De troubadour van Carcassonne

De blonde engel slaat toe

In het oude huis luisteren Pierre en zijn vrienden bezorgd naar het bericht van Albert.

‘Dat betekent dat de inquisitie ook hier gaat beginnen,’ zegt een van de vrienden. ‘Ze maken altijd eerst hun kantoor helemaal klaar en dan komt de inquisiteur zelf. Er zijn de laatste weken nieuwe dominicanen aangekomen. We waren al bang dat er iets in de lucht hing.’

Ze overleggen lang wat ze moeten doen. Uiteindelijk besluiten ze het archief nog dezelfde nacht te overvallen en in brand te steken.

‘Als alleen die ene kamer maar uitbrandt is het al mooi,’ zegt Pierre. ‘Het kost ze zeker een half jaar om weer overal vandaan hun gegevens te krijgen. Tegen die tijd bedenken we wel weer wat anders.’

Ze gaan uiteen en spreken af dat Albert aan het begin van de avond terug zal komen. Bij de koopman zal hij zeggen dat hij een nachtje bij vrienden blijft.

Albert is op tijd terug. Uit voorzorg heeft hij al zijn bezittingen meegenomen. Het is precies die ene korf vol. Zijn bontmantel heeft hij aan. Zijn hoed is diep over zijn ogen getrokken.

Als de nachtwakers hun ronde hebben gedaan, gaan de vier overvallers naar het archief. Pierre loopt voorop. Heel stil gaan ze achter elkaar door smalle straatjes naar het gebouw met de tralies. Het is een donkere, droge nacht. Albert draagt onder zijn mantel een kaarslantaarn mee. Dat is het vuur waar ze straks de perkamenten en papieren mee aan willen steken.

Maar eerst moeten ze binnen zien te komen. Pierre en zijn vrienden hebben zwaar gereedschap meegenomen. Zonder woorden we-

[p. 213]

ten



ze precies wat ze moeten doen, het lijkt wel of ze het vaker gedaan hebben. Ze wrikken een paar tralies opzij en kunnen zo een voor een binnenkomen. Albert en Pierre lopen meteen naar de archiefkamer, de beide anderen breken de voordeur open om straks sneller te kunnen vluchten. Van binnenuit is dat gemakkelijker dan van buiten.

Albert heeft het licht van de kaarslantaarn nu hard nodig. Hij staat in dezelfde kamer als 's middags. Hij vindt zonder moeite het boek waarin de namen van Heloïse en Antoinette staan. Hij wijst het Pierre. Die knikt en geeft een teken dat ze op moeten schieten. Gelukkig is er veel geschreven op dat nieuwe papier, dat brandt goed.

Ze verscheuren bladzijden en maken er op de tafel een stapeltje van, losjes op elkaar. Andere boeken komen er omheen en ook in de hoeken maken ze stapeltjes papier en boeken. Ze kunnen niet alle kasten leeghalen, dat zou te lang duren. Als de brand niet te snel ontdekt wordt kunnen toch alle kasten door het vuur verwoest worden.

Albert houdt de kaarsvlam bij de papieren op de tafel en als het daar goed brandt steekt hij de andere stapels aan. Hij is net met de laatste stapel bezig als Pierre uit de gang roept: ‘Kom mee, we moeten weg!’

Hij hoort rumoer in het klooster. De kamer is al vol rook. Albert is de richting kwijt. Hij grijpt vertwijfeld naar zijn hoofd, zijn hoed valt in de vlammen. Er is overal vuur om hem heen. Waar moet hij

[p. 214]

naar toe? Op hetzelfde moment staat Pierre naast hem, die sleurt hem uit de kamer.

In de gang staat een monnik. Pierre slaat de man met een klap tegen de grond en ze springen allebei over hem heen. De buitendeur is open, ze vluchten de nacht in. De donkere nacht - maar niet donker genoeg. De monnik heeft Alberts blonde haar gezien. Hij kent het verhaal uit Souillac.

