Groot gebedenboek ten gebruike van katholieke christenen voor alle dagen en tijden van het jaar en alle omstandigheden des levens

[p. 983]

Gebeden voor de oefening van de kruisweg
Door kardinaal Newman

Wij beginnen de Kruisweg met een oefening van berouw te bidden.

I. Jesus wordt ter dood veroordeeld

Wij aanbidden U, Christus, en loven U; omdat Gij door uw heilig kruis de wereld verlost hebt.

Hij die heilig is, rechtvaardig en waarachtig, werd door zondaars geoordeeld en ter dood verwezen. Toch waren zij, terwijl zij Hem veroordeelden, gedwongen zijn onschuld te belijden. Judas, die Hem verried, zeide: ‘Ik heb gezondigd, omdat ik onschuldig bloed heb verraden’. Pilatus, die het vonnis uitsprak, zeide: ‘Ik ben onschuldig aan het bloed van dezen rechtvaardige’, en zo wierp hij de schuld op de Joden. De honderdman, die Hem aanschouwde aan het kruis, zei: ‘Inderdaad, Deze was een rechtvaardige’.

Zo, Heer, wordt Gij immer gerechtvaardigd in uw woorden, en overwint Gij, als Gij geoordeeld wordt. En nog duidelijker zal dit zijn op de laatste dag, als ‘zij zullen opzien naar Hem, dien zij hebben doorstoken’; als Hij die in zwakheid werd gevonnist, de wereld zal oordelen in kracht; en als zelfs zij, die dan worden veroordeeld, zullen erkennen dat hun vonnis rechtvaardig is.

Onze Vader. Wees gegroet.

Ontferm U over ons, o Heer; ontferm U over ons.

Dat de zielen der overleden gelovigen door de barmhartigheid van God rusten in vrede. Amen.

II. Jesus neemt het kruis op zijn schouders

Wij aanbidden U, Christus, en loven U; omdat Gij door uw heilig kruis de wereld verlost hebt.

Jesus draagt de gehele wereld door zijn goddelijke macht, want Hij is God; maar deze last is lichter dan het kruis, dat onze zonden voor Hem hebben bereid. Onze zonden hebben Hem deze vernedering gebracht. Hij moest onze natuur op Zich nemen; Hij moest in ons midden verschijnen als een mens, en voor ons een groot offer brengen. Hij moest zijn leven doorbrengen in versterving, en aan het einde daarvan zijn lijden en dood ondergaan. Heer, God almachtig, die zonder vermoeienis het gewicht van de gehele wereld torst, en die de last van onze zonden hebt gedragen, hoewel deze U vermoeide; wees door uw kostbaar bloed de Zaligmaker onzer zielen, zoals Gij door uw voorzienigheid de bewaarder van ons lichaam zijt.

Onze Vader. Wees gegroet. enz.

[p. 984]

III. Jesus valt voor de eerste maal onder de last van het kruis

Wij aanbidden U, Christus, en loven U; omdat Gij door uw heilig kruis de wereld verlost hebt.

Satan is bij het begin der schepping uit de hemel gevallen; hij is gevallen door het rechtvaardige vonnis van zijn Schepper, tegen wien hij was opgestaan. En toen het hem gelukt was den mens tot zijn opstandigheid over te halen, en zijn Maker kwam om den mens te verlossen, toen zag hij de korte tijd van zijn triomf gekomen, en gebruikte hij deze ogenblikken naar best vermogen. Toen de Heiligste het vlees had aangenomen en zo binnen zijn bereik was gekomen, toen besloot hij in zijn wraakzucht en boosheid, op zijn beurt een zware slag toe te brengen aan Hem die hem had neergeveld. Daarom is Jesus zo plotseling onder de last van het kruis bezweken.

O lieve Heer, bij deze uw eerste val richt ons op uit onze zonden, ons, die zo ellendig onder hun geweld ten val zijn gekomen.

Onze Vader. Wees gegroet. enz.

IV. Jesus ontmoet zijn moeder

Wij aanbidden U, Christus, en loven U; omdat Gij door uw heilig kruis de wereld verlost hebt.

