De grote reis van Margje Blauw

Op de markt

De volgende ochtend gingen ze echt aan het werk.

Willem had van de boer gehoord dat er die dag markt zou zijn in Xanten. Ze wilden zoveel mogelijk van hun bagage daar verkopen om reisgeld te hebben. Het rijtuigje stond achter in de schuur. Ze legden hun reisdekens op de grond en laadden de bagage uit. Alles moest uitgepakt en als koopwaar bekeken worden. Dat was een heel werk, er waren zes koffers vol kleding. Japonnen, halsdoeken, mantels, onderen bovenrokken en ook heel veel herenkleding. Het was ongelooflijk wat de familie Hofman allemaal als vluchtbagage had ingepakt. Er was ook veel zilver bij, kannen, borden, messen en vorken. Die manden lieten ze in het rijtuig staan, het ging er niet om de familie Hofman te plunderen, ze hadden alleen geld nodig voor de reis. Margje en

[p. 91]

Willem hadden veel pret om alles wat ze vonden. Er waren zelfs suikerpotjes, roomstellen en zoutvaatjes bij, alles zo goed mogelijk ingepakt in doekjes en papier. Die zware manden bleven op hun plek, Willem en Margje keken wat er in zat, legden alles weer netjes terug en dekten de zilvermanden af. De kleding sorteerden ze, ze maakten er nette stapels van. Er waren honderd handdoeken, tweehonderd zakdoeken, vijftig onderrokken, veertig japonnen, vijf damesmantels, veertien complete herencostuums met nog eens twintig losse vesten. Er kwamen tientallen zijden shawls voor heren of dames te voorschijn, dertig wollen omslagdoeken en grote stapels hemden en onderbroeken. Het was alles bij elkaar een flinke handelsvoorraad.

‘We moeten het vooral niet te goedkoop maken,’ zei Willem.

Maar wat was ‘niet te goedkoop’?

Geen van beiden hadden ze er een idee van wat zulke spullen kostten. Er kwam nog een tweede doos met kanten kragen, blouses en hemden met kant en kanten zakdoekjes uit de koets. Wat was zoiets waard?

Margje had een goed idee. ‘We gaan naar de stad, zetten het rijtuig neer en gaan dan eerst kijken wat dit in de winkels kost. Daarna komen we pas zelf op de markt met onze spullen.’

Ze vertelden de boerin dat ze die dag in Xanten zouden zijn en dat ze pas de volgende dag doorreisden naar Wezel. Als dank voor de goede zorgen gaf Margje haar een halsdoek uit de voorraad. De boerin was er echt blij mee.

‘Kom vanavond maar terug,’ zei ze. ‘Je kunt hiervandaan morgen heel gemakkelijk op de weg naar Wezel komen.’

Tegen tien uur reden ze weg.

Het paard draafde vrolijk de heuvel af en stapte bedaard weer een andere helling op. Daar lag de stad voor hen. Een groot aantal huizen rond een grote kerk met twee torens. Ze zagen nog meer torens, stadsmuren en een grote poort. Door die stadspoort reden ze Xanten binnen.

Willem zette het rijtuigje op de Markt voor een wit kerkje. Hij bleef daar, Margje ging op pad met potlood en papier. De taal gaf geen probleem, ze stapte een winkel binnen, bekeek stoffen en kledingstukken en vroeg gewoon in het Nederlands: ‘Wat kost dat?’ Als ze het getal niet meteen begreep schreef ze het op en liet zien wat ze opschreef. ‘Zoveel bedoelt u?’

In een uur tijd had ze al aardig door wat hun handel waard was, dat viel best mee. Als ze alles verkochten hadden ze een flink bedrag.

Terug bij Willem maakten ze samen naast hun rijtuig op een van de dekens een uitstalling van hun handelswaar. Ze legden niet teveel

[p. 92]

neer, ze wilden er goed op kunnen letten.

Willem zou het geld ontvangen, Margje moest voor de klanten zorgen. Ze deed wat ze op de markt wel vaker kooplui had zien doen. Ze nam een paar handdoeken van de stapel en liep ermee naar de mensen toe. De prijs stond met grote cijfers op een papier op de bovenste handdoek. Ze liet de vrouwen de stof betasten, nam ze mee naar het rijtuig en spreidde daar de doeken uit.

Spoedig had ze zo tien handdoeken verkocht. Dat ging goed. Willem rammelde tevreden met zijn beurs. Het paard stond maar zo'n beetje te slapen, die wachtte wel tot ze klaar waren.

Na de handdoeken probeerde Margje het eens met shawls en omslagdoeken, die waren veel duurder. Ze hadden drie prijzen gemaakt. Tot haar verbazing merkte Margje dat de duurste doeken het eerst verkocht werden. Toen verhoogden ze ook de andere prijzen maar en dat werkte, de verkoop steeg.

Na twaalven werd het stiller. Sommige marktkooplui pakten hun handelswaar alweer in. Er dreigde regen. ‘We kunnen de boel beter opbergen, voor het nat regent,’ zei Willem. Ze vouwden alles netjes op en deden het weer in de koffers.

Het paard kreeg te eten en Willem zette een emmer water klaar.

De jonge kooplieden sloten de koets goed af en gingen eten in een herberg op het marktplein. Ze waren tevreden over hun werk.

's Middags probeerden ze nog meer te verkopen, maar inmiddels was het zachtjes gaan regenen en er waren weinig klanten meer. Toen kwam er een man naar hen toe. Hij had al een tijdje naar ze staan kijken zonder iets te kopen. Hij wilde alle handelswaar zien.

‘Waarom,’ zei Willem.

‘Ik wil alles kopen, ik geef een goede prijs.’

‘Mag niet van onze oom,’ zei Margje. ‘We verkopen alleen tegen de vastgestelde prijs.’

‘Je kunt je oom zeggen dat je korting hebt gegeven voor afname van grote aantallen,’ zei de man. Willem wilde weten wat de man dan wilde geven.

‘Dan moet ik het spul eerst zien,’ hield de man vol.

Willem pakte een omslagdoek die bovenop lag. De man bekeek de doek aandachtig en noemde een prijs. Het was minder dan de helft van het bedrag dat ze zelf gevraagd hadden. Willem en Margje hoefden er niet eens meer over te praten.

‘Dat is te weinig,’ zei Willem.

‘Vaste prijzen,’ zei Margje tevreden. Willem legde de doek terug en sloot het rijtuig. De koopman verdween.

Aan het eind van de middag kwamen Margje en Willem terug bij de

[p. 93]

boerderij. Het regende hard, ze waren allebei nat en koud. Toch konden ze tevreden zijn. Er was geld en ze hadden de spullen niet te goedkoop verkocht.

Willem vond dat ze precies op moesten schrijven wat er verkocht was en voor welke prijs. ‘Dan kan je vader zien wat hij aan Hofman moet betalen.’

‘Dan schrijf ik liever de prijs op die die gekke vent wilde betalen,’ zei Margje. Dat vond Willem niet eerlijk.

Ze werden het eens over het noteren van de verkochte goederen zonder de prijs.

Op de boerderij kregen ze weer gratis onderdak en er stond een stevige maaltijd klaar voor de kooplieden.