De duivelskater

Een verhaal uit 1630

[p. 31]

5
Gooi haar ruiten kapot!

In het dorp is al snel bekend geworden dat de baron vrouw Van Beek zal opsluiten. Dat wil iedereen zien, daarom zijn er zoveel mensen naar het huisje van Marieke en haar moeder gekomen. Ze hopen dat er soldaten van de baron zullen komen die dat gevaarlijke mens mee zullen nemen. Niemand in het dorp twijfelt eraan: alle ellende wordt door die heks veroorzaakt. Er zijn veel kinderen bij, ze weten dat ze nu allerlei dingen mogen doen die anders verboden zijn. De grote mensen vinden alles mooi wat ze doen. Ze gluren door het kleine raampje naar binnen. Ze zien dat het bij de heks net zo armoedig is als bij hen thuis. Toch is het lekker griezelig, je weet maar nooit wat zo'n heks gaat doen.

Marieke loopt naar het raam, de kinderen hollen weg. Dan ziet ze al die mensen op de weg, wat willen die? Waarom staan ze daar? De buurman is er ook bij. Hij lacht en roept naar de kinderen: ‘Gooi haar ruiten kapot!’

Een paar brutale jongetjes pakken stenen. Ze gooien naar Marieke, maar ze missen, de stenen komen niet ver genoeg. Moeder wordt vreselijk

[p. 32]

kwaad, ze rukt de deur open. ‘Maak dat je wegkomt!’ schreeuwt ze. ‘Laat die stenen liggen, moeten mijn ruiten kapot?’

‘Ja!’ schreeuwen en joelen de kinderen. De grote mensen lachen, vrouw Van Beek wordt steeds kwader. De jongetjes pakken modder van de straat en gooien daarmee. ‘Vuile heks!’ schreeuwen ze. ‘Ouwe heks, doe eens iets als je durft!’ Moeder stapt naar voren, de kinderen vluchten joelend.

Marieke vindt het vreselijk. ‘Kom nou, moeder, kom naar binnen. Het zijn er veel te veel, daar kun je niets tegen beginnen.’ Mopperend gaat moeder met Marieke naar binnen.

De kinderen durven nu weer en gooien met stenen; rinkelend breken de ruiten. Moeder pakt een bezem en rent naar buiten. Ze slaat drie jongetjes die met stenen in hun handen staan, die hollen huilend naar de grote mensen.

[p. 33]

‘Blijf van die kinderen af,’ roepen ze.

‘Laat zij van mijn huis afblijven!’ schreeuwt moeder. ‘Ik heb ze niets gedaan, zij beginnen.’ Ze slaat weer wild met de bezem. De mensen trekken de kinderen mee naar het dorp. Ze roepen nog: ‘Laat die heks maar gaan vliegen,’ en ‘Ze heeft haar bezem al klaar.’

Dreigend blijft Mariekes moeder voor het huis staan. Haar haren zitten in de war, ze ziet er griezelig uit. Ze is bedekt met modder en straatvuil, maar ze is niet bang. Niemand durft haar aan te kijken, de mensen zijn bang. Je weet maar nooit wat zo'n toverheks kan doen.

Er zijn geen soldaten van de baron gekomen. De mensen waren te vroeg, misschien gebeurt er later nog iets.

Vrouw Van Beek wacht tot iedereen weg is, dan gaat ze zich wassen. Ze is tevreden. ‘Zo moet je dat tuig aanpakken,’ zegt ze. Marieke zegt niets. Ze wijst vol afschuw naar de grote zwarte kater die midden in de kamer zit.

Moeder lacht schel. ‘Is dat het beest waar je het over had? Wat een schat. Ik noem hem Duveltje en hij mag hier wonen. De ruiten zijn al stuk, dus hij kan zo in en uit lopen.’ Marieke wordt wit van schrik. ‘Nee moeder, alsjeblieft niet. Jaag dat beest weg, hij brengt ongeluk.’

De kater springt op moeders schouder en wrijft spinnend zijn kop tegen haar wang. Moeder lacht. ‘Doe niet zo angstig kind, dat beest doet niets. Het

[p. 34]

is gewoon een zwerfkater die eten wil hebben. Kom maar mee, ik heb wat lekkers voor je.’

Marieke ziet dat haar moeder de kater van de heerlijke ham laat eten. Ze begrijpt er niets van. Is moeder gek geworden?

De rest van de dag blijft het rustig. Er zijn nog wel mensen die naar hun huisje komen kijken, maar ze doen niets. Ook de kinderen doen niets, ze kijken van een afstand.

