Vrouw Jacob

VIII

Met de koningin Isabeau had hertog Willem onderhoud na onderhoud. Innerlijk razend, beheerschte hij zich, om tot zijn doel te kunnen geraken: den tegenstand der Orléansen breken. In de boodschappen van den koning, die niet ophield den Dauphin, zijn lieven zoon, naar Parijs te ontbieden, zag hij het drijven der Armagnacs, en geen moment verloor hij de veiligheid van zijn kind en haar gemaal uit het oog. Zoolang Bourgondië niet aan het hof was hersteld, en diens invloed zeker, gaf hij geen duit voor het leven noch van Jacoba, noch van Jean.

Soms dacht hij te vorderen, maar de arglistige Isabeau wist altijd opnieuw onder den schijn toe te zullen geven, uit te stellen. En de hertog, meer krijgsman dan politicus, betreurde het, dat hij niet Margaretha had gezonden, die zelf vrouw, oneindig geslepen, tegen Isabeau zou zijn opgewassen. Geprikkeld, geërgerd, haatte hij iederen dag meer het satansche wijf Isabeau, om haar streken en lagen, die hij als man, als ietwat traag Beier, niet onmiddellijk doorgrondde. Als hij nu slaagde.... het wijf zou niet

[p. 43]

eeuwig leven, en zij zou niet zijn kind den Franschen troon afhandig maken.... Hij moest spijkers met koppen slaan, te lang had hij zich met al dat gepraat laten omvoeren! En op een dag in den Raad, in tegenwoordigheid van den koning, riep hij het uit, zijn machtige stem donderend:

‘De Dauphin zal niet anders in Parijs komen, dan met Bourgondië!’

Hij bleef eenigszins verwonderd, dat dit schijnbaar zoo kalm werd opgenomen. Maar dien avond gleed een ridder hem heimelijk opzij, toen hij in den paleistuin zich vertreedde, en prevelde snel en zacht: ‘het plan bestond den hertog op te lichten - hij zou goed doen zoo snel mogelijk te vluchten....’

Was ook dit een hinderlaag? Hij overwoog, maar zijn instinct raadde hem juist. In den vroegen morgen reed hij uit naar St. Maurice-des-Champs om te gaan bidden op de graven der Fransche koningen - met een klein gevolg van enkel Henegouwers. Maar nauwelijks buiten Parijs gaf hij zijn paard de sporen:

‘Rechtdoor naar Compiègne!’

Twintig uren, de weg van Parijs naar Compiègne, dwars door het Fransche land. Gebukt over zijn paard, joeg hij voort, zwijgend, barsch in zich zelf gekeerd - zonder een keer af te zitten. Op eenmaal, hij wist niet hoe, scheen het onheil rond om hem te zijn.

Gebroken van vermoeidheid, kwam hij aan in den grauwen aanbrekenden morgen van den tweeden dag te Compiègne.

Toen hij afsteeg, zag hij om zich gezichten bezorgd en betrokken - en met een opbonzen van zijn hart, viel hij uit tegen den eerste in zijn nabijheid:

‘Is er wat gebeurd?’

‘De Dauphin, Genadige Heer, is zeer ziek.’

Een vloek brak op zijn lippen. Van de trappen vloog Jacoba hem tegemoet, in zijn armen.

‘Vader! Mijn arme Jean....’

‘Stil kind - wacht....’ Hij trok haar snel mee waar zij alleen waren.

‘Hij is vergiftigd!’ barstte zij snikkend uit. ‘Hij ligt te sterven!’

Tranen stroomden over haar smal kindergezicht; zij klemde

[p. 44]

zich krampachtig aan hem vast. Hij hield haar tegen zich aan. Goddank was zijn kind nog ongedeerd. Hoe had hij zoo zorgeloos kunnen zijn van Compiègne lang weg te blijven!

Samen met Jacoba kwam hij bij den zieke binnen. Kaarsen wierpen een onzeker licht - door het venster schemerde het eerste ochtendgloren.

Van het kussen keek een onherkenbaar gezwollen gelaat, met droge gebarsten lippen en pijnlijk brandende oogen hem aan.

‘Mon père -’ stamelde hij, onverstaanbaar haast door zijn dikke tong. En dan, wat alleen Jacoba verstond en begreep: ‘Het is gekomen.’

De hertog, plotseling afgemat, was gaan zitten, met de koortsgloeiende hand in de zijne. Tranen drongen in zijn oogen om den armen knaap, die onder zijn oogen was opgegroeid, dien hij lief had als een eigen zoon. En tegelijk zag hij den ganschen droom van glans en macht voor zijn kind ineenstorten.

‘Je zult genezen - we zullen de beste medicijnmeesters laten komen,’ poogde hij.

Touraine bewoog moeilijk de lippen. ‘Het geeft niet meer.’

Jacoba keek van hem naar den vader.

‘Een nieuw harnas heeft hem geschramd aan den hals - 's avonds liep de striem op, en den volgenden morgen al kon hij niet meer opstaan....’

Bleek, een geknakte bloem, van al haar pracht ontdaan, zat zij aan het bed van haar jongen Dauphin.

Hij tastte naar haar hand. ‘Jaque -’ stamelde hij, ‘laat me niet meer alleen.’

Zij kuste hem en hield zijn heete handen vast in de hare, die koud waren van ellende. Zij schreide zoo, dat haar tranen vielen op zijn reeds onkenbaar veranderd gelaat.

Een woord was in haar hoofd: ‘Als een lam voor de wolven.’