstoorde keizers, stut heel licht 't oploopend' graauw.
Op, op getergde straf, sla uw bebloede klaauw
In d'haatelyke borst der schelmen. Hoe bezweeken
De stylen van myn troon? waar meê zal ik my wreeken?
Myn gramschap vaar op 't felst, 't is u geoorlooft, voort.
O vorst, 't is Prinselyk te doen het geen behoort,
En dat geoorloft is, ey wil genadig weezen.
Vreest gy het graauw niet?
Hoe, men hoort den vorst te vreezen
Beschermt de vorst in noodt, en onder 't naar geknars
Rechtvaardigheit bescherremt
De Vorst, en Trouwheit meer, noch meer gena.
U over hen! neen Vorst, na het mislukt verraadt,
En na de toeleg der verloochende onderzaat
Is het uw vyandt; en zyn vyandt te verpletten
De smart vergeeten van de toegedreeve spyt,
De gramschap toomen, en 't verdraagen van de nydt,
Is goddelyke deugt. Wil Cezar zyn een vader
Des vader landts, hy spaar het burgerbloedt.
| |
| |
Rep my van geen genaê, ze zyn geen leven waardt.
Ik ben godt Noron, en gewyde godtheit spaart
Geen schelmen: zynze daar? 't bang, en verbaasde weezen
Wyst strak de misdaadt aan. gy moet dit schrift eens leezen.
| |
Zevende tooneel.
Popillius, Metellus, Noron, Pizo, Tiggelinus, Sabinus, Servius.
Noron Aan POPIL, en METEL.
POpil en Metel, ik heb uw last byna volbracht, de stadthouder van de plaats, daar ik my tegenwoordig onthouw, is endelyk in ons heimelyk verbondt getreeden. Hy rukt zyn machten by een, om onzen toeleg te doen klemmen, en nadruk te geven. Nu zal de weerelt haast verlost worden van een dwingelandt, die korts zyn moeder vergeven heeft, om datze zyn bloetschandig huwlik wraakte. Die korts: maar om 't al 'er onmenschelyxte ongediert uit te drukken, is de naam van Noron genoeg. Verwacht ons op de bestemde tydt, en vaart wel.
Wy worden t'onrecht van uw vyanden bekladt.
Men steekt hier naar uw kroon. de Staatzucht heeft dit
Noch flus uw amptgenoot? elk siddert, en elk vreest 'er.
O Tiberstroomgodt hef het hooft eens uit uw kil,
Zie wie het helsch bedrog met list bedriegen wil.
Komt bindt de handen, die den scepter van Germanje
Opofferden aan Room', die 't ongastvry Britanje,
| |
| |
Spyt d'Oceaan die vol gedrochten is, het lest
Verwoesten, die uw staf verdedigden in 't West.
O vorst! uw wantrouw wil uw trouwste vrundt verdeigen,
Maar ach! waar wilt gy 't doen? op 't veldt? dat deed ik zwelgen
Het vyandlyke bloed, daar staan de graven van
De koningen, daar ik van zeegenpraalde. kan
Een Prozerpyn dit zien met onbarmhartige oogen?
Doot gy my in de stadt, daar staan de zeegenboogen,
Daar staat myn zegenpronk, die schudden zou van rouw,
En weenen; ja de zuil van 't Aventynsch gebouw,
Die van de beukelaars en waapens plach te blinken,
Die ik de dwingelands ontgespte, zal verzinken
Van spyt; was ik 'er by, of maar omtrent, haar val
Zou my verpletten, om myn ziel naar 't zaalig dal
Tezenden, onbevlekt van een oneerelyke,
Indien men in des vyandts ryken
Gewaapende vernielt, en in zyn vaderlandt
Zelf ongewapende met wreetheit helpt van kant,
Ei zeg met wien wy dan ten lesten zullen leven?
Wort dan myn eerste deugt deez' ontrouw toegeschreven?
Zie voor u wat gy doet. Een rechter moet voor al
De waarheit weeten, eer hy iemant straffen zal.
Waar is ooit trouwloosheit in al myn doen gebleeken?
O vorst! 't is koninglyk d'elend'ge voor te spreeken.
