Niet wanhopen Maria Christina

[p. 227]

[XXVIII]

VOOR ELEONORE WAS MAARTEN DE REDding. Zij zou hem met haar ene vinger bedotten en bekikkeren, hem verleiden, en alles was effen en geklonken. Maar de rollen waren omgekeerd. Maarten liet zich niet vangen.

Nu is het uitgekomen.

Maria-Christina heeft aan Maarten gevraagd:

- En nu, jongen?

- Mij eender, ik kan naar dit meisje niet meer toe. Ik zou haar liefst niet meer zien. Al wat je doet is mij goed.

Dat was best te zien. Als ze hem aan een boom hadden gehangen, zou hij niet eens tegengeprutteld hebben.

Monsieur l'abbé heeft het moeten in 't reine brengen. Wie kon het anders! Zij heeft niets afgelogen. Ze heeft bitter ‘ja’ geknikt. Schijnbaar onverschillig. Want deze laatste weken was ze niet alleen lichamelijk doch ook geestelijk gekluisterd.

Monsieur l'abbé heeft geen sermoen gehouden. Zij zat met haar blik verloren in het raam, waartegen een rank van de wilde wingerd te wiegen hangt. Hij heeft haar over de hand gestreeld en gezegd: Pauvre Eléonore.

Hij heeft moeder eens horen vertellen dat haar jongste zuster, na een mislukte liefde, op een morgen uit de vijver werd opgehaald. Nu hij zegt ‘Pauvre Eléonore’ denkt hij er aan. Toen moeder het vertelde,

[p. 228]

waren ook deze woorden haar enig commentaar: Pauvre Eléonore.

Monsieur l'abbé bespreekt met Maria-Christina wat er verder te doen staat.

- Op het sterfbed van seigneur Jean, zegt Maria-Christina, heeft Andries beloofd dit meisje als een eigen kind aan te nemen. Ik moet haar helpen.

Zij gaat naar Brugge bij een vriendin. Als zij tepigkomt zegt zij tot monsieur l'abbé:

- Mademoiselle Eléonore mag er inwonen. Ze zal er goed zijn, en kan er rustig de dingen afwachten die moeten gebeuren. Laat haar verstaan dat het oude bekenden van uw familie zijn, zij moet niet weten dat wij verder met haar begaan zijn.

Voor Eléonore is het goed. Alles is goed voor haar. Haar gezicht is dezer dagen hard en koud geworden.

Zij blijft nog enkele weken op Aartrijke.

Op een vroege morgen in de Goede Week zal een Aartrijkse boer haar naar Brugge voeren.

Het is nog nacht als Eléonore opstaat. Er zit zenuwachtige haast in haar gebaren. Ze is gauw klaar. Al te gauw, want nu moet ze nog lang wachten. Ze hunkert naar de morgen. In de ramen grauwt wat licht, dat van lieverlede netter vormen verleent aan de dingen binnenshuis. Straks zal zij dit huis verlaten, waar een beslissend stuk leven werd afgespeeld. Zij kan niet lang in haar zetel blijven neerzitten. Ze loopt het huis door.

Daar staan de kasten met haar uitgelezen toiletten: haar parure met grand panier, haar anglaises en polonaises in taftzijde, in percaline en vreemd satijn, haar witte neteldoekse jurkjes. Een regenboog van kleuren: lilas foncé en goudgeel, réséda en scharlaken rood, hemelsblauw en bruin. Haar cassette met juwelen, de hoge kapsels, de stiften en poederkwasten, de mandoline, de muziekdoos, het frele theeservies... Ze wil het niet meer zien, ze loopt naar haar zetel terug. Maar deze dingen komen haar achterna, betintelen haar, zoals geesten plegen te doen, en fluisteren haar kwellende vraagjes toe: Weet jij het nog, Eléonore? Ze is blij dat de hele inboedel hier voorlopig blijft. De voerman zal eerst na Pasen alles naar Brugge brengen.

Waarom blijf je zo lang weg, mon oncle?

[p. 229]

Eindelijk!

Monsieur l'abbé klopt zacht aan. Eléonore laat hem vlug binnen.

- Ik ben wat laat, zegt hij. Daar heeft het Lang Evangelie van deze dag schuld aan.

Het lijdensverhaal van Marcus kan hij niet als een Confiteor aframmelen. Er is veel in dit verhaal, dat hem heden meer boeit dan vroeger. Is de Meester ons niet voorgegaan in het dragen van de boom des Kruises? Het heeft hem gesterkt.

- Ben je klaar, Eléonore?

- Ja, mon oncle.

Zij knoopt een hoofddoek om, neemt een bundeltje met het nodigste gerief.

- In Godsnaam dan, Eléonore.

Monsieur l'abbé sluit zelf de deur, en zet voorzichtig de luiken open, Het lichte gerucht is sterk genoeg om twee witte gestalten op te roepen vóór het raam in het huis op de overkant: Serafina en Anastasia Huyseune. Ze bewegen in hun tabberds als spoken, en fluisteren tegen elkaar. Straks zullen ze naar de mis gaan, om Onze Lieve Heer te bedanken dat ze eindelijk van dit schandaal verlost zijn.

Plots blijft Eléonore staan. Zij kijkt omhoog naar het huis van de notaris.

- Wel, Eléonore? vraagt monsieur l'abbé.

- Ze staan voor het raam... Elles sont heureuses.

Haar stem is bitter.

- Stoor je niet aan deze lieden, ma fille.

- Het zal een goede dag zijn voor hen.

Hij neemt haar bij de hand. Ze gaan.

- Gun hun dit geluk, Eléonore. Zij kunnen zich alleen verheugen in het ongeluk van anderen. Het is een voos en stinkend geluk, een schimmel gelijk, die alleen op de rotte kanten der dingen kan nestelen. En geloof me, hun oordeel zal zwaarder zijn dan dit van de rouwmoedige zondaar. Hun naam staat niet geschreven in het hart van God. Gun hun dit schrale geluk. Zij hebben geen ander houvast. Zij hebben de grote vreugden en smarten van het leven niet gekend. Ze zijn nietige, onbesuisde mensen. Als anderen klein en slecht worden, geloven zij dat zij groter en beter worden. Zij zijn klein en

[p. 230]

blijven klein. Ze lopen op de hoop. Geen mens zal rouwen om hen.

Monsieur l'abbé predikt zijn lang sermoen meer voor zichzelf dan voor Eléonore. Ze luistert maar half. Het zegt haar niets.

Ze gaan met versnelde pas de heirwegberg af. Vóór hen liggen de bossen waarboven de dageraad staat. Achter deze bossen ligt de schone stad, zo ver en zo onzichtbaar als de raadselachtige toekomst van Eléonore's nieuw bestaan.

Zij rept geen woord. Des te luider spreken in haar ziel de veel herinneringen.

Het is of dit aarzelende licht openklaart tot een visioen vol zomerzon: het sprookje van een rijke koets, door glanzende paarden de dorpsheuvel opgetrokken, waarin de wonderschone prinses uit het sprookje met haar hemelse ogen naar het naderschuivende boerendorp te staren zit. De kinderen staan op een eerbiedige afstand, het regent bonte herfstbladeren op de koets en de wind fluistert een amoureus welkom. Ze rijden het oude dorp door. Er gaan deuren open achter hen, en door het kijkuitje ziet zij de mensen van louter verbazing de handen in elkaar slaan.

Haar blijde intrede in het dorp Aartrijke.