Een lied voor de vrijheid

[p. 110]

Hoofdstuk 5

Het leven aan boord veranderde snel. Wolnar liet niemand de kans zich te bedenken. Ze waren samen de muiterij begonnen, samen zouden ze nu verder moeten varen.

Daniël mocht niet op de kampanje blijven. Hij kreeg een slaapplaats benedendeks bij Willem. Dat had het voordeel dat de jongens veel meer konden praten.

‘Hoe moet dat nu verder?’ vroeg Daniël angstig. Willem haalde zijn schouders op. ‘Ik weet het ook niet. Over een paar dagen krijgen ze er misschien wel genoeg van. Als de goede matrozen dan hun kans pakken is het zo gebeurd met Wolnar.’

Voorlopig zag het er nog niet naar uit dat Wolnar aan een muiterij tegen hem veel kans zou bieden. Hij lette er goed op dat alleen zijn eigen vrienden wapens hadden. Dag en nacht was er een deel van de harde kern van muiters wakker.

Gevaarlijk was het voor hem toen ze bij het eiland Corfu voor anker gingen. Als de Hollanders hem nog wat wilden doen, moesten ze het nu doen. Wolnar begreep dat heel goed. Daarom sloot hij de stuurman, de drie jongens en een aantal matrozen op in het ruim voorin het schip. De anderen deden niets. Ze hadden geen wapens, en er was niemand om het verzet tegen Wolnar te leiden. Velen hoopten een van de hollandse oorlogsschepen te zien, maar die waren niet in de buurt. Zonder het te weten waren ze in de eerste nacht na de muiterij vlak langs het konvooi gevaren. Nu was redding ver weg.

Wolnar liet iemand van de wal komen. Een dik kereltje, dat zaken deed met ieder aan wie maar iets te verdienen viel, desnoods met muiters of met zeerovers. Samen gingen de mannen het ruim in. De gevangenen in het voorschip hoorde hun stemmen achter een houten schot, maar konden niet verstaan wat er besproken werd.

Een paar uur later hoorden de gevangenen veel lawaai. Er kwamen scheepjes langszij waarop alle vracht overgeladen werd. Laat in de middag waren ze er weer. Toen brachten ze iets.

Het waren kennelijk zware dingen, die met moeite aan boord gehesen werden en rollend en bonkend op het dek terecht kwamen. ‘Geschut,’ fluisterde de stuurman. ‘Ze gaan het schip bewapenen.’ Daniël begreep de betekenis daarvan niet. De zeelieden wisten echter precies wat er nu te gebeuren stond. De Phoenix werd een piratenschip. Ook aan dek was het voor iedereen duidelijk wat Wolnar van plan was. Een paar matrozen kwamen woedend naar de kampanje. Wolnar gaf ze

[p. 111]

geen kans iets te zeggen. ‘Naar beneden,’ snauwde hij. Het pistool was dreigend op de mannen gericht. ‘Sluit die kerels op!’ schreeuwde hij naar zijn vaste helpers. Ruw grepen ze de matrozen beet en wierpen ze geboeid in het kabelgat. Daar bleven ze drie dagen en drie nachten liggen zonder eten of drinken te krijgen. Inmiddels waren de stuurman, de jongens en de anderen alweer vrijgelaten. Het schip was in volle zee. Niemand kon ontsnappen.

De Phoenix leek een heel ander schip. De ruimen waren vrijwel leeg, op de plaats van de lading stonden nu vaatjes buskruit en kisten met grote stenen en loden kogels voor de vier kanonnen op het dek. Wolnar moest wel meer mannen bewapenen, om als zeerover iets te kunnen uitrichten. Door beloften van grote buit en snelle rijkdom wist hij steeds meer mannen enthousiast te krijgen voor zijn plannen.

Na een paar geslaagde overvallen was de nieuwbakken zeerover zo handig om gelijk heel eerlijk te delen. Weinigen weigerden het gesloten geld te ontvangen. Wolnar had geluk die eerste weken. Er kwamen een paar kleine onbewapende scheepjes in zicht, en het was voor het grote schip eenvoudig de kleine bootjes te veroveren. De opvarenden werden tot op hun hemd uitgeschud, en mochten daarna proberen thuis te komen. Aan de bootjes had de zeerover niets. Het ging hem om geld. Veel geld wilde hij hebben, in zo kort mogelijke tijd, dan zou hij de buit verdelen en dan wilde hij voorgoed verdwijnen. Dit avontuur mocht niet te lang gaan duren. Nu waren de matrozen nog enthousiast, maar dat kon snel veranderen.