‘De blonde engel,’ mompelt hij terwijl hij overeind krabbelt.

Terwijl men in het klooster vergeefs probeert de brand te blussen rennen de brandstichters terug naar het oude huis. Daar hijgen ze na van het harde rennen. Het is gelukt! Het archief is vernietigd.

De volgende dag horen ze dat ze hun werk goed gedaan hebben. In de hele stad wordt erover gesproken, iedereen is er heimelijk trots op dat de katharen weer toegeslagen hebben. Er gaan de meest fantastische verhalen over de geheimzinnige ‘blonde engel’.

Albert komt normaal op zijn werk alsof er niets aan de hand is. De koopman neemt hem apart.

‘Ik weet niet wat je gedaan hebt vannacht en ik wil het ook niet weten. Toch is het beter dat je zo gauw mogelijk op reis gaat. Ik zal vandaag bij mijn joodse vrienden informeren of er morgen of overmorgen een schip voor je is. Breng dit vrachtje naar het klooster waar je al eerder geweest bent en kom dan snel terug. Straks weet ik meer over je reis.’

Albert laadt twee manden op het ezeltje en loopt naar het klooster waar Heloïse en Antoinette zijn. Hij geeft zijn spullen af, maar hij ziet de meisjes niet. Teleurgesteld gaat hij weg. Dan ziet hij ineens Heloïse in de tuin. Hij laat zijn ezel staan en holt naar haar toe.

Ze komt naar hem toe. Ze kijkt ernstig.

‘Hebben jullie dat gedaan?’

Albert weet meteen waar ze het over heeft. ‘Ja, het moest, ze hadden teveel namen.’

‘Onze namen ook?’

Hij knikt. Ze slaat haar armen om zijn nek. ‘Bedankt, Albert.’

Ze staan dicht bij elkaar onder de lage takken van een grote boom. ‘Ik ga morgen of overmorgen al weg,’ zegt Albert zachtjes.

Heloïse knikt, ze doet dapper haar best om niet te huilen.

‘Wat leuk voor je,’ zegt ze met toegeknepen stem.

[p. 215]

‘Je hebt me veel geleerd,’ zegt Albert. ‘Over die hoofse liefde en zo. Ik heb nog altijd je speld. Hoofse liefde betekent dat de minnaar ver is van zijn vereerde vrouwe, zo is het toch?’

Met tranen in haar ogen fluistert Heloïse: ‘Er is wel meer dan dat.’

Albert pakt het goudstuk dat hij in Carcassonne kreeg. Hij geeft het aan Heloïse en zegt: ‘Vaarwel, jonkvrouw van Carcassonne.’

Heloïse slikt haar tranen weg. ‘Vaarwel, troubadour van Carcassonne.’

Zo gaan ze uit elkaar. Bij de poort kijkt Albert om. Hij wuift naar het kleine figuurtje daar op dat grote grasveld.

‘Ik kom terug,’ zegt Albert zacht. De ezel loopt kalm terug naar de stad.

Daar is het niet meer zo kalm. Bernard Morel kijkt op de kade al uit naar zijn knechtje en zodra hij hem ziet wenkt hij hem.

‘Je moet snel weg,’ zegt de koopman. ‘Ik verberg je tot morgen in mijn pakhuis hier, dan ga je op een schip naar Bordeaux. In die grote havenstad komen veel Friese schepen, die zullen je wel thuis brengen. Je krijgt reisgeld mee.’

Albert kijkt hem verbaasd aan. De koopman lacht.

‘Je hebt hier veel vrienden, die willen iets voor je doen.’

Hij wijst Albert een schuilplaats in een apart staand pakhuis. ‘Daar moet je blijven tot je aan boord kan gaan.’

Het is een klein hokje, een beetje stoffig. Het ruikt er sterk naar allerlei specerijen.

