Geus tegen wil en dank

[p. 61]

10. Boeven in de nacht

Aan het eind van de middag stak de wind op. De geuzenvloot hees de zeilen en zette koers naar Vlissingen.

Vlissingen was de eerste stad die zich na de verovering van Den Briel voor de Prins had verklaard. In het halfjaar dat sindsdien was verstreken, waren er van alle kanten versterkingen gekomen: geuzen, Engelsen en Fransen.

Vanuit Vlissingen beheersten de geuzen de Westerschelde. Helaas was Middelburg, dat bij fort Rammekens een vrije toegang tot de zee had, nog Spaans gebleven. Het zou jaren duren eer deze stad veroverd werd. Van de andere grote Zeeuwse steden werd Zierikzee enkele maanden later bij verrassing ingenomen door de Vlissingse admiraal Worst, terwijl Goes nog stevig in Spaanse handen was.

Op weg naar Vlissingen had Floor weinig te doen. De kombuis was schoon. Alle pannen waren blinkend geschuurd. Hij was doodmoe.

De kok liet hem naar zijn kooi gaan.

Erg geriefelijk was de slaapplaats van Floor niet. Achter in de kombuis, in een hokje dat eigenlijk als bergplaats dienst moest doen, was een strozak neergegooid. Twee dekens die heel lang geleden schoon geweest waren, vormden het beddegoed.

Floor was te moe om hier op te letten. Zodra hij op zijn strozak lag, sliep hij.

Zijn slaapplaats mocht dan benauwd zijn en niet al te schoon, het was altijd nog beter dan het bemanningsverblijf voor in het schip. Voor ongeveer de helft van de mannen was hier plaats in hangmatten en op kisten. Wie niet bovendeks moest werken, kon hier slapen. Bij slecht weer konden de luiken niet open en dan was het er zeer benauwd door de walgelijke geur van ongewassen mensen en natte kleding. Zodra het weer het enigszins toeliet, sliepen de meeste matrozen dan ook liever op het dek.

Floor sliep toen ze de haven van Vlissingen binnenliepen.

Het was al donker geworden en zodra de schepen afgemeerd lagen, trokken de meeste mannen de stad in om de buit van die dag te verteren.

Laurens de Blok ging in zijn hut op het achterdek slapen. In

[p. 62]

een grote kist met zware sloten werd het geld, het goud en het zilver bewaard dat die dag door de mannen van de Zeehond was buitgemaakt. Het was het aandeel van De Blok zelf, het geld dat voor de Prins van Oranje bestemd was en geld dat enkele matrozen bij de schipper in bewaring hadden gegeven.

De dokter bleef ook aan boord. Hij had een kleine hut onder het achterdek, die vanaf het middendek door een lage deur te bereiken was. Daarnaast was de ruimte waar de gewonden lagen.

Het werd stil aan de havenkant.

Verder weg in de stad klonk het gejoel van de feestvierende geuzen.

Op het dek klonk de eentonige stap van de matroos van de wacht. Hij verveelde zich. Hij liep van de ene kant naar de andere en keek naar het wijde water buiten de haven.

Op andere schepen werd ook wacht gehouden en er gebeurde niets.

Het was koud. De een na de ander doken de mannen in een beschut hoekje. Ook de wacht op de Zeehond zocht een luw plekje en het duurde niet lang of hij sliep.

Wat gaf het? Er gebeurde immers toch niets?

Lang leek het of er inderdaad niets gebeurde. In het volgepropte haventje klonken alleen de geluiden van schepen die langs elkaar schuurden, het gefluit van de aanwakkerende wind langs de kale masten en verder weg het rumoer van de stad.

Geen van de matrozen die wacht hielden had kunnen horen dat er iets gebeurde wat niet in deze vredige stilte paste. Wie goed oplette kon misschien iets zien.

Twee gebogen gestalten maakten zich los uit de donkerste schaduw van de gebouwen langs de haven en renden naar de Zeehond.

Dit was vreemd.

Toch kon men denken dat hier twee geuzen na het feest in de stad probeerden terug te komen aan boord.

Op de andere schepen was er geen reden tot alarm, maar de wachtsman van de Zeehond had zeker moeten vragen wat de twee duistere figuren wilden. De matroos van de wacht vroeg echter niets. Hij sliep.

Zo kwamen Julien Leroux en Pierre Latte ongezien aan boord. Leroux wilde zich wreken op schipper De Blok. Hij vergaf hem

[p. 63]

niet de zweepslagen na het dobbelen. Hij vergaf hem niet de gevaarlijke plaats die hij bij de entering moest innemen. En vooral vergaf hij hem niet de wijze waarop hij in Saaftinge de grote buit in de herberg kwijtraakte.

