Tochtgenoten

Naar Harwich

Op de ochtend van de negentiende maart was David al vroeg op. Eindelijk was het zover: de dag van vertrek! Hij deed zijn best er niet al te blij en opgewonden uit te zien. De postkoets zou pas laat in de ochtend vertrekken, maar David gunde zich haast geen tijd om te ontbijten. In zijn beste kleren ging hij nog even de straat op om al zijn vrienden goedendag te zeggen. Fier stapte hij door de stad, de wijde, bruine mantel losjes om de schouders zodat zijn mooie kostuum in groen en geel met de helderwitte kraag goed te zien was. Op het hoofd had hij een nieuwe zwarte hoed die hij zwierig afnam voor voorbijgangers. In zijn kniehoge bruine laarzen voelde hij zich een hele vent.

‘Ik ga naar Holland!’ riep hij zijn vrienden en bekenden toe. ‘Naar Holland? Nu nog?’

Overmoedig riep David uit: ‘Er is nog geen schip op zee, die kaaskoppen zul-

[p. 73]

len me heus niet tegenhouden.’

David bleef ruim een uur in de stad.

Toen hij thuiskwam, stond zijn vader al naar hem uit te kijken. Henry Simmons zag er moe en zorgelijk uit. Hij had die nacht geen oog dichtgedaan. Simmons was bang. Deed hij er wel goed aan David nu nog weg te sturen? Had Margy gelijk? Ach Margy! Henry Simmons voelde zich weer boos worden. Harde woorden waren er gevallen gisteravond. Waarom had Margy al die weken een beslissing tegengehouden? De jongen had al lang en breed in Holland kunnen zijn.

Zijn boosheid zakte toen zijn vrouw ook aan de deur kwam. Ze zag erg bleek en vroeg zacht: ‘Is David er nog niet?’

Henry had medelijden met haar zoals ze daar stond, doodmoe en verslagen. ‘Nee, hij zal zo wel komen,’ antwoordde hij. Er ging iets onherroepelijks gebeuren die dag. Ze konden nu niet meer terug.

‘Kop op, Margy,’ zei Simmons troostend, ‘de jongen kan niet altijd in het veilige nest blijven. Kinderen heb je om ze te verliezen.’

‘Daarom hoef je ze nog niet weg te gooien,’ zei Margy vinnig.

Henry grijnsde tevreden. Dat was zijn eigen, oude Margy weer, strijdbaar en fel.

Zo zag David zijn ouders aan de deur staan, uitkijkend in de straat of hij al terugkwam.

Ineens was het alsof hij al jaren weg was geweest. Hij zag zijn ouders met andere ogen. Zoals ze daar stonden, zorgelijk bij elkaar in hun strakke, puriteinse kleding, leken ze ineens veel ouder en met een schok realiseerde ook David zich dat er geen weg terug meer was.

Stil gingen ze naar binnen, de jongen in zijn zwierige kleding, de ouders in het zwart met helderwitte kragen en manchetten als enige versiering.

Bij de Furly's bleef Dorothy die ochtend lang op haar kamer. Zorgvuldig pakte ze en herpakte ze haar bagage tot ze alles wel drie keer in handen had gehad. Het afscheid viel haar licht, het had al veel te lang geduurd eer het zover was. Al maanden tevoren had ze haar ouderlijk huis in Whitby verlaten om over Colchester naar Holland te reizen.

Ze kleedde zich eenvoudig maar zeer smaakvol en ze zag er prachtig uit toen ze langzaam de trap afkwam in haar lange, donkerblauwe rok met een lichtblauwe bovenrok van dunne stof, gedeeltelijk opgespeld en met een lange punt voor en achter. Ze had een gebloemd jak met een wijde kraag en een sierlijke hoed met een kokette veer. Dorothy was gereed voor de reis.

Ruim op tijd gingen ze naar de herberg waar de postkoets zou vertrekken. Henry Simmons en zijn vrouw voorop met David, Dorothy met haar schoon-

[p. 74]

ouders achter hen.

Het rijtuig stond al gereed. De koetsier was nog binnen in de herberg, maar er was een knecht die alle bagage aanpakte en oplaadde. Er heerste een vrolijke drukte van mensen die net aangekomen waren, loopjongens die vrachtgoed van de koets af moesten halen of die pakjes afgaven voor Harwich.

