Ex toto corde

[p. 56]

Moker en aambeeld

Aan Jan Ipema

Mij, vliegtuig, sloeg de wind van het leven,
stormen over Korea's kusten;
mijn ogen - nadat mijn moeder ze kuste
voor 't laatst - lichtsignalen door nachten van nevel,
of rood-groene lampen, verstard aan de steven.
Want schip ook was ik, op de werf al gehavend
gespleten door torpedo's van haat, orkanen van on-
recht -.

Vlieger of schipper - cockpit of voorplecht -
alom en altijd, stond ik te recht
voor de goden der duisternis -
oost of west - Sieg Heil of V-day
als het hart gekruisigd is
zingen bloedloze lippen om Lily Marleen;
in steppe of woestijn, alom bloeien bloemen van

steen.

En mijn handen, geschapen
om op haar boezem te slapen
hebben de stengun gericht
op het bleke gezicht van een kind.
Eergisteren was hij van huis gegaan,
twee dagen heeft hij te velde gestaan
in een hel van modder en vuur -
dan thuis in zijn dorp sloeg de kerkklok het uur
en een meeuw daalde neer op het strand.

Want dat zelfde uur stond zijn hart in brand.

[p. 57]

 

‘Als de maan, moeder, weer op de golven drijft

 

ben ik bij je terug!’ - maar nu ligt hij verstijfd -

 

(‘Heer, zegen het brood uit het graan dat hier groeit

 

op de akker, waar dit hart is verbloed en verbloeid,

 

want brood worde uw lichaam en uw bloed worde

 

wijn,

 

maar voor de pijn van een moeder is die beker te

 

klein!’)

 

 

 

Deze zoon, Mutti, komt bij jou niet terug -

 

mijn kleine kogel was zijn kogel te vlug.

 

 

 

Hij droeg zo trots het uniform van soldaat.

 

Niets is uniformer dan het grijnzend gelaat

 

van de dood en zijn nieuw uniform: het skelet.

 

 

 

Naast mij ligt mijn vriend op zijn strooien bed,

 

zijn ogen, gesloten, zien vaag het portret

 

van zijn eigen Lily Marleen - uit Devonshire,

 

Chicago, Londen of Reikjavik.

 

 

 

Een vliegtuig, een schip zonder haven ben ik

 

en ik stijg, stijg boven de storm van de haat -

 

niet te zien, niet te zien, hoe mijn schip vergaat,

 

niet te horen, hoe mijn vliegtuig te pletter slaat

 

dat is het enige, dat is al wat ik nog vraag.

 

 

 

Toen de storm geluwd was, hervond ik mij

 

in een haven van twijfel. - Wij zijn niet vrij.

 

Wij zijn het geloof dat onze ouders beleden.

 

Wij zullen doen wat onze ouders deden.

[p. 58]

 

Wij zijn wat wij zijn gemaakt.

 

 

 

Wie de maker is? Die ons raakt

 

met de moker van zijn almachtige haat.

 

 

 

Nog ben ik liever aambeeld dan wie slaat.