Begin december zagen ze vroeg in de ochtend een wat groter schip.

Volgens sommige matrozen kwam het uit Genua. Het leek wel zwaar beladen, maar ze zagen ook kanonnen. Een stuk geschut stond op het achterdek, en op het dek had de andere schipper er ook nog vier.

Wolnar moest nu zeker weten op wie hij kon vertrouwen.

Hij riep de hele bemanning bij elkaar, en vroeg wie bereid was met hem mee te vechten. Dat gebeurde heel dreigend. Hij liep tussen de rijen door. Door zijn lengte keek hij op vrijwel iedereen neer. De een na de ander beloofde gehoorzaamheid. De stuurman weigerde. Wolnar pakte Dirk Roos nu hard aan. Hij sloeg de stuurman in het gezicht en liet hem door zijn helpers tot op zijn ondergoed uitkleden. Alle geld dat hij in zijn kleren vond verdween in de zakken van de zeerover.

Ook Willem werd zo aangepakt. Toen Daniël aan de beurt was klopte zijn hart in zijn keel. De zeerover keek hem spottend aan. ‘Het jonkertje doet zeker ook niet mee?’

[p. 112]

Hij pakte Daniël bij de schouders, rukte zijn jas af, en zag daarbij iets glinsteren onder de kleren van de jongen. Met een snelle beweging graaide de man het medaillon onder het hemd van de jongen vandaan. Daniël werd razend. Hij sprong omhoog en gaf de zeerover een harde stomp op het oog. Met een woedende schreeuw deinsde de man achteruit. Zijn helpers pakten de jongen van achteren beet en op bevel van Wolnar smeten ze hem in het kabelgat, waar hij snikkend helemaal alleen bleef liggen.

Aan dek was nu de zaak vlug beslist. Willem en de stuurman verdwenen met twee matrozen in hun hok in het voorschip, de anderen gehoorzaamden. Met één hand op zijn gloeiende oog leidde Wolnar zijn schip naar het eerste echte gevecht.

In het hok in het voorschip kon Willem alleen door de geluiden raden wat er gebeurde. Achter een dunne houten wand hoorde hij Daniël. De stuurman sprak de jongen moed in, maar kon verder ook niet veel voor hem doen.

Aan boord van het schip uit Genua had men de Phoenix al lang gezien, maar door de hollandse vlag werden ze misleid. Ze hadden pas door wat Wolnar van plan was, toen het te laat was. Een salvo uit twee kanonnen was genoeg. De genuees draaide bij en gaf zich over. Wolnar liet zijn bemanning meteen nadat de twee schepen aan elkaar vastgemaakt waren met wapens in de hand overspringen. Ze dreven de bemanning van het andere schip op het voordek bij elkaar en sloten ze op. Daarna begonnen ze bij een kalme zee met het overladen van de buit. Wolnar vond goud en zilver in de kapiteinshut. Zijn mannen haalden balen zijden stoffen uit de lading en allerlei etenswaren. Dat was de zeerovers ook niet onwelkom. Grote vaten wijn liet Wolnar overtakelen naar de Phoenix, maar hij verbood zijn mannen ervan te drinken. Zij moesten nu hun hoofd koel houden.

Een halve dag zwoegden de matrozen om de buit van hun leven binnen te halen. Zij wisten dat Wolnar eerlijk zou delen, daarom werkten ze dubbel zo hard. Laat in de middag lieten ze het leeggeschudde schip drijven.

De Phoenix zette koers naar het westen, naar nieuwe buit.

Daniël kon praten met Willem en de stuurman. Wolnar liet ze daar lang liggen. De twee matrozen mochten er in de nacht uit. Zij beloofden gehoorzaamheid. Tegen de ochtend mocht Jantje eten brengen bij Willem en de stuurman. Niemand had het de moeite gevonden hem te vragen aan welke kant hij stond.

