De duivelskater

Een verhaal uit 1630

[p. 50]

8
De reis begint

Langs de rivier lopen ze naar Maastricht. Dat is een heel eind, en Willem moet nog terug ook. Zal hij vóór de ochtend weer op het kasteel zijn? Daar denkt hij nu niet aan. Eerst moeten Marieke en haar moeder veilig op een schip komen.

Willem loopt snel, moeder en Marieke hebben moeite hem bij te houden. Niemand let op de kater. Af en toe verdwijnt de maan achter een wolk, dan is het ineens veel donkerder. Toch kunnen ze genoeg zien, uren lopen ze zo, steeds naar het noorden.

Moeder en Marieke worden moe, maar Willem laat ze niet rusten. Hij wil snel in Maastricht zijn, rechts van hen wordt het al licht. Nog een paar uur en dan is het volop dag.

Ze komen bij een bocht in de rivier, daar staan veel bomen en bij die bomen... een schip! De schipper staat op het achterdek, hij wil weer gaan varen, het is nu licht genoeg.

[p. 51]

Over een smalle plank loopt Willem naar hem toe. ‘Vaart u naar Holland?’ vraagt hij.

De schipper kijkt hem achterdochtig aan. ‘Wat gaat jou dat aan? Ik vaar waar ik wil.’

‘Mijn tante moet naar Holland, naar Oudewater,’ zegt Willem. ‘Ik zoek een schip dat daarheen vaart.’

De schipper grijnst. ‘Zeker een heks op de vlucht,’ zegt hij. ‘Kan ze betalen?’

‘Hoeveel kost het?’ vraagt Willem.

‘Vijf gulden per persoon.’

‘Dat is veel te veel.’

‘Oudewater is ver. Ik ga trouwens niet verder dan Schoonhoven, de rest moeten ze lopen.’

‘Dan betaal ik maar drie gulden,’ zegt Willem.

‘Hebben ze eten bij zich?’ vraagt de schipper.

‘Nee, dat hoort bij de prijs,’ vindt Willem.

‘Helemaal niet, het eten moet je apart betalen. Voor zestien gulden breng ik ze allebei naar Schoonhoven.’

‘Twaalf gulden,’ zegt Willem.

‘Goed, daar doe ik het voor. Maar wel meteen betalen.’

Willem betaalt en haalt dan Marieke en haar moeder. Hij geeft Marieke de rest van het geld. ‘Wees er zuinig mee,’ zegt Willem. ‘In Holland heb je ook geld nodig. Hij brengt je naar Schoonhoven, Oudewater is daar niet ver vandaan.’

Vrouw Van Beek en haar dochter gaan het schip

[p. 52]

op. Van de schipper moeten ze zich verstoppen in een klein hokje, helemaal vooraan op het schip. ‘Vluchtelingen hoeven ze niet te zien,’ zegt hij. Voor wie ze zich moeten verstoppen, weten Marieke en moeder niet, maar er zullen wel soldaten zijn. Het is oorlog, er zijn overal soldaten en ze gaan naar het gebied van de opstand. In Holland zitten geuzen en allerlei andere mensen die met de koning van Spanje oorlog voeren. Ze gaan gewillig naar het kleine hokje en de schipper doet het luik dicht. Op het laatste moment glipt de zwarte kater ook nog hun schuilplaats in. Marieke vindt dat niet leuk, maar moeder is blij dat ze het beest weer ziet.

Het schip vaart weg en Willem begint aan de lange terugweg. Wanneer hij bij het kasteel komt, is het allang dag. Het is er druk, soldaten lopen opgewonden heen en weer. Willem glipt via een achterdeur ongezien naar binnen. Hij pakt zijn gereedschap en gaat aan het werk in de tuin alsof er niets aan de hand is.

De baron ziet hem vanuit zijn werkkamer. Willem knikt en knipoogt, de baron begrijpt hem. Hij laat niets merken, hij praat rustig verder met de monnik en de priester.

‘U zegt zelf dat die vrouw kan toveren, ik geloofde dat niet. Ik denk dat u toch gelijk hebt, ik snap niet hoe ze uit een afgesloten cel kon ontsnappen.’

De monnik is woedend. ‘Ze heeft vast hulp van buitenaf gekregen,’ zegt hij giftig.

