Verraad in Dorestad

[p. 134]

26 Weggaan uit het klooster?

Die nacht kan Karl niet slapen. Hij ligt in zijn kamertje en denkt na. Naast hem staan de tassen met boeken. Hij kan die meegeven aan Sumail en zelf hier blijven. Dan wordt hij monnik en kan hij zijn hele verdere leven rustig studeren. De oorlog en het gevaar zijn dan ver weg. Dat zint hem wel.

Dan ziet hij de verdrietige Isabelle. Wat huilde ze voor hij wegging. Moeder huilde ook. Waren ze bang dat hij weg zou blijven? Hij heeft beloofd terug te komen. Wat je belooft moet je doen. Dat is hem zo vaak verteld door vader en moeder.

Hij hoort de klok luiden voor het nachtgebed en gaat naar de kerk. Daar zit hij stil achteraan en ziet hoe de mis wordt opgedragen door de abt met zijn monniken. Er wordt gezongen en het ruikt er naar wierook. Alles is rustig en vredig. Zo'n mis is best mooi, maar om het elke nacht te moeten doen... dat is wat anders.

Karl is graag vrij. Hij wil reizen en niet altijd op één plek zitten, hoe vredig het daar ook mag zijn.

Hij zal teruggaan. Dat heeft landheer Habib wel aan hem verdiend. Die heeft Isabelle helemaal uit Luik naar Spanje laten komen. Die heeft hem alles geleerd. Hij moet teruggaan, dagen in de bibliotheek zitten, schrijven en lezen. Dat is zijn leven.

Hij loopt de kloosterkerk uit, de monniken zingen nog door.

Karl komt in zijn kamertje. Nu kan hij slapen.

De volgende ochtend neemt abt Benoit hem apart. ‘Je zou hier kunnen blijven. De gids neemt de boeken mee en jij blijft in het klooster. Je zou na een paar jaar de zorg voor de bibliotheek kunnen krijgen.’

Karl schudt zijn hoofd. ‘Ik ga terug, dat heb ik mijn vrouw beloofd.’

[p. 135]

Abt Benoit is verbaasd. ‘Ben jij al getrouwd?’

‘Ja, met Isabelle. Zij wilde trouwen en alle vrouwen wilden het, toen heb ik het maar gedaan.’

De abt lacht. ‘Je bent nogal gehoorzaam. Een goede eigenschap voor een monnik. Denk er nog eens over na. Je kan altijd terugkomen, hier ben je welkom.’ Karl schudt weer zijn hoofd. ‘Ik heb beloofd dat ik terug zou komen. Mijn landheer rekent op me, hij heeft me alles geleerd. Ik ga naar zijn grote bibliotheek.’

De abt knikt. ‘Je bent een goede jongen. Zo moesten er meer zijn, dan was er misschien vrede op de wereld.’

Karl en Sumail rijden weg, met de boeken. Ze gaan de lange weg terug, eerst door de vlakte, naar Carcassonne. In die stad blijven ze maar één nacht. Dan trekken ze langs de herbergen en boerderijen, tot in de bergen. Het traject daar is nu niet moeilijk, het is droog, er ligt geen sneeuw meer.

Karl rijdt voorop, hij kent nu de weg. Zijn muilezel stapt rustig langs de diepe afgrond, dat is helemaal niet angstig meer. Karl went aan het reizen. Hij is blij dat hij niet in het klooster is gebleven.

Ineens staan er kerels op het pad. Ze zien er ruw uit. Zijn het rovers? Karl houdt zijn muilezel in en wacht op Sumail. Dan gebeurt er iets onverwachts. De rovers zien Sumail en beginnen te lachen. ‘O, ben hij het!’ roepen ze. ‘Zeker weer op weg met boeken. Nou, rij jij maar door, een boek is niks voor ons, wij willen goud zien.’

Ze laten Karl passeren. Wat stinken die mannen. Ze hebben vieze vodden aan hun lijf. Dat de gids geld geeft aan de roverhoofdman, ziet Karl niet. Hij denkt dat zijn gids die rovers kent. Het zijn vrienden, en een vriend beroof je niet.

Zo komen ze veilig aan de andere kant van de bergen, waar ze via Jaca en Huesca naar huis kunnen.

In Huesca wachten ze een dag. Ze rusten er uit voor het laatste stuk, de lange rit naar het landgoed.

Ook dat gaat goed, al zijn Karl en Sumail laat terug. Het eten

[p. 136]

dat ze uit het klooster van Aniane meekregen is op, dus dat komt goed uit. Hier is weer genoeg, dit landgoed kent geen honger.

