De grote reis van Margje Blauw

[p. 133]

Sneeuw

15 januari 1788, ze vervolgden hun reis.

Allen op klompen, de lagen kleren iets dikker, zij zelf wat magerder. Na het bezoek aan de klompenmaker waren ze in ieder geval ook weer schoon.

Ze hadden zich goed kunnen wassen en uit de voorraad had ieder nog schoon ondergoed kunnen halen. Ze sleepten die bagage niet voor niets mee.

Willem en Margje voelden zich gezond en sterk, met oom Pieter bleef het sukkelen. De wond was vuil geworden en zweerde, het lopen deed pijn en het was zeer vermoeiend. Als de weg wat beter was en de kar makkelijk voortrolde kon hij er af en toe een paar kilometer op zitten. Alleen hadden ze last van de sneeuw die in dikke klonten onder hun klompen bleef zitten. Ze moesten de harde sneeuw en ijsblokken er steeds afslaan.

Zo kwamen ze toch in Doornik. Daar besteedden ze hun laatste geld aan eten en slapen in een goede herberg. Het einde van de reis kwam in zicht. De volgende dag begonnen ze aan het laatste stuk. Het laatste stuk...dat was eerst de weg naar Lille. Alles klopte nu met het boekje van Margje, de reizigers waren vol goede moed. Ze rekenden al uit wanneer ze in Frankrijk zouden zijn.

Om genoeg reisgeld te hebben moesten ze wel weer een deel van de bagage verkopen. Ze maakten al plannen hoe ze dat zouden verkopen en wat er verkocht kon worden.

‘Alle vuile was,’ stelde Margje voor.

‘Dat levert niks op,’ meende Willem, ‘daar moet je geld op toegeven.’

‘Alles met kant,’ dacht oom Pieter. Zou dat genoeg opleveren?

In de streek zelf werd veel kantkloswerk gedaan.

Zo pratend zagen ze niet dat er donkere wolken achten hen samenpakten. Toen Willem toevallig eens omkeek, schrok hij.

‘Kijk eens wat een sneeuwlucht er aan komt.’

‘We moeten onderdak zien te vinden,’ zei oom Pieter bezorgd.

De wind stak op en even later dwarrelde de eerst sneeuw al naar beneden.

Het was een kaal, leeg gebied, en ze zagen geen huis of boerderij. De sneeuwstorm haalde hen zo snel in, dat ze al spoedig helemaal niets meer zagen. Het werd heel donker en al was er een huis op honderd meter afstand geweest, dan hadden ze het nog niet gezien. Ze raakten

[p. 134]

van de weg af, de kar zakte in een greppel. Terwijl hij probeerde de bagagekar omhoog te duwen, ontdekte Willem een gedeelte waar nog vrijwel geen sneeuw lag. Het was een schuine kant met dicht struikgewas er op en er boven. Het stuk dat Willem zag lag in de luwte.

Hij riep de anderen, samen zochten ze beschutting op dat ene luwe plekje.

Dat werd hun redding. Willem haalde de tondeldoos onder zijn kleren vandaan, die hield hij altijd goed droog. Margje zocht takjes bij elkaar. Ze stuitte op een hele wal van takkenbossen, daar trok ze er een paar af, ze sleepte ze naar hun schuilplaats. Met goed droog hout uit het binnenste van de takkenbossen maakte Willem een klein vuurtje. Ze stookten het kleine vuurtje zorgvuldig op tot een groot vuur. Daarna haalden ze nog meer takkenbossen. Aan de kant waar de wind nog om het walletje heendraaide maakten Willem en Margje van koffers en takkenbossen een wand. Oom Pieter zorgde intussen voor het vuur. Ze zaten zo nog wel in de open lucht, maar ze zouden niet doodvriezen.

De hele nacht bleven ze bij het vuur zitten, ook toen de storm uitgeraasd was. In hun jassen gehuld, de muts diep over de oren, zaten ze dicht bij elkaar.

Bij het aanbreken van de dag scheen de zon. Alles was heel rustig, de natuur was op haar mooist. Het leek wel of er nooit zo'n noodweer geweest was.

Knipperend tegen het felle licht op de dikke laag sneeuw zochten ze hun spullen bij elkaar. De kar werd uitgegraven en ze vonden de weg weer. Door de harde wind waren sommige stukken schoongeblazen en lagen er andere plaatsen metershoge sneeuwduinen.

Moeizaam ploeterden ze verder. Op de schoongewaaide stukken ging het wel, de sneeuwhopen gaven de problemen. Dan liep de kar helemaal vast en moesten ze met hun handen de wielen uitgraven.

Onverwacht snel kwamen ze in een dorp aan, ze hadden er geen kilometer vandaan gezeten. Hier ergens moest de eigenaar van de takkenbossen wonen, hij zou niet blij zijn. Toch hadden ze er geen wroeging over, ze hadden er hun leven mee gered.

Bij de bakker van het dorp kochten ze vers brood en betaalden...met het vuile wasgoed. Het was Willem die deze voordelige koop sloot. Glunderend kwam hij naar buiten. Ze hadden eten en er was minder vracht. De hele dag sjouwden ze zo door. Ze kwamen al in de buurt van Lille, toch zouden ze die stad deze dag nog niet halen. Ze moesten nog eens onderdak zoeken. Dat vonden ze in een eenvoudige herberg waar ze betaalden met een koffer kleding. Daar namen ze ook de be-

[p. 135]

slissing de kar met de rest van de bagage te verkopen. Willem en Margje pakten elk een tas in met de allernodigste dingen, de rest ging weg.

Met een beetje geld op zak en zonder kar liepen ze naar Lille. Ze kwamen er laat in de middag aan. Oom Pieter was er slecht aan toe. Hij had hevige pijn in het ontstoken been en hij had koorts. Geld voor een herberg hadden ze niet meer. Ze moesten nog een heel eind, er was net genoeg geld voor een paar dagen eten.

Doelloos zwierven ze door de stad. Wat zouden ze kopen? Een hele maaltijd of alleen brood? Voor een apotheek gleed oom Pieter uit, hij viel en bleef liggen. Hij kon niet meer overeind komen. Er kwamen mensen op af, er ontstond een heel oploopje. Eén waarschuwde de apotheker. Die keek heel ernstig en zei dat er een dokter bij moest komen.

‘We hebben geen geld voor een dokter,’ zei Margje.

‘Dan moet hij naar het “Maison-Dieu”,’ besliste de apotheker. Hij hield een groentekar aan en liet de patiënt daar opleggen.

In die toestand werd oom Pieter opgenomen in het ziekenhuis voor de armen van de stad Lille. Dit “Maison-Dieu” ontfermde zich over zieke zwervers, landlopers en bedelaars. Margje en Willem vonden oom Pieter op een laag bed in een grote zaal. Twee rijen zieke, bleke mensen.