Tochtgenoten

Schimmen in de nacht

Buiten Colchester haalde Sparrow het goudstuk te voorschijn, bekeek het, beet erop, gooide het omhoog en ving het weer op. Hij stopte het goed weg en zei bij zichzelf: ‘Iets doen ter ere van je dode vriend Charlie is mooi, maar er iets aan verdienen is mooier.’

In het kamp van de struikrovers vertelde hij Jerry Law over zijn belevenissen in Colchester. Hij zei dat Simmons voor de avond een brief van zijn zoon wilde zien, maar hij zweeg over het goudstuk.

Jerry liet David roepen en aan een primitieve tafel kon David de brief aan zijn ouders schrijven. ‘Schiet op,’ zei Jerry, ‘want voor de avond moet Sparrow weer in Colchester zijn en het is een hele wandeling. Vraag vooral in je brief of zij een goede schuilplaats voor jullie weten. Je kunt hiet niet al te lang blijven.

[p. 178]

Jullie zijn samen vijftien pond waard en al zal er nu niemand een vinger naar je uitsteken omdat je een vriend van Charlie bent, ik weet niet hoe de mannen er volgende week over denken. Vijftien pond is geen kleinigheid.’

David deed zijn best.

‘Lieve vader en moeder,’ schreef hij. ‘We zijn in een schuilplaats van struikrovers in een bos niet ver van Colchester. Ze behandelen ons goed omdat ik op de Guinea gediend heb met een van hun aanvoerders. Ik noem liever geen namen. Ook heeft het geen zin te schrijven waar we precies zitten. Probeer zo vlug mogelijk een goede schuilplaats voor ons te vinden. De hoofdman van de bende is een beste kerel, hij zorgt goed voor ons, maar hij is er niet zeker van of al zijn mannen te vertrouwen zijn. Geef vlug bericht of u ons kunt helpen.

Uw zoon David.’

Jerry las de brief. Hij knikte goedkeurend en zei: ‘Je hoeft niet bang te zijn dat Sparrow het leest, hij kan zijn eigen naam nog niet eens lezen. Hij zal de brief goed overbrengen en laten we hopen dat hij antwoord meekrijgt.’

Sparrow wist dat het gevaarlijk kon zijn voor hem om tweemaal op één dag in Colchester te komen terwijl men in het huis waar hij heen moest wist dat hij bij een bende hoorde. Sparrow had de pijnbank in zijn leven te vaak van dichtbij gezien om risico's te nemen.

Zo kon het gebeuren dat er uit het bos een oud vrouwtje vertrok, een zielig, verschrompeld besje, dat echter merkwaardig snel opschoot als er niemand in de buurt was en wie onder de wijde kap kon kijken, zag een spichtig vogelkopje.

Het oude vrouwtje bereikte Colchester tegen het vallen van de avond. Moeizaam strompelde ze de heuvel op naar de Hoogstraat. Bij het huis van de familie Simmons gluurde ze door de ramen. Alleen de vader en de moeder van David waren te zien. Het oude vrouwtje liep door en bereikte langs een omweg de achterkant van het huis.

De keukenmeid schrok toen het oude mens onverwacht bij de keukendeur stond. ‘Dit moest ik afgeven,’ zei het vrouwtje met bevende stem. In de magere hand hield ze een brief. De keukenmeid veegde haar handen aan haar schort af en pakte de brief aan. Ze ging ermee naar de kamer.

Henry Simmons zei: ‘Laat die man hier komen.’

‘Het is geen man,’ zei het meisje, ‘het is een oude vrouw, ze staat bij de keukendeur.’

Simmons las de brief en zei zonder op te kijken: ‘Laat haar hier komen.’

‘Ze, ze is vies,’ stamelde het meisje. Simmons gaf de brief aan zijn vrouw en zei met kalme nadruk tegen het meisje: ‘Stuur haar hierheen.’

‘Mag ik binnenkomen?’ klonk een oude stem. Het meisje kon ternauwernood

[p. 179]

een gil onderdrukken. Simmons gaf haar een wenk dat ze weg kon gaan.

De oude vrouw strompelde de kamer binnen. Davids moeder keek met betraande ogen op van de brief.

‘Je kunt die kap wel van je hoofd doen,’ zei Henry Simmons kortaf, ‘we hebben hier geen komedie nodig.’

Grijnzend kwam Sparrow uit zijn vermomming te voorschijn.

Margy Simmons was stomverbaasd. Hoe had Henry dat zo vlug gezien?