Marieke vindt het wel griezelig, al die mensen. Ze durft niet naar buiten, ze zitten opgesloten in hun eigen huis.

Moeder trekt zich nergens iets van aan. Ze loopt zingend door het huisje en heeft steeds de zwarte kater bij zich. Marieke vindt dat maar raar, anders is moeder nooit zo op beesten gesteld.

Als het al bijna donker is gaat de achterdeur open. Een oude vrouw komt het huisje in. ‘Ik heb zo'n kiespijn,’ zegt ze. ‘Heb je iets voor me?’

‘Ik zal je wat kruiden geven,’ zegt vrouw Van Beek. ‘Die kook je thuis in heet water, dat water drink je op en dan is je kiespijn weg.’ Ze loopt naar de hoek van de kamer en maakt een kastje open. De zwarte kater zit op haar schouder.

De oude vrouw kijkt angstig naar dat zwarte beest. ‘Heb je die kat al lang?’ vraagt ze.

‘Nee, hij is vanochtend aan komen lopen.’

De oude vrouw knikt. ‘Aan komen lopen, ja, ja, dat zal wel.’ Dan zegt ze heel zacht: ‘Het is wel vreselijk hè?’

[p. 35]

‘Wat is er vreselijk?’ vraagt moeder.

‘Ach mens, hoe moet ik dat nou zeggen. Ik bedoel, wat je allemaal hoort, wat de mensen zeggen.’

Moeder wordt ongeduldig. Dat ze zeggen dat ik een heks ben? Dat is ouwe koek.’

De oude vrouw schudt haar hoofd. ‘Nee, het is veel erger. Het gaat om die kater...’

Moeder lacht. ‘Die kater is gewoon een zwerver die een goed huis zoekt. En dat heeft hij gevonden. Wat hebben ze over dat beest te vertellen?’

De oude vrouw fluistert: ‘Die kater brengt ongeluk, ze zeggen dat het de duivel is.’ Moeder lacht nog harder, zelfs de zwarte kater schrikt ervan. De oude vrouw vervolgt: ‘Ze praten er allemaal over. Je moet oppassen, vrouw Van Beek.’

Moeder duwt haar naar de deur en zegt: ‘Ga naar huis, maak je drankje en ga slapen.’ Mompelend gaat de oude vrouw weg.

‘Zie je nu wel, moeder,’ zegt Marieke. ‘Ze zitten achter u aan, het is gevaarlijk.’

‘Onzin,’ snauwt moeder. ‘Er wordt zoveel gepraat in zo'n dorp, mij kan niets gebeuren.’ Op hetzelfde moment valt er een steen op de tafel. Aan de steen zit een briefje vastgebonden. Moeder en Marieke schrikken van de harde klap.

Marieke kan lezen, zij pakt het briefje. ‘Je... hebt... de duivel... in... je... huis,’ leest ze langzaam.

‘Staat dat op dat papiertje?’ vraagt moeder.

[p. 36]

Marieke is bleek van schrik. ‘Dat staat er. Moeder, wat moeten we doen? Vannacht kunnen we nog vluchten. Laten we naar Willem gaan, hij zal ons helpen.’

Moeder kijkt grimmig. ‘Vluchten? Dat nooit, niet voor dat tuig hier. Wij gaan gewoon slapen.’ Ze loopt naar de deur en roept in het donker: ‘Lafaard, breng je briefjes zelf! Dan krijg je antwoord met mijn bezem!’

In het donker horen ze iemand wegrennen.

Moeder loopt met de kater op haar schouder naar haar bed. ‘Duveltje, jij mag in mijn bed slapen.’ Ze lacht hard en gaat gewoon slapen. Marieke vindt het maar vreemd en angstig. De duivel zelf is in hun huis. Ze trekt haar bed naar de verste hoek, zo ver mogelijk bij dat enge beest vandaan. En dan probeert ze ook te slapen.

In het kasteel is de monnik weer bij de baron. Hij is in het donker gekomen, Willem heeft hem niet gezien. Hij kan het gesprek niet afluisteren, hij slaapt op zijn zolderkamertje.

De baron is niet blij met het bezoek. De monnik praat lang. Hij wijst de baron op de grote onrust in het dorp. ‘U moet iets doen, mijnheer de baron.’

De baron knikt. ‘Morgen zal ik erover denken, nu is het te laat. Morgen zien we wel verder.’ Daar moet de monnik het mee doen. Toch is hij tevreden, hij weet dat hij morgen zijn zin zal krijgen.