In iedere gebeurtenis van het leven van Jesus heeft Maria haar aandeel gehad. Er zijn er, die belijden zijn dienaren te zijn, maar die menen dat haar werk geëindigd was, toen zij Hem had gebaard, en dat haar daarna slechts overbleef zich terug te trekken en vergeten te worden. Maar wij, Heer, uw kinderen van de katholieke Kerk, hebben een andere gedachte over uw Moeder. Zij bracht het jonge Kind naar de tempel; zij hief Hem op in haar armen, toen de wijzen kwamen om Hem te aanbidden. Zij vluchtte met Hem naar Egypte; zij nam Hem met zich mede naar Jerusalem, toen Hij twaalf jaar oud was. Gedurende dertig jaren leefde Hij met haar tezamen in Nazareth. Op het bruiloftsfeest was zij in zijn gezelschap. Zelfs toen Hij haar verlaten had om te gaan prediken, omringde zij Hem met haar zorgen. En nu treedt zij Hem tegemoet, nu Hij Zich voortsleept langs de heilige weg met het kruis op zijn schouders.

Zoete Moeder, laat ons altijd aan u denken, als wij denken aan Jesus; en als wij tot Hem bidden, sta ons te allen tijde bij met uw machtige voorspraak.

Onze Vader. Wees gegroet. enz.

V. Simon van Cyrene helpt Jesus het kruis dragen

Wij aanbidden U, Christus, en loven U; omdat Gij door uw heilig kruis de wereld verlost hebt.

[p. 985]

Als Jesus het gewild had, was Hij in staat geweest zijn kruis alleen te dragen. Maar Hij stond Simon toe Hem bij te staan om ons er aan te herinneren, dat wij deel moeten hebben aan zijn lijden en mede zijn werk moeten verrichten. Zijn verdienste is oneindig, en toch gewaardigt Hij Zich aan zijn volk toe te staan er hun verdiensten aan toe te voegen. De heiligheid van de zalige Maagd, het bloed van de martelaren, het gebed en de boetedoening der heiligen, de goede werken van alle gelovigen, alle hebben zij een aandeel in het werk dat, ook zonder dit aandeel, geheel en al volmaakt is. Hij redt ons door zijn bloed, maar Hij wil ons redden door middel van onszelf en door onze medewerking. Goede Heer, leer ons met U te lijden, leer ons de vreugde te lijden om Uwentwil, en al ons lijden te heiligen door de verdiensten van het uwe.

Onze Vader. Wees gegroet. enz.

VI. Veronica droogt het aangezicht van Jesus af

Wij aanbidden U, Christus, en loven U; omdat Gij door uw heilig kruis de wereld verlost hebt.

Jesus liet aan de vrome vrouw een afdruk van zijn heilig aanschijn na, welke voor de komende tijden bewaard zou blijven. Hij deed dit om ons allen er aan te herinneren, dat zijn beeltenis altijd in ons hart moet blijven geprent. Wie wij ook zijn, waar ter wereld wij ons ook bevinden of in welke tijd wij leven, Jesus moet leven in ons hart. In vele dingen mogen wij van elkander verschillen, maar hierin moeten wij, als wij waarlijk zijn kinderen zijn, met elkander overeenstemmen. Wij moeten de sluier van de heilige Veronica met ons mede dragen; wij moeten onafgebroken zijn dood en opstanding overwegen, en steeds zijn goddelijke volmaaktheid navolgen, naar onze eigen maat.

Heer, moge ons aangezicht voor uw aanschijn altijd behaaglijk zijn, niet verontreinigd door de zonde, maar gedrenkt en schoongewassen in uw kostbaar bloed.

Onze Vader. Wees gegroet. enz.

VII. Jesus valt ten tweeden male

Wij aanbidden U, Christus, en loven U; omdat Gij door uw heilig kruis de wereld verlost hebt.

Satan viel voor de tweede maal, toen onze Heer op aarde kwam. In die tijd had hij de heerschappij over de gehele wereld bemachtigd; hij noemde zichzelf haar koning. Hij waagde het den heiligen Verlosser bij de arm te nemen, Hem alle koninkrijken te tonen, en godslasterlijk te beloven dat hij deze aan Hem, zijn Schepper, zou geven, als Hij hem slechts wilde aanbidden. Jesus antwoordde: ‘Ga heen, Satan’, en Satan viel neer van de hoge berg. Hier-

[p. 986]

van getuigde Jesus, toen Hij zeide: ‘Ik heb Satan als een bliksem uit de hemel zien storten’. De boze herinnerde zich deze tweede nederlaag, en wierp den onschuldigen Heer een tweede maal ter aarde, toen hij Hem in zijn macht had.

Lieve Heer, leer ons met U te lijden, en niet bevreesd te zijn voor de kwellingen welke Satan ons aandoet, wanneer wij hem hebben weerstaan.

Onze Vader. Wees gegroet. enz.

VIII. Jesus troost de wenende vrouwen van Jerusalem

Wij aanbidden U, Christus, en loven U; omdat Gij door uw heilig kruis de wereld verlost hebt.