Davids vader vervolgde: ‘Ik heb het antwoord al klaar. Zeg tegen je aanvoerder dat ik hem met de drie jongens verwacht op de afgesproken tijd en op de afgesproken plaats. Ik zal geen poging doen jullie te laten arresteren, maar ik moet de jongens op tijd en in goede gezondheid zien voor we de zaak verder regelen. Ik vertrouw erop dat je mijn woorden goed over zult brengen.’ Simmons haalde een goudstuk te voorschijn en gaf het de bedelaar met de woorden: ‘Goede diensten worden goed beloond. Haast je, er is geen tijd te verliezen.’

Het was al donker toen er een oud vrouwtje door de voordeur het huis van de familie Simmons verliet.

Buurman Furly kwam even later vragen hoe het gegaan was en toen hij alles gehoord had, zei hij: ‘Mooi zo, dat betekent dat wij morgenvroeg op pad moeten, Henry.’

Davids moeder wilde beslist mee en het kostte de mannen veel moeite haar ertoe te bewegen thuis te blijven. Margy wist dat David de volgende nacht zou beginnen aan de gevaarlijke vlucht over zee en ze wilde er bij zijn om afscheid te nemen.

John Furly sprak het beslissende woord: ‘Luister eens, Margy,’ zei hij, ‘Henry en ik gaan morgenochtend zogenaamd voor zaken op reis. Dat lijkt heel aannemelijk. Maar denk erom dat al heel wat mensen in Colchester op je zoon loeren en wat zullen zij denken als jullie samen ineens de stad uitgaan? Ze zullen vermoeden dat je je zoon ergens schuilhoudt en wat is dan eenvoudiger dan jullie volgen en het hele plan verraden? Nee Margy, je zult hier moeten blijven.’

Davids moeder zweeg en liet de mannen alleen.

Rond middernacht kwam Sparrow in het kamp aan.

Bij een walmende kaars las Jerry de brief. David, Jacob en Arie zaten bij hem. Jerry las de brief tweemaal door en stak hem toen bij zich. ‘Morgen gaan jullie op reis,’ zei hij. ‘We kunnen jullie om acht uur in de avond op een vissersboot zetten bij Jeremy Taylor in een kreek ten zuiden van Peldon.’ Dat was alles wat Law wilde zeggen.

De jongens moesten naar hun hut, ditmaal zonder boeien of bewakers. In Colchester en in het bos bij Little Tay was het wachten op de dag van morgen...

[p. 180]

De volgende ochtend vertrok uit het bos bij Little Tay een klein groepje armelijk geklede mannen. Jerry Law had Jacob en Arie gedwongen andere kleren te dragen. Hun zeemansplunje moesten ze in het bos achterlaten. Ook David moest enkele kledingstukken ruilen.

Voor ze weggingen prentte Law hun enkele regels in. ‘Denk erom,’ zei hij, ‘tot het moment waarop je in de boot gaat, ben ik baas en je doet precies wat ik je zeg. De Hollanders mogen onder geen voorwaarde iets zeggen. Ik ben de enige die met je meegaat. Je hebt dus alle kans om weg te lopen, maar ik zou het je niet aanraden. Ik kan je langs de kortste weg ongezien in Peldon brengen. Als je zelf probeert er te komen, loop je grote kans gevangengenomen te worden.’

De jongens begrepen heel goed dat ze van Law afhankelijk waren en dat ze zonder hem weinig kans maakten het avontuur te overleven. Achter elkaar liepen ze langs een smal pad in de richting van de kust.

Het was een frisse septemberdag. Er stond vrij veel wind en hoog in de lucht joegen witte wolken door de schone lucht. Tussen heggen en hoge wallen kon de zon vrij warm zijn, op opener plaatsen was het kouder door de wind. Arie, die achteraan liep, kon zich eigenlijk maar moeilijk indenken dat ze zo'n gevaarlijke tocht maakten. Het leek meer op een plezierige herfstwandeling. Jacob had nogal wat moeite met lopen, maar hij hield flink vol.

De hele dag bleef het een rustig doorlopen. Jerry Law haastte zich niet; hij was veel gespannener dan hij liet blijken. Niets ontging hem. Soms liet hij de groep even wachten, het leek dan alsof hij een ogenblikje wilde rusten. Meestal was het echter omdat hij eerst wilde zien of een bepaalde beweging in de verte wees op de aanwezigheid van ruiters of omdat hij moeilijk ongezien langs boeren kon komen die op het land werkten. Hij vermeed hoofdwegen en soms stak hij een bos of akkergebied dwars over om de kortste weg te houden.