Ach spreek voor my, en lees myn ontschult uit het bladt
Van myn verleên bedryf. ik ben onnoozel. dat
De vaderlyke deugt, die met ontelbre monden
Om recht roept, voor my spreek: denk hoe uw kroonen stonden
En waggelden van schrik in d'oorlog van de Meedt,
En hoe myn vader maar alleen voor Rome streedt,
Als 't afgestreeden was door droeve nederlaagen;
Heeft toen die Decius den vyandt niet geslaagen,
En willig voor de Staat 't zielmilde bloedt verstort?
| |
| |
Zyn faam zwel uit zyn graf, en smeek voor my. gy wort
Niet als om recht verzocht.
Die stoft op zyn geslachte
Steunt op een andersdeugt: éen misdaat wischt gedachten
Van duizend diensten uit. is hier verschoonen an?
Die d'al'ergrootste dienst genooten heeft, vindt dan
De dank baarheidt onnut. wat ongeval ontrukte
My Cezars gunst? ô vorst! 't is vorstlyk d'onderdrukte
Weêr op te rechten. en al is 'er schoon misdaan,
Zo strekt een vorst een godt zo hy 't vergeeft. hier aan
Hebt gy onsterflyk stof. wat kan Jupyn vergeven
Zo niemandt zondigt? ach! hoe dikmaal heb ik 't leven
Voor u gewaagt, en strekte uw rechterhandt, ja zelf
Toen gy uw broeder zondt naar Plutoos droef gewelf.
Gedenk myn voor'ge dienst; zo moet Quirinus waagen
Uw godtheit, afgeheerscht, uit deeze weerelt draagen,
Jupyn u noo'n ten disch daar hy zyn Juno kust,
Zo zet hy Noron in een zeetel by August,
En gy de nektarschaal aan de koraale tippen
Van d'overschoone mondt van uw gemaal. haar lippen
Slaan dan met d'uw de maat van eendracht. en zo moet
De weerelt sidderen beangst, verschrikt, bebloed;
Als deze voeten, die 'k omhels, d'oproer'ge steeden
En trotse koningen te barsten trappen. Reeden
En Recht, 't pleit al voor my.
O spyt! zyt gy zo wreedt? hoe dart
Een koninglyke ziel, zo eedel, welgebooren,
Verraadt bedenken? ach! wat komt my hier te vooren!
Neen, neen, ik ben nog niet
| |
| |
Verzoent. Serviel ga heen, maar dat hy 't niet ontvliedt,
Doet hem door pyn 't verraat ontdekken, laat hem 't voelen
Wanneer hy sterft. niet kan myn heete gramschap koelen
'k Schrik voor geen pyn, kom ran Popil vry an.
Ik ga. kom voort. laat ik d'ondankbre weerelt dan,
En is die dwingelandt het heilig recht ontwossen?
Ik laat de weerelt, ja, neen, neen! 'k wilze eerst verlossen
Van dien Prokrust. gy zult met my naar Phlegeton.
| |
Achtste tooneel.
Noron, Metellius, Pizo, Tiggelinus, Sabinus, Servilius.
Daar dit verraat uit spruit.
Wie handthaast noch uw laagen?
Ach! gy belaagt u zelf, en slaat met wreede slaagen
In 't ingewandt, en in de boezem van uw Raadt.
Popil, gy koopre zuil van de Latynsche Staat,
Maar nu ter neêr geploft, (steent Room' noch niet van rowe?)
Hoe eereloos wort hier uw al te licht vertrouwen
Met wantrou, en uw trou met trouwloosheit beloont!
O snoode wreetheidt die d'onnoozlen niet verschoont!
De wreede stichter van dit quaadt ontschuilt de tooren
Des dondergods, noch byl van Themis niet.
Wat hoort gy aan? hoe lang zult gy hartnekkig zyn?
Wy zullen u door dwang der ysselykste pyn
| |
| |
De t' zaamgez woorenen, en ook hun hooft doen mel den.
'k Zweer by myn staf, men zal u trouloosheit vergelden.
Bedenk de felste doot van dees moordaadige eeuw,
Zend my in ballingschap, daar 't nimmersmeltend' sneeu
De ruwe Geet bedelft, noch zal 't gemoet niet zwichten.
Zou myn oprechte mondt d'onnoozelen betichten
Met valsche misdaadt? neen. O ongekreuktste tong
Die ooit voor 't heilig recht op 't twistig Rostra drong,
Gy spraakt onnooz'len voor, kont gy voor my nu spreeken!
