Groot gebedenboek ten gebruike van katholieke christenen voor alle dagen en tijden van het jaar en alle omstandigheden des levens

[p. 921]

Laatste zondag van october
Feest van Jesus Christus koning

Als wij in de geloofsbelijdenis getuigen dat Hij ‘door wien alles werd gemaakt’ de ongeschapen eeuwige Zoon is, dan belijden wij dat Hij met den Vader het onmiddellijke, opperste en onbeperkte gezag uitoefent over de gehele schepping. Ook in meer eigenlijke zin echter noemen wij Christus den Koning der wereld. De Zoon Gods immers, die door zijn menswording het goddelijke met het menselijke heeft verenigd, die door zijn heilswerk den mens de hemel heeft binnengeleid, is door den Vader, ook in zijn mensheid, verheerlijkt en verheven tot de troon aan de rechterhand. Op het Paasfeest hebben wij dit geheim overwogen: hoe wij krachtens deze verheffing den verheerlijkten Godmens als onzen Heer belijden. Vandaag overwegen wij hoe de verheerlijkte Heer niet alleen Koning is, omdat Hij van eeuwigheid met den Vader regeert, maar hoe Hij Koning der wereld is in de meest eigenlijke zin, omdat Hij juist in de verheerlijking van zijn mensheid van den Vader ‘macht en heerlijkheid en koningschap’ heeft ontvangen (Dan. 7, 13-14). Hij is het, die genoemd wordt de Heerser die uit Jacob zal voortkomen (Num. 24, 19). die door den Vader is aangesteld tot Koning over zijn heilige berg Sion, die de volkeren tot zijn erfdeel zal ontvangen en de grenzen der aarde tot zijn eigendom (Ps. 2, 6. 8). ‘Hij zal heersen van zee tot zee, en van de stroom tot aan de grenzen der aarde’ (Ps. 71, 8). Hij bezit in eigenlijke zin alle macht welke het koningschap toekomt. Het Evangelie dat door de Kerk wordt gepredikt, is zijn wet. Dat Hij rechter is, heeft Hij zelf verklaard: ‘De Vader immers oordeelt niemand, maar Hij heeft het oordeel geheel aan den Zoon gegeven’ (Jo. 5, 22). Hij beloont en straft de mensen reeds tijdens hun leven, en eens zal Hij als de Rechter der wereld op de wolken zetelen om ieder te oordelen naar zijn daden.

Omdat zijn wet een geestelijke wet is van liefde en gerechtigheid, kon Hij voor Pilatus verklaren, dat zijn rijk niet van deze wereld is. Dit betekent echter niet, dat geheel de wereld en al het onze niet zijn eigendom zou zijn. ‘Want de macht over al het geschapene, welke Hij van den Vader ontving, is zo volstrekt onbeperkt,

[p. 922]

dat alles van zijn wilsbeschikking afhankelijk is gemaakt. Toch heeft Hij, zolang Hij op aarde leefde, er ten enen male van afgezien dit eigendomsrecht uit te oefenen. En, gelijk Hij eens het bezit en beheer van menselijke goederen niet heeft geteld, zo liet Hij deze toen en laat Hij deze ook nu nog aan hun eigenaars over’ (Encycl. van paus Pius XI ‘Quas primas’). Tot allen strekt zich dit eigendomsrecht en dit koningschap uit, niet alleen tot de mensen die Christus belijden. Het koningschap van Christus staat boven ieder staatsgezag; Christus is de Koning van alle volkeren, van alle huisgezinnen en van alle mensen.

Deze gedachte vinden wij overal in de liturgie terug; in nieuwere tijd werd zij duidelijk uitgedrukt in de godsvrucht tot Jesus' heilig Hart. Om deze gedachte echter nog dieper te doen doordringen heeft paus Pius XI een afzonderlijk feest ter ere van Christus Koning ingesteld, opdat wij, wat in alle andere feesten van de geheimen des Heren reeds is vervat, ernstiger zouden overwegen en belijden.

Overweging (naar Jacques-Bénigne Bossuet) - Als wij onder geleide van de heilige Schrift trachten door te dringen in het geheim van Christus' koningschap, bemerken wij dat wij een dubbel koningschap moeten onderscheiden. Als God is Christus Koning over alle schepselen die door Hem zijn gemaakt (Jo. 1, 3). Als mens is Hij Koning krachtens de macht welke Hem door den Vader is verleend. Door de prijs immers welke Hij voor haar verlossing betaalde, heeft hij een volkomen recht over de wereld verworven. Het eerste koningschap bezit Hij van nature; het tweede, dat Hij verdiende, heeft Hij ontvangen.

Het koningschap, dat den Heer eigen is krachtens de schepping, is vol majesteit. In het tweede koningschap echter, dat Hij Zich verwierf door het verlossingswerk, schijnt Hij zijn heerlijkheid te verbergen. Gelijk de heilige Augustinus zegt, is dit het koningschap hetwelk Hij vestigde niet door zijn macht en zijn heerlijkheid, maar door het nederbuigen waardoor de Koning der Engelen zich vernederde om de Koning der mensen te worden: ‘geen verheffing betekende dit voor Hem, maar ontferming; het is een teken van zijn barmhartigheid, niet een vermeerdering van zijn macht’. De magiërs, die den Koning kwamen eren en aanbidden, vonden een arm kind. Enkele malen wordt in het Evangelie de heerlijkheid van zijn koningschap betuigd: als de Vader zijn stem doet horen op de Thabor en bij de doop in de Jordaan. Maar op het kruis, als Hij door zijn vrijwillig lijden zijn koningschap over de wereld als mens bevestigt, is Hij in de bitterste vernedering. De koningstitel welke boven zijn hoofd aan de galg is bevestigd, bedoelden de Joden als een bespotting; zijn koningstroon is het kruis, het begin van zijn regering een smadelijke dood.

Want de grond waarop het koningschap van den Godmens Christus berust, is zijn verheffing door den Vader. Hij werd verheven, omdat Hij de wereld heeft vrijgekocht. Hij heeft de wereld vrijgekocht door te worden gekruisigd. Hij werd ge-

[p. 923]

kruisigd, omdat men Hem heeft geminacht. En om dit mogelijk te maken, is Hij onder ons verschenen als een nederige arme, als de minste onder de zijnen. Als wij dus de getrouwe onderdanen van dezen Koning willen zijn, dan moeten wij Hem navolgen in zijn armoede, zijn geduld en zijn nederigheid. Wij moeten overwegen, dat zijn kroon een kroon van doornen was, zijn scepter een rietstaf en zijn troon het kruis. Zijn wet welke wij in ons hart moeten prenten, zijn de zaligsprekingen op de berg, zijn voorbeeld toen Hij de voeten der leerlingen wies, zijn uiterste nederigheid in zijn heilig lijden.

Eerst als wij zo onzen Koning navolgen, zullen wij het zout der aarde zijn. Eerst dan zullen wij mogen uitzien naar zijn wederkomst, als de heerlijkheid van zijn koningschap voor allen openbaar zal worden en Hij zijn getrouwen zal verzamelen tot het rijk zonder einde.