Hij had zijn scheepsmakker Pierre Latte graag bereid gevonden, ‘een beetje van de buit terug te halen’.

Van de kleine, magere Pierre Latte wist niemand waar hij vandaan kwam, wat hij gedaan had, waarom hij geus werd. Niemand wist zelfs of hij wel echt Pierre Latte heette.

De twee booswichten verdwenen door een luik in het middenschip. Hier hoopten ze ongestoord te kunnen overleggen hoe ze de aanslag het best konden plegen.

Ze zaten in een gedeelte van het ruim waar wapenkisten stonden, vlak naast de kombuis. Ze meenden dat niemand hen daar kon horen, maar ze vergaten dat Floor in zijn slaaphok vrijwel naast hen lag. Slechts een dunne houten wand scheidde hen. Floor werd wakker door het gepraat.

Eerst wist hij niet waar hij was.

Hij ging rechtop zitten. Door een klein raampje drong vaag wat licht van maan en sterren in de kombuis en toen herinnerde Floor zich alles weer. Zijn strozak kraakte door zijn bewegingen en de twee mannen in het ruim schrokken.

Ze luisterden doodstil.

Ze hoorden niets meer.

‘Het zullen ratten zijn,’ zei Leroux geruststellend. Ze spraken verder.

Floor was nu klaar wakker. Hij kroop tegen het houten schot en luisterde scherp.

‘Bij de deur van de hut blijf je staan,’ fluisterde Leroux, ‘ik ga naar binnen en ik maak hem af. Als het kan met mijn mes, dat maakt het minste lawaai; als het nodig is gebruik ik een van deze pistolen. Jij kijkt goed rond of niemand iets hoort. Is alles veilig, dan kom je binnen om het slot van de kist open te breken. Denk je dat je het vlug open krijgt?’

‘Ik ben verleden week binnen geweest,’ antwoordde Pierre Latte, ‘er zitten drie sloten op. Als we de sleutels niet vinden, krijg ik ze toch in een kwartier open.’

Julien Leroux bromde goedkeurend en zei: ‘Daarna steken we met de grote sloep de Schelde over, in Vlaanderen verdelen we de buit en en we gaan uit elkaar. Begrepen?’

[p. 64]

Latte knikte in het donker.

‘Dan gaan we,’ zei Leroux.

Hij was erg gespannen. Alles verliep naar wens. Als het lukte de schipper uit te schakelen was hij een rijk man.

De hulp van Pierre Latte had hij ingeroepen omdat hij wist dat Latte heel bekwaam was in het openbreken van sloten en om iemand te hebben die meehielp de sloep de Schelde over te roeien.

Uit het gedeelte van het gesprek dat hij had opgevangen, begreep Floor wat de mannen van plan waren, al wist hij nog niet wie ze wilden vermoorden en beroven.

Met bonzend hart verliet hij zijn kooi. Zijn trillende hand om-

[p. 65]

sloot de dolk, dat was een geruststellend gevoel. In de kombuis keek hij rond naar een of ander slagwapen. Zijn oog viel op de zware ijzeren pollepel waarmee hij de eerste dag erwtensoep had geroerd. Met de dolk in de linkerhand en de zware lepel in de rechter sloop hij achter de mannen aan.

Eerst leek het of ze naar de hut van de dokter gingen, maar toen ze de kampanje op slopen, begreep hij dat het om de schipper te doen was.

Even aarzelde Floor. Was het wel de moeite waard zoveel te wagen voor een man die zijn medemensen zo maar verdronk? Toch ging hij verder. Hij kon niet echt een hekel hebben aan de schipper, al begreep hij niet hoe iemand zo wreed kon zijn. Bovendien, als de schipper dood was, waar moest hij dan heen? Het was moeilijk ongezien op de kampanje te komen. Gelukkig vermoedden de twee dieven niet dat ze gevolgd werden en ze keken uitsluitend naar de deur van de kapiteinshut. Daar lag voor hen het gevaar. Als Laurens de Blok hen hoorde, waren ze verloren. Tegen de sterke schipper maakten de twee schurken in een open gevecht geen schijn van kans.

Uit de hut klonk een geruststellend gesnurk.

Julien probeerde de deur te openen, maar die bleek op slot te zitten.

Voor Pierre Latte was het een koud kunstje het eenvoudige slot open te krijgen. Zonder het minste lawaai te maken had hij in minder dan twee minuten de deur open.

Floor benutte de korte tijd dat de twee mannen met het slot bezig waren. Hij sloop onhoorbaar op zijn sokken naar een plaats waar hij in de inktzwarte schaduw van de verschansing op minder dan een meter van de dieven zat.

