Briefwisseling 1930-1940. Deel 3

[p. 56]

691. M. ter Braak aan E. du Perron
den Haag, 27 Oct. '34

aant.

Beste Eddy Onze levens schijnen weer in sterke mate parallel te loopen, want ook ik zit tot over mijn ooren in de ‘sociale problemen’! Voorshands niet de Sowjet-congres-resoluties, maar Bakoenin en Kropotkin. Bakoenin's correspondentie heb ik nu voor een groot deel gelezen; hij is ongetwijfeld een zeer bijzonder mensch geweest, een Nietzsche, stel ik mij voor, met een fundament van gelijkheidsidealen; theoretisch dus vaak schrille tegenstellingen, naar den toon zeer verwante geesten. Zijn uitlatingen over Marx zijn merkwaardig, loyaal vooral. Bijzonder interessant is zijn uiteenzetting over het scepticisme met Herzen, den scepticus van dien tijd. Misschien word ik nog syndicalist; als ik maar aan de ‘naamlooze massa’ kon gelooven, zooals de edele Kropotkin! - Ondertusschen schrijf ik aan de dialogen, ik nader de 70 pagina's (getallen zeggen mij altijd iets onder het schrijven); de vierde dialoog over de rangorde is onder handen. Onderwijl heb ik nog met Huizinga moeten bakkeleien, want hij heeft gerepliceerd en mij dus tot een dupliek genoopt. Ik zal je die Maandag nog toezenden.

Je plan om over de Sowjet-rapporten te schrijven, is prachtig. Deze dingen zijn inderdaad nu van het allereerste belang. Ik zou die documenten zeker willen lezen, maar waar zijn ze te krijgen? Kan ik ze ergens koopen? Wat ik ervan in de krant las, was volkomen onvoldoende om een juist begrip te krijgen.

Je titel Blocnote klein formaat is werkelijk een uitstekende vondst, die het phaenomeen karakteriseert en toch alle vrijheid laat voor de onderwerpen. Ik heb er een ‘hoofdartikel’ van gemaakt. - 7 Nov. is er een ‘gemengde’ alg. redactievergadering van Forum; daar zal dan moeten worden uitgemaakt, hoe het het volgend jaar zal gaan. Ik voor mij ben tevreden als het tijdschrift ongeveer zoo blijven kan; liefst wat dikker, en eenig honorarium voor Ant, die zich heele avonden verdoet aan het administreeren van de copie; maar dat is toch bijzaak. In ieder geval gaat de zaak door.

Gans was hier laatst, zeer opgewekt voor zijn doen, maar nog

[p. 57]

altijd niet klaar met zijn artikel! Dat wordt legendarisch. Hij maakte ook kennis met den Pool, die een goede avond had en zeer merkwaardige analyses van het ghetto ten beste gaf.

Een brief over ev. organisatie heeft Jan mij nooit doorgezonden. Hij is, geloof ik, nog slordiger dan ondergeteekende. Wij gaan, als er tenminste geen première tusschenbeide komt, volgende weekend naar Brussel.

Tot nader.

Veel hart. gr. 2 × 2 en de hand van je

Menno

‘Joost Mendes’ heeft ook op de enquête geantwoord, maar hij heeft het bij voortduring over een ‘enquette’. Laten staan of verbeteren?

Bismarcks Gedanken u. Erinnerungen probeeren te lezen. Onmogelijk; alleen bij heele kleine scheutjes.

Wij kregen van Helman een roman voor Forum; abominabel beroerd! Van een aanstellerige, gewichtige klets, die ten hemel schreit.