Suriname

[p. 36]

Surinaamse keuken

Eten speelt een grote rol in het dagelijks leven van de mensen in Suriname. Surinamers staan bekend om hun gastvrijheid.

Iedereen is welkom om een hapje mee te eten! De Surinaamse keuken is zeer gevarieerd. Dat komt omdat de verschillende bevolkingsgroepen hun eigen gerechten hebben meegebracht.

BBR is een bekend gerecht uit Suriname. Wat dat is? Bruine Bonen met Rijst natuurlijk!

Javaans

Veel mensen in Paramaribo gaan in het weekend naar het district Commewijne of naar Lelydorp in het district Wanica om daar te eten in een warung. Dat is een Javaans eethuisje waar je kunt genieten van bijvoorbeeld saoto (kippensoep), bami, pitjil (groentegerecht) en dawet (kokosdrankje). Ook in de wijk Blauwgrond te Paramaribo zijn warungs te vinden.

Bami om te smullen!

Joods

Een traditioneel van oorsprong Joods gerecht is pom. Net als pastei is het een zeer bekend gerecht. Pom wordt vaak gegeten op feestelijke dagen, zoals Pasen en Kerst. Maar ook op verjaardagen en familiebijeenkomsten. Het originele gerecht wordt met aardappelen gemaakt, maar deze zijn in Suriname vervangen door pomtayer, een soort knol.

Rijst is een onmisbaar ingrediënt in de keuken van veel Surinaamse mensen. In deze winkel aan de Saramaccastraat in Paramaribo verkopen ze verschillende soorten in grote hoeveelheden. Veel van deze balen rijst gaan mee naar het binnenland. Daar zijn immers nauwelijks supermarkten waar je elke dag even boodschappen doet, je moet dus wel een voorraad hebben.

[p. 37]

Van plant tot brood

Cassaveplanten. Het eetbare deel, de wortel, weegt 2 tot 5 kilo.

De inheemsen maken in hun keuken veel gebruik van cassave.

Cassave is een bruine wortelknol van ongeveer 8 cm dik die soms wel 90 cm lang kan worden. De plant bevat veel zetmeel. Maar ook het giftige blauwzuur. Dat moet er uitgeperst worden met behulp van een matapi (= van bladeren gevlochten cassavepers) voordat de inheemsen brood en kasiri (= soort bier) van de cassave kunnen gaan maken. In de supermarkt kom je ook veel cassavechips tegen. Cassave is op de aardappel na het meest gegeten knolgewas in de wereld. Een geliefd inheems gerecht is peprewatra (dat betekent peperwater). Dit wordt gemaakt van het blauwzuur uit de cassave waaraan stukken vis (en soms vlees) worden toegevoegd. Lekker met een stuk cassavebrood!

De bereiding van de cassave - door vrouwen - gebeurde 100 jaar geleden op precies dezelfde wijze als nu.

Stap 1: het maken van de rasp.

Stap 2: het schillen van de cassave.

Stap 3: het raspen van de cassave.

Stap 4: het persen van de geraspte cassave in de matapi.

Stap 5: uit de matapi komen cassaveblokken.

Stap 6: drogen van cassavebrood.

[p. 38]

Creools

Heriheri.

Een typisch creools gerecht is heriheri. De hoofdingrediënten zijn bakkeljauw (gedroogde, gezouten vis), zoete aardappel, bakbanaan en cassave. Men vermoedt dat dit gerecht al in de slavenperiode werd bereid. Door de voedzame samenstelling van het gerecht kregen de slaven energie en konden ze hard werken en dat kwam de slavenhouders zeer goed uit. Tegenwoordig smult iedereen van dit heerlijke gerecht.

Recept voor bakabana
Nodig: 2 rijpe bakbananen, 200 gram zelfrijzend bakmeel, 50 gram suiker, 50 gram maïzena, water (met koolzuur mag ook) en zonnebloemolie.
En zo maak je het: Snij de bananen in de lengte in dunne plakken. Meng de overige ingrediënten, behalve de zonnebloemolie door elkaar. Maak de olie heet in de pan en bak hierin de bananen. Erg lekker met pindasaus! Nyan switi (eet smakelijk)!

Chinees

Veel Surinamers doen hun dagelijkse boodschappen in de Chinese supermarkt.

Ook de Chinezen hebben heerlijke gerechten meegenomen uit hun moederland. Voor een miegerecht als tjauwmin kun je iedereen wakker maken! Je zult dit dan ook vaak op de menukaart zien staan in Suriname. Surinamers gebruiken veel Chinese producten zoals smaakpoeders en oestersaus in de keuken.

Hindostaans

De Hindostanen uit India hebben onder andere roti meegebracht naar Suriname. Dat is een hartige pannenkoek, gevuld met erwten of aardappelen. Er worden kleine gerechten bij geserveerd zoals kousenband, aardappelen, eieren en je kunt kiezen uit verschillende soorten vlees. Het is gekruid met masala, een currysoort.

Roti eet je lekker met je handen!

[p. 39]

Schaafijs - In het centrum van Paramaribo staat op bijna elke straathoek een vrolijk karretje waar ze schaafijs verkopen. De karretjes zijn meestal kleurrijk beschilderd en ook de flessen met siroop in alle kleuren zorgen voor een vrolijk gezicht. Op het karretje ligt een groot blok ijs. Door hier met een schaaf ijs van te schrapen maak je schaafijs. ‘Zo, nu nog de siroop erover gieten en klaar is je schaafijsje! Ik heb heerlijke smaken, tamarinde, cola, kokos en orgeade (amandelsmaak).’

Conserveren

Deze mevrouw verkoopt sap en vruchten op zuur.

In Suriname is het altijd warm... en er is veel ongedierte. Daarom moesten de mensen een veilige bewaarmethode bedenken voor hun voedsel. Dit noem je ook wel conserveren. Zo zetten ze veel vruchten op zuur en allerlei vissoorten worden gedroogd en gezouten. Dit zijn twee manieren om het voedsel maandenlang te kunnen bewaren zonder dat het bederft.

Veel Surinamers verbouwen zelf groente of ze kopen het op de markt. Dit is de centrale markt in Paramaribo. Behalve voor voedsel kun je hier terecht voor allerhande producten. Van scheermes tot schoenen!

Dranken

Van de talrijke vruchten die in het land groeien maken veel mensen vers sap. Welk sap er verkocht wordt, hangt af van het seizoen. Markoera en mopé zijn populaire smaken.

Frisdrank, in Suriname ‘soft’ genoemd, is in allerlei felle kleuren verkrijgbaar. Een bekend Surinaams merk is Fernandes.