Julien Leroux sloop naar binnen met een mes in de hand.

Floor begreep dat hij nu onmiddellijk moest handelen, maar hij deed niets. Het was alsof zijn keel dichtgeschroefd zat. Zijn benen trilden. Hij was zo nerveus, dat hij machteloos bleef toekijken.

Binnen klonk gestommel.

‘Nu is hij dood!’ flitste het door Floor heen. ‘Schipper!’ gilde hij en voorwaarts springend sloeg hij Pierre Latte uit alle macht met de pollepel op het hoofd. Het ongewone wapen bleek zeer effectief. Latte zakte als een blok in elkaar.

In zijn zenuwen had Floor zijn dolk laten vallen om met twee

[p. 66]

handen de lepel te hanteren. In de hut klonk lawaai, geschreeuw van mannen, een schot.

Floor rukte de bewusteloze Pierre Latte de pistolen uit de hand. Hij wist echter absoluut niet hoe hij met een pistool om moest gaan.

Binnen klonken drie harde klappen. Bonkend sloeg Laurens de Blok zijn aanvaller met het hoofd tegen de vloer.

Toch zag Leroux nog kans zich los te maken uit de greep van de schipper. Hij rende de hut uit. Toen hij Floor zag met de pistolen deinsde hij even terug.

Floor probeerde te schieten, maar dat lukte niet. Leroux sprong op hem af met het bebloede mes in de hand.

Floor voelde een vlijmende pijn in zijn schouder. Hij viel.

Leroux struikelde over hem en klapte met zijn hoofd tegen het stuurrad. Zo vond de toegesnelde dokter hem, bewusteloos. De wachtsman naderde met een lantaarn.

Schipper De Blok zat op zijn knieën in zijn hut. Hij bloedde, want Leroux had hem op vele plaatsen met zijn mes gestoken. Gelukkig waren de wonden niet diep. De dikke kleding die de schipper ook 's nachts droeg, had hem beschermd. Het pistoolschot had niemand geraakt.

De dokter verzorgde Laurens de Blok.

De matroos van de wacht droeg Floor naar binnen. De jongen bloedde uit een diepe wond in zijn linkerschouder.

Laurens de Blok schrok toen hij Floor zag. ‘Wat is er met hem gebeurd?’ vroeg hij.

‘Hij lag buiten de hut,’ zei de matroos, ‘Leroux heeft hem neergestoken.’

Met vaardige hand verzorgde de dokter de bleke jongen. ‘Met een paar dagen is hij er wel weer bovenop,’ zei hij.

De schipper knikte zwijgend. ‘Laat hem hier liggen,’ zei hij. Met moeite ging de gewonde man aan dek. Hij keek neer op de bewegingloze lichamen van zijn aanvallers.

‘Leven ze nog?’ vroeg hij de dokter.

‘Ze zullen wel een heel tijdje slapen, maar ze leven nog wel,’ zei de dokter.

‘Goed,’ gromde De Blok.

En tot de wachtsman: ‘Boei ze en sluit ze op. Als ze ontsnappen, laat ik je ophangen. Zij zullen in de stad berecht worden.’

[p. 67]

Laurens de Blok ging weer terug naar zijn hut. Bij kaarslicht hield hij de wacht bij Floor. De dokter kwam nog een paar keer kijken. Om vier uur 's nachts kwam Floor bij. De dokter gaf hem een van zijn speciale drankjes te drinken, gaf de schipper een versterkende kruidendrank en ging slapen.

De schipper sliep niet.

Hij vroeg Floor wat er die nacht gebeurd was voor de vechtpartij en Floor vertelde alles wat hij wist. Het werd een lang gesprek.

Laurens de Blok legde uit wat de mannen gezocht hadden en waar al dat geld voor diende. Hij vertelde over de strijd tegen Alva, over de taak van de geuzen in die strijd en over de Prins van Oranje.

Hij vertelde hoe hij geleefd had als een gelukkig, vredelievend man en hoe de Spanjaarden hem alles ontnomen hadden.

Hij vertelde over zijn zoon, die even oud was als Floor. Hij praatte zo veel en zo vertrouwelijk als hij in jaren niet gepraat had.

Floor sliep alweer toen De Blok zei: ‘En daarom zal ik niet rusten tot de laatste Spanjaard levend of dood het land uit is.’ Het was zes uur.

De schipper schikte de dekens zo dat Floor er geen pijn van kon hebben en hij streelde de slapende jongen over de haren.

Hij ging aan dek met het blije gevoel dat hij zijn zoon terug had gekregen.