Groot gebedenboek ten gebruike van katholieke christenen voor alle dagen en tijden van het jaar en alle omstandigheden des levens

[p. 9]

[Voorwoord van Zijne Eminentie Joannes Kardinaal de Jong]

Aartsbisdom Utrecht

Heel de godsdienstgeschiedenis der mensheid van alle eeuwen getuigt eenstemmig, dat het gebed het middelpunt is van de godsdienst, de ziel van alle vroomheid. Zoals het leven zich uit in het ademen en de geest in het gesprek, zo kan de godsdienst niet leven zonder onmiddellijk en persoonlijk gebedscontact met God. Zonder het gebed blijft het geloof slechts een theoretische overtuiging, is de cultus slechts een uiterlijke vormendienst, en ontbreekt aan onze zedelijke handelingen de godsdienstige diepte.

Wanneer dit geldt voor iedere vorm van godsdienstige uiting van de mensheid aller eeuwen, dan is voorzeker het gebed van den christen wel de innigste uiting van Godsverbondenheid! Zo begrijpen wij, waarom een van de leerlingen aan Jesus vroeg, toen Hij zijn gebed geëindigd had: ‘Heer, leer ons bidden!’ (Luc. 11, 1).

Van de oudste tijden af heeft de Bruid van Christus de heilige Kerk, ‘door Hem en met Hem en in Hem, in de eenheid van den heiligen Geest, alle eer en glorie gebracht aan God, den almachtigen Vader’ (Canon der heilige Mis).

Dan trekt aan onze geest voorbij die apocalyptische schare ‘die niemand tellen kan, uit alle naties en stammen en volken en talen’ (Openb. 7, 9), en hun gebed is ‘als het geruis van talrijke wateren en als van citerspelers, die op hun citers tokkelen’ (Openb. 14, 2). In eindeloze processie zien wij hen aan onze geest voorbijtrekken, al de biddende Godszoekers, op weg naar de hemel. Immers ‘het gebed van den rechtvaardige is de sleutel des hemels; omhoog stijgt het gebed en van Boven daalt Gods barmhartigheid’ (S. Augustinus, De temp. serm. 226). Een rijk gevarieerde spiritualiteit van de martelaren, belijders en maagden, bisschoppen en priesters, monniken en kluizenaars, kerkleraren en eenvoudige gelovigen, mystieken en mensen van het volle, actieve leven.

En hoe hebben deze hoogbegenadigden hun contact met God gevonden? Als stille ingekeerdheid van de individuele vrome ziel en als plechtige liturgie van een grote gemeenschap; als

[p. 10]

originele schepping van een religieus genie en als spontane uitdrukking van opwellende religieuze gevoelens; in geestvervoering en als sterke wilsconcentratie; als roepen en schreien en als stille zwijgende verdieping; als een klagen van diepe nood en als jubelende dank; als deemoedige bede om vergeving en als ernstig verlangen naar kracht voor de zedelijke strijd; als blijde zelfverloochening en als heldhaftige bede voor vijanden en belagers; als een intiem gesprek van een kind tot zijn goeden Vader en als een vertrouwelijk smeken van den rouwmoedigen zondaar tegenover den barmhartigen Rechter.

Al deze mensen, heiligen en zondaren, geletterden en simpele zielen, uit de woestijn en uit het gezin, uit Oosten en Westen, uit de Oude Kerk der catacomben en basilieken, alsook van de moderne devoten, zien wij in dit Groot Gebedenboek ‘staan, o Jahweh, rondom uw altaar, om U een loflied te zingen en al uw wonderen te melden!’ (Ps. 25, 7).

Het verheugt Ons ten zeerste, dat juist in deze tijd van overdreven activisme, maar tevens van hevig verlangen naar innerlijke rustige verdieping, iedere diep-gelovige ziel ‘met de verscheidenheid van genadegaven, bedieningen en werkingen, waarmede de Heilige Geest haar toedeelt zoals het Hem goeddunkt’ (1 Cor. 12, 4-11) in dit bij uitstek schone ‘Gebedenboek’ naast de heilige Schrift en het Missaal een schat van gebeden vindt, die naar het woord van den heiligen Augustinus ‘de onrust des harten zal voeren tot de rust van God’.

Het is Onze vurige wens, dat dit Groot Gebedenboek moge komen tot de handen en harten van talloos vele vrome zielen, opdat zij ‘door Jesus een altijddurend dankoffer brengen aan God, namelijk de vrucht van lippen, die zijn Naam verheerlijken’ (Hebr. 13, 15), want ‘Dit is het, wat mijn Vader verheerlijkt: dat gij veel vruchten draagt, en mijn leerlingen zijt’ (Jo. 15, 8).

Utrecht, op de feestdag van Allerheiligen 1950.

De Aartsbisschop van Utrecht,