Het boek als nieuwe kunst

[p. V]

[Dankwoord]

Talrijke personen en instellingen hebben mij bij de wording van dit boek geholpen.

Dr. C. Lion Cachet, de heer en mevrouw D. Delprat-Veth, mejuffrouw J.R. Dijsselhof, ir. H. van Eeden, prof. dr. A.M. Hammacher, de heer J.C. Idserda, mevrouw dr. M. Nijland-Verwey, de heer N.H.M. Tummers, ir. R.W.P. de Vries en mejuffrouw N. Zijl hebben mij ruimschoots in de gelegenheid gesteld, materiaal waarover zij beschikten door te nemen en te gebruiken.

Hetzelfde geldt voor de uitgevers De Erven F. Bohn, P.N. van Kampen, Scheltema & Holkema, A.W. Sijthoff, L.J. Veen en W. Versluys.

Onmisbaar waren de gegevens van het Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie te 's-Gravenhage, het Rijksprentenkabinet en het Stedelijk Museum te Amsterdam, het Gemeentemuseum te 's-Gravenhage en het Museum Boymans-Van Beuningen te Rotterdam.

Essentieel waren ook de bijdragen van de Stichting Museum Enschedé te Haarlem, het archief van de Vereniging ter bevordering van de belangen des boekhandels, het archief Berlage berustend bij de Bond van Nederlandse Architecten in de periode waarin ik het raadpleegde, de gemeentelijke archieven van Amsterdam en 's-Gravenhage en het Letterkundig Museum en Documentatiecentrum te 's-Gravenhage.

De Koninklijke Bibliotheken te Brussel en 's-Gravenhage, de Universiteitsbibliotheken van Amsterdam, Leiden en Nijmegen, de Bibliotheek van de Vereniging ter bevordering van de belangen des boekhandels en de Typografische bibliotheek waren gulle bronnen.

[p. VI]

Prof. dr. H.L.C. Jaffé heeft de wording van dit boek in alle fasen begeleid en gestimuleerd. Prof. dr. G.W. Ovink heeft de tekst kritisch gelezen, waardoor het geheel heeft gewonnen.

Dit boek heeft verder kunnen profiteren van de contacten met mejuffrouw N. Hoeflake en de heren drs. A.R.A. Croiset van Uchelen, drs. E. Endt, M.D. Haga, S.L. Hartz, dr. P. Hefting, drs. J.M. Joosten, P. Kuyer, H.W. Loubert en drs. P.F.J. Obbema.

De fotografische afdelingen van Universiteitsbibliotheek, Rijksmuseum en Typografische bibliotheek te Amsterdam, van Gemeentemuseum, Koninklijke Bibliotheek en Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie te 's-Gravenhage, en van de Universiteitsbibliotheek te Leiden dank ik voor hun hulp. Van hun werk is hier alleen een deel in de vorm van reproducties te zien.

Mijn vroegste kennismaking met Nieuwe Kunst dank ik aan Alexander Verberne. Hij heeft ook het ontwerp van dit boek op zich genomen. De lezer is bovendien veel leed bespaard door zijn kritisch lezen van de tekst samen met de heer T.A.W. van Rossum. Uitgever en ontwerper dank ik voor geduld, toewijding en opoffering.

Leiden, januari 1973

E.B.