Sedert de oude voorzegging, dat de Verlosser der mensen zou worden geboren uit een vrouw van het geslacht van Abraham, hebben de Joodse vrouwen verlangd Hem te dragen. En toch, toen Hij werkelijk gekomen was, hoe geheel anders was het, gelijk het Evangelie ons verhaalt, dan zij hadden verwacht. Hij zeide tot haar ‘dat de dagen gingen komen dat zij zouden zeggen: Gelukkig de onvruchtbaren, de schoot die niet gedragen heeft, en de borsten die niet hebben gezoogd’.

Och Heer, wij weten niet wat goed of slecht voor ons is. Wij kunnen de toekomst niet voorzien, noch weten wij, wanneer Gij ons komt bezoeken, of in welke gestalte Gij zult komen. Daarom laten wij alles aan U over. Doe aan ons en in ons wat Gij maar wilt. Zie ons aan en blik altijd op ons neder; geef ons de genade van uw bitter kruis en lijden, en vertroost ons op uw eigen wijze en op het ogenblik, dat het U goed dunkt.

Onze Vader. Wees gegroet. enz.

IX. Jesus valt ten derden male

Wij aanbidden U, Christus, en loven U; omdat Gij door uw heilig kruis de wereld verlost hebt.

Voor de derde en laatste maal zal Satan vallen aan het einde van de wereld, als hij voor altijd zal worden opgesloten in de eeuwige kerker van vuur. Hij wist dat dit zijn einde zou zijn; hij kon niet hopen, alleen maar wanhopen. Hij wist dat de kwelling welke hij den Heiland der mensen op dat ogenblik kon aandoen, hem niet kon helpen om zijn onontkoombare verwerping te ontgaan. Toch besloot hij, in zijn afschuwelijke woede en haat, om den groten en eeuwigen Koning te bespotten en te pijnigen, zolang hij Hem in zijn macht had. Daarom wierp hij Hem met geweld ten derden male ter aarde.

Jesus, eniggeboren Zoon van God, mensgeworden Woord, wij aanbidden met vrees en eerbied en diepe dankbaarheid uw diepe vernedering: dat Gij, die de hoogste zijt, Uzelf hebt overgegeven, al

[p. 987]

was het maar voor één enkel uur, als een doelwit en een prooi aan den boze.

Onze Vader, Wees gegroet. enz.

X. Jesus wordt van zijn klederen beroofd

Wij aanbidden U, Christus, en loven U; omdat Gij door uw heilig kruis de wereld verlost hebt.

Jesus wilde alles van de wereld afleggen, alvorens haar te verlaten. Hij beoefende de meest volmaakte armoede. Toen Hij het heilige huis van Nazareth verliet en uitging om te prediken, bezat Hij niets om zijn hoofd op neder te leggen. Hij leefde van het armelijkste voedsel en van hetgeen Hem gegeven werd door hen, die Hem beminden en dienden. Daarom koos Hij een vorm van dood, welke Hem zelfs zijn klederen niet heeft gelaten. Hij deed afstand van hetgeen het meest noodzakelijk scheen.

Geef ons, lieve Heer, dat wij ons op dezelfde wijze onthechten aan alle dingen der wereld; dat wij het verlies van alles geduldig verdragen, en liever zelfs schaamte, verwijten, verachting en bespotting verduren, dan dat Gij U over ons zoudt schamen op de laatste dag.

Onze Vader. Wees gegroet. enz.

XI. Jesus wordt aan het kruis genageld

Wij aanbidden U, Christus, en loven U; omdat Gij door uw heilig kruis de wereld verlost hebt.

Beide handen en voeten van Jesus worden doorboord met scherpe nagelen. Zijn ogen zijn befloerst met bloed en gesloten door de oogleden, gezwollen en loodkleurig van de slagen der beulen. Zijn mond is vol azijn en gal. Zijn hoofd is van scherpe doornen omgeven. Zijn hart zal met een speer worden doorstoken. Zo worden al zijn zintuigen en ledematen gefolterd en gekruisigd, opdat Hij verlossing bewerke voor alle soorten van menselijke zonde.

Jesus, doe ons met U sterven en gekruisigd worden. Geef dat wij nimmer zondigen met onze handen of voeten, met onze ogen of met onze mond, met ons hoofd of met ons hart. Mogen al onze zintuigen een offer zijn voor U; mogen al onze ledematen U eer brengen. Laat het heilig bloed, dat uit uw vijf wonden vloeit, ons zalven met zulk een heiligende genade, dat wij afsterven aan de wereld, en nog slechts leven voor U.

