Kabeltje maakt televisie

[p. 141]

De schoorsteen van Tum

‘Kom nou, grootvader, even om de hoek kijken. Je zult eens zien hoe mooi u het vindt!’

Kabeltje trekt aan de hand van zijn grootvader, maar die schudt hard van nee en bijt boos op zijn schipperspijpje.

‘Niks, hoor’, zegt ie als hij zich in de grote stoel bij Kabeltje in de huiskamer heeft laten zakken, ‘ik moet zo'n kijkdoos niet. Ik heb al zó veel gezien in mijn leven: zeeën, bergen, oceanen... Zo'n mal kastje kan mij nooit wat laten zien dat ik niet allang gezien heb op m'n schip!’

‘Het is helemaal geen kijkdoos’, roept Kabeltje, ‘het is ècht! Alles wat je in dat kastje ziet, wordt hier, bij ons in de studio gemaakt.’ Maar Kabeltjes grootvader laat zich niet ompraten. Hij zit liever in een grote stoel te dromen over zijn schip, waar hij de hele wereld mee heeft rondgevaren. ‘Mijn pijpje en een

[p. 142]

warm kacheltje’, zegt hij, ‘dat zijn dingen die ik begrijp. Maar zo'n studio met al die lampen en lichten en camera's... Niks voor mij!’

Kabeltje weet niet goed wat hij doen zal. Als hij nu op de leuning van de grote stoel kruipt, zullen er dadelijk vast mooie verhalen komen over de avonturen op zee. Maar in de studio wordt ‘Kabouter Tum’ gerepeteerd en dat is óók mooi. Kabeltje wil ze allebei niet missen: de verhalen van zijn grootvader niet en de avonturen van Tum niet. Wat zal ie nou doen?

Het lijkt wel of z'n grootvader gedachten kan lezen. ‘Ga jij nou maar naar die kijkkast’, bromt hij, (hij blijft de televisie en alles wat daarmee te maken heeft een kijkkast noemen) ‘ik ben hier de hele dag nog tot na het eten. Dus met dat verhaal van mij zit het wel goed.’

‘O, fijn! Fijn!’ roept Kabeltje en hij huppelt al weg naar de studio. Kabouter Tum is één van z'n beste vriendjes en net als alle kinderen in het hele land moet ie weten wat er vandaag weer met dat grappige kereltje gaat gebeuren.

Kabouter Tum is niet groter dan een flinke vuist; zijn huisje is zo groot als een sinaasappelkistje en alles wat er met hem gebeurt, speelt zich af op de tafel vlak voor de camera's, waarop meneer Brander, de poppenspeler, kabouter Tum laat rondstappen.

O, kijk eens! Vandaag is de hele tafel en ook het dak van kabouter Tums huisje met sneeuw bedekt. Ook op de puntmuts en in het baardje van Tum zit sneeuw.

Tum zoekt brandhout voor zijn kacheltje. Meneer Brander, die onder de tafel op zijn knieën ligt en Tum als een handschoen op zijn vuist heeft zitten, laat Tum door de sneeuw wandelen en telkens even bukken om een stukje hout, zo groot als een

[p. 143]

lucifertje op te rapen. Als je er bij staat in die studio, zoals Kabeltje, lijkt het alleen maar een witte tafel met een poppetje erop, maar het wonder van televisie is nou net dat als Dolly, de camera, die tafel met haar grote oog bekijkt, de sneeuw echte sneeuw wordt, de tafel een groot wit bos en die kleine luciferhoutjes echte boomtakken. Tum heeft net een liedje gemaakt over zijn witte bos. ‘Wit, wit, witter dan wit, wat lekker als je binnen zit!’ zingt hij.

En dat doet hij dan natuurlijk ook gauw. Hij maakt het deurtje van zijn huisje open, gaat naar binnen met zijn brandhout en sluit zijn deurtje goed dicht. Maar even later zie je hem al weer; hij verschijnt voor het raampje van zijn huisje en zingt nog steeds: ‘wit, wit, witter dan wit, wat lekker als je binnenzit...!’ ‘Rrrtsj...’ Opeens laat meneer Brander een klein koolmeesje door het witte bos vliegen. Het draait zijn kopje naar alle kanten, gaat op een struikje vol sneeuw voor het huisje van Tum

[p. 144]

zitten en roept: ‘Tsjiep... tjiep, wat zie ik? Tum in zijn huisje! Lekker warm bij zijn kacheltje, een keteltje melk op het vuur en een broodje op tafel! Heb je niets vergeten, Tum?’

Tum hoort niets; hij zit lekker bij zijn kacheltje en zijn broodje en zingt nog altijd. Maar ‘rrrtsj...’, daar is nog een vogeltje en nog één en nog één! Aan alle vingers van meneer Brander zweeft een vogeltje naar de struiken voor het huisje. ‘Tjiep... tjiep... tjiep... Heb je niets vergeten, Tum?’ zingen ze in koor. En eindelijk... eindelijk hoort Tum ze. Hij doet zijn raampje open en roept: ‘Kom erin... kom erin!’