Albert kan door een klein raampje op de kade kijken. Hij ziet de drukte daar beneden; gisteren liep hij er zelf nog tussen. Nu is hij een vluchteling die wacht op het reddende schip.

Uren later ziet hij tussen de mensen op de kade twee bekende gezichten. Albert buigt zich uit het raampje om beter te kunnen kijken. Dat kan toch niet, zijn dat...?

Hij springt op, stoot zijn hoofd tegen de lage balken en holt het smalle trapje af. Hij rent de kade op.

‘Babette! Raoul!’

De man en de vrouw kijken om.

‘Albert!’

[p. 216]

Mensen kijken lachend toe bij het hartstochtelijke weerzien.

‘Waar heb je al die tijd gezeten?’ vraagt Babette. ‘In Toulouse zeiden ze dat jullie ergens in de Zwarte Bergen woonden.’

‘Klopt, er is zoveel gebeurd. Heloïse en Antoinette zitten hier nu op school, ik ga naar huis. Waar is de beer?’

‘Die is dood,’ zegt Raoul somber. ‘We hebben de muildieren en de kar ook verkocht. Ik heb dit nog voor je bewaard.’ Hij laat Alberts pelgrimsstaf zien. ‘Neem die maar mee, misschien zijn er wolven op zee.’

‘Wij gaan naar Spanje,’ zegt Babette. ‘We voelen ons hier niet meer veilig. Daar beginnen we opnieuw met een programma van liedjes en zo.’

Iemand pakt Albert ruw bij de schouder. Het is koopman Morel.

‘Stommeling, blijf in je schuilhok,’ snauwt hij. ‘Morgen mag je eruit.’

‘Dit zijn mijn vrienden,’ zegt Albert benauwd.

Het afscheid gaat snel en rommelig, de koopman heeft gelijk. Het is gevaarlijk voor Albert daar op die kade. Vanuit zijn schuilplaats, hoog in het pakhuis, ziet hij Babette en Raoul aan boord gaan. Hun schip vaart weg, zij zijn veilig.

Niemand praat over Albert, zijn afscheid op de kade is niet doorgegeven aan de inquisitie. Op de kade van Narbonne heeft de inquisitie geen spionnen.

[p. 217]

's Nachts haalt koopman Morel hem uit zijn schuilhok.

‘Je spullen zijn al aan boord,’ zegt hij zacht. ‘Het eerste deel van je reis is betaald. Hier is geld voor de verdere tocht. Wees er zuinig mee.’

Dat is een raadgeving die Albert vaker gehad heeft. De beurs voelt zwaar aan, het is veel geld.

Op het schip moet Albert benedendeks blijven tot ze uitvaren. Hij zit er naast zijn mand, zijn handelswaar voor Friesland. Hij telt het geld, het is ruim genoeg voor de reis.

De koopman is weggegaan, Albert heeft nauwelijks tijd gekregen hem te bedanken.

Het is al volop dag als het schip uitvaart. Langzaam zeilen ze de baai van Narbonne uit. Albert knippert tegen het felle licht als hij aan dek komt.

Hij ziet het klooster waar Heloïse en Antoinette wonen. Met een hand boven zijn ogen tuurt hij naar het hoge gebouw. Een van de bovenramen gaat open en er komt een wit laken naar buiten, daar wuift iemand mee.

Iemand... Albert weet heel goed wie daar wuift, maar hoe weet zij dat hij daar vaart? Hij weet niet dat er die ochtend bij ieder schip dat langskomt een laken uit dat raam wappert.

Albert tuurt naar die witte doek uit dat verre venster. Hij krijgt tranen in zijn ogen. ‘Wat is dat licht fel,’ mompelt hij.

Hij staat in de weg. ‘Ga eens opzij, koopman,’ zegt een van de matrozen.

‘Ik ben geen koopman,’ zegt Albert fel, ‘ik ben troubadour, ik ben de Troubadour van Carcassonne.’

[p. 218]