Verraad in Dorestad

[p. 72]

14 Naar een landgoed

Karl moet zich elke dag helemaal wassen, dat is in de hitte van de stad wel prettig. Het is hier te warm voor de mensen uit het noorden. Hun koopman eist van ze dat ze elke dag schoon klaarstaan, al is het water schaars. Wie zich niet wast, krijgt minder eten, dus wassen ze zich heel goed.

Op de slavenmarkt staan veel christenslaven. Daar worden de heidense Saksen nu ook bij gerekend. Iedereen die blank is, is christen, zo eenvoudig gaat dat.

Moeder wordt al aardig bruin door de zon, Karl ook. Alleen de blauwe streep op zijn gezicht blijft blauw.

Als ze naar de markt lopen, valt het Karl op dat ze zulke mooie gebouwen passeren. Daarbinnen wordt soms op een vreemde manier gezongen, het lijkt wel een soort kerk. Hij leert het Arabische woord ervoor: ‘moskee’ noemen ze dat hier.

Karl hoort veel, en onthoudt al die woorden. Hij kan met hun koopman al voor de helft praten in het Arabisch, voor de rest gebruikt hij woorden van de Franken.

De koopman is streng als het gaat om wassen en je lichaam verzorgen, verder is het wel een aardige man. Karl is er al helemaal aan gewend dat hij geld moet opbrengen.

Moeder heeft daar meer moeite mee. Ze wordt door allerlei types betast en dat is niet prettig. Ze zou het liefst weer vrij zijn, maar hier aan de andere kant van de hoge bergen is daar geen kans meer op. De wetten zullen hier wel net zo ongunstig zijn voor slaven. Een slaaf is een ding, een stuk vee.

Toch valt het ook moeder op dat de koopman je meer als mens behandelt. Hij zorgt elke dag voor goed eten. Het is wel vreemd van smaak, allerlei rare kruiden zitten erin. Maar als je daaraan went, is het lekker. Honger maakt rauwe bonen zoet, denkt moe-

[p. 73]

[p. 74]

der. Karl eet alles wat hem wordt voorgezet, hij vindt het eten hier net zo goed als ergens anders.

Ze staan weer eens op de markt in de felle zon als er een heel vervelende man aankomt. Hij heeft een bult en loopt helemaal krom, zijn ogen zijn onvriendelijk. Hij wil moeder kopen.

Karl hoort hun koopman zeggen: ‘Dan moet je haar zoon ook kopen.’ De ongure man bekijkt Karl, schudt zijn hoofd en loopt door.

Het valt Karl mee van hun koopman dat hij moeder en hem bij elkaar wil houden. Ze staan al vele dagen op de markt, de koper bood een goede prijs en toch is moeder niet verkocht.

Verder is er die dag geen enkele koper voor Karl of zijn moeder.

Andere slaven gaan wel weg. Ze komen meestal op boerderijen buiten de stad terecht. Volgens oudere slaven, die hier al langer zijn, is het daar niet zo gek. Op zo'n boerderij moet je hard werken, maar dat moet je overal. Je krijgt er evenveel eten als iedereen en je mag je elke dag wassen. Wie niet wegloopt heeft het goed op een boerderij.

Dan volgen de gruwelverhalen over slechte meesters, daar luistert Karl liever niet naar. Die maken je zo somber, het ene verhaal is nog erger dan het andere. Als een van de oudere slaven daarmee begint, is er altijd wel een ander die het nog erger beleefd heeft.

Of al die verhalen wáár zijn, betwijfelt Karl.

Uiteindelijk zijn alleen Karl en zijn moeder nog over. De koopman wil ze wel kwijt, dan kan hij een nieuw vrachtje gaan halen in Arles of Narbonne.

Ze staan nog maar nauwelijks op de markt of daar komt een deftige heer met zijn bediende. Karl wenst de mannen in keurig Arabisch goedemorgen. Dat valt de deftige heer op. Hij begint een gesprek en hij begrijpt Karl, al gebruikt die veel woorden van de Franken. De man is bekend met die taal.

Hij vraagt de prijs van Karl en geeft zijn helper opdracht dat bedrag meteen te betalen.

[p. 75]

Dan zegt de koopman: ‘Edele heer, zijn moeder is bij hem. Zij horen bij elkaar, koop haar ook.’ Hij noemt een laag bedrag.

De deftige heer lacht en zegt: ‘Laat moeder en zoon bij elkaar blijven, voor haar is op mijn landgoed ook wel werk.’

Hij zegt landgoed, niet boerderij. Karl leert meteen dat woord.

De heer loopt door en laat zijn helper de zaak afhandelen. Dat is een wat norse man, die zijn baas met enige achterdocht bekijkt. Wat is dat nu weer? Koop je een jongen en je neemt meteen de moeder erbij. Er is helemaal geen werk voor haar. Wat kan zo'n christenwijf nu? Niets, je moet ze alles leren. Wie weet dat beter dan hij, Said, belast met alle werk op het landgoed? Die baas van hem mag dan een grote geleerde zijn, van het beheer van een landgoed begrijpt hij niets. Dat was bij zijn vader beter, die wist wat er moest gebeuren. Deze man zit de hele dag met zijn neus in de boeken en snapt niet wat er nodig is om alles goed te laten werken.

