De brief van de sultan

[p. 107]

18. Water en brood

Buiten de stad kochten ze in een dorp twee grote, verse broden. Ze droegen ze mee naar een beschut, zonnig plekje bij een beek en daar maakte Jacob het bagagepak open. Hij haalde twee heerlijke pasteien te voorschijn, die er door van der Mijle in gedaan waren. Van een grote worst sneed hij dikke plakken af. Ze aten brood met pastei en worst bij wijze van ontbijt.

Rodrigo had dorst.

Jacob wees naar de beek. ‘Daar stroomt de wijn bij deze maaltijd’, zei hij. Ze dronken alle drie uit de heldere beek. Jacob deed de rest van de worst weg en bond het pak weer dicht. ‘Einde van de rijkdom voor vandaag. Voor de rest van de dag hebben we water en brood.’

Rodrigo keek een beetje sip, maar zweeg.

Ezra vond het niet zo erg. Het was lekker brood en water drinken is gezond.

Ze stapten flink door.

De weg was hier droog en hard. Je kon gewoon rechtuit lopen, zonder om allerlei plassen heen te gaan.

Na een tijdje kreeg Rodrigo jeuk.

Met één hand probeerde hij zich te krabben, zijn andere hand moest hij aan de stok houden. Hij maakte allerlei gekke bewegingen. Jacob bromde dat hij gewoon moest doen. Toen kreegjacob ook jeuk. Ze liepen allebei kronkelend en krabbend verder.

Ezra vond het een grappig gezicht. Tot ook zij hevige jeuk kreeg. Alle drie hadden ze het gevoel alsof ze over hun hele lichaam door hinderlijke beestjes gebeten werden.

Jacob zag een klein watertje met wat struiken een eindje van de weg af.

‘Kom mee’, riep hij. Ze holden er heen en trokken razend snel hun kleren uit. Ze sprongen in het koude water. Om hen heen dreven tientallen kleine, bruine beestjes: vlooien.

Ze hielden het niet lang uit in het water. Lang genoeg om alle lastige medereizigers van zich af te spoelen.

Op de wal pakte Jacob het schone ondergoed. Ze wreven zich droog met een deken en trokken het schone, droge goed aan. Van de kleren die ze uitgetrokken hadden, spoelden ze het ondergoed schoon in het water.

[p. 108]

Weer dreven er tientallen ongewenste gasten weg. Hun bovenkleren doorzochten ze goed, voor ze ze weer aantrokken.

Na het koude bad gloeiden ze. De jeuk werd minder, de vlooienaanval was afgeslagen.

‘Ziezo’, zei Jacob, ‘dat was een laatste herinnering aan Padua.’

Ze bonden het natte ondergoed aan de stok, deden de vochtige deken op het zeildoek en trokken verder: een wandelende drooglijn. Ezra wist nog een veel betere manier om haar kleren droog te krijgen: zwaaiend met haar witte hemd danste ze voor de jongens uit. Ze beweerde: ‘Dit is de beste manier om de was te drogen. Dat kon waar zijn misschien, in ieder geval was het een erg vermoeiende manier. Na een tijdje bond ze het hemd om haar hoofd en liep weer rustig achter de jongens aan.

Het werd tamelijk warm.

Vermoeidheid werd voelbaar, ze kregen honger.

Jacob had zich de hele ochtend goed gevoeld, nu kwam de hoofdpijn weer opzetten.

Hij zette de bagage neer en deelde opnieuw brood uit. Stromend water was er genoeg. Dat was hun maal: water en brood.

Ze kregen pijnlijke voeten.

Steeds langzamer kwamen ze vooruit.

Jacob trok Rodrigo aan de stok mee, Ezra volgde op steeds groter afstand. Gelukkig zagen ze aan het eind van de middag de torens van Vicenza. ‘We zijn er bijna’, zei Jacob opgewekt. ‘Kom Ezra, we zijn er bijna!’

In Vicenza was het erg druk. Men hield er de grote voorjaarsmarkt. Dagen achtereen kwamen er kooplieden vanuit het hele gebied van de republiek Venetië en zelfs van landen daarbuiten naar Vicenza om er handel te drijven. De vijf marktpleinen van de stad waren overvol. Uit de verre omtrek kwamen de boeren om inkopen te doen.

De drie wandelaars liepen wat doelloos in de menigte. Waar moesten ze heen?

‘Het is mooi weer’, zei Jacob, ‘we proberen ergens buiten te slapen.’

Rodrigo vond dat helemaal niet leuk. Hij hoopte dat ze geen enkel plekje zouden vinden. Dan moest Jacob wel een herberg zoeken.

Ezra sliep liever buiten, dan weer onder het ongedierte te komen.

De meeste mensen gingen de stad uit. De markt was voor die dag afgelopen. De kopers van buiten de stad gingen terug naar hun boerderijen en naar hun dorpen.

[p. 109]

Morgen zouden ze weer terug komen. Zij of anderen. Duizenden mensen die elkaar zouden verdringen bij de uitgestalde koopwaar.

Op een ruim marktplein, met overdekte wandelgangen rondom, zette Jacob de bagage neer. Hij ging er op zitten, rustte met zijn hoofd tegen een koele marmeren zuil en sloot zijn ogen. Zouden ze hier kunnen slapen? De overdekte colonnade bood wel beschutting tegen eventuele regen, maar was verder helemaal open.