Myn valsche vrunden zyn in tegenspoet geweken.
Vorst, oordeel my gelyk gy wilt geoordeelt zyn
Van Eakus, die nu by d'onderste Jupyn
Serviel ontsluit de kopre deuren
Van 't Mamertynsche hol: ga daar uw straf betreuren.
Ik ben gereed, myn deugt staat tegens d'ondeugt schrap,
Ik ga naar 't eerlykst', en gewenste ballingschap,
Dat my medoogend' komt uit zulk een weerelt rukken.
Ik kryg myn loon. dit 's ook een van myn heldenstukken:
Gy hebt myn haat bezuurt Kalphurnius. kom neêr,
En zie uw wraak eens aan, het vyandtlyk geweer
Is op zich zelf gewet, 't bloedt spat in uw laurieren,
En Pizo ziet van ons zyn vaders uitvaart vieren.
Nu zie ik eerst hoe dat d'oordeelen van Jupyn
Veeltydts verborgen, maar nooit onrechtvaardig zyn.
O groote veldtheer! gy most op Tarpejaas heuvlen
Door het gewette staal van dien betichte sneuvlen,
Uw vyandt, stortende in het zelfde moortgeweer,
Leit voor de voeten van uw marmre pronkbeelt neêr:
En Noron offert nu veel bloedige offerhanden
Aan uw verraste ziel: ons zelf door onze handen.
Op strydbre Pizo, op, gesp nu het harnas aan.
Hoe, ment uw wraak noch niet de vierige oorlogsraên.
Het vaderlyke bloedt eischt meer te zyn gewrooken
| |
| |
Dan aan Popil. nu moet de dorstige aardt noch rooken
Van myn en Norons bloedt. slaphartige gy zult
Uw vaders steene mondt strax spreeken doen, hy brult,
Hoor! hoor! hy schreeuwt al wraak met donderende woorden
Hebt gy dan een gedult dat al dit lastren hoorde?
Weg met hem. Heel met my 't inkankerende quaadt;
Ga onderzoek voor ons dit duistere verraadt.
Ga Pizo, laat Metel door pyn ten mondt uitwringen
| |
Negende tooneel.
Noron, Sabinus.
GA hem nu ook bespringen,
En zet hem by Metel. Sabinus volg hem na,
Belet dat hy niet naar zyn leeger vlucht, en ga
Hem strak met Tiggellyn verrassen en bezetten.
Zo moetmen Pizo, eer hy 't merk, met list beletten
Dat hy zyn vaders doodt niet wreek.
| |
Tiende tooneel.
Ik 't heir bezetten eer 't gerucht hoort van zyn val,
En doen dan d'oversten, daar na al d'oorlogsbenden
't Geweer afleggen. zo zal Cezars zorg haast enden.
| |
Elfde tooneel.
Juliane, Torquatus.
EY my wat hoor ik daar! wat schrikkelyk gerucht!
| |
| |
Uit Wat beklemde borst barst zo benaud' een zucht?
| |
Twaalfde tooneel.
Pizo, Juliane, Torquatus.
HEt barsse staal dryft my naar uw gehaate ryken,
Ach! Proserpyn 'k voel dat myn beenen al bezwyken,
Laat los. zie, zie myn bloedt hoe 't zypelende in d'aardt
Naar ondre vliet tot op den troon van Pluto, daar 't
Met purpre woorden spelt: die Pizo die te Romen
De strydbre Tiber deedt beheerschen al de stroomen,
Ja zelver d'Oceaan, zal daatlyk by u zyn.
Indien ik niet en vlieg naar d'opperste Jupyn.
U pleng ik al dit bloed, de wreedtheit heeft geen vatten
Aan d'onverwonne ziel. Moet dan dees nimmerzatte
En helsche schouburg, op dit naar bebloet tooneel,
Vervloekt lotwissel, dat ons heel
't Zy g' ons quetst, of toont meêdoogen
Slaat gy altydt onbewoogen
Ach! myn zuster, isze daar
Hoe kan ik dit verdraagen!
| |
| |
Ik ben op 't onverwachtst verrast van Norons laagen.
Is ons geluk verkeert in zo een oogenblik?