‘Rtssj... rtssj...’ Dàt laten de vogeltjes zich geen twee keer zeggen. Ze spreiden hun vleugeltjes en wippen door het raam naar binnen. Als Tum zijn raampje weer sluit, zitten alle vogeltjes al op tafel om het broodje heen. Buiten in het bos begint het net weer te sneeuwen: mooie witte vlokjes dwarrelen op de struiken en het dak van Tums huisje. Maar daar trekt niemand

[p. 145]

zich iets van aan. Hoor maar, ze zingen met z'n allen:

‘Wit, wit... witter dan wit,
wat lekker als je binnen zit.
Het kacheltje brandt,
de schoorsteen rookt,
het broodje staat klaar
en het keteltje kookt!’

‘En...?’ vraagt meneer Brander, die onder zijn tafel uitkomt en Kabeltje ziet staan, ‘hoe vind je vandaag het verhaal van Tum?’

‘Mooi...’, zegt Kabeltje, ‘alleen...’ Hij bijt gauw op zijn lip en durft niets meer te zeggen.

‘Nou, zeg het maar’, zegt meneer Brander, die al zijn vogeltjes keurig op een rij in de sneeuw neerlegt.

‘Nee eh... niks’, zegt Kabeltje, die verlegen over het kopje van het koolmeesje aait, ‘ikke... eh... ik bedoel: alles is zo echt, hè, ... de brandhoutjes van Tum en de vogeltjes met echte veertjes. Alleen... Wat in dat liedje staat, dat is niet waar!’ ‘Nee?’ vraagt meneer Brander verbaasd, ‘wat staat er dan?’

‘Dat de schoorsteen rookt’, zegt Kabeltje, ‘en dat vind ik jammer, want het sneeuwt wèl echt, maar de rook... de rook zie je niet.’

Meneer Brander denkt na en knikt. ‘Ja’, zegt ie, ‘ja, je hebt gelijk, Kabeltje, er zou rook moeten zijn, zeker als je hem eerst al die houtjes hebt zien zoeken. Het zou mooi zijn en niet eens zo moeilijk. Als ik in de tafel een gat maakte en daar rook doorblies, precies onder het huisje van Tum, zou het in een mooie pluim uit de schoorsteen kringelen. Maar ja, ik heb al die vogeltjes al aan m'n vingers en ik moet het nog laten sneeuwen ook!

[p. 146]

Ik kan er echt geen rook meer bij blazen. Zou jij het misschien kunnen?’

Kabeltje krijgt een kleur. Hij moet opeens denken aan die keer dat hij héél héél stiekum een trekje aan zijn vaders sigaar heeft gedaan. Wat is ie ziek geworden! Gelukkig begrijpt meneer Brander het al. ‘Nee’, zegt hij, ‘nee, dat kan ik jou niet laten doen. Maar wie wel? Iedereen in de studio is bezig met camera's en geluid en licht.’

‘O, wacht eens! Wacht u eens!’ roept Kabeltje en hij rent weg. ‘Grootvader! Grootvader!’ roept hij als hij de huiskamer binnenstormt, ‘u moet ons helpen!’

‘Jongen, ik schrik van je’, zegt zijn grootvader, die heerlijk lui zit te dromen van zijn schip en de blauwe zeeën waar hij op gevaren heeft, ‘wat wil je? Jullie helpen? Maar je weet toch dat ik niks met die kijkkast te maken wil hebben. M'n pijpje en een kacheltje, dat is alles wat ik vraag!’

‘Ja, maar... Het gààt om een pijpje en een kacheltje!’ roept Kabeltje en warempel, nu heeft hij zijn grootvader toch nieuwsgierig gemaakt! Achter Kabeltje aan stapt hij naar de studio; hij knippert met zijn ogen tegen al dat licht en kijkt een beetje angstig naar al die glimmende toestellen, waar ze televisie mee maken. Maar de tafel met het huisje van Tum vindt hij prachtig. ‘Net een kijkkast!’ zegt hij, ‘net als wij vroeger maakten in een ouwe schoenedoos.

Tsjonge... dat is mooi werk. En dat huisje, zeg... net echt... Raampjes, deurtjes, schoorsteen! Jullie kunnen er wat van, hoor!’

‘Ja, die schoorsteen’, zegt meneer Brander, ‘daar gaat het om. Daar hadden we zo graag wat rook uit laten komen.’

‘Rook?’ vraagt Kabeltjes grootvader. Hij knijpt zijn ogen een

[p. 147]

beetje dicht en trekt eens aan zijn pijpje. ‘Ja, rook...’ zeggen meneer Brander en Kabeltje tegelijk. De oude zeeman begint een beetje te lachen en vraagt: ‘Rook in een kijkdoos? Dat hebben wij vroeger nooit gedaan. Hoe moet dat dan?’

‘Tja...’ zegt meneer Brander een beetje verlegen, ‘iemand zou onder de tafel hier moeten gaan zitten en door een gat de rookwolken blazen.’

‘Is dat alles?’ vraagt het oude baasje en zo kwiek als een schooljongen kruipt hij onder tafel en trekt eens flink aan zijn pijpje. ‘Net of ik in het vooronder van m'n schip zit’, bromt hij lachend. Hij blaast een mooie witte wolk uit zijn pijpje omhoog als hij daaraan terugdenkt. En kijk: door het gat dat meneer Brander maar vast gemaakt had, kruipt de rook en kringelt uit het schoorsteentje van Tums huisje.

En met die prachtige pluim boven het dak in de sneeuw, geloof je even later nog véél meer in het liedje van de vogels als ze samen met Tum zingen:

‘Wit... wit... witter dan wit,
wat lekker als je binnen zit.’