Isabelle is blij dat Karl de gevaarlijke reis overleefd heeft. Ze omhelst hem onstuimig. Ook moeder is blij. Haar zoon is veilig terug.

De landheer is al aardig opgeknapt. Hij komt op zijn paard naar het huisje van Karl en Isabelle en zegt: ‘Morgen breng je me de boeken maar, je hebt er lang genoeg op gepast. Wat willen ze nu hebben?’

Karl noemt de titels die hij uit zijn hoofd kent.

De landheer lacht en rijdt terug. Over zijn schouder roept hij nog: ‘Dat zijn geen dikke boeken, jullie krijgen een gemakkelijk jaar.’

Die avond vertelt Karl aan moeder en Isabelle dat rovers geen gevaar betekenen. ‘Sumail kent ze allemaal, het zijn vrienden van hem. Omdat wij alleen maar boeken bij ons hebben, zullen ze ons niet beroven. Ze willen goud hebben, geen boeken. De kruiden heb ik niet nodig gehad.’

Isabelle is nog niet gerust. ‘Je kan ook rovers tegenkomen die je gids niet kent, die slaan je eerst dood en dan zien ze pas dat je boeken bij je hebt.’

De volgende ochtend begint het gewone leven op het landgoed weer. Eten met de slaven, daarna werken in de bibliotheek.

De neef van de landheer hoort de verhalen aan over de reis. Karl vertelt: ‘In de bergen is het gevaarlijk. Je gaat over een smal weggetje met aan de ene kant een diepe afgrond. Als je daar invalt ben je hartstikke dood. We zijn ook nog rovers tegengekomen. Sumail heeft dat geregeld, die lui weten dat we alleen boeken en wat eten bij ons hebben. Die laten je wel gaan.’

Musa denkt: ik ga nooit op reis, laat Karl dat maar doen, die schijnt het leuk te vinden.

Karl zegt ook nog: ‘Je slaapt soms in een stal, bij de beesten. Dat is wel lekker warm, er is genoeg stro.’

[p. 137]

Slapen in een stal, het verwende neefje van de landheer moet er niet aan denken. Laat Karl maar reizen, dat is slavenwerk. Hij blijft wel op het landgoed.

Landheer Habib hoort de verhalen van Karl en herkent veel. Hij weet ook wel dat Karl overdrijft, maar dat is niet erg. Hij kan volgend jaar weer op reis gaan, daar wordt de landheer nu zelf te oud voor.

Zo begint er een nieuw jaar voor Karl. Hij schrijft en werkt af en toe op het land. Dat is een leuke afwisseling. Hij reist elk voorjaar naar Aniane en heeft na Carcassonne geen gids meer nodig. Daardoor kan hij zelf bepalen hoe lang hij in het klooster blijft. Dat wordt elk jaar een weekje langer.

Isabelle krijgt kinderen en moeder zorgt voor de goede kruiden als ze ziek zijn.

Karl werkt in de bibliotheek en reist. Soms moet hij in de zomer of de herfst ook nog wel eens weg. Habib vertrouwt hem nu ten volle.

Dan, na een lange reis in het land van de Franken, is er een verrassing.

Karl wordt vrij man.

Habib heeft alles in orde gemaakt tijdens de afwezigheid van Karl, die intussen zestien jaar is geworden. De verrassing is zo groot dat Karl niet weet wat hij zeggen moet. Op dat moment schiet hem een heel mooie Arabische zin in gedachten en die gebruikt hij.

Habib schiet in de lach. ‘Je bent een volleerde diplomaat, ik hoop dat je na mijn dood hier blijft werken. Isabelle en je kinderen zijn ook vrij, de slavernij is afgelopen. Je moeder is te oud, die blijft maar voor haar kruidentuin zorgen. Ze zou nog eens naar het land van de Saksen terug willen gaan. Dat kan niet, we kunnen haar niet missen.’

Karl is het helemaal met hem eens. Je moeder kun je niet missen.

[p. 138]

Karl blijft op het landgoed werken. Hij wordt als christen in dit mohammedaanse land gerespecteerd. Hij reist overal heen, nu als een vrije man. De slavernij is afgelopen, dat hoofdstuk van zijn leven is voorbij.

Hij zorgt voor de bibliotheek, de rest van zijn leven, en hij hoopt dat er nog eens een tijd zal aanbreken waarin iedereen met iedereen in vrede leeft. Zal dat in het jaar 1000 zijn, of wordt het 2000? Karl denkt: dat zoeken de goden maar uit. Want diep in zijn hart blijft hij de Saks die hij van geboorte is.