Des wereldts proef-steen ofte de ydelheydt door de waerheyd beschuldight ende overtuyght van valsheydt
(1643)–Anton van Bourgoingne, Petrus Gheschier–
Auteursrechtvrij
[pagina 26]
| |
Waerheydt.
| |
[pagina 27]
| |
VVaerheydt.Wie heeft oyt sijn roem ghedraghen
Op de wereldt, in sijn daghen,
Dat hy hadd' in sijn bedrijf,
Een seer weder-spannigh wijf?
Die hem staegh door felle grepen
Gaf wel hondert duysent nepen,
En aen sijnen armen krop
Streeck haer magher kneukel-sop
Gaet door alle vier de winden,
Ghy en sulter niemandt vinden
Die dit stuck heeft aenghegaen,
Als alleen de losse waen.
Dese dul en sonder sinnen,
Gaet soodanigh wijf beminnen,
Die daer in den echten staet
Haren man ghedurigh slaet.
Die noch voorder daer beneven,
VVil dat hy sal voor haer beven,
En ghestaegh in vreught oft pijn,
Als een rechten Hannen zijn.
VVie heeft oyt sijn leven-daghen
Hier af menschen hooren waghen?
Sal ick minnen die my haet?
Sal ick steelen die my slaet?
| |
[pagina 28]
| |
Sal ick eeren die my buiten?
Sal ick toeven die my smijten?
Sal ick spijsen, sal ick vo'en
Die my groote droefheydt doen?
Neen, dit zijn verkeerde weghen
Naer het hof van waen gheleghen;
VVaerheydt gheeft ons beter raet
VVAt hier in te doene staet.
Lestmael heeft sy ons bewesen,
Dat de vrouw noyt dient ghepresen,
Noch bedeckt, noch overluyt,
Die daer slaet van achter uyt.
En den man is in den huyse
Als een Rechter van den ruyse,
En de vrouw is in het velt
Onder sijn ghebodt ghestelt.
Dit heeft Godt soo goedt ghevonden,
En den man daer aen verbonden,
Hy is dwaes en blijft te kort,
Die van wijfs gheringhelt wort.
't VVijf is aen den man ghegheven
Als een hulpe voor dit leven,
Om te leven met hun twee'en
Als de schapen onder-een;
Maer niet om den man te dwinghen:
En die sulcks te weghe bringhen,
| |
[pagina 29]
| |
Haecken stracks met desen vondt,
Schip en schipper in den grondt.
't VVijf en magh den man niet quellen
Als den duyvel van der hellen;
Veel min als een ergh fenijn,
Als den duyvel van der hellen;
Veel min als een ergh fenijn,
Van haer man beulinne zijn.
Maer sy moet hem eer bewijsen,
VVatter oock comt op te rijsen;
'tMoet haer wesen even goet,
VVatter valt, 'tzy suer oft soet.
Siel en lijf van Godt gheschapen
Gaen als man en vrouwe slapen:
'tVleesch is vrouw, den man is gheest;
Hy moet cloeck zijn, sy bevreest.
Sy moet duycken, hy moet spreken;
Sy moet draghen, hy magh wreken;
Sy moet buyghen soo-se kan,
Hy is over al den man
Maer wat is 't, wat siet-men heden
Over al in vele steden?
'tSpit draeyt dickmaels seer verkeert
En den gheest wordt over-heert.
Iae, dat meer is te beclaghen,
Dit gheschiedt in onse daghen;
'tVleesch, dat weder-spannigh wijf,
VVordt versterckt in haer bedrijf.
| |
[pagina 30]
| |
En dat niet teghenstaende
Dat-se menigh man maeckt gaende:
Hoe-se straffer lenst en gordt,
Hoe-se meer ghekoestert wordt.
Sy comt aen met duysent vonden,
Die den armen gheest door-wonden:
En den gheest als steke-blindt,
Troetelt noch dit boose kindt.
Hier af wonder veel te dichten,
VVaer den claren dagh verlichten;
VVie sijn-eyghen selven kent,
Vindt dit in sijn borst gheprent.
Comt het wijf maer wat te beven
Van een cleyne korts' gedreven,
Stracks tot weiren van de pijn
Loopt-men om den Medecijn.
Comt het wijf maer wat te claghen,
Men weet hoe me-vrouw behaghen;
Stracks ten huysen uyt, en voort,
Dat de leghe Lente stoort.
Lust me-vrouwe lacker t'eten,
Stracks men brenght de beste beten;
Al wat dat-men 'tlichaem doet,
Dat moet wesen suycker soet.
VVil het lichaem soete kelen,
Oft het sou van droefheydt quelen,
| |
[pagina 31]
| |
Stracks het Clave-cinghel-spel
Meckt een hemels soet gherel.
VVil het jaghen, wil het springhen,
Oft door dicke bosschen dringhen;
Stracks den hondt die staet ghereedt,
Eer me-vrouw noch is ghecleedt.
Zijn dit niet verdraeyde streken,
Van de waerheydt af-gheweken?
Sal ick toeven die my slaet?
Sal ik spijsen die my haet?
Sal ick met haer willen leven
Die my slaghen comt te gheven,
En daer mede gaen bekladt
Als een ghecks-maer in de stadt?
Ach waer loopen onse sinnen
Die den vijandt soo beminnen?
Sien wy niet dat 'tlijft ghesonde
Iammerlijck de siele wondt?
En wy smeden noch de wapen
Daer sy ons met comt betrapen;
Die veel lacker beten eet,
Sijnen eyghen moort-priem smeet.
Als den buyck heeft wel ghegheten,
Moet-men gaen den tijdt vergheten,
En verdienen 'teeuwigh vyer
Met een dertel Venus dier.
| |
[pagina 32]
| |
En daer naer gaet ´tvercken slapen,
Om ghemack en rust te rapen:
Lieven Godt wat is dit al
Voor den gheest, als sijnen val!
Hoe veel zijnder af-ghevallen,
Die hun vleesch soo lieten mallen,
VVel gheboren, hoogh-gheleert,
VVijdt beroemt en seer ver-eert.
Die nu diep in d'helle smooren,
En de duyvels selve stooren,
Die hen door haer quaden raedt
Dreven tot soodanigh quaedt.
Wie naer saligheydt wil trachten,
Moet sich van vrou-weelde wachten;
Die ghebreck en hongher lijdt,
VVordt seer haest sijn lusten quijdt.
Magher peerden weynigh letten,
Maer al die-men seer wilt vetten,
Soo den toom niet wel en sluyt,
Slaen van achter dapper uyt.
VVorstelaers met koorts bevanghen,
VVorden van een kindt ghevanghen;
Maer de kneukels sterck gheknocht,
Zijn de sterckste van den tocht.
Soo gheschiedet met de lieden
Die het vleesch (hun vrouw) ghebieden;
| |
[pagina 33]
| |
VVant de siel wordt wel ghetoeft
Als ons lichaem is bedroeft.
'tZijn verdiende groote plaghen
Van sijn wijf te moeten claghen;
Maer te staen in haer ghebiedt
Is veel harder, als't geschiedt.
Laet het lichaem noyt soo wassen,
Dat den gheest op't vleesch moet passen;
Schiet den dam voor desen stroom,
Houdt het vleesch staegh in den toom.
Dan sal ieder konnen weten,
Dat ghy zijt als man gheseten
Over al, en uyt, en in
Door gheheel het huys-ghesin.
Laet den esel vry wat suchten,
En ontreckt hem sijn ghenuchten;
VVant het lichaem wel ghesondt
Iammerlijck de siele wondt.
|
|
