Afrikaanse volksliedjies. Deel 2. Minneliedjies

22. ‘Ek is 'n arme Engelsman’.

Dit lyk of hierdie ‘verspotte’ minneliedjie kan stam uit die tyd van ‘Di Patriot’, alhoewel dit ons nie geluk is om dit daar te vind nie, net so min as dit ons geluk is om uit te vind wie die maker of vertaler was, want dit lyk baie na 'n vertaling of bewerking van 'n vreemde liedjie. Eienaardig is die deureenmenging van half-Hollandse, Afrikaanse, half-Engelse en Engelse taalvorme, en die moraliserend-didaktiese slotkoeplet herinner aan meer as één gediggie en liedjie uit ‘Di Patriot’. (Vgl. b.v. ‘Skoon Isabel’, No. 3 onder rubriek A.)

Maar hierdie kammakastige minneliedjie is deur sy volkshumor, sy ruheid van rym en vertelling, en deur inhoud en gees 'n volksliedjie geword. Dit geld veral van die luimig-beskrywende koor of refrein: -

‘Op haar hotoog sit 'n karkatjie,
Haar haaroog wys sy's 'n platjie,
Op haar neus sit 'n goem van 'n vratjie,
En haar mondjie rek van oor tot oor!’

[p. 111]

Hierdie refrein is goed bekend en baie populêr onder die boeremense, veral in die Vrystaat.

Ek is 'n ar-me En-gels-man, En 'n wees-kind ook

daar-by. Nou sal ek vir jul 'n grap ver-haal, Hoe ek uit-ry
Om te vry: Dit was met die Nag-maal, In die kerk
het ek haar vir eers ge-sien, En ek raak toe
so-maar op die plek, Ver-liefd op die swart-oog Mien.

Refrein.

Op haar hot-oog sit 'n kar-kat-jie, Haar haar-oog wys
sy's 'n plat-jie, Op haar neus sit 'n goem van
'n vrat-jie En haar mond-jie rek van oor tot oor!

[p. 112]

2.

 

‘Dit was op 'n Saterdagaand laat,

 

Toe kom ek op haar plaas;

 

Die niggie was vir my so bang,

 

Sy loop gelyk 'n haas;

 

Ek klim daar af en ek loop daarin,

 

En ek gaan parmantig sit;

 

Die niggie was regtig na my sin,

 

Net jammer sy was 'n bietjie al te wit.’

‘Ek was die aand “ge-introduce”,
En ek sit ook aan haar sy:
Ag wêreld! ek het toe so gespog;
Ek dog sy was verliefd op my!
Toe sing ons saam uit die Sankey-boek:
“O! happy are we tonight!”
Toe bak sy vir ons pannekoek,
Toe was die ding “alright”!’

‘Maar tot my grootste leed en spyt,
Wat moes ek van alles hoor:
Die ou tante was so warm,
Sy wou daar niks van hoor!
Ek keer toe bedroefd na huis,
En ek praat g'n enkel woord;
Ek hou my stil gelyk 'n muis,
En ek dag: “Ek sal maar hoor!”’

[p. 113]

5.

 

‘Ek het haar weer 'n aand ontmoet,

 

Toe was ons net alleen;

 

Ek kry toe moed om haar te groet,

 

En ek vra of sy myn sal syn.

 

Sy sê: “O, ja! Waarom dan nie?

 

Ek het jou tog so lief!

 

Groetnis tuis, en twyfel nie,

 

En skryf my 'n lange brief”.’

‘Maar op 'n môre in die kerk
Sien ek Mien voor die preekstoel staan:
Sy was te troue met 'n ander een,
'n Lelike skeeloog man!
Maar eer ses maande was verby,
Toe sit die skeeloog alleen:
En met 'n smous was sy weggeloop...
Van Oom Jannie met die hoepelbeen!’

‘Vriendjies, wat ek jul wil raai,
Moet nooit so jong gaan vry,
Of jul moet nou lang wil draai,
En slegs maar tweemaal ry.
Doen jul gelyk as ek
Om sewe jaar te vry,
Op die ou ent raak jul verneuk,
Dan moet 'n ander haar kry.’

(Mondelinge oorlewering.)

[p. 114]

Aantekeninge: -

1.	‘'n Goem van 'n vratjie’ (refrein) = 'n groot vratjie (?)
2.	‘Oom Jannie met die hoepelbeen’ is 'n bekende piekniekgas. (Vgl. by die piekniekliedjies, en ook by die dansliedjies.) (Vers 6).
3.	Die slotvers herinner aan die laaste vers van ‘Die Steweltjies van Sannie’ (vgl. No. 20 onder hierdie rubriek), hoewel die gevalle net die teenoorgestelde van mekaar is: hier is die ellende die spoedige verlies van Mien, daar die lang behoud van Sannie. (Vgl. ook die slotvers van No. 3 onder rubriek A).