[p. 53]

De baron kijkt verbaasd. ‘Hulp van buitenaf? Wie zou zo'n heks willen helpen? Nee, het moet wel tovenarij zijn.’

De priester uit Luik heeft genoeg van al dat gepraat. ‘We moeten de soldaten aan de grens waarschuwen,’ zegt hij. ‘Vluchtelingen proberen altijd naar het noorden te komen, die protestanten daar zijn blij met zulke mensen. Kun u geen boden naar de grens sturen?’

De baron wil dat wel doen, maar die mannen zullen moeten lopen, want de paarden van de baron zijn dood. Het duurt drie uur vóór de boden op weg zijn naar de grens. De priester uit Luik heeft toch paarden gevonden in het dorp.

Op het moment dat de boden bij de grens aankomen, vaart het schip met Marieke en haar moeder al ver voorbij Maastricht. De soldaten bij de grens beloven goed op te letten, maar de vluchtelingen zijn al veilig. De schipper stuurt zijn boot rustig over de Maas, stroomafwaarts gaat het snel, en er is ook nog een gunstige wind. Marieke en moeder kunnen op deze manier snel in Schoonhoven zijn. Misschien duurt de reis maar drie of vier dagen.

[p. 54]

Drie of vier dagen... Marieke en moeder weten daar niets van. Zij hebben in het donkere hok zo goed en zo kwaad als het gaat een bed klaargemaakt. Ze proberen te slapen, maar dat lukt niet zo goed. Er zijn zoveel vreemde geluiden. De schipper loopt op het dek, dat hoor je. Marieke hoort ook het water langs de buitenkant van het schip. Ze rilt, als er een gat in het schip komt, zitten ze opgesloten in dit donkere hok. Dan zullen ze zeker verdrinken. Ze zegt maar niets tegen moeder, die slaapt al bijna.

Marieke slaapt ook een poosje. Toch is ze alweer wakker als het luik opengaat. Het licht is fel, het is midden op de dag. De schipper zegt: ‘Kom er maar uit. Ik heb eten voor jullie.’

Marieke klimt over het smalle trapje naar boven. Heerlijk, frisse lucht! Moeder komt ook naar boven. Die afschuwelijke kater is er ook. De schipper lacht en zegt: ‘Zo'n muizenvanger kan ik wel gebruiken.’ Hij pakt de kater op en brengt hem naar het achterschip.

Op het kleine voordek staan brood en melk en kaas. Marieke en moeder eten er gulzig van, ze hebben honger. Op het achterschip krijgt de kater melk en stukjes brood. De schipper staat bij het roer. Ze zijn op weg naar Schoonhoven en dan... Oudewater!

Marieke loopt naar de schipper. ‘Hoelang doen we er over?’

‘Dat hangt van de stroom en de wind af. Misschien vier dagen, misschien een week,’ ant-

[p. 55]

woordt de schipper. De kater was weg, maar springt ineens te voorschijn. Marieke schrikt, de kater legt twee doodgebeten muizen aan de voeten van de schipper. Die knikt tevreden en zegt: ‘Heel goed, dat beestje mag op mijn schip blijven.’

‘Fijn,’ zegt Marieke blij. ‘Mag ik nu een emmer, ik wil me wassen en we moeten dat hok schoonmaken.’

‘Mijn schip is niet vies,’ zegt de schipper beledigd. ‘Maar als je poetsen wilt, ga je je gang. Daar staat een emmer.’

Marieke schept water uit de rivier. Ze wassen zich ermee en ze maken ook het vieze hok zo goed mogelijk schoon. Zo wordt het nog een plezierige middag: lekker warm in het zonnetje en geen honger meer.

Aan het eind van de middag verandert dat. Er komen donkere wolken en het gaat harder waaien. Even later regent het.

De schipper roept: ‘Wegwezen, je hok in! Ik moet geen vrouwen aan dek hebben als het slecht weer wordt.’

Moeder en Marieke gaan het donkere hok in. De schipper komt naar voren en doet het luik dicht. Marieke hoort hem rammelen met een ketting. Ze schrikt, ze worden opgesloten!

Ze bonst tegen het luik. ‘Niet op slot doen!’ schreeuwt ze.

De schipper lacht. ‘Morgenochtend laat ik jullie er wel weer uit. Ga maar rustig slapen, ik let wel op.’