Verraad in Dorestad

[p. 62]

12 De vrijheid

Moeder graaft wortels op en die eten ze. Ze zitten elk op een omgevallen boomstam en lachen. ‘Eindelijk vrij,’ zegt Karl. Moeder knikt, ze heeft de mond vol met de zoete wortel.

‘We moeten zo ver mogelijk naar het oosten gaan,’ denkt Karl hardop. ‘Dat Frankenrijk zal wel eens ergens ophouden, hier mogen ze ons twintig jaar terugbrengen als gevluchte slaaf. In andere landen gelden misschien andere wetten.’

‘Twintig jaar?’ zegt moeder verschrikt.

‘Ja, dat zei de baas van die slaven.’

‘O, dat is een leugenaar. Dat volk moet je nooit geloven. Die liegen zo gemakkelijk.’

Ze lopen door, naar het oosten.

Op een open plek in het bos staat een eenvoudig hutje, daar woont een kluizenaar. Hij laat hun de groenten en de vruchten zien die hij in een klein tuintje kweekt. Ze genieten, wat een rust hier en wat is die kluizenaar aardig.

‘De mensen noemen mij Maarten,’ zegt de kluizenaar zacht. ‘Ik weet iets van kruiden en daarom komen ze hierheen, om genezen te worden.’

Moeder laat blijken dat ze ook veel van kruiden weet en al spoedig ontstaat een gesprek waar Karl maar bij wegloopt. Dat heeft hij eerder meegemaakt, daar is geen tolk voor nodig.

Hij loopt het bos in en ziet dat vogels en eekhoorns er zomaar vrij rondhuppen. Ze zijn niet bang voor de kluizenaar. Maarten is een man die geen vlees eet. Hij leeft van planten en wat het bos hem oplevert aan vruchten.

Karl loopt verder en dan hoort hij geschreeuw. Hij ziet ruiters over een helling naar boven stormen. Dat zijn de slavenhalers! Die

[p. 63]

boer is erbij! Wat willen die kerels?

Ineens begrijpt Karl het. In dit vredige bos is het haast ondenkbaar, maar ze komen moeder en hem halen.

Hij holt terug en schreeuwt: ‘De slavenhalers komen, we moeten ons verstoppen.’

De kluizenaar glimlacht. ‘Ga in mijn hut, ik zal zeggen dat ik jullie niet gezien heb.’

Moeder en Karl gaan vlug het kleine hutje in. Het is net als alle huizen van takken en leem gemaakt. Er hangen dierevellen, daar kunnen ze zich onder verstoppen.

Ze liggen doodstil.

Ze horen het dreunen van de paardehoeven en horen de baas van de slavenhandelaren roepen: ‘Zijn hier gevluchte slaven langs gekomen?’

Maarten zegt heel verbaasd: ‘Gevluchte slaven? Nee, die heb ik niet gezien. Wel zag ik een vrouw met haar zoontje, toen ik eetbare knollen zocht. Ze gingen de weg naar Chalon in.’

‘Is dat de waarheid, kluizenaar?’ zegt de baas dreigend. ‘Als je liegt sla ik je de kop af.’

‘Dat zou ik je niet aanraden,’ zegt kluizenaar Maarten. ‘Dat zou moord zijn, en er zijn er hier heel wat die mijn dood zouden wreken. Je weet wat de wet zegt: wie een verwant van je doodt, mag de moordenaar doodslaan.’

‘Je kunt dat afkopen,’ gromt de baas van de slaven. ‘Weergeld noem je dat.’

‘Het bedrag voor mij is hoog. Ik ben de heelmeester van de wijde omtrek en ik doe het nog voor niets ook. Het bedrag dat u zou moeten betalen na mijn dood, is veel hoger dan wat die vrouw en dat zoontje van haar opbrengen.’

De boer die zo op het geld belust is, gaat naar de baas en zegt: ‘We moeten de weg naar Chalon volgen. Deze kluizenaar is te stom om te liegen, hij weet iets van kruiden en hij beweert dat hij je kan genezen. Maar hij is zo onnozel als een varken.’

‘Mij lijkt hij niet zo stom,’ gromt de man die op moeder en Karl

[p. 64]

jaagt. ‘Maar laten we maar zoeken op de weg naar Chalon.’

Ze rijden weg. Is het gevaar geweken?

Moeder en Karl komen onder de dierevellen vandaan.

‘Dat heeft u goed gedaan,’ zegt moeder.

‘Ja, een kluizenaar geloven ze altijd. Jullie kunnen het beste hier een paar dagen blijven, die kooplui gaan verder en daarna breng ik jullie naar een veilige plek. Daar zul je wel lang moeten blijven.’

‘Twintig jaar,’ zegt Karl.

‘O, je kent de termijn?’

‘Ja, twintig jaar lang kunnen ze je terug brengen. Zo lang moet je onzichtbaar blijven.’

