Briefwisseling 1930-1940. Deel 3

804. M. ter Braak aan E. du Perron
Den Haag, 15 Juni '35

aant.

Beste Eddy Ik vergat schandelijk je te bedanken voor de gezonden boeken. Ze liggen klaar; wanneer zal ik tijd hebben? Gelukkig vond ik tijd voor Dialogue d'Eleuthère, dat werkelijk zeer boeiend is (het allerboeiendst zijn haast de noten!). De wijze waarop de historie van E. en de theorie hier samengeweven zijn heeft zeker een accent van meesterlijkheid. Het diner- (of salon? ik herinner me dat niet, heb het boekje niet bij de hand) gesprek met de ‘letterkundigen’ is prachtig als afgrenzing van den ‘honnête homme’ in E.; ik herken niet al deze heeren; zijn Daudet en Barrès er niet bij? Maar ook zonder ‘reëele’ achtergrond leven deze personages in hooge mate.

Vandaag besprak ik mijn uitstap naar het Congres met Schilt. Hij was zeer geschikt en heeft geen bezwaar, dat ik ga, als ik er achteraf eenige copij uit maak. Als je me dus tijdens mijn verblijf aan een of ander interview met een beroemden deelnemer aan het congres kunt helpen, help je me daarmee mijn ‘Aufenthaltsgenehmigung’ te betalen. We moeten dan maar eens zien, hoe we de berichtgeving verdeelen. Ik reis in den tijd van Het Vaderland, dus moet iets ‘leveren’. Aangezien ik Donderdag nog op de krant moet zijn ('s morgens), kom ik Donderdag met de Pullmann (19.28 Nord). Wil jij dan voor die dagen een kamer voor mij bestellen in het hotel?

We moeten dan ook de Forum-zaak serieus bespreken. De vergadering met de Vlamen was n.l. zeer onbevredigend. Het bleek vooreerst, dat de heeren er al op gerekend hadden, dat Virginia niet meer zou verschijnen! Groote verrassing dus en veel joviale ‘allee, Menno, ge moet toch van onzen standpunt vertrekken kunnen’ waren dus het gevolg van mijn vasthouden aan het stuk. Maurice kwam weer met den ‘principenrijder’ voor den dag,

[p. 223]

wat mij allerminst imponeerde, aangezien hij alleen maar een braaf verontwaardigd gehinnik over het schandelijke van het heele Virginia kon produceeren, zonder iets te kunnen duidelijk maken. Ik ben zoover mogelijk gegaan door voor te stellen met Varangot in relatie te treden over de verandering van een enkel woord; maar het oorverdoovend ‘allee, allee’ bleek te beteekenen, dat Virginia in zijn geheel moest verdwijnen, anders traden Gijsen, Maurice en Walschap(!) af, terwijl de (n.b.) sociaal-democraat Herreman mee zou gaan. Toen het zoover was, demissioneerde ik. Vic, die overigens mijn standpunt loyaal heeft ondersteund (Vestdijk is met vacantie en zit ergens op de Veluwe), wilde toch tenslotte Virginia laten schieten, omdat hij het in De Vrije Bladen wilde publiceeren, maar hij wilde dat alleen doen, wanneer ik mijn bezwaren opgaf. Toen verklaarde Zijlstra opeens, dat hij er niet aan dacht Forum voort te zetten, als òf Maurice òf ik uit de redactie gingen. Dit bracht mij dus plotseling in een zeer beroerd parket, aangezien nu mijn aftreden het verdwijnen van Forum beteekenen zou, en ik dit besluit niet kon nemen zonder Vestdijk te hebben geraadpleegd, voor wien Forum een levensbelang is. Ik heb dus gezegd, dat ik de zaak in beraad moest houden en na een maand of zoo mijn beslissing zou geven. [Dat beteekent dus, dat Virginia alleen verschijnt, als ik bedank, en dat dan tevens in Dec. 1935 Forum ophoudt te bestaan.]

Ergo: van mijn besluit hangt alles af. Ik ben niettemin besloten af te treden. Een gelubd Forum heeft voor mij geen waarde meer. Maar daarover dus in Parijs. Misschien kan er iets gevonden worden, dat het verdwijnen van deze publicatiemogelijkheid eenigszins vergoedt. Maar met de Vlamingen gaat het zoo niet langer. Als zij Roomsch willen zijn, is dat hun zaak, maar daarmee mogen wij niets uitstaande hebben. Bovendien zijn zij volslagen idioot en karakterloos, want de ‘onzedelijkheid’ van Walschap grijnzen zij weg met ‘allee's’, en rekenschap geven van hun absurde afkeer van Virginia lukt hun eenvoudig niet. Vooral de houding van Walschap is in dezen meer dan slijmerig. Ik neem aan, dat hij om den broode naar de pijpen van den pastoor

[p. 224]

moet dansen, maar dat erkent hij niet. Herreman is tout simplement een geschikte nul.

Ik vraag mij nu ook weer af, of er toch niet iets met Groot-Nederland te doen is. Zonder enthousiasme, maar zuiver en alleen als noodschot. Kon Coenen maar worden weggewerkt en Vestdijk in zijn plaats worden gecoöpteerd, dan was er veel gewonnen! Voor Vestdijk is dit alles trouwens waarschijnlijk verreweg het ergste, en vooral om hem heb ik gemeend bedenktijd te moeten vragen. Tenslotte zal Zijlstra met veel displeizier de (onvermijdelijke) flirtation met het papier van Groot-Nederland zien; misschien bedenkt hij zich nog en maakt hij Vestdijk tot den Coster van Forum.

Je hebt zeker in die krant, waarin jullie brief over de tentoonstelling voorkwam, wel een en ander gelezen over de nieuwe blunder van de Maatschappij, die Henny ‘beboet’ heeft met ƒ 1000. Er is een climax in deze domheidsmachtsontplooiing, die Pom en Dirk zelfs heeft doen aftreden.

In ieder geval dus tot Donderdagav.

hart. gr. 2 × 2

je

Menno