Passagiers voor Harwich waren er bijna niet. Toen Dorothy en David instapten, kwam er nog een man uit de herberg rennen. Een modieus gekleed heerschap, dat volgens zijn zeggen uit Londen kwam en op weg was naar Harwich. Hij had het oponthoud in de herberg goed benut. Een bienvalm hing om hem heen. Dorothy opende het raampje en praatte nog met John en Ann Furly, de haastige, onbeduidende en oppervlakkige praatjes van mensen vlak voor ze op reis gaan, als er eigenlijk niets meer te zeggen is en iedereen wacht op het moment van vertrek.

David zat wat stil in een hoekje en keek door het andere raampje naar zijn ouders die na het korte, haast norse afscheid aan de overkant van de straat het vertrek van de koets afwachtten.

De koetsier klom op de bok, de zweep knalde en daar zette de koets zich in beweging onder de vrolijke tonen van de postiljon die uit alle macht op zijn hoorn blies. David wuifde naar zijn ouders, klein vanuit zijn hoekje bij het raam, kinderlijk bijna. Hij zag zijn moeder huilen. Voor het eerst in jaren liet Margy haar tranen de vrije loop en dat nog wel op straat! David rukte het raam open en wuivend met zijn hoed riep hij: ‘Tot ziens! Ik kom gauw terug!’

Stofwolken en huizen onttrokken de twee roerloze gestalten aan het oog. David liet zich weer op zijn plaats zakken en veegde zijn betraande ogen af. ‘Ik geloof dat ik stof in mijn ogen heb gekregen,’ mompelde hij beschaamd.

Ook Dorothy installeerde zich.

De raampjes stonden nog open.

De Londenaar huiverde. ‘Hebt u er bezwaar tegen als ik het raam sluit?’ vroeg hij vormelijk aan Dorothy. ‘Het is nog vroeg in het jaar en tamelijk koud,’ voegde hij er verontschuldigend aan toe.

De beide raampjes gingen dicht en de bierlucht overheerste weer. De koets reed snel de heuvel af en volgde een smalle weg langs de rivier de Colne. Buiten de stad gingen ze rechtsaf een brug over. De huizen en boerderijen werden kleiner, armelijker en stonden verder uiteen naarmate hun reis vorderde. Kleine boomgroepen verspreid tussen de akkers werden een dicht bos, waar ze door moesten om Great Brumley te bereiken, de volgende stopplaats.

De Londenaar was kennelijk om een praatje verlegen. Hij had eerst Dorothy aandachtig opgenomen en was toen een gesprek begonnen. Hij stelde zich voor als George Bentley en hij praatte druk met een aanstellerig, stads accent. Dorothy deed heel koel. Ze stelde zich voor als mevrouw Furly en liet mijnheer Bentley vergeefs vissen naar het doel van haar reis.

[p. 75]

David zat er wat vergeten bij; hij keek naar het voorbijglijdend landschap en gluurde af en toe naar mijnheer Bentley. Dat was nog eens een man van de wereld. David voelde zich boers en lomp. De kleding die hij met zoveel zwier aan de vrienden in Colchester had getoond, leek hem nu grof en fantasieloos. De puriteinse snit was nog onmiskenbaar terug te vinden als hij zijn kleren vergeleek met het elegante kostuum van Bentley, dat met zwierige kant en linten opgesierd was. Bentley's hoed met de kleurige pluimen lag op de bank naast hem.

‘In dit bos rijden ze altijd zo snel mogelijk,’ zei Bentley toen ze hevig hotsend en botsend over het bochtige bosweggetje reden. Niemand reageerde.

‘Dat is ook wel nodig,’ vervolgde hij. ‘De streek is berucht om de vele struikrovers.’

Dorothy keek even op.

‘Ja, ja, dat had u niet gedacht, maar het is echt waar. Ik heb hier al enkele malen een gevecht op leven en dood moeten leveren met die schurken.’

David grijnsde. Wat een opschepper! ‘Met uw blote handen zeker,’ hoorde hij zichzelf spottend zeggen. Hij schrok van zijn eigen opmerking.