Karl ziet aan het gezicht van de knecht dat hij het niet eens is met zijn baas. Gelukkig blijven moeder en hij nu bij elkaar, het kan op dat landgoed wel lang gaan duren. Ze zijn nog niet vrij, misschien blijft hij wel zijn hele leven slaaf.

‘Meelopen,’ snauwt Said. ‘En probeer niet weg te lopen, want dan sla ik je kop eraf.’

Hij praat alleen Arabisch, maar Karl begrijpt hem wel. Hij zegt tegen zijn moeder: ‘Mijnheer vraagt of wij hem maar willen volgen.’

Moeder lacht. ‘Dat klinkt heel wat vriendelijker dan zoals die man het zei.’

Karl lacht ook en zegt: ‘Ik heb het een beetje aangepast. Laten we maar meelopen, want het is geen gemakkelijke baas.’

Ze volgen Said, de stad uit. Het is een heel eind lopen. Dan zien ze een groot huis omringd met mooie bomen. ‘Het landgoed,’ zegt Said trots.

Het lijkt wel of hij de eigenaar is, denkt Karl. Dat is die mijnheer daar, hij ziet hun landheer op een paard aankomen. Het is

[p. 76]

een prachtig paard, mooi wit en fel. Hun nieuwe baas rijdt er fier op. Het is een wild paard, dat ziet Karl ook wel.

Said buigt en mompelt: ‘Gegroet, edele heer Habib.’ Karl hoort dat en doet precies hetzelfde. De landheer lacht en zegt tegen Said: ‘Breng dat jongetje vanmiddag na de siësta bij me, ik wil met hem praten.’

Said buigt opnieuw en zegt: ‘Ik zal hem bij u brengen zodra u uw middagslaapje hebt voltooid, meteen na de ergste hitte van de dag.’

Moeder en Karl moeten Said volgen. Hij zegt: ‘Ik ben Said, ik leid het hele landgoed, onze edele heer Habib studeert liever. Mij moeten jullie gehoorzamen. Hier is een leeg huisje, daar kunnen jullie wonen.’

Tegen Karl zegt hij: ‘Was je goed, na de ergste hitte van de middag kom ik je halen. Eten doe je met alle anderen bij de grote keuken. Die zie je daar.’ Hij wijst naar een gebouw waar al rook te zien is.

Moeder en Karl weten niet wat hen overkomt. Een eigen huis, niet meer in een stal slapen. Ze gaan binnen kijken en zien dat het een heel eenvoudig hutje is. Meubels zijn er niet, wel oude tapijten. Je zit hier op de grond. Er zijn twee bedsteden met een dikke zak vol vers stro.

Karl danst rond en zingt: ‘We hebben een eigen huis, eindelijk!’

Moeder kijkt rond en zegt dan: ‘We hebben geen vrijheid, maar verder lijkt het hier wel aardig. Die heer Habib is vriendelijk en Said zal wel meevallen als je precies doet wat hij zegt.’

Karl vindt alles even mooi. Hij mag vanmiddag al met de landheer zelf praten, wat zal dat opleveren? Krijgt hij een mooi baantje in het grote huis? Je weet het niet, als slaaf moet je maar afwachten wat er met je gebeurt.

Ze richten zo goed mogelijk het kleine huisje in. Ze zien dat er een waterput achter het huis is. Daar komt helder water uit, ze drinken het zelfs. Er is een klein emmertje en de onvermijdelijke hou-

[p. 77]

ten tobbe, waarin je elke dag je bad neemt. Dat kennen ze al van de slavenhandelaar.

Moeder omhelst haar zoon en zegt: ‘Wees bescheiden vanmiddag, grote heren willen het liefst zichzelf horen. Laten we er hier maar het beste van maken. Eindelijk hebben we weer een dak boven ons hoofd, jongen. Het is jammer dat er zo velen dood moesten gaan om dit te bereiken.’ En dan: ‘We moeten niet blijven treuren, je neemt het leven zoals het komt. Wij zijn hier samen en dat is goed, zonder jou zou mijn leven geen zin meer hebben.’

Karl omhelst zijn moeder hartelijk. ‘Het is goed dat we samen zijn, ik zou niet weten wat ik moest doen zonder jou. Je bent de flinkste en liefste moeder van de hele wereld.’

Dan klinkt er ver weg een bel. Ze gaan buiten kijken en zien veel mensen naar de keuken lopen. Het zal etenstijd zijn. Daarom gaan zij er ook heen.

Het eten is lekker en er is veel. Dat laatste vindt Karl het belangrijkste. De andere slaven kijken wat naar Karl en moeder, maar voorlopig praten ze nog niet. Ze eten.