De grote reis van Margje Blauw

Naar Brussel...

's Ochtends was de gouverneur vertrokken. Meteen daarna vergaderden enkele oranjegezinde stadsbestuurders met de militaire commandant. Ze deden dat nog tamelijk geheim, in het huis van een predikant. Wat ze bespraken wist niemand. Wel werd bekend dat ze vergaderd hadden.

In het hotel was iedereen heel zenuwachtig. Alle vluchtelingen hadden een of twee keer volksoproer met plundering meegemaakt. Ze voelden allemaal dat het weer in de lucht zat.

[p. 78]

Bij het middageten zei Hofman: ‘We kunnen beter meteen doorgaan naar Brussel. Hier loopt het toch ook weer spaak.’

Zijn vrouw weigerde, ze wilde niet weg uit haar gezellige kamer, waar nu net alles op zijn plaats stond. De familie Blauw wilde liever niet weggaan, ze waren al zo ver van huis. Wat moesten ze in Brussel doen?

Na het eten ging Margje de stad in, het was rustig, maar toch anders dan op gewone dagen. De spanning was voelbaar, op allerlei plaatsen stonden mensen met elkaar te praten. Als er soldaten langs kwamen liep men gehaast door, alsof men niet samen gezien wilde worden. De straten waren leeg en toch voelde je dat er elk ogenblik iets kon gebeuren.

Tegen vijf uur ging het ineens heel snel.

Margje was bij de stallen. Ze zag het deurtje in de grote poort van het binnenplein opengaan. Gaston kwam binnen, hij zag er vreselijk uit. Zijn kleren waren gescheurd en hij bloedde. Zijn handen zaten vol bloed en onder zijn grijze haren zag Margje een enge wond. Ze riep de kok, die de oude voerman op een stoel achter de keuken verzorgde.

‘Wat is er gebeurd,’ vroeg Margje.

‘Ge moet weg,’ fluisterde Gaston. ‘Vlucht, als de poort dichtgaat, zit ge allen in de val.’

Vluchten? Waarheen? Waarom?

Er kwamen meer mensen en langzaam werd duidelijk wat er aan de hand was.

Gaston was bij de stadspoort geweest toen soldaten en een groep jongens het huis aanvielen van de man voor wie hij gewerkt had. Zijn vroegere baas was patriot en zijn huis was het eerste dat in Den Bosch geplunderd werd. Er zouden nog heel veel huizen volgen.

Gaston had zijn baas verdedigd en was daarbij gewond. Hij raadde nogmaals iedereen aan te vluchten.

‘Straks gaat de poort dicht,’ zei hij, ‘dan kan niemand er meer uit.’

Hofman was de eerste die iets deed.

‘Vooruit inpakken,’ commandeerde hij. Hij liet zijn grote koets klaarmaken en zette iedereen aan het werk. Er was geen koetsier voor het bagagerijtuig omdat de man die het rijtuigje hierheen gereden had terug was naar Gouda.

Willem zei dat hij goed overweg kon met paarden. Hofman keek hem even aan en zei: ‘Goed, je bent aangenomen.’

Hij scheen niet eens te merken dat Willem bij het reisgezelschap hoorde.

Er volgden twee verwarde uren.

[p. 79]

Uit de stad kwamen onheilspellende berichten. In het hotel liep iedereen elkaar voor de voeten. Mevrouw Hofman jammerde dat men voorzichtig moest zijn met haar spulletjes. Hofman zelf lette op het inladen van het bagagerijtuig.

Willem was ook steeds bij ‘zijn’ koets. Ze hadden goede paarden. Er werden ook zakken haver ingeladen voor de paarden. Het kleine rijtuig was propvol.

De bagage van de familie Blauw kon er niet meer bij. Willem maakte een plaatsje vrij op het dak en de rest moest maar in de grote koets. Er was geen tijd meer om te eten.

Twee manden voedsel verdwenen in de grote koets. Willem kreeg een goed gevuld mandje op de bok van het rijtuig.

Bij het instappen zei Margje: ‘Ik blijf bij Willem.’

Ze wilde beslist niet meer in de grote koets met de rokende Hofman. Er was geen tijd meer om lang over zulke dingen te praten. Ze zat al bij Willem op de bok.

[p. 80]

‘Houd je goed vast,’ riep tante Melanie. ‘En doe je wollen doek om.’ ‘Opschieten,’ commandeerde Hofman. ‘Jij kunt vertrekken,’ riep hij naar Willem. ‘Wij halen je wel in.’

‘Waar moet ik heen,’ vroeg Willem.

‘Ga eerst naar Hilvarenbeek. Je rijdt hier de stadspoort uit en je volgt het riviertje. Als je er eerder bent dan wij, wacht je daar.’

Willem klapte met de zweep. Het paard trok het koetsje de poort van het hotel uit. Ze waren op weg.

Margje moest zich inderdaad goed vasthouden.

Toch was ze blij dat ze hier zat en niet in de grote koets. Het was koud, maar ze had in ieder geval genoeg frisse lucht.

De stadspoort was nog open. De soldaten daar keken wel onvriendelijk, maar ze mochten zo doorrijden. Willem liet het paard langs de smalle rivier draven. Het ging prachtig.

‘Naar Brussel,’ riep hij.

‘Naar Brussel,’ riep ook Margje.

Dat ze de verkeerde poort uitgingen en de verkeerde rivier volgden, wisten ze op dat moment nog niet.