Bentley keek hem aan met een koude, onverschillige blik. Hij had al die tijd zo veel aandacht voor Dorothy gehad, dat hij die lompe jongen in de hoek bijna vergeten was.

‘Nee, hiermee,’ zei hij. En met een onverwacht snel gebaar griste hij een ruiterpistool uit de tas naast zich en richtte dit op David.

David voelde het bloed uit zijn gezicht wegtrekken en meteen daarop werd hij vuurrood.

Bentley stak het pistool weg, terwijl een spottend lachje om zijn lippen krulde.

David haatte de superieur doende fat. Mokkend keek hij naar buiten. Hij deed geen mond meer open en dat vond Bentley wel zo rustig.

Dorothy was wel geschrokken, maar ze liet het niet blijken. De reis kon wel eens moeilijker worden dan ze gedacht had. De tocht door het bos leek eindeloos. Struikrovers... ze had er wel meer over horen vertellen. Het leken dan altijd verhalen uit verre streken. Ze zette het van zich af. Die Bentley wilde indruk maken met zijn verhalen, hij had natuurlijk zomin struikrovers gezien als zij. Ze luisterde maar met een half oor naar hem. Was Benjamin maar hier, die zou dat mannetje wel van antwoord dienen. Van David hoefde ze niet veel bescherming te verwachten. Zijn moeder had gelijk, hij was nog erg onvolwassen en onzeker van zichzelf. Dorothy klemde de lippen vastberaden op elkaar, ze zou het zelf wel redden, ze was mans genoeg als het erop aankwam.

Haar vastberadenheid maakte haar alleen maar mooier en George Bentley babbelde vrolijk verder. ‘Vandaag lopen we niet veel gevaar,’ zei hij. ‘Het land is afgestroopt door de ronselaars. Het tuig dat de bossen en de dorpen onveilig

[p. 76]

maakte, is keurig opgeborgen op de schepen.’

‘Zo,’ zei Dorothy.

‘Ja, ja, wist u dat niet? Als de vloot moet uitvaren, trekken de ronselaars rond en als er niet genoeg vrijwilligers zijn, pakken ze alle boeven en bedelaars op die ze maar te pakken kunnen krijgen. Het hele zootje gaat de schepen op en varen maar.’

David kon zijn oren niet geloven. Zou Bentley niet een beetje overdrijven? De praatjes van Bentley hadden één voordeel: de reis leek minder saai. Met zijn geaffecteerde spraak en zijn verfijnde maniertjes bleef hij een rare snuiter, maar naarmate Dorothy aan hem wende, vond ze hem meer vermakelijk dan afschrikwekkend. Vooral na Great Brumley waar ze in de herberg wat konden eten, was ze niet bang meer. De grote held, de dappere bestrijder van struikrovers en dieven, George Bentley, had in de herberg het ongeluk met zijn mooie kanten mouw in de soep te hangen. Hij was helemaal van streek. Toen hij bovendien enorm schrok van een grote, grommende hond, wist hij terug in de koets niets beters meer te doen dan met zijn hoed over zijn gezicht te gaan slapen.

Dorothy kwam naast David zitten en samen fluisterden ze over Bentley, onderdrukt lachend om hem niet wakker te maken.

De reis voerde nu weer door uitgestrekte velden, die zwart omgeploegd het voorjaar afwachten. Hier en daar kringelde rook uit een schoorsteen. De huizen en boerderijen zagen er armelijk en vervallen uit.

De tocht duurde lang. Heen en weer geslingerd in het weinig comfortabele rijtuig hadden ze op den duur geen oog meer voor het landschap. De opwindende reis werd vervelend. Ze kregen het koud; een kille wind blies door de vele kieren van de oude postkoets.

Bentley ontwaakte weer maar was niet meer zo spraakzaam. Ze waren alle drie blij toen het rijtuig de brug bij Ramsey overratelde en ze na een kort oponthoud aan het laatste stuk naar Harwich begonnen.

Het begon al donker te worden. Met dit sombere weer zou de dag niet lang zijn. ‘We moeten straks meteen een herberg zoeken, David,’ zei Dorothy. ‘Morgen vinden we Will Nashby wel.’