‘Twintig jaar,’ zucht moeder. ‘Zo oud word ik nooit. Als we maar vrij zijn, dat is het voornaamste.’

Ze zijn de hele dag bij de kluizenaar. Maarten laat hun alles zien in zijn kruidentuin en zijn groentetuin. Hij heeft zelfs een paar appelboompjes. Alles staat er goed bij, de appels worden al rijp en de groente groeit.

Een paar dagen bij kluizenaar Maarten is nog niet zo gek. Moeder geniet vooral van de kruidentuin, die is net zo mooi als de tuin in Aken. Daar vertelt ze over. Maarten begrijpt haar, hoewel ze maar een paar woorden in het Frankisch zegt en de rest in het Saksisch. Moeder is gelukkig. Ze is vrij en Karl kan in vrijheid opgroeien.

Ondertussen galopperen de achtervolgers de weg naar Chalon op. Dat levert niets op en ineens houdt de baas in. Hij slaat zich voor het hoofd en roept: ‘Die kluizenaar heeft ons bedonderd, zo ver kun je te voet niet komen.’ Ze laten hun paarden terug draven.

Op de open plek hebben ze geen idee van het gevaar dat dreigt. Ze zijn er in de tuin en in het bos aan het werk. Maarten laat hen onkruid verzamelen, dat gaat op een grote hoop en dat wordt later weer gebruikt om het land vruchtbaar te maken. Het is een heerlijke dag. Moeder wordt er weer helemaal zichzelf. Zo heeft Karl

[p. 65]

haar in weken niet gezien. Dit is moeder zoals ze thuis was, flink en aardig voor iedereen.

Ze eten samen planten en wortels. Maarten merkt wel dat moeder veel weet van eetbare wortels. Het is een warme dag en die middag gaan ze maar een beetje slapen. Maarten zegt dat ze wel in het gras kunnen liggen, maar moeder vindt het in de hut veiliger.

Zo komt het dat de achtervolgers opnieuw de open plek bij de kluizenaar op stuiven, en weer alleen die ene man zien. Maarten doet slaperig zijn ogen open. Hij herkent de slavenkoopman wel, maar doet alsof hij nog niet goed wakker is.

‘Waar zijn mijn slaven?’ snauwt de baas.

Maarten kijkt verbaasd. ‘Op de weg naar Chalon.’

‘Daar zijn ze niet, je bedondert me. Wat is er in die hut?’

‘Een paar dierevellen, wat rotzooi van een arme kluizenaar, meer niet.’

‘Ga daar binnen kijken,’ beveelt de baas aan een van zijn knechts. Die stijgt van zijn paard af en kijkt in de hut. Het is daar donker, hij ziet niets. Hij gaat naar buiten en zegt: ‘Er ligt wat rotzooi, meer niet.’

De baas vertrouwt het niet. ‘Steek die hut in brand,’ buldert hij.

Maarten springt op. ‘Dat kan niet,’ roept hij. ‘De wet verbiedt hier de bezittingen van een kluizenaar te verbranden.’ Hij bedenkt dat maar, het effect is wel dat de koopman zijn bevel intrekt.

‘Wacht maar even, jongens,’ gromt hij. ‘Ik ga zelf wel kijken.’

Hij stapt de hut in. Moeder en Karl horen zijn dreunende stap. Hij trekt zijn zwaard en steekt in de opgebolde dierevellen. Moeder wordt geraakt, ze geeft geen kik. Karl krijgt het zwaard rakelings langs zijn hoofd, hij laat ook niets horen. Dan rukt de slavenbaas de lappen weg en ontdekt de vluchtelingen. ‘Als ik het niet dacht, daar heb je dat tuig. Daar zit je een hele dag achteraan, een volle reisdag is verloren en dat klooster maar geld vragen.’

Bloedend komt moeder naar buiten, ze heeft een wond aan haar been. Maarten rent naar binnen, komt weer naar buiten en verbindt de wond met de juiste kruiden. Moeder krijgt ook een pakje

[p. 66]

van hem mee, daar kan ze de wond mee dichtmaken en laten genezen.

De twee slaven gaan mee. Maarten kijkt hen na, de kluizenaar kan nu niets meer doen. Hij is machteloos. Dit is het geweld van de wereld, daar kan een kluizenaar niet tegenop.

Moeder en Karl moeten het hele eind naar Beaune meehollen met de paarden. Vooral moeder heeft daar pijn van door de wond aan haar been. Ze zegt er niets van, ze is weer strijdbaar. Ze wil nu zeker vluchten, waar dan ook. Karl holt mee en kijkt bezorgd om naar zijn moeder. Houdt zij het vol? Hij hoopt het.

In het klooster worden ze in aparte cellen opgesloten, wel naast elkaar, ze kunnen praten. Ze krijgen geen eten. Dat geeft niet, bij de kruiden zitten eetbare knollen. Daar doen ze het maar mee, die dag.