Uw wettig erfrecht is tot d'al'erjongste snik
Myns adems voorgestaan, tot d' al'erlaatste druppel
Bloed, streng gehanthaaft, kom myn will'ge ziel, op, huppel
Naar uw beschoore weelde. ô wee! ach! vader Mars,
Ey laat my hier toch niet, ik ben dit leven wars;
Elendig vaderlandt! kom hier myn Juliane,
Hou op, ei droog uw traanen.
't Schynt dat hy nydig is die zich bedroeft om een
Onsterffelyke doodt. ik sterf noch niet: ô neen!
Dit is 't beginsel van myn leven, 'k word herbooren,
Nu ik dit bloet stort voor myn vrienden. Wiltme hooren
Myn Juliaan, ik sterf, en laat geen nazaat na
Voor het Gemeene best; maar niettemin ik ga
Niet kinderloos van hier, 'k heb Thaborteen' myn dochter,
Die rode wangen heeft van Partenbloet, noch brocht 'er
Dit staal meer andre voort, d'Arax, d'Hyrkaansche zee,
Waar in de Partsche vloot zo schendig schipbreuk lee
Op Roomsche klippen. Ach! verschuilt voor Norons laagen.
Treurt niet te veel. men moet zyn nootlot willig dragen.
Verlaat het nydig Room'. al lang genoeg geschreit.
Ik zal de zwaare slag van uw ondankbaarheit
Latynsche Staat, nu niet stilzwygend met my draagen
In 't graf. de weerelt zal van haar, en my noch waagen.
Gaat, voert myn doodtbus straks uit Noronsheerschappy,
En datmen dan op 't graf met Roomsche lettren sny:
Ondankbaar Vaderlandt, gy hebt ook het gebeente
| |
| |
Van Pizo niet. vaart wel.
Aan Romens weerelt kroon, ontzeg uw asschen vry
Aan deez' ondankbre stadt, en 't Kapitool, 't welk gy
Bewaarde, dat het niet tot asch verviel.
Nu is Rechtvaardigheit, en Deugt van d'aardt gevlooden.
Komt gy hier zonder heir, waar was flus uw beleit?
Ach! wreede heemel! die de dwinglandt hebt gevleit,
Hem hier niet wel gedient, my schendiglijk bedroogen;
Hoe kunt gy dit bezien, en blyven onbewoogen?
Ik volg u geef my toch geweer.
My van geen broeder af, ik wil myn macht gebruiken.
Moet dan een eeuw'ge slaap mynbroeders oogen luiken?
G'onthout my 't staal; maar leer aan Brutus gemaalin
Hoe vrouwen sterven. kom. zwelg gloe'nde koolen in.
De Doot ga door myn mom het ingewant verbranden.
Het pynlyk vier volbreng 't geen uw' onwill'ge handen
Zwel door 't geluk niet, en draag ongeluk.
Niet leven, zwyg; ô doodt! gy schuwt elend'ge harten,
En volgt gelukkigen, hoe lang laat gy u tarten?
Men hoort met altyt effe ziel
Geluk of ongeluk te draagen naa 't dan viel.
| |
| |
Lach noodt- en sterflot uit. gy zult de smart dan kunnen
Zie, zyn bloedt begint te runnen;
Het stremt, kom Phebus uit uw goddelyke zaal,
Neem Ganimedes af zyn goude nektarschaal,
Bespreng dit bloedt; doe hier een Hyacint uit groejen,
Zach Venus op een telg dit gloejend' purper bloejen,
Ze liet Adoon, en vlocht een krans uit Pizoos bloedt
Gesprooten, dat de Raadt en burgers treuren doet.
Ja zy vergoode hem zach zy maar eens naar ondren
Op ons. neen! Rome vloektze, en smeekt Jupyn om dondren
Tot straf van maagde kracht; rechtvaard'ge Cypris, ziet
't Is Norons lyfwacht: vliedt,
En laat myn broeder hier, zoo zalm' in huis niet zoeken.
| |
Veertiende tooneel.
Sabinus, Servius, Juliane.
IK magh de listigheit van Pizo wel vervloeken:
Ik ben om hals, zo hy 't ontvluchten kan. waar of
Men sleep hem strak naar 't hof.
Benydt men my uw lyk tot asschete verbranden?
Kom voort met Tiggelyn, boeit hem met vaste banden.
Einde van het Derde bedryf.
|
|
Auteursrechtvrij