[p. 113]

In een lap gewikkeld gaf hij met het pannetje eten nòg iets aan Willem. ‘Ik mag Daniël niets brengen,’ fluisterde Jantje. ‘Zorg dat hij wat krijgt.’

Willem begreep niet wat hij bedoelde. Hij pakte alles aan en wachtte tot het luik weer dicht was. Er kwam een streepje licht door een kier in het dek, zodat het niet helemaal donker was. Ze pakten uit wat de koksmaat gebracht had.

Het was een flinke pan vol gort met rozijnen, er was een kan bier, en in de lap vonden ze timmermansgereedschap. De stuurman begreep het eerst wat hij daarmee kon doen. Hij zei zachtjes bij het houten wandje: ‘Daniël, blijf bij de muur vandaan, we gaan boren en zagen.’

Gelukkig was er nogal wat lawaai aan dek. De geroofde spullen moesten beter weggeborgen worden, en dat gaf op het dek en in de ruimen veel gesjouw en gesleep. Dirk Roos boorde een paar gaten in het houten schot. Toen kon hij de zaag ertussen krijgen, en hij maakte een flink gat in de wand. Binnen een uur was Daniël aan hun kant, en at mee van de gort met rozijnen. Nog nooit had het vaste ochtendmaal op zee hem zo goed gesmaakt.

Om niet onverwacht betrapt te kunnen worden ging Daniël weer terug naar het kabelgat, waar het veel donkerder was. Hij was nu niet bang meer. De stuurman maakte het luikje in de wand zo, dat je niet meteen zag dat er een gat gemaakt was en het er toch gemakkelijk af kon.

Daarna wachtten ze maar af.

Wolnar liet zijn gevangenen dagenlang zitten. Daniël kreeg alleen iets te drinken, eten werd hem niet gegeven.

Tweemaal per dag mochten de gevangenen onder bewaking aan dek, naar de voorsteven, waar boven de golven het scheepstoilet bevestigd was. Daniël deed er zo lang mogelijk over...

Wolnar lette verder niet op de jongen. Hij wist niet, dat zijn gevangene nergens gebrek aan had. Zelfs de kok had niet door wat Jantje voor de opgesloten jongen deed.

Na Kerstmis waagde Wolnar zich voor Sicilië. Ze voeren tamelijk dicht onder de kust van Noord-Afrika. Hij hoopte hier nog een- of tweemaal een goede slag te slaan en rekende er op de buit dan in een haven te kunnen verkopen.

Ze zagen een klein scheepje, dat zwaar geladen leek. Wat zou het zijn? Wolnar voer er op af. Op het kleine schip zag men met schrik de Phoenix naderen. Ze riepen heel luid. Wat zeiden die kerels? Tegen wie

[p. 114]

hadden ze het? Ze schreeuwden op een vreemde manier naar de kust. Wolnar lette er verder niet op. Zo dicht onder de kust hadden ze alle aandacht nodig voor de navigatie. Voor je het wist zat je op de klippen. De Scandinaviërs, die het meeste stuurmanswerk deden, hadden hun handen vol. Ze kwamen nu vlakbij het kleine schip. De buit was binnen. Juichend maakten de mannen zich klaar om hun nieuwe succes te vieren, toen er ineens van drie kanten snelle algerijnse galeien uit kreken in de kust kwamen. Met regelmatige slagen gleden de ranke scheepjes over het water.

Wolnar schreeuwde dat ze het roer om moesten gooien. Er heerste grote verwarring. In hun zenuwen deden de mannen alles verkeerd. Iedereen liep te vloeken en te schelden en er gebeurde vrijwel niets.

Binnen een half uur klommen van drie kanten tegelijk de donkere kerels vanaf hun snelle roeischepen op de Phoenix. Er werd geen schot gelost. De muiters waren al gevangengenomen voor ze beseften wat er gebeurde.

Ze wisten ook niet dat de Algerijnen al een week op de loer lagen. Het hollandse schip was op de hele kust berucht.

In het donkere vooronder merkten de stuurman en de beide jongens pas wat er aan de hand was toen het luik geopend werd, en er een paar mannen in algerijnse kleren naar binnen keken. Willem besefte gelijk wat er aan de hand was. ‘Heb jij die munten nog in je hemd genaaid Daniël?’

‘Ja, wat dacht je,’ klonk het aan de andere kant van het schot.