Het lelijkste land ter wereld

Wat scheelt ons eigenlijk?

Het ontbreekt de meeste mensen aan inzicht, tijd en moed om iets van het raderwerk proberen te begrijpen waarin ze zelf meedraaien, vanaf kun geboorte, al of niet gewild door hun ouders, die ook maar biologisch gedreven wieltjes waren, tot kun banale, overigens te vroege dood door een of andere, door de asociale geneeskunde verwaarloosde hart of longaandoening: sleet aan de kogellagers!

Er zit iets fundamenteel ontmoedigends in bij uzelf steeds meer de overtuiging grond te zien winnen dat de bijzonderste kwaliteit die de mens van het dier onderscheidt, nl. het bewustzijn van zijn bestaan, slechts in zeer zwakke mate, en dan nog alleen naar aanleiding van louter primaire zaken, aktief schijnt op te treden inzake pijn, honger, strijd, hebzucht, seksualiteit, angst.

Voor het overige draait de overgrote meerderheid van onze soortgenoten - homo sapiens, de denkende mens! - als amorfe radertjes in een sociaal geheel dat slechts de optelling van de vele monden, penissen en uterussen schijnt, gedreven door angst voor vernietiging en dood en daardoor gestuurd naar vermenigvuldiging van zichzelf, familie en soort, onder het alomvattende motto ‘spermatozoïden en centen!’

Zó onze visie begrenzend tot het gewone gedoe, zou de konklusie gemakkelijk kunnen getrokken worden, en het is een feit dat de dragers der reële macht inderdaad kun handel en wandel daarop richten, dat de mensheid in kaar geheel en in kaar onderdelen niets meer betekent dan een bende mieren of termieten, met uiterst primaire instinkten en reakties, welke men met eenvoudige meto-

[p. 12]

den, langs enkele gekonditioneerde reflexen naar de gewenste, voor de slimmeriken produktieve aktiviteiten, inclusief de kollektieve zelfmoord voor volkomen inhoudloos geworden principes: ‘vrijheid’, ‘vrije’ wereld, ‘kristelijke’ beschaving, de ziel van het kind, ‘demokratie’, ‘Let vaderland’, la Belgique, Europa, enzomeer kon africhten en die men intussen verleidt om te verbruiken, steeds meer te verbruiken.

Voor wie de ogen wil openen als homo sapiens, is het zeker dat wij leven te midden van een monsterachtig bedrog, waarvan het grootste aantal van onze medemensen het bestaan zelfs niet kan vermoeden, omdat zij naar geest en lichaam, naar innerlijke en uiterlijke denksfeer volkomen gekonditioneerd zijn.

Indien wij eruit willen, is het omdat we ergens diep in ons, los van de krantenpraat, los van het normale pruttelen over ‘ze’, - de naamloze machthebbers die immers alles verkeerd doen, de administratie, de gemeenteraadsleden, de provincieraadsleden, de kamerleden, de senatoren, de ministers, de ‘stedebouw’ - een fundamentele afscheuring gewaarworden met het levenskader waarin we onze dagen en nachten doorbrengen, het leven zelf dat we normaal dienen te leven, met zijn voortdurend kompromis tussen wat goed en wat passend is, wat goed en wat mogelijk is, wat goed en wat ‘fatsoenlijk’ is.

We zijn gekonditioneerd, maar af en toe weten we ervan en dit schept een voortdurend onbehagen met onze levenskonditie en een telkens weer moeilijker onderdrukte wil tot -weerstand of wens tot vlucht.

Waar onze vaderen in de 19e eeuw toevlucht zochten in de borrel, ontsnappen we thans naar landen waar de zon schijnt, waar we nog kontakt hebben met primaire, ongeschonden natuur, waar we nog bewegen kunnen zonder gevaar voor konflikt met een agressief levenskader van bakstenen en auto's.

Toch gaat het om veel meer dan los willen uit de

[p. 13]

huizenzee, de banaliteit van het bestaan, de zenuwslopende gevaren van de straat.

Er is iets aan de gang waarvan de plots tot ons bewustzijn doordringende noodzaak van wijziging van het ‘environment’ slechts één facet is, nl. de noodzaak van een absolute, algehele vernieuwing van het geheel van het menselijk doen en denken op aarde, de totale vernieuwing zowel op sociaal, kultureel als religieus gebied, waarvan de laatste wereldoorlog, de onderscheiden sociale en nationale revoluties, het concilie, de ruzie tussen Russische en Chinese kommunisten slechts barensweeën zijn, de krampen bij de geboorte van een nieuwe tijd.

Inderdaad blijkt meer en meer dat het er in onze dagen niet meer kan gaan om sociaal onrecht en verdrukking - en ook het mensonwaardige levensplan en levenskader voor de grote massa zijn daar een deel van, - te bestrijden vanuit vage idealistische motieven, en door opeenvolgende maatregelen een verbeterde uitgave van maatschappelijke ordening te bewerkstelligen, waarna alles goed zou worden ‘dans le meilleur des mondes’.

Wij hebben, helaas, in een ver verleden en in de recente geschiedenis kunnen ondervinden dat zelfs radikale sociale akties en revoluties dikwijls ontsporen, omdat ze ofwel niet diepgaand genoeg werden doorgedreven, ofwel naar persoonlijke diktatuur, heerschappij van de kwezels der revolutie, overwoekering door bureaukratie of zelfs vervalsing der resultaten worden afgeleid. Waar, maar weinig troostvol!

Die sociale omwentelingen van het verleden gingen doorgaans om het bereiken van andere, betere, eigendoms- en produktieverhoudingen, om verbreking van bepaalde klasseheerschappijen, en dan, sedert de opkomst van een bezitloos proletariaat, met als uiteindelijk doel de klasseloze maatschappij.

De tendensen van de huidige arbeidersstrijd wijzen

[p. 14]

natuurlijk nog steeds op dit zelfde doel, en er zijn daar aanleidingen genoeg voor. Maar terwijl in het verleden de evolutie der technieken en de evolutie der produktie-verhoudingen weliswaar de stoot gaven tot nieuwe tegenstellingen in de arbeidsverhoudingen, en nieuwe vormen van strijd om de beschikking over het produkt van de arbeid en de daarbij aanknopende relaties tussen de heersende klassen en de uitgebuiten, grijpt ditmaal het gebeuren dieper en verder om zich heen, gaat het om het fenomeen van het hele leven op aarde.

Dit loopt inderdaad gevaar, door de voortaan onoverbrugbare tegenstellingen tussen de techniek en wetenschap enerzijds, welke onoverzienbare macht geven aan de moderne mens, en anderzijds de wijze waarop de menselijke betrekkingen onderling georganizeerd zijn en zich in bepaalde denkpatronen, welke de verdere evolutie op uiterst gevaarlijke wijze remmen, kristallizeren, terwijl nochtans de hele struktuur van het milieu en de ganse superstruktuur die de maatschappelijke machine beheert, hopeloos versleten zijn en op straf van ondergang vervangen moeten worden.