Onze Vader. Wees gegroet. enz.

XII. Jesus sterft aan het kruis

Wij aanbidden U, Christus, en loven U; omdat Gij door uw heilig kruis de wereld verlost hebt.

‘Het is volbracht’; nu is alles ten einde. Het geheim van Gods liefde jegens ons is vervuld. Het losgeld is betaald, en wij zijn verlost. De eeu-

[p. 988]

wige Vader besloot ons geen vergeving te schenken zonder een losgeld, om ons op deze manier een bijzondere gunst te bewijzen. Hij gewaardigde Zich ons in zijn ogen waardevol te maken, zoals wij een prijs vaststellen voor hetgeen wij kopen. Hij had ons kunnen verlossen zonder zulk een prijs, door een loutere goedkeuring van zijn wil. Maar om zijn liefde jegens ons te tonen eiste Hij een prijs, welke, als er dan een prijs voor ons moest worden vastgesteld en als Hij dan een losgeld moest vorderen voor de schuld onzer zonden, niets minder kon zijn dan de dood van zijn Zoon in onze menselijke natuur.

Mijn God en Vader, zo hoog hebt Gij onze waarde geschat, dat voor onze zondige zielen de allerduurste prijs moest worden betaald. Moeten wij U dan niet liefhebben en verkiezen boven alles als het noodzakelijke en enige goed?

Onze Vader. Wees gegroet. enz.

XIII. Het lichaam van Jesus rust in de armen van zijn heilige moeder

Wij aanbidden U, Christus, en loven U; omdat Gij door uw heilig kruis de wereld verlost hebt.

Hij is nu weer de uwe, maagdelijke Moeder, want Hij en de wereld hebben elkaar ontmoet en hebben afscheid genomen. Hij ging van u uit om het werk van zijn Vader te doen; en Hij heeft het verricht en ondergaan. Satan en de boze mensen kunnen nu niet langer recht op Hem doen gelden; reeds te lang is Hij in hun macht geweest. Satan voerde Hem omhoog op de top van een berg; boze mensen hieven Hem omhoog op het kruis. Hij heeft niet in uw armen gerust, Moeder van God, sedert Hij een kind was; maar nu moogt gij uw rechten weer doen gelden, nu de wereld haar misdrijf heeft volvoerd. Want gij zijt de begenadigde, gezegende en boven allen heerlijke Moeder van den Allerhoogste. Wij verheugen ons over dit grote geheim. Hij is verborgen geweest in uw schoot, Hij heeft aan uw borst gerust, gij hebt Hem met uw lichaam gevoed, gij hebt Hem in uw armen gedragen; en nu, na zijn dood, legt men Hem neder op uw schoot. Maagdelijke Moeder van God, bid voor ons.

Onze Vader. Wees gegroet. enz.

XIV. Jesus wordt in het graf gelegd

Wij aanbidden U, Christus, en loven U; omdat Gij door uw heilig kruis de wereld verlost hebt.

Toen Jesus op het punt stond voor eeuwig te overwinnen, scheen Hij het verst van zijn overwinning verwijderd te zijn. Toen Hij Zich opmaakte om zijn koninkrijk binnen te treden en daar alle macht uit te oefenen in de hemel en op aarde, lag Hij dood terneer in een rotsspelonk. Hij was

[p. 989]

gehuld in een lijkwade, en besloten in een graf van steen, waar zijn lichaam zou worden verheerlijkt en een geestelijke vorm zou aannemen, zodat het zich door alle stof kon voortbewegen en zich sneller kon verplaatsen dan de gedachte. Met dit lichaam zou Hij opstijgen naar den hoge. Geef ons het vertrouwen, Jesus, dat Gij in ons hetzelfde zult bewerken. Geef ons de zekerheid, Heer, dat, hoe groter onze droefheid is, wij des te dichter bij U zijn. Hoe meer de mensen ons bespotten, des te groter heerlijkheid bereidt Gij ons. Hoe dieper de mensen ons vernederen, des te hoger zult Gij ons verheffen. Hoe meer zij ons vergeten, des te meer zullen wij in uw gedachte zijn. Hoe meer zij ons verlaten, des te inniger zult Gij ons met U verenigen.

Onze Vader. Wees gegroet. enz.

Slotgebed

Laat ons bidden. - God, die door het kostbaar bloed van uw eniggeboren Zoon de standaard van het kruis hebt willen heiligen; geef, vragen wij, dat wij die ons verblijden over de heerlijkheid van dit heilige kruis, ons altijd en overal in uw bescherming verheugen. Door denzelfden Jesus Christus onzen Heer. Amen.