Dank zij Jerry's goede leiding kwamen de jongens nog voor zonsondergang bij Peldon. Ze zagen het dorpje wel liggen, maar ze volgden een slingerpad dat Peldon links liet en zo bereikten ze de bedoelde kreek.

In het struikgewas zocht Law een plekje, waar ze zich konden schuilhouden. ‘Voor je te voorschijn komt, moet het donkerder zijn,’ zei hij. ‘Ik zal kijken of er geen gevaar dreigt.’ De jongens keken hem vragend aan. Ze waren nu toch op de afgesproken plaats? ‘Er kan iets misgegaan zijn,’ beantwoordde Jerry de stille vraag.

Ze hadden de hele dag nog maar weinig gegeten en nu smaakten de kleine rantsoenen die ze bij zich hadden, dubbel goed. Na de lange dagmars duurde het wachten lang. Zolang ze nog op Engelse bodem waren, kon er iets mislopen. Ze verlangden alle drie naar het moment van vertrek.

Law wilde zijn gasten ook wel kwijt. Zo ver van het beschermende bos liep hij zelf ook gevaar. De prijs die op zijn hoofd gesteld was, was groter dan voor de

[p. 181]

drie jongens samen.

Bij het invallen van de schemer liet hij de jongens alleen en ging op zoek naar de visserswoning. Het was niet moeilijk die te vinden. Een klein huisje aan de waterkant moest wel de woning zijn waarover in de brief gesproken was. De visser was naast het huis met zijn netten bezig. Ondertussen hield hij nauwlettend de omgeving in het oog. Toch was Jerry hem te slim af. Onverwacht stond hij achter de visser en zei: ‘Jeremy Taylor?’

De visser draaide zich geschrokken om.

‘Ik heb drie vluchtelingen bij me,’ zei Law zacht, ‘is er iemand om ze te halen?’

De visser knikte. ‘Ze zitten binnen,’ zei hij, ‘over een uur varen we, laat de vluchtelingen maar naar binnen gaan.’ Hij zag de achterdocht in de ogen van Jerry Law. ‘Je kunt eerst wel zelf gaan kijken,’ stelde hij Law voor.

Law liep om het huis heen en zag in de enige kamer twee mannen zitten, ongevaarlijke burgermannen.

‘Is Simmons er bij?’ vroeg hij.

Ja,’ zei Jeremy, ‘Simmons en Furly.’

Het was nu al donker genoeg. Law haalde David, Arie en Jacob en in de donkere visserswoning ontmoetten ze Simmons en John Furly.

Davids vader bedankte Jerry Law voor zijn hulp en liet hem een linnen zakje met klinkende munt in de hand glijden.

Law wachtte niet langer dan nodig was. Zijn taak was volbracht. Hij had de laatste wens van zijn vriend Charlie Watkins vervuld door David veilig af te levenren. De verdere verantwoordelijkheid was voor anderen. Jerry verdween in de nacht.

Henry Simmons nam zijn zoon apart en terwijl hij hem vertelde hoe het plan verder moest verlopen, sprak hij over alle dingen die in zijn hart opkwamen. In de donkere kamer, met geroezemoes van stemmen op de achtergrond, spraken vader en zoon zoals ze nog nooit met elkaar gesproken hadden: twee mannen die voor een belangrijk afscheid staan. David voelde een heimwee zoals hij het in al die maanden niet gevoeld had.

Het moment van vertrek was gekomen. Zwijgend gaf Henry Simmons zijn zoon een hand, ze keken naar elkaar zonder elkaar te zien. ‘God zegene je, jongen,’ zei Henry moeilijk. David huilde en in een opwelling omhelsde hij zijn vader en fluisterde: ‘Doe moeder de groeten.’

De anderen waren al buiten.

De wind wakkerde aan uit het westen. Het was een donkere nacht.

Arie was de enige die snel zijn weg wist te vinden op het kleine scheepje. Hij hielp de schipper handig. Voor het eerst sinds hun schip veroverd was, voelde hij zich vrij.

Het scheepje voer de kreek uit en stoof met een flinke vaart over het ruimere

[p. 182]

water naar de wijde zee.

Op de wal keken twee mannen naar de schimmen van de mensen in het nietige scheepje, schimmen die oplosten in de nacht. Henry Simmons keek bezorgd naar de lucht. ‘Het wordt slecht weer,’ zei hij.