Rodrigo en Ezra zaten moe op de grond.

‘Jacob, ik heb honger’, klaagde Ezra. Jacob gaf haar een stuk brood. Traag knaagde ze er aan.

Aan de overkant van het nu vrijwel lege plein zag ze een lappenkoopman bij een huifkar zitten.

Zijn koopwaar hing nog buiten, maar hij zat achter zijn kar eten te koken op een vuurtje. Onder de kar door zag Ezra hem bezig. Hij zat op zijn hurken bij het vuurtje. Een grote zwarte hond lag naast hem. De man draaide zich om, om iets te pakken. Hij zag Ezra en wenkte haar.

Ezra aarzelde. Zou ze er heen gaan? De jongens zaten allebei met gesloten ogen bij de bagage. Ze stond op en slenterde het marktplein over.

Schijnbaar toevallig kwam ze bij de koopman uit.

‘Heb je honger?’ vroeg de man.

‘Nee’, zei Ezra weinig overtuigend. De hond gromde.

‘Koest Nero’, zei de man. De koopman zag er vriendelijk uit. Hij zat in een soort wijde cape bij het vuurtje en roerde in een pan dikke soep. Ezra zag er grote brokken vlees in drijven. Het rook heerlijk.

‘Kom er maar bij zitten’, zei de man.

Ezra keek om naar de jongens.

‘Reizen jullie samen?’ vroeg de koopman.

Ezra knikte. ‘De kleinste is mijn broer Rodrigo, de andere is Jacob.’

‘Hoe heet jij?’

‘Ezra. We hebben de hele dag gelopen. Uit Padua. Gister uit Venetië. Mijn broer is zijn geld kwijt en nu moeten we buiten slapen.’

‘Dat is vervelend’, zei de koopman. ‘Is hij zijn geld verloren?’

‘Nee, het is gestolen door een vent met één been, een hollander.’

‘Met hollanders moet je altijd oppassen’, lachte de koopman.

Ezra ging er bij zitten. Ze voelde zich helemaal op haar gemak. Ze had er behoefte aan iemand alles te vertellen wat ze beleefd hadden, iemand die zo aardig was en zo goed luisterde. ‘Hoe heet jij?’ vroeg ze de koopman. ‘Antonio’, antwoordde hij. ‘Antonio de lappenkoopman en dit is Nero.’ Nero loerde naar Ezra en gromde.

[p. 110]

‘Jullie zijn zeker wel ver van huis?’

‘Gaat wel’, zei Ezra achteloos. ‘We gaan naar Amsterdam. Mijn vader en moeder zijn daar al, zij zijn met een schip gegaan, maar wij gaan lopen.’ Antonio lachte. ‘Dat is een hele wandeling. Je kunt beter varen.’

Rodrigo riep van de overkant: ‘Ezra, waar zit je?’

‘Ik ben hier!’ Ze kwam van achter de kar tevoorschijn en wenkte haar broer. Rodrigo kwam met Jacob en de bagage naar haar toe.

Antonio zette vier borden neer en schepte zonder verder iets te vragen de soep op.

Er was vanaf het begin een vanzelfsprekende vertrouwelijkheid tussen de lappenkoopman en zijn jonge gasten. Nero gromde eerst nog ontevreden, maar Nero moest zich koest houden.

Jacob viste een flink stuk vlees uit zijn soep en gaf dat aan de hond. Nero ging aan zijn voeten liggen. Eén van de vreemdelingen was door hem geaccepteerd.

‘Wat zie je bleek’, zei Antonio tegen Jacob.

Jacob begreep hem niet direct.

‘Hij zegt dat je zo bleek bent’, verduidelijkte Ezra, die veel beter italiaans verstond. ‘Hij is met zijn hoofd tegen een muur geslagen, toen we in Venetië overvallen werden’, zei ze achteloos tegen Antonio. De koopman zette grote ogen op. ‘Hebben jullie elke dag een overval of een beroving?’ ‘Nee, één per maand’, lachte Ezra. Antonio en Rodrigo lachten mee. Jacob begreep het weer niet. Hij voelde zich buitengesloten.

‘Heb je hoofdpijn?’ vroeg Antonio langzaam en duidelijk aan Jacob. Jacob knikte.

‘Jullie moeten niet buiten slapen’, zei de koopman.

Hij nam Jacob mee naar zijn huifkar. ‘Ga hier liggen, dan voel je je morgen beter. Jij bent op reis naar Amsterdam?’ Jacob knikte, een beetje verbaasd dat Antonio dat al wist. ‘Die kleine jongen vertelde dat’, zei de koopman. ‘Jij bent de oudste? Hollander? Reis met mij mee. Als jullie een beetje meewerken kost het je niets. Ga nu eerst maar slapen. Morgen praten we wel verder.’ Jacob lag in de kar.

Buiten hoorde hij de stemmen van Antonio, Ezra en Rodrigo. Vooral Ezra had het hoogste woord.

‘Wat kletsen die lui toch veel’, dacht Jacob.

Er kwam een groot, zwart, warm lichaam naast hem liggen. Nero had een nieuw plaatsje gevonden.

Ze sliepen voor de anderen in de kar kwamen.